پیسی نوعی بیماری پوستی است که در این نوع بیماری آن رنگدانه پوست از بین میرود. این بیماری معمولا از دستها، پیشانی، پاها و صورت شروع میشود.در این مطلب از پارس مگ به طور کامل با این بیماری و روش های درمانش آشنا می شوید.
پیسی چیست ؟
آیا هر لکه سفیدی پیسی است ؟
در این مطلب قصد داریم شما را با جزئیات این بیماری در قالب بررسی عنوانهایی مانند بیماری پوستی پیسی، علائم پیسی، شکل ظاهری بیماری پیسی، پیسی صورت، برص کاذب، علت این بیماری پوستی ، گسترش پیسی، درمان پیسی، پیسی در کودکان، درمان قطعی برص، درمان پیسی با لیزر، نور درمانی برای لک و پیس، جراحی برص، داروی برص، درمان لک و پیس با طب سنتی، مراقبتهای لازم در بیماری برص، باورهای غلط در برص و غیره آشنا کنیم؛ پس تا پایان آن همراه ما باشید.
در پاسخ به سوالات بیماری برص چیست ؟
بیماری ویتیلیگو (Vitiligo)چیست ؟
پیسی پوست چیست ؟
لک و پیس چیست ؟
میتوان گفت که همگی اینها یکی هستند و برص یا همان بیماری پی سی یا ویتیلیگو باعث از بین رفتن رنگ پوست در هر ناحیهای از بدن به صورت لکههای بزرگ و کوچک میشود. مناطق بیرنگ معمولاً با گذشت زمان بزرگتر میشوند و حتی میتوانند روی مو و قسمت داخلی دهان تأثیر بگذارند.
اصولا رنگ مو و پوست به واسطه ملانین یا رنگدانه موجود در آنها تعیین میشود و بیماری پوستی برص با از بین بردن سلولهایی که ملانین تولید میکنند و یا از کار انداختن آنها بروز میکند. این بیماری میتواند هر نوع پوستی را تحت تاثیر قرار دهد، اما در افرادی که پوست تیره دارند بیشتر دیده میشود. خوشبختانه تهدیدکننده زندگی یا مسری نیست؛ اما میتواند استرسزا باشد و باعث شود فرد نسبت به ظاهر خود حس خوبی نداشته باشد.
همچنین در پارس مگ بخوانید : با دلایل به وجود آمدن کهیر آشنا شوید
افراد در معرض پیسی
پی سی در هر نژاد و جنسی ایجاد میشود، اما در افرادی با رنگ پوست تیره واضحتر است. هرچند پی سی در هر سنی ایجاد میشود، ماکولها و لکهها معمولا قبل از ۳۰سالگی ظاهر میشوند. همچنین افراد مبتلا به بیماریهای خاص مربوط به سیستم ایمنی بیشتر در معرض ابتلا به پی سی هستند، از جمله:
- بیماری آدیسون؛
- کمخونی؛
- دیابت نوع ۱؛
- لوپوس؛
- پسوریازیس؛
- آرتریت روماتوئید؛
- اسکلرودرما؛
- بیماری تیروئید.
نحوه شروع پیسی
پی سی پوست معمولا با ماکولها یا لکههای سفید کوچک شروع میشود که بهتدریج در تمام بدن گسترش مییابند. این بیماری معمولا از دستها، پیشانی، پاها و صورت شروع میشود، اما ممکن است به هر بخشی از بدن از جمله غشای مخاطی (لایه مرطوب دهان، بینی، دستگاه تناسلی و مقعد)، چشمها و گوش داخلی گسترش پیدا کند.
گاهی لکههای بزرگ به رشدشان ادامه میدهند، اما معمولا این لکهها سالها در یک محل باقی میمانند. محل ماکولهای کوچکتر با گذشت زمان تغییر میکند، زیرا نواحی خاصی از پوست رنگدانه خود را از دست میدهند و دوباره به دست میآورند.

انواع پیسی
در کل پی سی به ۲ نوع قطعهای (سگمنتال) و غیرقطعهای (نانسگمنتال) تقسیم میشود.
