کهیر یک مشکل پوستی است که بروز آن محدود به نقطه خاصی از بدن نمی‌شود و اغلب با سوزش و خارش همراه است. عوامل متعددی در به وجود آمدن آن است که در این مطلب از پارس مگ ما شما را با این عوامل آشنا خواهیم کرد.
کهیر چیست ؟
کهیر که در علم پزشکی با عنوان اورتیکاریا (urticaria) یا اسم عامیانه‌تر Hives شناخته می‌شود، باعث ایجاد تورم، خارش، التهاب و سوزش در تمام پوست بدن یا بخش‌های مختلفی از آن خواهد شد. به جرات می‌توان گفت چیزی حدود ۲۰ درصد از مردم جهان حتی برای یک بار، این عارضه پوستی را در انواع مختلف آن تجربه کرده‌اند.
بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که کهیر، در زمره شایع‌ترین عارضه‌های پوستی قرار می‌گیرد که شاید اذیت‌کننده باشد اما در ۹۹ درصد مواقع، بیماری خطرناک و کشنده‌ای نخواهد بود.
دلیل علمی بروز کهیر در پوست بدن، فعال شدن یک سری از سلول‌های ایمنی پوست که ماست سل نام دارند، بیان شده است.
زمانی که یک عامل درونی یا خارجی سلول‌های ماست سل را فعال کند، آنها شروع به تولید ماده‌ای شیمیایی به نام هیستامین خواهند کرد. این ماده و مواد دیگری که توسط این سلول‌ها تولید می‌شوند، عارضه پوستی به نام کهیر را به وجود خواهند آورد.
آن‌چه باید درباره کهیر بدانید
متاسفانه ناآگاهی در زمینه‌های مختلف باعث شده است تا افراد در هنگام مواجهه خود یا نزدیکان به ضایعه پوستی کهیر، دچار استرس و نگرانی شوند. برای همین بد نیست نکاتی را درباره کهیر بدانید:
- مسری نیست و سرایت پیدا نمی‌کند.
- کشنده نیست.
- در اکثر مواقع قابل درمان است.
- هر قرمز و التهاب پوستی، کهیر محسوب نمی‌شود.
- شناسایی عوامل بروز آن به‌راحتی امکان‌پذیر نیست.
همچنین در پارس مگ بخوانید : همه چیز در مورد گلیکوژن و تاثیرات آن بر سلامتی
معرفی انواع کهیرهای پوستی
این ضایعه‌های پوستی معمولا زود خوب می‌شوند. اما در حالت کلی اگر بخواهیم انواع کهیرهای پوستی را دسته‌بندی کنیم، باید این کار را از لحاظ مدت زمان ابتلا انجام دهیم.
بنابراین با توجه به این موضوع انواع کهیر را در دسته‌های زیر قرار می‌دهیم:
کهیرهای حاد
این کهیرها مدت زمان ابتلای کمی دارند. یعنی در بهترین حالت چند ساعت و در بدترین حالت ممکن، فرد را ۶ هفته درگیر این عارضه می‌کنند. کهیرهای از نوع حاد، اغلب نیازی به درمان یا مصرف داروی خاصی ندارند و گاهی خودبهخود از بین خواهند رفت.
شایع‌ترین کهیرهای حاد عبارت هستند از:
کهیر بارداری
یکی از رایج‌ترین کهیرهای حاد پوستی، کهیر در بارداری است. عموما خانم‌هایی که ماه‌های اول یا آخر دوره بارداری را سپری می‌کنند، با این نوع کهیر مواجه خواهند شد.
هنوز دلیل اصلی این ضایعه پوستی مشخص نشده است. اما تحقیقات نشان می‌دهد، زمانی که رشد جنین منجر به افزایش سایز شکم در دوران بارداری شود، پوست در حالت کشش قرار می‌گیرد و آنتی‌ژن تولید می‌کند.
هنگامی که تولید این آنتی‌ژن‌ها به بیشترین مقدار خود برسد، پوست به التهاب، خارش، قرمزی دچار خواهد شد که به آن کهیر بارداری می‌گویند. کهیر بارداری برای مادر و جنین خطرناک نیست و سلامت آنها را تحت‌الشعاع قرار نمی‌دهد.
