علت تیر کشیدن گوش چیست؟ آیا وجود مشکلی جدی باعث بروز این درد می شود؟ آیا با روش های خانگی قابل درمان است؟ چه زمانی برای درمان آن نیاز به مراجعه پزشک است؟ این مقاله از سلامتی پارس مگ را دنبال کنید تا به پاسخ این سوالات برسید.
تیرکشیدن گوش چیست؟
تیر کشیدن اصطلاحی است که برای دردهای ناگهانی و خود به خودی گوش به کار میبریم. درد شدید در گوش یک احساس رایج است. با اینکه اکثر دردهای ناگهانی گوش موقتی بوده و معمولاً خطرناک نیستند، با این حال در شرایط و موارد خاص میتواند باعث نگرانی شود.
تیرکشیدن گوش به انگلیسی اتالژیا نامیده میشود؛ اصطلاح پزشکی گوش درد اتالژیا است. اگر درد از داخل گوش باشد، پزشکان آن را اتالژی اولیه مینامند و اگر منشأ آن خارج از گوش باشد، اصطلاح اوتالژی ثانویه را به کار میبرند. تیرکشیدن گوش عوامل مختلفی میتواند داشته باشد.
علت تیر کشیدن گوش چیست
تیرکشیدن گوش و درد ناگهانی آن میتواند تحت تأثیر یک عامل یا مجموعهای از عوامل مختلف اتفاق بیفتد.
باروترومای گوش (ear barotrauma)
هر گوش دارای یک لوله باریک به نام شیپور استاش است. وظیفه لوله استاش تنظیم فشار داخل گوش است تا با فشار هوای بیرون مطابقت داشته باشد. با تنظیم فشار، پرده گوش میتواند به درستی عمل کند و کار خود را انجام دهد.
گاهی اوقات عدم تعادل در فشار گوش با فشار هوای محیط که در اثر انسداد شیپور استاش یا تغییر در فشار یا ارتفاع هوا اتفاق میافتد، میتواند باعث نوعی آسیب موقت به گوش به نام باروترومای گوش شود. علائم زیر میتواند در اثر بارترومای گوش اتفاق بیفتد:
- احساس فشار در داخل گوش
- درد شدید یا مبهم در گوش
- از دست دادن شنوایی
- سرگیجه
عفونتهای سینوسی (Sinus infections)
درد شدید در گوش و تیر کشیدن گوش گاهی اوقات میتواند ناشی از عفونت در سینوسها باشد (شبکهای از حفرههای پر از هوا در جمجمه).
در حالت کلی سه نوع اصلی عفونت سینوسی وجود دارد:
- اوتیت: عفونت و التهاب گوش که شایعترین نوع عفونت سینوسی هستند.
- ماستوئیدیت: عفونت استخوان ماستوئید پشت گوش
- سینوزیت: التهاب یک یا چند سینوس پارانازال که مسئول تولید مخاط بینی هستند.
عفونت سینوسی ممکن است ویروسی یا باکتریایی باشد.
اوتیت (Otitis) علت تیر کشیدن گوش
اوتیت، عفونت در گوش داخلی یا خارجی، یکی از شایعترین علل گوش درد است. عفونت گوش داخلی شیپور استاش را درگیر میکند که گوش میانی را به پشت حفره بینی و گلو فوقانی متصل میکند. این بیماری معمولاً یک علت ویروسی دارد و بیشتر در بین کودکان شایع است.
عفونت گوش خارجی مجرای گوش، لولهای که گوش خارجی و پرده گوش را به هم متصل میکند را تحت تأثیر قرار میدهد. این عفونت معمولاً شامل تحریک مستقیم کانال گوش توسط آب (گوش شناگر) یا اشیایی مانند Q-tips است و بیشتر در بزرگسالان دیده میشود.
علاوه بر درد شدید و تیرکشیدن گوش، برخی از علائم احتمالی عفونت گوش عبارتاند از:
- مشکل شنوایی
- احساس فشار یا پری در گوش
- ترشح مواد و مایعات از گوش
- خارش یا سوزش در گوش و اطراف آن
- تب
- سطح پایین انرژی بدن و بیحالی
اختلال گیجگاهی فکی (Temporomandibular disorder)
اختلال گیجگاهی فکی (TMD) یک بیماری اسکلتی عضلانی است که در درجه اول مفاصلی را که استخوان فک را به جمجمه متصل میکنند، تحت تأثیر قرار میدهد. افراد مبتلا به TMD ممکن است درد شدیدی را در قسمت فک تجربه کنند که به گوشها و شقیقهها منتهی میشود. اختلال گیجگاهی فکی میتواند منجر به تیر کشیدن گوش شود.