۱. پیسی غیرقطعهای
لکهها در هر دو طرف بدن وجود دارند و سرعت گسترش آنها آهستهتر از حالت دیگر است. این لکهها معمولا مساوی و متقارن در هر دو طرف بدن ظاهر میشود و بیشتر در بخشهای در معرض آفتاب بدن مثل دستها، صورت و گردن وجود دارند. این نوع از پیسی به انواع مختلفی تقسیم میشود:
- کلی: شایعترین نوع پی سی است که ماکولها در نقاط مختلف بدن ظاهر میشوند.
- مخاطی: پی سی مخاطی بر غشای مخاطی دهان یا ناحیه تناسلی اثر میگذارد.
- مربوط به صورت: ویتیلیگوی صورت نوعی نادر از این عارضه است که ماکولها در ناحیه کوچکی گسترش پیدا میکنند و طی یکیدو سال با الگوی خاصی منتشر نمیشوند.
- تریکوم: این نوع خالی با مرکز سفید یا بیرنگ، ناحیهای با رنگ روشنتر و یک ناحیه با رنگ طبیعی پوست ایجاد میکند.
- سراسری: نوع نادری از بیماری پی سی است که موجب میشود بیشتر از ۸۰درصد پوست رنگدانه نداشته باشد.
- کانونی: لکهها کوچکترند و فقط در چند بخش بدن ایجاد میشوند. این لکهها ۱ تا ۲ سال با همان اندازه باقی میمانند.
۲. پیسی قطعهای
فقط در یک طرف بدن یا یک ناحیه مثل دستها یا صورت ظاهر میشود. بعد از ۶ تا ۱۲ ماه پایدارتر میشود و بینظمی آن کمتر است. این نوع از پیسی در افراد جوانتر شیوع بیشتری دارد. روشهای سنتی درمان پی سی مثل نوردرمانی و استروئید موضعی برای این نوع از پیسی مؤثر نیستند.
علت پیسی
نبود رنگدانه پوست (ملانین) موجب بیماری پی سی میشود. علت این اتفاق ناشناخته است. بر اساس تحقیقات، بیماری پیسی ممکن است نتیجه این اتفاقها باشد:
- بیماری خودایمنی: سیستم ایمنی سلولهای سالم بدن (ملانوسیتها) را با عوامل خارجی مثل باکتری اشتباه میگیرد و ممکن است به آنها آسیب بزند. در این حالت، سیستم ایمنی واکنش زیادی نشان میدهد، آنتیبادیها زیاد میشوند و به ملانوسیتها حمله میکنند.
- تغییرات ژنتیکی: جهش یا تغییر ژنتیکی در محتوای دیانای (DNA) ممکن است بر ملانوسیتها اثر بگذارد. بیش از ۳۰ جهش ژنتیکی هستند که ممکن است احتمال پی سی را افزایش دهند.
- استرس: اگر استرس احساسی یا جسمی مداومی داشته باشید، بهخصوص بعد از آسیب، شاید مقدار رنگ سلولهای ملانوسیت تغییر کند.
- محرکهای محیطی: عواملی مثل تماس با پرتوهای فرابنفش و سموم شیمیایی نیز شاید بر سلولهای ملانوسیت اثر بگذارند.
علائم پیسی چیست ؟
پیسی از بیماری های پوستی است. علائم پیسی معمولا با ظهور لکههای کوچک و بیرنگ در پوست در مناطقی مانند دست و پاها، صورت و بازوها آغاز میشود. این لکهها که حاشیههای منظم و روشنی دارند و رنگ پوست در این مناطق به طور قابل توجهی کاهش مییابد در طول زمان، میتوانند رشد کنند و به مناطق دیگر پوست گسترش یابند.
نشانه های پی سی ممکن است در هر فردی متفاوت باشد و به صورتی منظم یا نامنظم ظاهر شوند. این بیماری به صورت مزمن است و معمولا در طول زمان پیشرفت میکند. البته، در برخی موارد، رشد لکهها متوقف شده و در برخی دیگر، ممکن است لکهها به طور خودبهخودی بهبود یابند.
با توجه به تاثیر بصری پی سی روی ظاهر بدن، علاوه بر تاثیر فیزیکی، ممکن است تاثیرات روانی و اجتماعی نیز بر فرد داشته باشد. درمان پی سی شامل استفاده از کرمها، درمانهای نوری، درمانهای هورمونی و روشهای دیگری است که هدف آنها کاهش ظاهر لکهها و بهبود رنگ پوست است.