کهیر عصبی
تنش‌های عصبی در برخی افراد منجر به بروز این ضایعه پوستی می‌شود. این کهیرها که از اعصاب ناآرام نشات می‌گیرند، ظاهر متفاوتی با دیگر ضایعات پوستی دارند. لکه و جوش‌های برجسته قرمز رنگی که بعد از استرس، اضطراب و ناآرامی روی پوست افراد ظاهر می‌شود، همان کهیرهای عصبی است.
مصرف نوشیدنی‌های الکلی و کافئین‌دار باعث می‌شود تا شدت این ضایعه پوستی افزایش پیدا کند. پس بهتر است در زمان ابتلا به کهیر عصبی، از مصرف این نوشیدنی‌ها اجتناب کنید.
کهیرهای مزمن
این نوع عارضه‌ها که به کهیر مزمن معروف هستند، در بهترین حالت ممکن بیش از ۶ هفته طول می‌کشند و اغلب پزشکان راهکارهایی برای درمان آنها پیش روی افراد مبتلا قرار می‌دهند.
متاسفانه این نوع کهیر آنقدر دردناک و آزاردهنده است که زندگی شخص مبتلا را مختل می‌کند و باعث می‌شود فرد خواب، خوراک، کار و روند زندگی درستی نداشته باشد.
تحقیقات نشان داده است، نیمی از کسانی که به کهیر مزمن مبتلا می‌شوند، بعد از یک سال به بهبودی کامل دست پیدا می‌کنند.
ناگفته نماند که این نوع کهیر، خود دو زیردسته دارد که به شرح زیر هستند:
- کهیر القایی مزمن: این عارضه پوستی زمانی بروز پیدا می‌کند که عامل تحریک‌کننده با پوست تماس داشته باشد. این کهیر در علم پزشکی با عنوان Chronic Inducible Urticaria شناخته می‌شود.
- کهیر خودبه‌خودی مزمن: این عارضه همان‌طور که نام آن نشان می‌دهد، کاملا خودبهخود به وجود می‌آید و ریشه آن مشکلات و بیماریهای زمینه‌ای است. در علم پزشکی این کهیر را با عنوان Chronic Spontaneous Urticaria می‌شناسند.
کهیر فیزیکی
این نوع عارضه پوستی ربطی به حساسیت‌های غذایی، دارویی، تماس عامل تحریک‌کننده به پوست و مسائل مشابه ندارد. آنها زمانی به وجود خواهند آمد که پوست نسبت به تحریکات فیزیکی مانند نور خورشید، سرما، گرما و عوامل محیطی دیگر واکنش نشان دهد.
علائم کهیر پوستی
مناطق متورم به صورت برجستگی هایی روی پوست ظاهر می شوند. این برجستگی ها عموما صورتی یا قرمز بوده و به شکل دایره یا بیضی هستند. اندازه این برجستگی ها از چند میلی متر تا چند اینچ متفاوت است. کهیر ممکن است موجب خارش شدید شود و حاشیه ای قرمز اطراف خود دارد.
کهیر معمولا به صورت دسته ای و اغلب روی صورت یا اندام ها از جمله بازوها، سر دست، انگشتان، پاها و انگشتان پا رخ می دهد.
این عارضه پوستی غالبا در عرض ۲۴ ساعت ناپدید می شود، اما ممکن است کهیرهای جدیدی ایجاد شود. آن ها معمولا تنها در یک بخش بدن یا روی چند بخش ظاهر می شوند.
علائم معمولا در عرض ۲۴ ساعت ناپدید می شوند، اما گاهی اوقات با ناپدید شدن یک کهیر، کهیر دیگری ایجاد می شود.
در بعضی موارد کهیرها ممکن است تا چند روز باقی بمانند. افراد دچار این عارضه پوستی مزمن ممکن است ماه ها یا سال ها علائم داشته باشند.
آنافیلاکسی
آنافیلاکسی یک واکنش حساسیتی شدید است که می تواند تمام بدن را تحت تاثیر قرار دهد.
آنافیلاکسی می تواند منجر به مشکلات تنفسی جدی و کاهش سطح هوشیاری شود. این واکنش ممکن است در صورت عدم درمان سریع، کشنده باشد و یک اورژانس (فوریت) پزشکی محسوب می شود.