سایر علائم احتمالی TMD عبارتاند از:
- شنیدن صداهای کلیک کردن، ترکیدن یا ساییدن هنگام حرکت فک
- مشکل در باز کردن کامل دهان
- قفل شدن فک هنگام باز کردن دهان
به دام افتادن یک جسم خارجی در گوش علت تیر کشیدن گوش
گیر کردن یک جسم خارجی در مجرای گوش میتواند باعث تیرکشیدن گوش و دردهای ناگهانی شود. بسیار دیده میشود که کودکان و حتی بزرگسالان از روی کنجکاوی و شوخی، اشیایی را در گوش هم فرو میکنند.
به دام افتادن یک جسم خارجی در گوش میتواند علائم زیر را داشته باشد:
- درد تیز یا مبهم
- خروج ترشحاتی از گوش
- از دست دادن شنوایی
- عفونت کردن گوش
سروصداهای بلند و دائمی
اگر دائم هندزفری در گوش دارید، اگر با صدای بلند موزیک گوش میکنید و اگر بنا بر اقتضای کار و محیط کاریتان دائماً در معرض سروصداهای بلند و آزاردهنده قرار دارید، ممکن است تیرکشیدن گوش و دردهای ناگهانی را تجربه کنید.
تیر کشیدن گوش نشانه تومور
اگرچه به وجود آمدن تومورهایی در قسمت گوش شایع نیست؛ اما اتفاق میافتد. درگیر شدن تنها یک گوش به مشکلاتی مانند عفونت و تیر کشیدن گوش و احساس سردرد و سرگیجه میتواند از نشانههای وجود تومور در گوش باشد.
ضربه به سر علت تیر کشیدن گوش
ضربه به سر میتواند باعث آسیب شنوایی سریع و بالقوه غیرقابل برگشت شود. ضربهای که به گوش وارد میشود میتواند پرده گوش را پاره کند. ضربه به سر میتواند به استخوانهای گوش میانی آسیب وارد کند. اگر ضربه به اندازه کافی شدید باشد، با تخلیه مایع گوش داخلی، شنوایی شما را برای همیشه از بین میبرد.
اتواسکلروز
استخوانهای شما دائماً در حال بازسازی هستند، از جمله استخوانهای گوش میانی. هنگامی که این بازسازی به هر دلیلی درست پیش نرود، استخوانهای گوش شما بیش از حد رشد کرده و سفت میشوند. در این حالت دیگر صدا را به درستی هدایت نمیکنند. این عارضه در زنان میانسال شایعتر است و معمولاً از یک گوش شروع میشود و به سمت گوش دیگر حرکت میکند. افراد درگیر در گوش آسیبدیده خود صدای زنگ، غرش، وزوز، خش خش و تیر کشیدن گوش را تجربه میکنند.
هایپراکوزیس (حساسیت به صدا)
اگر صدای کار کردن یخچال، صدای ناشی از شیر آب، راه رفتن روی برگها یا به هم زدن کاغذها به طرز دردناکی شما را آزار میدهد، احتمالاً دچار هیپراکوزیس هستید.
اسپاسم پرده گوش (MEM) علت تیر کشیدن گوش
ماهیچههای تانسور تیمپانی و استاپدیوس برای محافظت از گوش میانی شما هستند. این ماهیچهها صداهایی که از بیرون گوش میآید را کاهش داده و صداهایی که از داخل بدن میآیند، مانند صدای بدن خودمان، جویدن، گردش خون، هضم غذا، تولید و دفع گاز و غیره را فیلتر میکنند. هنگامی که این عضلات دچار اسپاسم میشوند، نتیجه ابتلا به بیماری میوکلونوس گوش میانی (MEM) خواهد بود که به عنوان وزوز گوش نیز شناخته میشود.
MEM یک بیماری نادر است که در آن وزوز گوش (یا زنگ زدن و سوت کشیدن گوش) با انقباضهای مکرر و همزمان ماهیچههای تانسور تمپانی و استاپدیوس ایجاد میشود. اسپاسم پرده گوش میتواند منجر به تیرکشیدن گوش شود. شایعترین علت وزوز گوش قرار گرفتن طولانی مدت در معرض صداهای بلند است، اگرچه یک صدای ناگهانی و بسیار بلند نیز میتواند باعث آن شود.
