درمان جوش‌های سر سیاه از مهم‌ترین دغدغه در زمره مشکلات پوستی‌ست. جوش های سرسیاه نوعی آکنه از زیرمجموعه جوش‌های زیرپوستی ریز هستند که به واسطه عدم رعایت بهداشت پوستی، سیگار کشیدن، عوامل ژنتیکی و … در پوست صورت و بدن ایجاد می‌شوند و ظاهر بسیار ناخوشایندی ایجاد می‌کنند. جوش‌های سرسیاه معمولاً زمانی به چشم می‌خورند که منافذ پوست با سلول‌های مرده، چربی اضافه‌ای که توسط غده‌های چربی ترشح شده (سبوم) و دیگر آلودگی‌ها مسدود می‌شوند. به دلیل رنگ سیاه این جوش‌ها به آن‌ها جوش سرسیاه می‌گویند. در صورت تجمع سلول‌های مرده و چربی‌های تولید شده برآمدگی‌هایی به نام کومدون به وجود می‌آیند که اگر پوست بالای آن بسته بمانند، جوش سرسفید تشکیل می‌شود.اما در صورت ایجاد منفذ، چربی‌ها و مواد داخل آکنه اکسید می‌شوند و به دلیل رنگ سیاه، به آن نام جوش سرسیاه میدهند. سرویس سلامتی پارس مگ در ادامه به علت بروز جوش‌های سرسیاه و راهکارهای درمان جوش‌های سر سیاه می‌پردازد بنابراین با ما همراه باشید.
جوش های سرسیاه زیر پوستی
جوش سر سیاه به انگلیسی با عبارت comedo یا blackhead comedo شناخته می‌شود. در ادامه این مطلب همراه ما باشید تا بیشتر این عارضه پوستی را با یکدیگر بررسی کنیم.
دلایل بروز جوش های سر سیاه
این عارضه به‌عنوان رایج‌ترین عارضه پوستی در دنیا شناخته می‌شود اما خوشبختانه روش‌های طبیعی خانگی و تخصصی بسیاری برای از بین بردن آن وجود دارد. احتمال بروز این جوش‌ها در همه افراد وجود دارد اما در افراد با پوست چرب، شدت آن بیشتر است.
بعضی از عواملی که شانس ایجاد جوش های سرسیاه را افزایش میدهند عبارت هستند از:
تولید بیش از حد چربی در بدنت
جمع باکتری‌های پروپیونی باکتریوم آکنه روی پوست
تحریک فولیکول‌های مو، به‌ویژه هنگامی که سلول‌های روپوست ریزش پیدا نمی‌کنند.
مصرف داروهای خاص از جمله کورتیکواستروئید‌ها، لیتیوم یا آندروژن‌ها
مسدود شدن منافذ پوست توسط لوازم آرایشی و لباس
تعریق شدید
اصلاح کردن و سایر فعالیت‌هایی که فولیکول‌های مو را باز می‌کنند.
رطوبت و چربی بالا در محیط
بعضی از شرایط بهداشتی مانند استرس، سندرم تخمدان پلی کیستیک و سندرم پیش از قاعدگی
داروهایی که باعث تحرک سریع گردش سلول‌های پوستی می‌شوند.
تغییرات سن و هورمونی: ترشح بیشتر هورمون‌های جنسی تولیدات غدد تولید کننده سبوم را افزایش میدهند و به همین علت پدیدار شدن آکنه در سنین بلوغ شایع‌تر است.
محققان هنوز نتوانسته‌اند که ارتباط معناداری بین تغذیه و تشکیل جوش سرسیاه پیدا کنند اما اعتقاد دارند مواد غذایی که باعث افزایش قند خون می‌شوند مثل لبنیات می‌توانند در تحریک ایجاد آکنه مؤثر باشند.