در صورت موارد زیر نیاز به اقدامات پزشکی فوری می باشد:
- تهوع و استفراغ
- تورم مخاط دهان، زبان، لب ها و گلو می تواند موجب مشکل تنفسی شود
- پوست سرد و مرطوب
- ضعف یا سبکی سر
- احساس غیرمنتظره و ناگهانی اضطراب شدید
افراد دچار این عارضه پوستی بایستی آگاه باشند که علائم بیشتر می تواند نشان دهنده واکنش آنافیلاکتیک باشد.
شایع‌ترین علل بروز کهیر
- بیماریهای مزمن، مانند بیماریهای تیروئید یا لوپوس / انتقال خون
- داروهایی مانند آنتی بیوتیک‌ها (به ویژه پنی سیلین) و آسپرین و ایبوپروفن
- نیش حشرات/ شوره حیوانات خانگی، موی حیوانات خانگی / گرده گل‌ها / گرد و غبار / جنس لاتکس
- انواع غذا (مانند بادام زمینی، تخم مرغ، آجیل، فلفل، بادمجان و صدف) / نوشابه / چیپس / انواع سس‌های آماده
- مواد نگهدارنده، رنگ‌های خوراکی و افزودنی‌های مجاز خوراکی / غذاهای نیمه آماده و کنسروی / سوسیس و کالباس
- محرک‌های فیزیکی مانند فشار، سرما، گرما، ورزش یا قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور خورشید / استرس و فشار عصبی
- عفونت‌های باکتریایی، از جمله عفونت‌های دستگاه ادراری و گلودرد استرپتوکوکی / عفونت‌های ویروسی، از جمله سرماخوردگی و هپاتیت
- برخی میوه‌ها مانند کیوی و خربزه / برگ برخی از درختان مانند برگ درخت انجیر و یا انواعی از چمن، گزنه، پیچک سمی آمریکایی و بلوط سمی
- اگر بتوان علت کهیر را شناسایی کرد، اغلب بهترین درمان به توصیه متخصصان و پزشکان اجتناب از محرک، خودداری از قرار گرفتن در معرض محرک و یا از بین بردن آن است.
غذاها و بروز کهیر
از میل کردن غذاهایی که مشخص شده است علائم این عارضه پوستی را در شما ایجاد می‌کنند، خودداری کنید.
صابون‌های شیمیایی
استفاده از صابون و شامپو بدن‌های تند و شیمیایی در حمام را تا حد ممکن پایین بیاورید، این بدن شوی‌ها محرک‌های قوی‌ای برای سیستم ایمنی بدن هستند.
انواع عطر و اسانس
استفاده از عطرها، اسپری‌های خوشبو کننده، بادی اسپلش‌ها،کرم‌ها، نرم کننده‌ها و لوسیون‌های بدن معطر را تا جایی که در توان شما هست، تا برطرف شدن این عارضه پوستی و علائم آن، محدود کنید.
مالش و خاراندن
از مالش یا خاراندن سطح پوستی که دچار کهیر شده خودداری کنید. (حمام‌های مکرر با آب رو به سرد برای کاهش نیاز به خاراندن و احساس خارش، مفید است؛ زیرا خارش میتواند باعث بدتر شدن کهیرهای روی سطح پوست شما شود. البته خوب است بدانید مالش یا خاراندن شایع ترین علت بروز کهیر فیزیکی است. علائم در عرض چند دقیقه در محلی که مالش یا خراشیده شده ظاهر می‌شود و معمولا کمتر از یک ساعت زمان می‌برد تا از بین برود.
فشار ثابت روی پوست
وقتی فشار یا انقباض طولانی مدت روی سطح پوستتان داشته باشید، پس از ۶ تا ۸ ساعت میتواند سبب تورم، قرمزی رنگ سطح پوست و بروز کهیر شود. بنابراین برای جلوگیری از این عارضه، از پوشیدن لباس‌های تنگ برای مدت طولانی جدا خودداری کنید. کهیرهای فشاری (امثال رنگ پوست قرمز یا برآمدگی‌های ناراحت کننده و آزاردهنده‌ای که در جای کش محکم لباس‌ها، جوراب یا کمربند ایجاد می‌شوند و خارش شدیدی به همراه دارند) را می‌توان با پوشیدن لباس‌های گشاد تسکین داد.