نخستین علائم پی سی تشکیل لکههای سفید رنگ در پوست و قسمتهای مختلف بدن هستند که شکل و اندازه متفاوتی دارند. از نشانههای پیسی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
لکه های سفید رنگ
لکههای سفید بدون پیگمنت (رنگ) در پوست ظاهر میشوند. ابتدا ممکن است یک لکه کوچک و ریز شروع شود و سپس به طور تدریجی اندازه آنها بزرگ شود. این لکهها معمولا مرزهای مشخص و روشن دارند.
تاثیر روی قسمت های مختلف بدن
علائم برص میتوانند در هر قسمتی از بدن ظاهر شوند، اما بیشتر در مناطقی مانند صورت، دستها، پاها، بازوها، آلتتناسلی و ناخنها مشاهده میشود.
عدم همسانی رنگ پوست
لکههای سفید بیماری پی سی باعث عدم همسانی رنگ پوست میشود. این لکهها در مقابل پوست سالم و رنگدانهدار که رنگ طبیعی پوست است، مشخص میشوند.
عدم تغییر رنگ لکه ها با آفتاب سوختگی
معمولا لکههای سفید بیماری پیسی تغییر رنگی در پاسخ به آفتابسوختگی ندارند. به عبارت دیگر، این لکهها از نظر رنگ بیتفاوت هستند و حتی در معرض نور خورشید هم سفید باقی میمانند.
ناهمواری پوست
یکی از علائم ویتیلیگو ناهمواری یا خشکی پوست است که بهخاطر بروز لکهها روی پوست ایجاد میشود.
نشانه های اول پیسی – نشانه های اولیه بیماری پیسی
نشانه های اولیه بیماری پیسی بین افراد مختلف فرق میکند و در مواردی برای مدت زمان طولانی نادیده گرفته میشوند. اگر این لکههای پوستی برای شخص ناخوشایند باشد میتواند برای درمان پیسی اقدام کند. برخی از روشهای درمان خانگی پیسی نیز ممکن است موثر باشد. برخی از نشانه های اول پیسی عبارتند از:
- ظهور یک یا چند لکه سفید رنگ روی پوست در مناطقی مانند صورت، دستها، پاها، بازوها و ناخنها
- لکههای کوچک و ریز در آغاز بیماری که به تدریج بزرگتر میشوند.
- لکههای سفید معمولا حاشیههای منظم و روشن به شکل دایره، بیضی، مستطیل یا شکلهای دیگر هستند.
- لکههای سفید برص باعث عدم همسانی رنگ پوست میشوند. این لکهها در مقابل پوست سالم و رنگدانهدار که رنگ طبیعی پوست است، مشخص میشوند.
علائم پیسی در بزرگسالان
علائم پیسی در بزرگسالان معمولا شامل تشکیل لکههای سفید رنگ در پوست است که در قسمتهای مختلف بدن ظاهر شده و شکل و اندازهشان متفاوت است. مهم است بدانید که علائم پیسی و شدت آن در هر فردی ممکن است متفاوت باشد. در صورت مشاهده هرگونه تغییر رنگ پوست یا لکههای سفید، بهتر است با پزشک متخصص پوست مشورت کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب صورت گیرد.
علائم برص در بزرگسالان عبارتند از:
- لکههای سفید رنگ
- عدم همسانی رنگ پوست
- شکل منظم لکهها
در مواردی که نخستین علائم ویتیلیگو ظاهر میشوند فرد دچار مشکلاتی مانند کاهش اعتماد به نفس و عوارض روانی مانند استرس، اضطراب یا افسردگی هم خواهد شد.
علائم پیسی در زنان
نشانه های پیسی در زنان با ظهور لکههای سفید رنگ روی نقاط مختلف بدن مانند صورت، دستها، پاها، بازوها، آلتتناسلی و ناخنها شروع شده و به عدم همسانی رنگ پوست و تشکیل لکههای بیضی، مستطیلی، دایرهای شکل با نامنظمی روی پوست با حاشیههای منظم و روشن میرسد.
