مجسمه مادر با طول ۲۲ متر یکی از بلندترین مجسمههای ایروان به شمار میرود که سمبلی از اراده مردم ارمنی و تاریخ قرن بیستم ارمنستان است.
تاریخچه مجسمه مادر ارمنستان
مجسمه مادر ارمنستان با طول ۲۲ متر یکی از بلند ترین مجسمه های ایروان به شمار می رود که با قرار گیری رو پایه و ستون ۵۱ متر طول دارد که مجسمه و پایه های آن با مواد بسیار متفاوتی ساخته شده است. مجسمه مادر ارمنستان از مس چکشی و پایه ی آن از بازالت ساخته شده است. این مجسمه به گونه ایست که در هر قسمت این شهر قرار بگیرید آن را مشاهده خواهید کرد به همین دلیل است امروزه به یکی از جاذبه های گردشگری ارمنستان تبدیل شده است. در ادامه سرویس سفر و گردشگری شادمگ شمارا با تاریخچه این مجسمه آشنا خواهد کرد.

مجسمه مادر ارمنستان یک تندیس شگفتانگیز است که سمبلی از اراده قوی مردم ارمنی و ملت آن میباشد. روحیه پیروزی و افتخار ارمنی ها را در اطراف این مجسمه میتوان احساس نمود.
مجسمه ها همیشه نمایانگر اهمیت فرهنگی یک منطقه هستند، به ویژه اگر بخشی از تاریخ باشند، آنگاه است که بیننده را با خود را به اعماق تاریخ میبرند. داستان مجسمه مادر ارمنستان به قرن بیستم باز میگردد. مجسمه واقعا ً باشکوه و پیروزمندانه است و با حالت خوشحال و پیروزمندانه ای در پارک پیروزی ایروان استوار است، به طوری که گاهی اوقات احساس میکنید این مجسمه از هر زاویهای و هر ساختمان بلندی در ایروان قابل مشاهده است. بنابراین احتمالا این مجسمه بایدیکی از مکانهایی باشد که ممکن است بخواهید در طی تور ارمنستان از آن بازدید کنید.
تاریخچه قبل از ساخته شدن مجسمه مادر
کشور ارمنستان ۷۰ سال مستعمره کشور شوروی بوده است. در این دوران عشق و احترام به دولت به شیوه های متفاوتی ابراز می شد و دقیقا در همان محلی که امروزه مجسمه مادر ارمنستان قرار گرفته مجسمه ای برای احترام و یاد بود ” ژوزف استالین” رهبر اتحاد جماهیر شوروی ساخته و نصب شده بود. این مجسمه، یادبود پیروزی در جنگ جهانی دوم می باشد که در سال ۱۹۴۵ پایان یافت. مجسمه مادر ارمنستان در ۲۹ نوامبر سال ۱۹۵۰ در سیمین سالگرد تاسیس جمهوری ارمنستان رونمایی شد. Sergey Dmitrievich Merkurov مجسمه ساز معروف سازنده این مجسمه می باشد. پس از مرگ استالین، او و مکتب فکریش به عنوان مکتبی دیکتاتوری شناخته و محکوم شد و به همین دلیل تمام مجسمه های او از تمامی کشورها جمع شدند و سرانجام مجسمه استالین در سال ۱۹۶۲ از ارمنستان نیز برداشته شد. در هنگامی که این مجسمه به پایین کشیده می شد یک سرباز کشته و تعدادی نیز زخمی شدند که همین امر باعث شد تا مردم بگویند که استالین پس از مرگ نیز دست از کشتن مردم بر نمی دارد.
مکان مجسمه مادر ارمنستان
مجسمه مادر در انتهای شرقی پارک پیروزی ( پارکی طبیعی ) شهر ایروان قرار دارد که در بالای مجموعه آبشاری کاسکاد معروف است. ارتفاع این مجسمه ۲۲ متر است. اگر پایههای عظیم آن را نیز در نظر بگیریم، ارتفاع کلی این بنای یادبود تا ۵۱ متر میرسد! این اتفاق باعث شده تا مجسمه به صورت محافظی غول پیکر یا فرشته ای نگهبان از شهر ایروان به نظر بیاید که نمای آن بسیار جالب توجه و دیدنی است.
تاریخچه مجسمه مادر ارمنستان
مجسمه مادر ( Mayr Hayastan ) یک یادبود تاریخی قرن بیستم است که اهمیت فرهنگی زیادی دارد و نماد جامعه زنان ارمنستان است. مجسمه کنونی جایگزین یک مجسمه یادبود شد که در سال ۱۹۵۰ ساخته شد و به جوزف استالین به عنوان یادبود پیروزی جنگ جهانی دوم اختصاص داشت.یکی از معماران برجسته این دوره، آر-ایزرائیلیان، که این مجسمه را طراحی کرده بود، اعتقاد داشت که ” شکوه و جلال دیکتاتورها موقتی است ” .او بر این باور بود که مجسمه استالین مدت زیادی در آنجا باقی نخواهد ماند ؛ بنابراین ، او این مجسمه را به گونه ای طراحی نمود که نمایان گر معماری سنتی کلیسای ارمنی تبدیل شود. در سال ۱۹۶۲، ۹ سال پس از مرگ استالین، مجسمه او از پایه بلند شد و توسط مجسمه مادر ارمنستان جایگزین شد.
