مالیات بر ارزش افزوده که از منابع اصلی تأمین مالی دولت‌ها به شمار می‌آید، نوعی مالیات غیرمستقیم است که بر روی کالاها و خدمات افزوده می‌شود. اما هر کسب‌وکار یا فروشنده برای اینکه بتواند این مالیات را از مشتریان خود دریافت کند، نیاز به گواهی ارزش افزوده دارد. در واقع این گواهی مجوزی است که نشان می‌دهد کسب‌وکار مطابق با قوانین مالیاتی عمل کرده و می‌تواند مالیات مربوطه را دریافت و به دولت پرداخت کند.
با توجه به پیچیدگی‌های فرآیند دریافت این گواهی و تغییرات مداوم در قوانین مالیاتی، آگاهی از نحوه دریافت و استعلام گواهی ارزش افزوده برای کسب‌وکارها امری ضروری است. در این مقاله، به بررسی مراحل دریافت گواهی ارزش افزوده و روش‌های استعلام آن خواهیم پرداخت. این اطلاعات به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا فعالیت‌های خود را مطابق با قوانین و به‌صورت قانونی انجام دهند.
گواهی ارزش افزوده چیست؟
گواهی ارزش افزوده مدرکی است که توسط سازمان امور مالیاتی صادر می‌شود و به کسب‌وکارها این اجازه را می‌دهد تا مالیات بر ارزش افزوده را از مشتریان خود دریافت کنند. مالیات بر ارزش افزوده مبلغی است که به قیمت اصلی کالا یا خدمات افزوده می‌شود. این مالیات از سوی فروشنده جمع‌آوری شده و به دولت پرداخت می‌شود. بدون داشتن این گواهی، کسب‌وکارها مجاز به دریافت این مالیات از مشتریان خود نخواهند بود و در صورت اقدام به این کار، متخلف شناخته شده و مشمول جریمه خواهند شد.
در واقع، گواهی ارزش افزوده به‌عنوان مجوز قانونی برای اخذ این مالیات شناخته می‌شود و تنها به کسب‌وکارهایی اعطا می‌شود که مشمول بوده و تمام مراحل قانونی لازم برای دریافت آن را طی کرده‌اند. کسب‌وکارهایی که این گواهی را دریافت می‌کنند، از نظر مالیاتی معتبر محسوب می‌شوند و می‌توانند به‌طور قانونی به دریافت مالیات بر ارزش افزوده بپردازند. به همین دلیل، داشتن گواهی ارزش افزوده برای انجام فعالیت قانونی و پیشگیری از مشکلات مالیاتی بسیار ضروری است.
مدت زمان اعتبار گواهی ارزش افزوده
مدت زمان اعتبار گواهی ارزش افزوده برای فعالان اقتصادی معمولاً به مدت شش ماه یا یک سال تعیین می‌شود. این مدت زمان ممکن است با توجه به سابقه مالیاتی و نوع فعالیت تجاری متقاضی تغییر کند. برای مثال، کسب‌وکارهایی که سه سال سابقه پرداخت موفق مالیات بر ارزش افزوده دارند و بدهی مالیاتی آنها صفر است، گواهی با اعتبار دو ساله (24 ماه) دریافت می‌کنند. این گروه از متقاضیان می‌توانند از اعتبار طولانی‌تر بهره‌مند شوند و بدون نگرانی از انقضای گواهی، به فعالیت‌های تجاری خود ادامه دهند.
برای جلوگیری از انقضای گواهی ارزش افزوده و حفظ اعتبار آن، فعالان اقتصادی باید به‌طور منظم وضعیت مالیاتی خود را بررسی کرده و از تاریخ انقضای آن مطلع باشند. تاریخ انقضای گواهی معمولاً در بالای گواهی درج می‌شود و ضروری است که به آن توجه شود. پس از اتمام اعتبار گواهی، لازم است که متقاضیان از طریق سامانه مالیات بر ارزش افزوده درخواست تمدید ثبت کنند. در صورت عدم تمدید به‌موقع، امکان دریافت مالیات بر ارزش افزوده از مشتریان وجود نخواهد داشت و ممکن است کسب‌وکارها با مشکلات قانونی و جرایم مالیاتی مواجه شوند.
مدارک لازم برای ثبت‌نام و دریافت گواهی ارزش افزوده
برای ثبت‌نام و دریافت گواهی ارزش افزوده، فعالان اقتصادی باید مدارکی را به اداره مالیات ارائه دهند. این مدارک معمولاً عبارتند از:
- تصویر مدارک شناسایی کلیه اعضای شرکت که باید واضح و خوانا باشند تا هویت اعضا به درستی تأیید شود.
- کد اقتصادی منحصر به فرد که برای هر کسب‌وکار صادر می‌شود.
- آگهی تاسیس و تغییرات شرکت که نشان‌دهنده هویت حقوقی شرکت و تغییرات آن است.
- گواهی فعالیت یا نام شرکت در سامانه رتبه‌بندی که تأیید می‌کند شرکت در حال فعالیت است و مجوزهای لازم را دارد.
- اگر با پیمانکاران در ارتباط هستند، نشانی و کد پستی پیمانکار، باید وارد شود.