سرما و بروز کهیر
اگر هنگام قرار گرفتن در معرض سرما دچار این عارضه پوستی شدید، از ادامۀ قرار گرفتن در معرض هوای سرد خودداری کنید و در هوای سرد از پوششی در اطراف بینی و دهان خود استفاده کنید. اگر مجبورید بیرون در سرما باشید، لباس گرم بپوشید.
نور خورشید و کهیر
لباس محافظ بپوشید. ضد آفتاب بزنید. کهیر کولینرژیک به دلیل افزایش دمای بدن به دلیل تعریق، ورزش، دوش آب گرم و یا اضطراب زیاد است.
عوارض داروها
اگر مشکوک هستید که داروی خاصی باعث کهیر شما شده است، فوراً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید و از ایشان کسب تکلیف کنید. اگر بدن حساس و سابقه بروز واکنش آلرژیک به داروها و بروز کهیر را دارید، همیشه قبل از شروع استفاده از داروهای جدید، بروشور راهنمای آن دارو را مطالعه کنید.
واسکولیت
التهاب رگ‌های خونی یا واسکولیت نیز میتواند باعث کهیر شود. این نوع کهیرها بیشتر دردناک هستند تا خارش داشته باشند، ممکن است کبودی روی پوست فرد باقی بگذارند و اغلب بیش از یک روز به درازا می‌کشند.
کهیر مزمن
برخی از انواع کهیر بیش از شش هفته طول می‌کشد و میتواند ماه‌ها یا سال‌ها طول بکشد. این وضعیت به عنوان کهیر مزمن شناخته می شود. کهیر مزمن باید توسط یک متخصص آلرژی ارزیابی شود، که در مورد سابقه پزشکی شما و خانواده شما، مواد و محیطی که در خانه و محل کار در معرض آنها قرار دارید، قرار گرفتن در معرض حیوانات خانگی یا سایر حیوانات، گیاهان و داروهایی که اخیرا مصرف کرده‌اید، سوال خواهد کرد.
اگر یک دفترچه خاطرات غذایی روزانه داشته باشید، برای کمک به روند تشخیص علل و تسریع فرآیند درمان بهتر است آن را به متخصص آلرژی خود نشان دهید. متخصص آلرژی شما ممکن است بخواهد آزمایش‌های آلرژی پوستی، آزمایش خون و آزمایش ادرار را برای شناسایی علت بروز کهیر شما انجام دهد. اگر حتی پس از گرفتن شرح حال و آزمایش دقیق، علت قابل شناسایی نباشد، این بیماری کهیر ایدیوپاتیک مزمن نامیده می‌شود Idiopathic به معنی ناشناخته است.
حدود نیمی از موارد مبتلا به کهیر با برخی از یافته‌های مربوط به سیستم ایمنی بدن انسان مرتبط هستند. کهیر مزمن ممکن است با بیماری تیروئید، مشکلات هورمونی یا علت‌های ناشناخته مرتبط باشد. این وضعیت دشوار معمولاً با گذشت زمان از بین می‌رود.
آیا استرس باعث بروز کهیر می‌شود ؟
طبق تحقیقات مشاهده شده است که برخی از بیماران مبتلا به این عارضه پوستی مزمن خودبهخود یا ایدیوپاتیک، سابقه شخصی زندگی استرس‌زای قابل‌توجهی قبل از شروع ابتلا به کهیر داشته‌اند، و همچنین شیوع هرگونه آسیب‌شناسی روانی در این بیماران به‌طور معنی‌داری بیشتر از افراد سالم است. تحقیقات تایید کرده‌اند که پوست هم یک درک کنندۀ فوری استرس و هم هدف پاسخ‌های بدن به استرس است. این فعل و انفعالات پیچیده بین استرس، پوست و سیستم عصبی شما ممکن است به شروع کهیر مزمن کمک کند.
عوامل تشدید کننده
آسپرین رایج ترین دارو برای تشدید علائم این عارضه پوستی است. آسپرین و سایر NSAID ها می‌توانند کهیر را در ۲۰ تا ۳۰ درصد بیماران در طول فاز فعال بدتر کنند.
گرمای بیش از حد و فشارهای موضعی باعث تشدید کهیر می‌شوند و اغلب بین کهیر فیزیکی و مزمن همپوشانی ایجاد می‌کنند.