علایم جوش‌های سرسیاه
این جوش‌ها به دلیل ظاهر سیاه‌رنگ و برجسته خود به‌راحتی قابل تشخیص هستند. جوش های سرسیاه معمولاً از نوع التهابی نیستند، بنابراین دردی هم برای شخص به وجود نخواهند آورد.
به‌طور کلی انواع جوش دردناک و ملتهبی که برای ما ایجاد می‌شوند، به دلیل عفونت باکتریایی در قسمت مسدود شده فولیکول مو هستند که باعث ایجاد قرمزی و درد در موضع می‌شوند.
محققان هنوز نتوانسته‌اند که ارتباط معناداری بین تغذیه و تشکیل جوش سرسیاه پیدا کنند اما اعتقاد دارند مواد غذایی که باعث افزایش قند خون می‌شوند مثل لبنیات می‌توانند در تحریک ایجاد آکنه مؤثر باشند.
علت جوش‌های سرسیاه در هر قسمت بدن
البته این جوش‌ها خود می‌توانند نشان‌دهنده مشکلاتی در نواحی داخلی بدن باشند که به چند مورد از آن‌ها اشاره می‌کنیم.
جوش های سرسیاه روی بینی
این جوش‌ها معمولاً به دلیل تعداد منافذ بالا و چربی ترشحی زیاد در کنار بینی ظاهر می‌شوند. اما در موارد نادری ظاهر شدن این جوش‌ها در کنار بینی می‌تواند نشان‌دهنده مشکلات قلبی عروقی باشد.
جوش های سرسیاه روی پیشانی
اگر این جوش‌ها را در نواحی بین ابرو و پیشانی خود مشاهده می‌کنید، چرب بودن کبد شما را نشان میدهند. بهتر است که رژیم غذایی خود را تغییر دهید و از غذاهای سرخ‌شده و چرب بپرهیزید.
جوش های سرسیاه چانه
نمایان شدن این جوش‌ها روی چانه معمولاً به مشکلات دستگاه تولیدمثل به‌ویژه تخمدان نسبت داده می‌شود. برای رفع این مشکلات بهتر است به متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید.
جوش های سرسیاه روی گوش
مشکلات دستگاه ادراری و کبد ممکن است به‌صورت جوش سرسیاه روی گوش خود را نشان دهند. پس برای عملکرد بهتر کلیه‌های خود از مصرف زیاد نمک و قهوه خودداری کنید و آب کافی در طول روز بنوشید.
درمان جوش‌های سرسیاه
خوشبختانه روش‌ها و داروهای بسیاری وجود دارند که به کمک آن‌ها می‌توان جوش های سرسیاه را از بین برد. شما می‌توانید این داروها را از داروخانه‌ها بدون نیاز به نسخه پزشک تهیه کنید. این داروها بیشتر به‌صورت ژل و کرم هستند و روش استفاده موضعی دارند و مستقیماً روی پوست شما قرار می‌گیرند.
این دسته از داروها شامل موادی از جمله سالیسیک اسید، بنزوئیل پراکسید، رزورسینول و … هستند. داروهای بدون نسخه معمولاً داروهای قوی نیستند و با از بین بردن چربی اضافی پوست و پاکسازی سلول‌های مرده به بهبود این عارضه کمک می‌کنند.
در صورتی که داروهای بدون نسخه تأثیر چندانی نداشتند، با مراجعه به پزشک متخصص می‌توانید مشکل خود را ریشه‌ای تشخیص دهید و با استفاده از داروهای قوی‌تر جوش‌های خود را از بین ببرید.
داروهای ضد آکنه معمولاً دوز بالایی از ویتامین آ دارند. این ویتامین از مسدود شدن فولیکول مو و منافذ جلوگیری می‌کند و چرخه حذف سلول‌های مرده را سرعت می‌بخشد.
به‌طور مثال دارویی که معمولاً برای آکنه‌های شدید پوستی استفاده می‌شود، راکوتان است. این دارو دارای مقدار بسیار زیادی ویتامین آ است که به‌سرعت در عرض یک هفته پوست را بهبود می‌بخشد.