- ارائه اطلاعات دقیق و صحیح کد پستی دفتر یا محل فعالیت شرکت.
- در صورت نمایندگی شخصی برای ثبت‌نام، ارائه وکالتنامه معتبر الزامی است.
- کلیه مدارک اعضا شرکت که شامل کپی شناسنامه و کارت ملی تمامی شرکا یا سهامداران می‌شود.
- نام کامل بانک و کد شناسایی شعبه بانکی که حساب شرکت در آن افتتاح شده است.
- اعلام شماره حساب بانکی برای انجام تراکنش‌های مالی و دریافت مالیات.
- اطلاعات تلفن تماس و آدرس هیئت رئیسه برای ارتباط با سازمان‌های مالیاتی و سایر مراجع.
این مدارک برای ثبت‌نام صحیح و دریافت گواهی ارزش افزوده از اهمیت بالایی برخوردارند و دقت در ارائه آنها موجب تسهیل و تسریع روند دریافت گواهی خواهد شد.
روش‌های استعلام گواهی ارزش افزوده
استعلام گواهی ارزش افزوده به خریداران کمک می‌کند تا از قانونی بودن دریافت مالیات‌های مربوطه مطمئن شوند. برای انجام این استعلام، دو روش وجود دارد که می‌توان به‌راحتی از آنها استفاده کرد. یکی از این روش‌ها، استعلام با استفاده از شناسه ملی است. در این روش، کافی است خریدار شناسه ملی فروشنده را وارد سامانه مالیات بر ارزش افزوده (evat.ir) کند. پس از جستجو، اطلاعات گواهی از جمله نام فروشنده، شماره گواهی، تاریخ صدور و وضعیت فعال یا غیرفعال بودن گواهی نمایش داده می‌شود.
روش دیگر استعلام، استفاده از کد QR است که در فاکتورها یا برچسب‌های مربوط به فروشندگان درج می‌شود. خریداران با اسکن کد QR توسط گوشی‌های هوشمند، به سرعت به اطلاعات گواهی ارزش افزوده دسترسی پیدا می‌کنند. این روش برای کسانی که به شناسه ملی دسترسی ندارند یا به دنبال یک روش سریع و ساده هستند، مناسب است. در هر دو روش، اطلاعات به‌طور لحظه‌ای به‌روز می‌شود و خریداران می‌توانند از اعتبار مالیاتی فروشنده و تطابق آن با قوانین مالیاتی اطمینان حاصل کنند.
چگونگی لغو گواهی ارزش افزوده
برای لغو گواهی ارزش افزوده، باید وارد سامانه مالیات بر ارزش افزوده شد و درخواست لغو گواهی را ثبت کرد. در این درخواست، لازم است دلیل لغو گواهی، مانند توقف فعالیت‌های اقتصادی یا تغییرات ساختاری در کسب‌وکار، ذکر شود. پس از ثبت درخواست و بررسی مستندات، درخواست توسط سازمان امور مالیاتی بررسی شده و در صورت تایید، گواهی به‌طور خودکار لغو خواهد شد. لازم به ذکر است که پس از لغو گواهی، کسب‌وکار موظف به انجام مراحل مالیاتی و تسویه حساب‌های باقی‌مانده خواهد بود.
اهمیت دریافت گواهی ارزش افزوده
دریافت گواهی ارزش افزوده از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا نشان‌دهنده آن است که کسب‌وکار طبق قوانین مالیاتی کشور عمل می‌کند و به مسئولیت‌های مالیاتی خود توجه دارد. داشتن گواهی ارزش افزوده به کسب‌وکار این امکان را می‌دهد که مالیات بر ارزش افزوده را از مشتریان خود دریافت کرده و آن را به دولت پرداخت کند. کسب‌وکارهایی که گواهی ارزش افزوده دارند، به‌عنوان کسب‌وکارهای شفاف و قانون‌مدار شناخته می‌شوند و این امر می‌تواند فرصت‌های بیشتری برای رشد و گسترش فعالیت‌های تجاری آنها فراهم کند.
نتیجه‌گیری
گواهی ارزش افزوده برای هر کسب‌وکاری که در حوزه فروش کالا و خدمات فعالیت می‌کند، ضروری است. این گواهی به فروشندگان اجازه می‌دهد تا مالیات بر ارزش افزوده را از مشتریان خود دریافت کرده و به دولت پرداخت کنند، که این امر نه تنها به رعایت قوانین مالیاتی کمک می‌کند، بلکه از وقوع تقلب یا فرار مالیاتی جلوگیری می‌کند. فرآیندهای دریافت، تمدید و لغو گواهی ارزش افزوده کاملاً آنلاین است و به‌راحتی می‌توان از طریق سامانه‌های مربوطه این اقدامات را انجام داد. کسب‌وکارها با رعایت مراحل قانونی و توجه به جزییات، می‌توانند از مشکلات مالیاتی جلوگیری کرده و به‌طور قانونی فعالیت کنند. برای مطالعه مقالات تخصصی بیشتر درباره انواع مالیات، به وبلاگ سایت صدگان مراجعه نمایید.