اوریون
اوریون (گوشک) ،یک بیماری ویروسی مسری است که بواسطه ی ویروس اوریون(Mumps)، که همچنین به عنوان پارامیکسو ویروس شناخته می شود، که بر روی غده پاروتید تاثیر می گذارد و غدد بزاقی اولیه است که در قسمت جلویی پایین گوش شما قرار دارد، ایجاد می شود.
سرخک علت تیر کشیدن گوش
سرخک یا روبولا، یک بیماری جدی ویروسی است که توسط یک ویروس در خانواده پارامایکسویروس ایجاد می شود. این ویروس، بر سیستم تنفسی تاثیر می گذارد و بسیار مسری است.
هنگامی که یک فرد آلوده، عطسه یا سرفه کرده، عمدتاً از طریق هوا پخش می شود، شما همچنین می توانید عفونت را از طریق تماس با مخاط و بزاق آلوده دریافت کنید.
کدام ریز فاکتور ها و کدام عوامل در تیر کشیدن گوش میتواند تاثیر گذار باشد؟
- تغییر فشار هواي پشت پرده گوش، مثلا پرواز با هواپيما يا شنا در عمق زياد استخر
- برخورد شي تيز در کانال گوش، مثل مداد
- پاره شدن پرده گوش
- گلودرد و التهاب لوزه ها
- در رفتگي فک
- عفونت لثه و دندان درد
- عقونت گوش میانی و گوش خارجی
انواع تیرکشیدن گوش
تیرکشیدن گوش میتواند انواع مختلفی داشته باشد و تحت شرایط مختلفی اتفاق بیفتد. برخی از انواع تیرکشیدن گوش و شرایط مختلفی که میتوانند منجر به این اتفاق شوند به شرح زیر هستند:
- تیر کشیدن لاله گوش
- تیر کشیدن گوش در بارداری
- تیر کشیدن گوش بعد از کشیدن دندان عقل
- تیر کشیدن استخوان پشت گوش
- تیر کشیدن گوش بیرونی
- تیر کشیدن گوش و سرگیجه
- تیر کشیدن گوش و سر
- تیر کشیدن گوش و گلو
- تیر کشیدن پشت گوش
درمان تير کشيدن گوش
درمان تير کشيدن گوش بسته به عامل ايجاد کننده آن متغيير است.
اگر عامل تير کشيدن گوش به علت عفونت گوش باشد
- درمان دارويي شامل تجويز داروهاي چرک خشک کن و ضد التهاب است.
- مصرف مسکن ها مانند: استامینوفن و ایبوپروفن
اگر عامل تير کشيدن گوش به علت آبسه و درد دندان باشد
- کمپرسور آب سرد و مسکن و ارجاع به دندان پزشک
- مصرف مسکن ها مانند: استامینوفنو ایبوپروفن
اگر عامل تير کشيدن گوش در رفتگي فک باشد
- بايد سريعا به جراح فک و صورت مراجعه کنيد.
- مصرف مسکن ها مانند: استامینوفن و ایبوپروفن
اگر عامل تير کشيدن گوش پاردگي پرده گوش باشد
- بايد از ورود آب به گوش جلوگيري کنيد.
- بايد به متخصص گوش و حلق و بيني مراجعه کنيد
- مصرف مسکن ها مانند: استامینوفن و ایبوپروفن
اگر عامل تير کشيدن گوش پاردگي پرده گوش باشد
- درد شدید گوش ناشی از پایین آمدن و یا بالا رفتن از ارتفاع (مثل نشستن و بلند شدن هواپیما) یا استخر رفتن را با جویدن آدامس کمتر کنيد
- همچنين مي توانيد دماغ خود را بگيريد و در گوش هاي خود به آرامي فوت کنيد.
درمان های خانگی تیر کشیدن گوش
داروهای مسکن بدون نسخه می توانند به کاهش درد و ناراحتی خفیف تا متوسط گوش کمک کنند. همچنین، نگه داشتن کمپرس گرم یا سرد در کنار گوش ها ممکن است به تسکین درد کمک کند. برخی از افراد برای حذف موم گوش از گوش پاک کن استفاده می کنند، اما این امر در واقع می تواند موم را به داخل مجرای گوش برگرداند و مشکلات بیشتری را ایجاد کند. در صورتی که نگران تجمع موم گوش هستید باید به پزشک مراجعه کنید.
پیاز
پیاز نیز مانند سیر میتواند به مبارزه با عفونت و کاهش درد کمک کند. سیر نیز جایگزین داروهایی تجویزی پزشک نمیشود.
پیاز را بهمدت یک یا دو دقیقه در مایکروویو گرم کنید. سپس، مایع را صاف کرده و چند قطره به گوش بمالید. ممکن است شما بخواهید 10 دقیقه دراز بکشید و سپس بگذارید مایع از گوش خارج شود. این کار را در صورت نیاز تکرار کنید.