اما از طرفی نباید عوارض این داروها را نادیده گرفت. این دوز از ویتامین آ به دلیل محلول بودن این ویتامین در چربی برای بدن و به‌ویژه کبد و دستگاه گوارش دردسرساز است.
داروهای تجویزی به‌صورت خوراکی و همچنین استفاده موضعی روی پوست وجود دارند و شامل موادی از جمله ترتینوئین، تازاروتن، انواع آنتی بیوتیک و … می‌شوند. این داروها بر کیست‌های چربی و آکنه‌ای و جوش‌های چرکی اثر دارند و آن‌ها را از بین می‌برند.
لیزر درمانی برای درمان جوش‌های سرسیاه
در روش لیزر درمانی، پرتوهای لیزر و نور برای کشتن باکتری‌ها و از بین بردن چربی‌ها وارد لایه‌های زیرین پوست می‌شوند و جوش های سرسیاه را از بین می‌برند.
میکرودرم ابریژن برای درمان جوش‌های سرسیاه
در روش میکرودرم ابریژن، متخصص پوست با دستگاه و ابزار مخصوص که دارای سطح خشن است، پوست را لایه برداری می‌کند و لایه بالایی پوست را سمباده می‌زند. با این لایه برداری، گرفتگی‌های منافذی که باعث ایجاد جوش سرسیاه می‌شوند از بین می‌روند.
درمان جوش‌های سرسیاه با لایه برداری تخصصی و مواد شیمیایی
در این روش لایه برداری مواد شیمیایی قدرتمندی به‌صورت مستقیم روی پوست قرار می‌گیرند و پس از مدت‌زمان معینی برداشته می‌شوند که در نتیجه این کار، گرفتگی‌های منافذ پوست و سلول‌های مرده که در ایجاد جوش های سرسیاه نقش دارند از بین می‌روند. با این نوع لایه برداری لایه‌های بالایی پوست برداشته شده و لایه سالم و نرم آن نمایان می‌شود.
لایه برداری‌های ملایم و متوسط و پیلینگ جوش سرسیاه بدون نیاز به نسخه پزشک انجام می‌شوند اما لایه برداری‌های سنگین و قوی باید زیر نظر پزشک باشند.
تخلیه جوش های سرسیاه و درآوردن جوش سرسیاه
افراد متخصص در زمینه مراقبت از پوست با دستگاه‌های مخصوصی می‌توانند انواع جوش‌ها را تخلیه کنند. با کمک این دستگاه‌ها می‌توان توده‌های مسدود کننده‌ای را که باعث ایجاد جوش سرسیاه می‌شوند، از بین برد و جوش را تخلیه کرد.
چسب‌های مخصوص جوش های سرسیاه
در سال‌های اخیر چسب‌های مخصوص منافذ باز تولید شده‌اند که به حذف آلودگی‌ها از منافذ پوست کمک می‌کنند. اما در عین حال این چسب‌ها نیز به علت از بین بردن عناصر مفید پوست می‌توانند باعث خشکی پوست شوند.
استخراج جوش‌های سرسیاه
پزشکان و متخصصان پوست بیماران را از فشار دادن جوش‌ها و در آوردن جوش های سرسیاه به شدت منع می‌کنند.
اما در کلینیک‌های تخصصی، متخصصین پوست ترجیح میدهند تا در شرایط استریل و با استفاده از دستگاه‌ها و ابزار‌های مخصوص در اندازه قلم، چربی‌ها و باکتری‌ها را به همراه فولیکول مو بیرون بکشند.
در انجام این روش معمولاً زخم‌های کوچکی در موضع استخراج شده به‌‌جا می‌گذارد که اگر این عمل استخراج به‌صورت درست و اصولی انجام شده باشد، این زخم‌ها پس از مدت کوتاهی بهبود می‌یابند.