برخی زنانی که علائم برص دارند ممکن است با عوارض روانی مانند استرس، اضطراب یا افسردگی مواجه شوند که دلیل آن تاثیر بصری روی ظاهر آنها و نگرانی درباره قبول اجتماعی این وضعیت است. بهعلاوه اینکه این لکههای پوستی مستقیما روی روحیه و اعتماد به نفس فرد هم اثر میگذارد و در برخی باعث از بین رفتن اعتماد به نفس و انزوای اجتماعی میشود.
علائم پیسی در مردان
علائم پیسی در مردان تفاوت چندانی با زنان ندارد. بیماری پیسی در واقع به شکلی برابر در زنان و مردان ظاهر شده و نشانههای آن در هر دو جنس قابل مشاهده است. یعنی در مردان مبتلا به برص هم شاهد بروز همان علائم برص هستیم که در زنان ظاهر میشوند:
- ایجاد لکههایی با مرز روشن و منظم
- ناهماهنگی رنگ پوست در قسمتی که لکهها ایجاد شده با سایر قسمتهای پوست
- لکههای سفید رنگ روی نواحی مختلف بدن
مردان نیز به همان اندازه زنان در معرض آسیب روانی و کاهش اعتماد به نفس بهخاطر بروز علائم برص قرار دارند، بهخصوص اگر لکهها و علائم در نواحی از بدن مانند دستها یا صورت بهوجود بیایند که بیشتر در معرض دید هستند.
علائم پیسی در نوجوانان
با اینکه نشانه های پیسی در نوجوانان تقریبا مشابه علائم بزرگسالان است و بیماری باعث تخریب پیگمنت پوست میشود، اما تفاوتهایی هم در علائم ویتیلیگو در نوجوانان با بزرگسالان وجود دارد:
علائم پیسی در نوجوانان | شرح علائم |
---|---|
افزایش تعداد لکهها | در نوجوانان، ممکن است بیماری پیسی باعث افزایش تعداد لکهها شود. این به معنای پیشرفت بیماری است و ممکن است لکههای جدید در مناطق مختلف بدن ظاهر شوند. |
تاثیر روانی | بار روانی این بیماری و اثر منفی روی روحیه و اعتماد به نفس در نوجوانان بیشتر است، چرا که در این سن نوجوانان به دلیل تغییرات ظاهری و نگرانی درباره پذیرفته شدن در اجتماع با مشکلات بیشتری روبهرو هستند. |
تاثیر بر دوره بلوغ | پیسی ممکن است در دوره بلوغ روی رشد و تغییرات جسمانی نوجوانان هم تاثیر گذاشته و اعتماد بهنفسشان را تخریب کند. |
علائم پیسی در کودکان
بیماری برص میتواند در کودکان نیز رخ دهد. این بیماری معمولا در سنین مختلف از جمله کودکی آغاز میشود و علائم آن در کودکان مشابه بزرگسالان است و شاهد بروز همان لکههای سفید رنگ روی پوست و نواحی مختلف بدن در کودکان هم هستیم.
در صورت مشاهده هرگونه تغییر رنگ پوست در کودکان، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب صورت گیرد. پزشک متخصص پوست میتواند در این زمینه راهنمایی و درمان مورد نیاز را تعیین کند.
علائم پیسی در نوزادان
ویتیلیگو ممکن است است در نوزادان نیز رخ دهد، هرچند که بروز آن در این گروه نسبت به سایر گروههای سنی نادرتر است. بیماری پیسی در نوزادان به صورت لکههای سفید بدون پیگمنت در پوست نوزاد ظاهر میشود. این لکهها ممکن است در مناطق مختلف بدن نوزاد، از جمله صورت، دستها، پاها، بازوها و ناخنها مشاهده شوند.
در صورت مشاهده هرگونه تغییر رنگ پوست نوزاد، به ویژه لکههای سفید بدون پیگمنت، توصیه میشود به پزشک مراجعه کرده و مشکل را بررسی کنید. پزشک متخصص پوست یا پزشک اطفال با تشخیص صحیح راهنماییهای لازم را ارائه میکند.
علائم پیسی در صورت
از نشانه های پیسی در صورت میتوان به لکههای سفید بدون پیگمانت روی پوست صورت از جمله پیشانی، گونهها، لب و دهان و حاشیه دور چشم اشاره کرد. لکههای سفید رنگی که به شکل دایره، بیضی، مستطیل یا شکلهای دیگر با مرز مشخص ظاهر شده و ممکن است بهتدریج بیشتر شوند یا تغییر کنند.
