درمان خانگی سینوزیت بدون هزینه و بسیار موثر است. اگر فردی هستید که سالها با درد سینوزیت دست و پنجه نرم کرده اید، با رعایت یک سری روتین های ساده از ابتلای دوباره به سینوزیت پیشگیری کنید.
سینوزیت چیست ؟
حفره‌هایی در استخوان جمجمه و فک بالایی وجود دارند که پر از هوا هستند و به آن‌ها سینوس یا همان سینوس‌های صورت گفته می‌شود. سینوس‌ها در پشت گونه، پیشانی، ابروها و بینی قرار گرفته‌اند.
گاهی ممکن است این حفره‌ها پر از ترشح یا عفونت شوند. در آغاز، به این حالت سینوزیت حاد گفته می‌شود. اگر سینوزیت حاد به درستی درمان نشود و بیش از سه ماه ادامه یابد به سینوزیت مزمن تبدیل می‌شود.
درد سینوس
داخل سینوس سالم با یک لایه نازک صورتی‌رنگ به نام مخاط پوشیده شده است. مخاط به طور طبیعی مقداری مایع مخاطی ترشح می‌کند. سطح خیس مخاطی می‌تواند با جذب گردوغبار، میکروب‌ها و ذرات معلق به سلامتی ما کمک کند.
مژک‌ها به موهای ظریفی اطلاق می‌شود که روی سطح مخاط را پوشانده‌اند. این مژک‌ها مایع مخاطی را به سمت کانالی هدایت می‌کنند که سینوس را به حفره بینی متصل می‌کند. مایع مخاطی از سینوس به سمت بینی، سپس پشت حلق و در نهایت مری و معده حرکت می‌کند.
اگر لایه مخاطی داخل سینوس‌ها یا بینی متورم و ملتهب شود، فشار و درد سینوس آغاز می‌شود. درد سینوس ممکن است با گوش‌درد و سردرد همراه باشد. در این حالت، مایع مخاطی سینوس نمی‌تواند به درستی تخلیه شود. عوامل مختلفی می‌توانند این حالت را ایجاد کنند، مانند:
- تغییرات دما
- انواع آلرژی
- دود دخانیات
- بیماری سرماخوردگی
انواع عفونت سینوس
- سینوزیت حاد – آبریزش بینی و درد ناگهانی صورت که برای ۱۰ تا ۱۴ روز باقی می ماند. سینوزیت حاد عموما حدود ۴ تا ۸ هفته بطول می انجامد.
- سینوزیت نیمه حاد – این نوع عفونت سینوسی ، التهابی است که برای ۴ تا ۸ هفته باقی می ماند.
- سینوزیت مزمن – در این مشکل التهاب سینوس ها برای ۸ هفته و یا بالاتر باقی می ماند.
- سینوزیت بازگشت کننده – در این نوع از سینوزیت، سینوس ها چندین بار در سال ملتهب می شوند.
درمان های خانگی سینوزیت
بخور برای سینوزیت
هوای خشک، به لایه مخاطی سینوس‌های صورت آسیب می‌رساند. مرطوب نگه داشتن هوا به کاهش گرفتگی بینی و کانال بین سینوس و بینی کمک می‌کند. استنشاق بخور گرم دو تا چهار بار در روز می‌تواند برای درمان سینوزیت مفید باشد.
دوش آب گرم
چند دقیقه زیر دوش آب گرم ماندن و تلاش برای تنفس آرام از بینی به طور معمول انسداد بینی و سینوس را برطرف می‌کند.
کاسه آب گرم
یک کاسه آب گرم را روی میز بگذاریم؛ سرمان را بالای آن بگیریم و با یک حوله بپوشانیم. به آرامی از راه بینی نفس بکشیم.
توجه کنیم که فاصله صورت از سطح آب باید به اندازه مناسب باشد که صورت دچار سوختگی نشود.
کاهش درد سینوزیت با دستگاه بخور سرد خانگی
برای کاهش درد سینوزیت، بخور گرم ممکن است موثرتر باشد، اما برخی افراد که علاوه بر سینوزیت، مثلا به علت آلرژی، دچار تنگی‌نفس هستند، شاید نتوانند بخور گرم را تحمل کنند. برای این افراد دستگاه بخور سرد توصیه می‌شود.
برخی افراد مبتلا به سینوزیت هم با بخور گرم دچار حالت تهوع می‌شوند و شاید بخور سرد برای آن‌ها بهتر باشد.