بخور دادن پوست صورت قبل از انجام تخلیه نیز بسیار نتیجه‌بخش است. زیرا بخور باعث باز شدن منافذ و حفره‌های صورت می‌شود و عمل تخلیه را بسیار راحت‌تر می‌کند. همچنین بخور دادن زخم‌های ناشی از استخراج را نیز کاهش می‌دهد.
پیشگیری از ایجاد جوش‌های سرسیاه
سفیداب و صابون برای درمان جوش‌های سرسیاه
برخی افراد زمانی شروع به پاکسازی پوست می‌کنند که جوش های سرسیاه روی پوستشان نمایان شده‌اند. در حالی که بهتر است قبل از دیدن حتی یک جوش سرسیاه روی پوست شروع به پاکسازی و پیشگیری کرد.
شما به‌راحتی می‌توانید با رعایت چند نکته ساده بهداشتی از ایجاد جوش های سرسیاه پیشگیری کنید و نیازی نیست هزینه زیادی بابت این موضوع بپردازید. در ادامه این راهکارها را معرفی خواهیم کرد.
شستشوی منظم برای درمان جوش‌های سرسیاه
سعی کنید که همیشه قبل از خوابیدن و پس از بیدار شدن از خواب صورت خود را با شوینده مخصوص پوست بشویید، زیرا ساختار منافذ صورت انسان به‌شکلی است که هنگام خواب چربی بیشتری تولید می‌کند. البته دقت داشته باشید که شستشوی بیشتر از دو بار در روز می‌تواند موجب تحریک پوست و بدتر شدن آکنه گردد.
حتماً سعی کنید برای شستشو از شوینده مناسب پوست خود استفاده کنید تا دچار تورم و قرمزی پوست نشوید. بعضی از مواد شوینده دارای مواد ضد باکتری هستند که باکتری‌های عامل آکنه را در سطح پوست از بین می‌برند.
در نظر داشته باشید که حتی چربی موهای سر نیز یکی دیگر از عوامل آکنه هستند. پس اگر موهای چربی دارید هر روز یا یک روز در میان موهای سر خود را بشورید. چربی موجود در غذاها نیز می‌تواند باعث گرفتگی منافذ پوست و ایجاد آکنه شود.
لایه برداری کردن پوست دو الی سه بار در هفته
یکی دیگر از دلایل ایجاد جوش های سرسیاه پوست‌های مرده جمع شده روی پوست است. یک برنامه روتین لایه برداری پوست به‌وسیله یک لیف حمام و پاک‌کننده آنزیمی ملایم یا یک لایه بردار گلیکولیک می‌تواند به‌آسانی از ایجاد جوش‌ها جلوگیری نماید.
اگر پوست چرب یا مختلط دارید بهتر است که سه بار در هفته لایه برداری را انجام دهید. اما اگر پوست خشک رو به معمولی دارید دو بار در هفته کافی است. فقط حتماً بعد از لایه برداری پوست خود را مرطوب و آبرسانی کنید.
خودداری از برنزه کردن برای درمان جوش‌های سر سیاه
محصولات و دستگاه‌های برنزه کردن موجب تیره‌تر نشان دادن جوش های سرسیاه و نمایان‌تر شدن منافذ می‌شوند. مواد قندی موجود در برنزه کننده‌ها نیز بیشتر جذب پوست کراتینیزه می‌شوند و نتیجه آن تشدید وضعیت آکنه‌ها است.
درمان جوش‌های سرسیاه با استفاده از محصولات بدون روغن
اگر پوست مستعد آکنه دارید بدانید که مصرف محصولات چرب و دارای روغن شرایط را برای شما بدتر خواهد کرد. پس برای پیشگیری از ایجاد جوش های سرسیاه از لوازم آرایشی و بهداشتی، لوسیون‌ها و کرم‌های بدون روغن استفاده کنید.