علت دقیق بروز این بیماری هنوز به طور کامل مشخص نشده است، اما عوامل و فاکتورهای مختلفی را علت بروز این لکههای پوستی میدانند که عبارتند از:
عوامل ژنتیکی
وجود تمایل به بروز بیماری پیسی در خانواده میتواند نشان دهنده نقش عوامل ژنتیکی در بروز این بیماری باشد.
اختلال در سیستم ایمنی
برخی فرضیات نشان میدهند که بیماری برص به علت اختلال در سیستم ایمنی بدن رخ میدهد. این اختلال ممکن است باعث تخریب پیگمانتزاها (سلولهای تولید کننده رنگ) در پوست شود.
عوامل اکولوژیکی
شواهد حاکی از اینند که عوامل اکولوژیکی مانند تابش خورشید، استرس، عفونتها و مواد شیمیایی میتوانند در بروز این لکههای سفید رنگ پوستی نقش داشته باشند. اما تاکنون ارتباط دقیق و علتومعلولی بین این عوامل و بروز نشانههای پیسی ثابت نشده است.
مهم است بدانید که هنوز علت دقیق بروز ویتیلیگو مشخص نشده است و اینها صرفا در حد فرضیه هستند. برخی پزشکان معتقدند گاهی کمبود ویتامین باعث پیسی می شود.مشاوره با پزشک متخصص پوست در مورد بیماری و علل مرتبط با آن میتواند اطلاعات دقیقتری را در این خصوص فراهم کند.
علائم پیسی در بدن
علائم پیسی در بدن عبارتند از:
- تشکیل لکههای سفید شیری رنگ روی دست، پاها، بازو و صورت یا هر اندام دیگر بدن.
- تغییر رنگ موها به سفید در قسمتهایی که لکههای سفید رنگ ایجاد شده است ازجمله روی سر، ابروها، مژهها، ریش و سبیل، و موی بدن.
- غشاهای مخاطی بدن از جمله داخل بینی یا دهان هم تحت تاثیر قرار میگیرند.
عوامل خطر پیسی
بیماری پیسی همه نژادها و زنان و مردان را به یک اندازه درگیر میکند. این بیماری در افرادی که دارای پوست تیرهاند بیشتر قابل مشاهده است. اگرچه بیماری برص میتواند در هر فرد با هر محدوده سنی ایجاد شود اما این اختلال پوستی در اکثر مواقع در سنین زیر ۳۰ سال نمایان میشود.
اگر مبتلا به بیماریهای خود ایمنی باشید احتمال مبتلا شدن به پیسی در شما افزایش مییابد. این بیماریها شامل موارد زیر است:
- بیماری آدیسون
- کم خونی
- دیابت نوع ۱
- لوپوس
- پسوریازیس
- روماتیسم مفصلی
- بیماری تیروئید
پیسی چگونه تشخیص داده می شود ؟
معاینه بصری توسط یک متخصص پوست منجر به تشخیص دقیق پیسی میشود. با بررسی دقیق توسط نورهای فرابنفش و بررسی سوابق پزشکی و خانوادگی این بیماری قابل تشخیص است.
عوارض پیسی
هرچند پیسی بیشتر وضعیتی ظاهری است، شاید عوارضی در پی داشته باشد، از جمله:
- پوست حساس: ماکولها و لکهها فاقد ملانین هستند و این مسئله شاید نواحی درگیر پوست شما را به آفتاب حساستر کند. به همین علت پوست شما بهجای برنزهشدن میسوزد.
- ناهنجاریهای چشمی: افراد مبتلا به پیسی ممکن است ناهنجاریهایی در شبکیه و تفاوتهای رنگی در عنبیه داشته باشند. در بعضی موارد، ممکن است التهاب شبکیه یا عنبیه ایجاد شود ولی معمولا بر بینایی اثر نمیگذارد.
- امکان ابتلا به بیماریهای خودایمنی: ممکن است احتمال ابتلا به بیماریهای خودایمنی در افراد مبتلا به پیسی بیشتر باشد که این مسئله بر عملکرد سیستم ایمنی اثر میگذارد. بعضی از بیماریهای خودایمنی شایع کمکاری تیروئید، دیابت و کمخونیاند.
