اولئیک اسید یکی از اسیدهای چرب پرکاربرد در صنعت است که در کاربردهایی نظیر داروسازی، آرایشی بهداشتی، پزشکی، مواد شوینده و غیره پرطرفدار است. این ماده که حتی در ساختار بدن انسان یافت میشود، از دل مواد اولیه گیاهی مانند زیتون، کلزا، هسته انگور و همچنین چربیهای حیوانی به دست میآید.
این ماده زرد رنگ امروزه بهواسطه مزایا، ساختارهای خاص فیزیکی و همچنین خواص شیمیایی منحصربهفرد، حرف زیادی برای گفتن دارد؛ از این رو، همواره واحدهای صنعتی در تلاش هستند تا خالصترین نوع اسید اولئیک را تولید کنند و به دست صاحبان صنایع برسانند. همچنین افراد فعال در صنایع مختلف تلاش میکنند با خرید اسید اولئیک باکیفیت، خواص محصولات نهایی خود را بهبود ببخشند.
اما به راستی اولئیک اسید چیست و چه ساختاری در این روغن طبیعی وجود دارد که آن را برای صنعت تا این همه ضروری کرده است؟
ساختار اولئیک اسید چگونه است؟
اسید اولئیک بهصورت پیوندهای غیر اشباع در بدن برخی حیوانات و همچنین بافت برخی از گیاهان وجود دارد. نام این ماده یعنی oleic acid، در اصل پیشینهای لاتین دارد و از کلمه oleum گرفته شده که به معنای روغن است.
ساختار اولئيک اسید به صورت C18H34O2 است و جرم مولکولی برابر ۲۸۲٫۴۶۱۴ g/mol میباشد. از نظر شکل ظاهری، این مایع به رنگ زرد و متمایل به قهوهای موجود است هرچند با افزایش درصد خلوص آن، رنگ قهوه ای در این ماده شدت مییابد.
انواع اولئیک اسید چیست؟
انواع اولئیک اسید متفاوت است؛ چرا که شایعترین نوع اسید چرب در طبیعت محسوب میشود و با استفاده منابع غنی این ماده، توانستهاند این ماده را در درصد خلوصهای متنوع را از طبیعت بازیابی کنند. به صورت کلی، اولئیک اسید به چهار دسته اولئیک اسید صنعتی، اولئيک اسید خوراکی، اولئیک اسید دارویی و اولئیک اسید آزمایشگاهی تقسیم میشود. هرچند کلیه اولئیک اسیدهای موجود، درصد خلوصی بین 65 درصد الی 90 درصد دارند.
- اولئیک اسید صنعتی: این نوع از ماده با داشتن 90 درصد خلوص، دارای کمترین ناخالصی در میان نمونههای دیگر است. از اولئیک اسید صنعتی در صنعت به وفور استفاده میشود و میتوان رد پای آن را در صنایع تولید مواد شوینده، رنگ و رزین و همچنین تولید مواد نگهدارنده مشاهده کرد.
- اولئیک اسید خوراکی: گرید و نوع خوراکی اسید اولئیک عموما دارای درصد خلوص 65 تا 75 درصد است و همین مسئله باعث شده تا در صنایع غذایی و آرایشی بهداشتی بسیار مورد توجه قرار بگیرد. اولئیک اسیدهای گرید خوراکی عموما با گواهینامه kosher خرید و فروش میشوند.
- اولئیک اسید دارویی: اولئیک اسید دارویی به نسبت دو نوع اول کمتر شناخته شده است. درواقع این نوع از ماده با توجه به نوع استفاده در داروسازی خلوص خاصی دارد تا با فرمولاسیونهای مختلف به خوبی سازگار شود. اولئیک اسید دارویی نسبت به نوع خوراکی بیشتر تصفیه شده است.
- اولئیک اسید آزمایشگاهی: نوع دیگری از انواع اولئیک اسید وجود دارد که در آزمایشگاهها و برای اهداف تحقیقاتی و پژوهشی مورد استفاده قرار میگیرد. اغلب این نوع از اولئیک اسیدها دارای شناسه و برچسب ایزوتوپی هستند مانند UL-13C18.
کاربردهای اسید اولئیک
واضح است که هر نوع از اولئیک اسید از جمله اولئیک اسید صنعتی و خوراکی هرکدام کاربرد خاص خود را دارند. در ادامه به برخی از اصلیترین کاربردهای اسید اولئیک میپردازیم:
صنعت لوازم آرایشی بهداشتی
میزان چرب بودن اولئیک اسید به اندازهای است که بهعنوان یک مرطوب کننده فوق قوی در تولید انواع کرمها و لوسیونها در صنعت آرایشی بهداشتی استفاده میشود. چربی امگا 9 که در ساختار اولئیک اسید وجود دارد، نفوذ مواد مرطوب کننده را در پوست بیشتر میکند که باعث میشود رطوبت به صورت طولانی مدتتری بر روی پوست بشیند.