بلافاصله بعد از ورزش کردن استحمام کنید
تعریق بیش از حد بعد از ورزش و تجمع عرق و آلودگی‌های حاصل از آن باعث ایجاد آکنه می‌شود. پس همواره بعد از ورزش و فعالیت بدنی حمام کنید تا آلودگی‌ها و چربی‌ها را از بین ببرید و از بسته شدن منافذ و ایجاد جوش سرسیاه جلوگیری کنید.
شستن مرتب روبالشتی و کمک به درمان جوش‌های سرسیاه
شاید دقت نکرده باشید اما روبالشتی مرکز و منبع تجمع باکتری و آلودگی‌ها است و به این دلیل که پوست صورت به‌طور مستقیم در ارتباط با روبالشتی است، بهتر است که هفته‌ای یک‌بار روبالشتی خود را بشویید. سلول‌های مرده و چربی پوست مانده روی آن باعث مسدود شدن منافذ پوست و رشد جوش های سرسیاه می‌شوند.
درمان‌های خانگی و ماسک‌های طبیعی برای رفع جوش‌های سرسیاه
بهترین و کم‌هزینه‌ترین راه برای از بین بردن جوش های سرسیاه و پاک کردن حفره‌های آن استفاده از ماسک‌های خانگی به‌صورت هفتگی است.
ماسک لیمو و شکر برای درمان جوش‌های سرسیاه
این مواد توانایی پاک کردن پوست شما را از سموم و آلودگی‌ها دارند و یک پاک کننده طبیعی هستند. به یاد داشته باشید که شب از این ماسک استفاده کنید، زیرا قرار گرفتن زیر نور آفتاب پس از استعمال مواد دارای ویتامین سی (مانند لیمو) باعث ایجاد لک روی پوست می‌شود.
درمان جوش‌های سرسیاه با ماسک ژلاتین و شیر
ژلاتین یک لایه بردار طبیعی و شیر یک نرم کننده طبیعی پوست است که به از بین بردن جوش‌ها کمک می‌کند.
ماسک آناناس و عسل برای درمان جوش‌های سر سیاه
آناناس علاوه بر خوشمزه بودن، دارای عناصر و خواص آبرسانی و چربی‌زدایی طبیعی است و در این حال عسل نیز یک ماد‌ه‌ی آنتی باکتریال و ضد التهاب محسوب می‌شود. پس این مواد دارای خواص مورد نظر برای کرم‌ها و ماسک‌های خانگی ضدجوش هستند.
استفاده از سفیده تخم‌مرغ عامل موثر درمان جوش‌های سر سیاه
تخم مرغ دارای مواد مغذی بسیاری است و وقتی به عنوان ماسک روی پوست قرار می‌گیرد مانند چسب عمل کرده، جوش های سرسیاه را در می‌آورد و منافذ را تمیز می‌کند.
ماسک عسل و دارچین برای درمان جوش‌های سر سیاه
این دو مواد دارای خواصی هستند که می‌توانند به عنوان پاکسازی کننده پوست مورد استفاده قرار بگیرند. همچنین توصیه می‌کنیم این ماسک را در شب استفاده کنید.
درمان جوش‌های سرسیاه با ماسک ژل آلوئه‌ورا
استفاده از ژل طبیعی آلوئه‌ورا یک یک روشی درمانی فوق‌العاده برای انواع مشکلات و ضایعات پوستی است. برای از بین بردن جوش‌های سر سیاه بینی و صورت می‌توان از این ژل استفاده کرد.
همچنین این ژل طبیعی به کاهش التهاب و تورم جوش های سرسیاه بدن هم کمک می‌کند. برای استفاده از این ژل می‌توانید آن را روی موضع جوش و التهاب ماساژ دهید تا کمی جذب پوست شود، سپس بعد از ۱۵ دقیقه محل مورد نظر را با آب بشویید و یا با حوله خیس تمیز کنید. برای نتیجه‌گیری از این ماسک بی‌نظیر، متناسب با نوع پوست خود هفته‌ای دو الی سه بار از آن استفاده کنید.