- تغییرات احساسی: بعضی افراد مبتلا به پیسی بابت ظاهر خود خجالت میکشند و دچار کاهش عزتنفس میشوند که ممکن است موجب اضطراب یا افسردگی شود. به همین دلیل، این افراد تمایل دارند از دیگران جدا شوند و از محیطهای اجتماعی پرهیز کنند. در این شرایط باید از روانشناس کمک گرفت.
- التهاب و خشکی پوست؛
- ازدستدادن پوست.
درمان پیسی
از آنجایی که این بیماری به بدن آسیب نمیزند و تنها جنبه زیبایی دارد، درمانی برای بیماری پیسی نیاز نیست. اگر پیسی منتشر دارید یا علائم آن بر روحیه شما اثر منفی میگذارد، میتوانید از روشی درمانی برای یکدستکردن رنگ پوست یا ازبینبردن رنگدانههای باقیمانده استفاده کنید. روشهای مختلفی برای بهبود علائم پیسی وجود دارند، از جمله:
- دارودرمانی؛
- نوردرمانی؛
- ازبینبردن رنگدانه؛
- جراحی؛
- مشاوره.
۱. دارودرمانی
داروی خاصی برای توقف بیماری پیسی وجود ندارد، اما داروهای خاصی هستند که میتوانند روند ازدستدادن رنگدانه را آهسته کنند و سبب رشد مجدد ملانوسیت و برگشتن رنگ پوست شوند، از جمله:
- کورتیکواستروئیدها؛
- مهارکنندههای موضعی مسیر جانوس کیناز؛
- مهارکنندههای کلسینورین؛
- کلسیپوترین.
۲. نوردرمانی
نودرمانی یا فوتوتراپی روشی است که برگشت رنگ پوست را تسهیل میکند. پزشک از جعبههای نوری فرابنفش نوع بی (B) یا لیزرهای پزشکی استفاده میکند و آن را مدت کوتاهی مستقیم روی پوست شما قرار میدهد. برای رسیدن به نتیجه مدنظر باید چندین جلسه نوردرمانی داشته باشید.
ترکیب داروهای پسورالن خوراکی و نور فرابنفش آ (A) نواحی بزرگ پیسی را درمان میکند. این درمان برای افرادی مؤثر است که سر، گردن، تنه، بالای بازو و ران آنها درگیر است.
۳. رنگزدایی
این روش رنگ طبیعی پوست را از بین میبرد تا با نواحی دچار پیسی هماهنگ شود. در این روش از داروی مونوبنزن استفاده میشود. میتوان دارو را به لکههای رنگدار پوست زد تا همرنگ نواحی دچار پیسی شوند.
۴. جراحی
جراحی هم یکی از گزینههای درمانی است، از جمله:
- پیوند پوست: پوست بخشی از بدن برای پوشاندن بخش دیگر برداشته میشود. باقیماندن جای زخم، عفونت یا نارسایی در ایجاد رنگ از عوارض احتمالی این روشاند. این روش جراحی «مینی گرفت» یا جراحی کوچک هم نامیده میشود.
- پیوند تاول: در این پیوند از مکش برای ایجاد آبسه روی پوست استفاده میشود و از قسمت بالای تاول برای پیوند به ناحیه درگیر پیسی استفاده میشود.
- پیوند ملانوسیت: پزشک نمونهای از پوست سالم را برمیدارد، ملانوسیت های آن را کشت میدهد و به ناحیه بدون رنگ بدن تزریق میکند.
در بعضی شرایط پزشک جراحی را پیشنهاد نمیدهد، از جمله:
- وقتی بیماری پیسی سریع منتشر میشود؛
- احتمال زیاد ایجاد جای زخم؛
- ایجاد اسکارهای برجسته و بزرگتر از زخم.
۵. مشاوره
مراجعه به مشاور یا روانشناس برای بهبود عزتنفس و غلبه بر اضطراب یا افسردگی ناشی از تغییرات پوست بعضی افراد مبتلا به پیسی مناسب است. پیسی شاید موجب پریشانی روانی شود و روی ظاهر افراد و روابط اجتماعی آنها اثر بگذارد. در این صورت ممکن است پزشک از شما بخواهد به مشاور مراجعه کنید.