دوری از دود سیگار
استنشاق بسیاری از مواد مانند اسپری مو، انواع عطر، اسپری رنگ و حتی اسپری مواد شوینده سطوح و از همه بدتر دود سیگار و قلیان ممکن است باعث آسیب به مخاط سینوس شود.
از فضاهای بسته که در آن سیگار یا قلیان استعمال می‌شود، اجتناب کنیم.
بیشتر آب بنوشیم
برای درمان خانگی سینوزیت مطمئن شویم به میزان کافی آب می‌نوشیم. چای هم ممکن است گزینه مناسبی باشد، اما دقت کنیم که مقدار زیاد کافئین در چای شاید عوارض دیگری مانند تپش قلب داشته باشد.
شست‌وشوی بینی
شستن بینی می‌تواند به باز و پاکیزه کردن سینوس‌ها کمک کند.
شست‌وشوی بینی با سرم نمکی (نرمال سالین استریل ویژه شست‌وشو) که به دمای اتاق رسیده و ولرم است، بهترین گزینه به شمار می‌رود. شست‌وشوی بینی با آب نمک (محلول نمکی) گرم هم می‌تواند مفید باشد.
بهترین روش شست‌وشوی بینی حالتی است که سرم نمکی از یکی از سوراخ‌های بینی به داخل وارد شده و از حفره دیگر بینی خارج شود. بنابراین شاید لازم باشد حالت سر را طوری قرار دهیم که یک حفره بینی بالا و دیگری پایین باشد.
از عوامل محرک دوری کنیم
آلرژی بینی می‌تواند به مشکلاتی مانند فشار و درد سینوس منتهی شود.
بهتر است افراد آلرژیک از عوامل آلرژی‌زا مانند شوره حیوانات خانگی، گرد و غبار و گرده‌های گیاهان تا حد امکان دوری کنند. توضیح این که شوره همان سلول‌های پوستی هستند که عمر آن‌ها به پایان رسیده است و به شکل قطعات ریز و سفید دیده می‌شوند. کنترل به‌موقع و کامل علائم آلرژی، نقش مهمی در پیشگیری و بهبود علائم سینوزیت دارد.
در صورت مشاهده چه علائمی باید به سینوزیت شک کنیم؟
سینوزیت معمولاً زمانی که عفونت دستگاه تنفسی فوقانی مانند یک سرماخوردگی پیش آید، شروع می شود. در صورتی که فرد درگیر یک سرماخوردگی پایدار و طولانی شده و علائم زیر در وی بروز کند، ممکن است مبتلا به سینوزیت شده باشد.
- ترشحات سبز یا زرد از بینی
- کاهش حس بویایی
- انسداد بینی
- سردردهایی که پس از بیداری صبحگاهی رخ می دهد
- اختلال تنفسی
- حساسیت به گرما و سرما
- بد خوابیدن شبانه
- تب بالا (۳۸ درجه سانتی گراد یا بالاتر)
- خشکی گلو و تلخ شدن دهان
- آبریزش بینی
- سرفه و عطسه
- سذماخوردگی های شدید و پی در پی
- بی اشتهایی به خصوص هنگام خوردن صبحانه
- تورم و التهاب بافتی که اطراف چشم ها یا کناره های بینی قرار دارد.
- حالت تهوع به ویژه پس از بیداری صبحگاه
- احساس درد و حساسیت در اطراف گونه ها، چشم ها و پیشانی (به ویژه با لمس آن ها)
- احساس درد در قسمت فک و نیز دندان ها
- بوی بد دهان
- احساس سنگینی گوش و کم شدن دید چشم ها
- ترشحات پشت حلق (مخصوصا صبح ها)
- گاهش قدرت حافظه و تمرکز
تفاوت سینوزیت و سایر بیماری ها
تفاوت سینوزیت و سرماخوردگی
تفاوت بین سینوزیت و آلرژی
آلرژی می‌تواند در هر مرحله‌ای از زندگی چه دوران طفولیت و چه بزرگسالی رخ دهد. اگر فردی از دوران کودکی درگیر آلرژی شود ممکن است در بزرگسالی نسبت به مواد جدیدتری نیز آلرژی پیدا کرده و مشکل وی حتی بیشتر شود. وقتی شما به چیزی آلرژی دارید، سیستم دفاعی بدنتان در واکنش و پاسخ به آن ماده یک ماده شیمیایی به نام هیستامین ترشح می‌کند. در نتیجه این عمل علائمی همچون سردرد، عطسه و احتقان بینی حاصل می‌شود. مه آلودگی مغز و بثورات پوستی نیز از علائم بروز آلرژی هستند. مه آلودگی مغز نوعی اختلال در ذهن است که بر اثر آن فرد حضور ذهن و توانایی تمرکز نداشته و گاه مشکلات حافظه نیز برای وی به وجود می‌آید.