برخلاف تصور عموم، علاوه بر پوست صورت پوست شانه و کمر و بازو هم دچار عارضه جوش سرسیاه می‌شوند که البته این عارضه در این مواضع در مردان شایع‌تر از زنان است. جوش‌های روی کمر و شانه می‌توانند دردناک باشند، زیرا منافذ پوستی موجود در این نواحی بزرگ‌تر از سایر منافذ روی بدن هستند. در نتیجه با علائمی همچون قرمزی و تورم خود را نشان می دهند.
ایجاد این عارضه روی بدن دلایل متعددی دارد. بعضی از علل شایع عبارت هستند از تغییرات هورمونی در بدن، زندگی در مناطق گرم و شرجی، سندروم تخمدان و موارد مشابه. افراد مبتلا به چاقی و سیستم ایمنی ضعیف نیز نسبت به جوش حساس‌تر هستند.
راه حل رهایی از این جوش‌ها مانند صورت مراقبت‌های بهداشتی مثل حمام بعد از تعریق، شستشو با مواد مناسب و راهکارهای دیگر است.
علاوه بر موارد ذکر شده، کمپرس آب گرم بواسطه حساس بودن باکتری‌ها به گرما و استفاده از سرکه سیب به دلیل داشتن اسید لاکتیک و اسید مالیک و خواص آنتی باکتریال خود می‌توانند در درمان نقش مثبتی به جا بگذارد.
چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم؟
در حالت کلی جوش های سرسیاه عارضه‌ای خطرناک نیستند و نمی‌توان آن‌ها را بیماری دانست چراکه درمان جوش‌های سر سیاه نیز به سادگی امکان پذیر است اما در صورتی که احساس التهاب شدید و تورم در موضع این جوش‌ها حس کردید بهتر است به دکتر متخصص پوست و مو مراجعه کنید.
اگر این جوش‌ها حالتی برجسته با سیاهی بزرگ داشته باشند، ممکن است که کیست یا دمل باشند. این کیست‌ها یا در اصطلاح دمل‌ها باید توسط دکتر متخصص پوست تخلیه شوند.
تونر برای کوچک کردن منافذ و درمان جوش‌های سر سیاه
جوش سرسیاه به‌دلیل واکنش منافذ باز پوست با اکسیژن هوا ایجاد می‌شود، پس کوچک شدن منافذ پوستی به بهبود این جوش‌ها کمک می‌کند. آب‌لیمو ماده‌ای جمع‌کننده است و برای این کار مناسب است، به هرحال این ماده به روشن شدن پوست هم کمک می‌کند و باعث می‌شود پوست به نور خورشید حساس شود، بنابراین اگر می‌خواهید در تابستان از آب‌لیمو برای پوست استفاده کنید، حتما از کرم ضدآفتاب هم استفاده کنید. اگر پوست حساسی دارید، برای درمان جوش‌های سر سیاه آب‌لیمو را با آب رقیق کنید.
وسایل موردنیاز:
یک عدد لیموترش
مقداری پنبه
و یک بطری کوچک
دستورالعمل:
صورت‌تان را با آب بشویید و خشک کنید، آبِ لیمو را بگیرید و در یک بطری کوچک بریزید سپس مقداری پنبه را با آن مرطوب کنید و آن را به صورت‌تان بزنید. این کار را ٣ یا ۴ بار در هفته موقع خواب انجام بدهید، وقتی از خواب بیدار شُدید، صورت‌تان را با آب ولرم بشویید و از مرطوب‌کننده استفاده کنید. بقیه‌ی آب‌لیمو را می‌توانید تا یک هفته در یخچال نگهدارید. مراقب باشید گاهی آب‌لیمو می‌تواند برای پوست سوزش ایجاد کند.