سمبل شناسی مجسمه مادر
این مجسمه هم نماد صلح و هم نماد قدرت است و ارزش مهم و وضعیت والای زنان در خانوادههای ارمنی را نمایان میکند این مجسمه مظهر مجسم زنان ارمنی است که در طی درگیریهایی با سربازان ترک و کردی و نیروهای متفقین، پا به پای شوهرانشان دست و پنجه نرم کردند. اما این مجسمه در واقع معنای بزرگتری دارد و شامل نمادگرایی بیشتری میشود. یکی از مفاهیم آن این است که مادر ارمنستان، با شمشیر بزرگش آماده است تا در صورت خطر و بروز حمله، از زادگاهش ایروان و ارمنستان تا پای جان دفاع کند.
موزه نظامی وزارت دفاع در قلب مجسمه مادر
نهم ماه می، سالگرد پیروزی ملی، همه ساله در میان هزاران خانواده ارمنی و نهاد های حکومتی جشن گرفته میشود. مردم در این روز پس از اینکه شاخه گل هایی را در نزدیکی مجسمه برای بزرگداشت شهدای جنگ جهانی دوم قرار دادند، از موزه نظامی وزارت دفاع در قلب مجسمه دیدار می نمایند و این یک سنت دیرینه در میان مردم ایروان میباشد. در ابتدا این موزه به جنگ جهانی دوم اختصاص داشت و آثار مربوط به آن در این مکان به نمایش گذاشته میشد. اما در حال حاضر، بیشتر این نمایشگاه به پایان جنگ قرهباغ ( karabakh – قرهباغ ) اختصاص دارد که از سال ۱۹۸۸ تا ۱۹۹۴ به طول انجامید. در این مکان بیش از ۳۰ هزار آیتم شامل اسلحه ها، ملزومات شخصی، اسنادی از شرکت کنندگان در جنگ و همچنین نقشهی آزادی “شوشی” که توسط قوای ارمنی طراحی شده بود وجود دارد.
برخی اقلام عجیب در موزه مادر ارمنستان
در این موزه موارد غیر منتظرهای نیز وجود دارند، مثلا چند کتیبه باستانی که باعث میشوند برخی از بازدیدکنندگان از کشف آنها در این موزه شگفتزده شوند. جالب است که بدانید این نمادها و کتیبه ها در حوزههای مختلف فرهنگ ارمنی به کار رفتهاست، مثلا ً در مجسمهسازی، معماری، ساختمانهای تاریخی و هنر.
مجسمه مادر ارمنستان و ۹ می
هر ساله در تاریخ نهم می که مردم ارمنستان روز پیروزی در جنگ جهانی دوم را جشن می گیرند. نمایندگان دولت ارمنستان به پارک پیروزی رفته و با گذاشتن تاج گلی بر قبر آن سرباز گمنام ، یاد قربانیان جنگ جهانی دوم را گرامی داشته و به احترام آنان ۱ دقیقه سکوت می کنند. نکته جالب درمورد تعطیلی نهم دی این است که سه جشن در این روز برگزار می شود. روز ۹ می نه تنها روز پیروزی است بلکه سالگرد آزادی Shushi و سالروز ارتش دفاعی قره باغ می باشد.
مجسمه مادر، سمبل فرشتهی نگهبان
مجسمه مادر ارمنستان، زنی را نشان می دهد که شمشیری بزرگ در دستان خود دارد و آن را به حالت افقی نگه داشته است. در جلوی پای این زن محافظ و سپری قرار گرفته که روی آن نمادی از صلح حک شده است. این جزییات این مفهوم را در ذهن ایجاد می کنند که مجسمه مادر، نماد محافظت از ارمنستان از است که در برابر دوستان و مهمانان صلح جو و در برابر دشمنان مقاوم و مبارزه گر است.
برای بسیاری از مردم ارمنستان، مجسمه مادر یادآور خاطرات یکی از زنان شجاع این سرزمین به نام سوسه مایریک است. سوسه مایریک یک زن فدایی ارمنی بود که نام اصلیش سوسه واردانیان بود و در بسیاری از نبردهای فداییان حضور داشت. پسرهای او در جریان این نبردها کشته شدند. سوسه مایریک یکی از چهره های برتر این نبردها بود و به دلیل دلسوزی های مادرانه ای که داشت با لقب مادر (به ارمنی مایریگ) از او یاد می شود.
در کنار مجسمه مادر ارمنستان، یک قبر نیز مشاهده می شود. این قبر متعلق به یکی از سربازان گمنام است و نمادی از کشته شده ها و سربازان قربانی شده ارمنی در طول جنگ های مختلف است.
به جز روزهای دوشنبه، موزه مجسمه مادر ارمنستان هر روزه باز است. بسیاری از توریست ها و گردشگران به این موزه سر می زنند و از آثار و نقاشی های درون آن بازدید می کنند. در واقع این موزه به جاذبه مجسمه مادر ارمنستان تا حد زیادی افزوده است. این موزه در روزهای عادی هفته (سه شنبه تا جمعه) بین ساعات ۱۰ تا ۵ و در روزهای آخر هفته (شنبه و یکشنبه) بین ساعات ۱۰ تا ۳ بعد از ظهر پذیرای توریست ها و بازدیدکنندگان مختلف است.