صنایع غذایی
اولئیک اسید در صنایع غذایی در تولید انواع سسها، لیمونادها، بستنیها و همچنین بسیاری از غذاهای آماده استفاده میشود؛ چرا که موادی نظیر هیدروفیل و لیپوفیل در اولئیک اسید وجود دارند و خاصیت امولسیفایر آن باعث ترکیب صحیح آب و روغن در محصولات میگردد. همچنین ساختار اولئیک اسید کمک میکند تا نگهداری از مواد غذایی طولانیتر شود. از دیگر کاربردهای اسید اولئیک در صنایع غذایی، بهکارگیری آن برای پخش کردن طعمدهندهها و ویتامین٬ها در ترکیبات خوراکی است.
صنعت داروسازی و پزشکی
اولئیک اسید خاصیت کاهش کلسترول خون را در خود دارد؛ به همین ترتیب، در پزشکی برای کسانی که قند خون بالایی دارند و یا به چاقی مفرط مبتلا هستند به شکل داروهای مختلف تجویز میشود. همچنین در داروسازی بخاطر میزان نفوذ بالا در پوست از آن برای تولید انواع پمادها و محصولات مراقبت از زخم استفاده میکنند.
صنعت رنگ و رزین
اولئیک اسید صنعتی با خاصیت امولیسیفایر قوی خود ترکیب آب و روغن را بهتر رقم میزند و بافت نهایی رنگها را یکنواختتر میکند. همچنین اضافه کردن این ماده به پوششها و رزینها، انعطاف پذیری و دوام آنها را بهبود میبخشد. همچنین به خاطر وجود سورفکتانت، رنگها از نظر قابلیت پخش و خیس شدن، بهتر عمل میکنند.
صنایع مواد شوینده
خواص شگفتانگیز اولئیک اسید مخصوصا اولئیک اسید صنعتی نظیر خاصیت امولسیون کنندگی بالا، پایداری در کف ایجاد شده و خاصیت کف کنندگی مطلوب باعث شده تا این ترکیب شیمیایی در تولید انواع صابونها و شامپوها پرطرفدار باشد. استفاده از اولئیک اسید صنعتی در صابون بخاطر حفظ رطوبت و عدم خشک کردن دستها بسیار رایج است و در شامپوها نیز به رشد موهای جدید کمک میکند و باعث شکنندگی آنها نمیشود.
نحوه تولید اولئیک اسید چیست؟
جالب است بدانید که تا سال 1823، با اینکه افراد درباره اینکه اولئیک اسید چیست اطلاعات داشتند اما نتوانسته بودند که آن را از دل گیاهان و بافت چربی حیوانات بیرون بکشند تا بالاخره این اسید چرب ارزشمند، در اوایل قرن 19 بهواسطه پیشرفتهای صنعتی، از دل روغن زیتون بیرون کشیده شد.
برای تولید اسید اولئیک ابتدا منابع (گیاهی یا حیوانی) را به وسیله پرس مکانیکی یا دستگاههای استخراج حلال تحت فشار قرار میدهند تا روغن آنها بدست آید. سپس فرآیند هیدرولیز را آغاز میکنند که در آن مقداری آب به مخلوط اضافه میشود. در ادامه این فرآیند، تریگلیسیریدهای موجود در روغن به موادی مانند گلیسرول و اسیدهای چرب مانند اولئیک اسید تجزیه میشوند. البته کنترل دما، فشار و افزودن کاتالیستهای خاص را نباید از یاد برد، چرا که منجر به خلوص بیشتر و بهرهوری بالاتر محصول نهایی میگردند.
بعد از هیدرولیز، محصول نهایی را پالایش یا تصفیه میکنند تا ناخالصیها از اسید اولئیک جدا شود.« تقطیر» و «بلورافزایی» دو روشی است که برای این پالایش استفاده میکنند. در نهایت، اولئیک اسید تصفیهشده باقی میماند که میتوان آن را در بستهبندیهای مختلف به فروش رساند.
اسید اولئیک باکیفیت را از کجا بخریم؟
اولئیک اسید یک اسید چرب بسیار کاربردی است که صنایع بسیاری برای تولیدات خود به آن وابسته هستند اما خرید اولئیک اسید دغدغهای است که بسیاری از تولیدکنندگان با آن مواجهاند. برای تهیه اسید اولئیک باکیفیت مهم است که آن را از یک شرکت و تولیدکننده قابل اعتماد خریداری کنید.
آذران تقطیر سهند، یکی از شرکتهای بزرگ تولیدکننده اولئیک اسید است که سالهاست فعالان صنایع متنوع، چه در داخل ایران و چه در خارج از ایران، از محصول باکیفیت این واحد صنعتی بهره میبرند. اولئیک اسید ارائه شده توسط این شرکت خلوص بالایی دارد و مقرونبهصرفه است. چنانچه درباره قیمت اسید اولئیک و جزئیات خرید این محصول سوالاتی دارید، میتوانید با جستوجوی نام آذران تقطیر سهند در گوگل، از طریق سایت این مجموعه، به اطلاعات مدنظر خود دست یابید.