آلرژی شدید می‌تواند منجر به یک بیماری شبیه سرماخوردگی شود که به آن رینیت آلرژیک می‌گویند. در این بیماری علاوه بر مواردی که در بالا ذکر شدند، ممکن است خارش چشم نیز وجود داشته باشد. خارش یکی از علائم آلرژی است که با تشخیص آن بهتر می‌توانید تفاوت بین سینوزیت و آلرژی را از هم متوجه شوید زیرا در سینوزیت خارش وجود ندارد.
عفونت سینوسی و به اصطلاح سینوزیت زمانی ایجاد می‌شود که مجرای بینی ملتهب شود. سینوزیت اغلب بر اثر عامل ویروسی به وجود می‌آید و با ملتهب شدن مجاری بینی، مخاط در آنجا جمع شده و شدت علائم را تشدید می‌کنند. در سینوزیت علاوه بر گرفتگی بینی و سردرد علائم دیگری همچون درد در اطراف گونه‌ها و چشم نیز وجود دارد. عفونت‌های سینوسی موجب غلیظ شدن و تغییر رنگ مخاط و بوی بد دهان نیز می‌شوند.
تفاوت آبریزش بینی سینوزیت و میگرن
آبریزش بینی در میگرن محدود و شفاف است. برای توصیف این حالت تصور کنید که بدون اینکه بیماری ای داشته باشید در یک روز سرد از منزل خارج شده و دچار آبریزش بینی می‌شوید. آبریزش بینی در میگرن مشابه چنین آبریزشی است. اما آبریزش بینی در سینوزیت عموما به رنگ زرد یا سبز بوده و ضخیم و غلیظ است. دقیقا مشابه یک سرماخوردگی همراه با عفونت. تفاوت ایندو برای بیمار به سادگی قابل درک است و بایستی به درستی و دقت در زمان ارائه شرح حال به پزشک ارائه شود.
چرا پزشک میگرن را به اشتباه سینوزیت تشخیص می‌دهد؟
شاید دقت کرده باشید که علایم مشخصی برای تفکیک این دو سردرد وجود دارد. اما دقت کنید که در تمامی انواع سردرد میگرنی همه مشخصه‌ها اتفاق نمی‌افتد. همچنین سردردهای میگرنی هستند که یک طرفه نیستند و سردردهای میگرنی هستند که تپش دار نیستند. حالت تهوع و یا نورگریزی و یا صدا گریزی در تمامی افراد دیده نمی‌شود و نوع سردرد در افراد میگرنی بسیار متنوع است.
علاوه بر این نحوه ارائه شرح حال توسط بیمار یکی از مهمترین بخش‌های تشخیص بیماری است. بسیاری از بیمارن پیش از مراجعه به دکتر در ذهن خود تشخیص بیماری را انجام داده و بسیاری از علایم و نشانه‌های بیماری را بر اساس تاویل خود به دکتر توضیح می‌دهند.
پیشنهاد می‌شود در زمان مراجعه به دکتر بدون در نظر گرفتن تشخیص شخصی خود نشانه‌های بیماری را شرح دهید.
همچنین پر کردن روزنگار سردرد میگرن یکی از راه‌های مفید در تشخیص بیماری میگرن و شرایط بیماری شماست.
بهترین زمان مراجعه به پزشک برای درمان سینوزیت
مراجعه به پزشک متخصص برای درمان هر بیماری و اختلال، مهم ترین کاری است که اگر در زمان مناسب انجام نشود، می تواند عوارض جبران ناپذیری برای فرد به ارمغان آورد. سینوزیت نیز جزو همین بیماری ها محسوب می شود و از آن جا که علائمی بسیار مشابه با سرماخوردگی دارد، اغلب آن را نادیده گرفته و اجازه می دهند که خود به خود، بهبود یابد.
معمولا توصیه می شود که اگر علائم شما رو به بهبودی هستند، نیازی نیست به پزشک مراجعه نمایید اما باید نکات مراقبتی لازم را در منزل رعایت کنید تا بتوانید هرچه سریع تر، سلامت خود را باز یابید.
چنانچه ۱ هفته تا ۱۰ روز از بروز علائم شما سپری شده است و همچنان احساس بهبودی ندارید، اگر احوالتان رو به وخامت است و در اکثر قسمت های صورت خود، احساس درد و فشار دارید، لازم است که حتما به یک پزشک خوب و با تجربه در زمینه سینوزیت مراجعه نمایید.