مکیدن
مکیدن میتواند به کاهش فشار در لولههای استاش کمک کند و تا حدودی تسکیندهنده باشد.
نوزادانی که شیرخوار هستند در صورتی که بهطور مرتب اجازه داشته باشند و تشویق شوند که شیر بخورند، ممکن است احساس بهتری داشته باشند. بزرگسالان و کودکان میتوانند از آبنبات سفت یا آبنباتهای مکیدنی استفاده کنند.
شیر مادر
شیر مادر دارای خواص ضدمیکروبی است و به تسکین درد گوش کمک میکند. برخی تحقیقات نشان میدهد که شیر مادر بر اساس میکروبهایی که نوزاد در معرض آنها قرار دارد تغییر میکند.
این بدان معناست که شیر مادر بیشتر در نوزادان موثر است. بااینحال، برخی منابع نشان میدهند که شیر مادر حتی ممکن است به بزرگسالان نیز کمک کند. نوزادان و کودکان باید به شیر خوردن ادامه دهند تا بیشترین بهره را از شیر مادر ببرند.
در نوزادان شیرخوار و همچنین در کودکان و بزرگسالان، استفاده موضعی از شیر مادر نیز ممکن است کمک کند. حتی اگر اینطور نباشد، بعید است شیر مادر عوارض جانبی جدی ایجاد کند.
افراد میتوانند چند قطره شیر مادر را در هر گوش بریزند و در صورت نیاز هر چند ساعت یکبار این عمل را تکرار کنند.
راه های پیشگیری از تیرکشیدن گوش
تیرکشیدن گوش علل مختلفی دارد. گوش درد همیشه قابل پیشگیری نیست؛ اما کارهایی وجود دارد که میتوانید برای کاهش خطر آسیبهای گوش و عفونت گوش انجام دهید. برخی از راههایی که به کمک آنها میتوان از دردهای ناگهانی گوش و تیر کشیدن گوش کم کرد، از قرار زیر هستند:
- تمام اجسام خارجی را از گوش خود دور نگه دارید.
- گوشهای خود را بعد از شنا، دوش گرفتن یا حمام خشک کنید.
- هنگام شنا از کلاه حمام و گوشگیر استفاده کنید.
- اگر سیگار میکشید، آن را ترک کنید. سعی کنید از دود سیگار که با عفونت گوش به خصوص در کودکان همراه است دوری کنید.
- گوشها را با اجسام نوکتیز یا انگشتان خود کاوش نکنید و نخارانید.
- از ورود آب و شامپو به داخل گوش هنگام دوش گرفتن جلوگیری کنید.
- درمان اگزما و سایر بیماریهای پوستی را جدی بگیرید.
- در صورت استفاده از سمعک، هرگونه حساسیت به مواد موجود در سمعک را جدی بگیرید.
- برای جلوگیری از تیر کشیدن گوش ناشی از تغییرات فشار خارجی یا ارتفاع، میتوانید از خمیازه کشیدن، قورت دادن آب دهان، جویدن آدامس و مکیدن آب نبات کمک بگیرید.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
تیر کشیدن گوش اگر به صورت مکرر و با دردهای شدید ناگهانی اتفاق بیفتد میتواند خطرناک بوده و آزاردهنده باشد. اگر درد شدید باشد، با خونریزی همراه باشد یا بیشتر از ۳ روز طول بکشد باید به پزشک مراجعه کرد.
اگر یکی از موارد زیر را تجربه میکنید، باید فوراً با یک دکتر درد گوش یا متخصص گوش و حلق و بینی مشورت کنید:
- گوش درد که بیش از ۳ روز ادامه دارد
- عفونتهای مکرر گوش
- تورم اطراف گوش
- تخلیه مایع از گوش
- کاهش شنوایی یا هر تغییر دیگری در شنوایی
- گلو درد شدید
- استفراغ
- سرگیجه
- تب یا لرز
- پارگی پرده گوش
- لابیرنتیت
- علائم بیماری منیر
- ناهنجاریهای تیروئید
- سندرم مفصل گیجگاهی فکی (TMJ).
- نوروم آکوستیک
- اتواسکلروز
- تومور مغزی
همچنین، اگر گوش درد شدید در فردی با یکی از مشکلات زیر رخ دهد، باید به پزشک مراجعه کند:
- دیابت
- بیماری عصبی
- بیماری قلبی
- بیماری ریه
- بیماری کلیوی
- ضعیف بودن سیستم ایمنی