الکل با مکانیسم اتساع عروقی که دارد، میتواند این عارضه پوستی را بدتر کند.
درمان کهیر خانگی
در درمان خانگی این عارضه پوستی لازم است تا سبک زندگی خود را تغییر دهید و از عوامل محرک دور بمانید. بنابراین پیشنهاد می‌کنیم:
- استرس، اضطراب و ناراحتی را از خود دور کنید.
- مصرف دخانیات را حتی‌الامکان قطع کنید.
- نوشیدنی‌های الکلی و کافئین‌دار مصرف نکنید.
- برای شست‌وشوی پوست خود از شوینده‌های ملایم استفاده کنید.
- از پوشیدن لباس‌های تنگ و غیرنخی اجتناب کنید.
- خوراکی‌هایی را که موجب ایجاد آلرژی می‌شوند از سبد غذایی خود حذف کنید.
- از مصرف داروهای حساسیت‌زا دوری کنید.
- در زمان بروز کهیر، از کمپرس‌های یخ روی پوست خود استفاده کنید.
درمان کهیر طب سنتی
برای درمان کهیر چه بخوریم ؟
طب سنتی به‌نوبه خود میتواند در طولانی مدت، مشکلات و بیماریهای متعددی را درمان کند. اگر این عارضه پوستی شما چندان آزاردهنده نیستند، می‌توانید به جای مراجعه به پزشک و مصرف داروهای شیمیایی، از داروهای گیاهی مورد تایید طب سنتی برای بهبود کهیرها بهره ببرید.
راهکارهای پیشنهادی طب سنتی برای درمان این عارضه پوستی عبارت است از:
- استفاده از سرکه سیب: سرکه سیب به خاطر داشتن طبع سرد، التهاب، سوزش و خارش را به‌سرعت بهبود می‌بخشد. پس بهتر است سرکه را روی محل کهیر ضماد کنید و بعد از گذشت ۲۰ دقیقه محل مورد نظر را با آب ولرم بشویید.
- استفاده از جو دوسر: مقداری جو دوسر را داخل کیسه پارچه‌ای بریزید. آن را چند دقیقه در آب گرم قرار دهید. حالا محلی را که دچار ضایعه پوستی شده است با محتویات کیسه پارچه‌ای ماساژ دهید.
- استفاده از روغن فندق: روغن فندق به خاطر داشتن آنتی‌اکسیدان قوی، تاثیر زیادی بر درمان التهاب و خارش دارد. بهتر است روزی چند مرتبه از روغن فندق روی محل کهیر استفاده کنید.
- استفاده از نوشابه: یکی از روش‌های درمان جالبی که اثربخشی فوق‌العاده‌ای دارد، قرار گرفتن روزانه ۱۵ دقیقه در وان نوشابه و آب است. نوشابه به خاطر داشتن خاصیت ضدالتهابی و ضدخارشی، درمان خوبی برای پوست‌های مستعد کهیر خواهد بود.
- استفاده از آبلیمو: آبلیموی تازه به‌صورت خوراکی و همچنین موضعی میتواند به کاهش سوزش، خارش، قرمزی و التهاب کهیر کمک و آن را درمان کند.
درمان کهیر دارویی
گاهی سوزش، خارش و التهاب این عارضه پوستی آنقدر زیاد است که روش‌های درمان خانگی و طب سنتی پاسخگو نیستند. در این هنگام بهتر است به سراغ داروهای مخصوص درمان کهیر بروید که بعضی خوراکی هستند و تعدادی دیگر به‌صورت موضعی قابل استفاده خواهند بود.
اما بهتر است قبل از استفاده داروهای مختلف، آزمایش خونی را که تشخیص‌دهنده عامل آلرژی و کهیر است، انجام دهید. بعد از شناسایی عوامل تحریک‌کننده، نوبت به آن می‌رسد که به سراغ داروهای درمانگر بروید.
داروهای آنتی‌هیستامین
بهترین آنتی هیستامین برای درمان کهیر
مصرف این داروها در بدن کاری می‌کند که تولید ماده هیستامین توسط سلول‌های ایمنی پوست به نام ماست سل متوقف شود و عامل درونی برای بروز این عارضه پوستی از بین برود.
اصولا داروهای آنتی‌هیستامین به عنوان رایج‌ترین داروهای درمانگر کهیر شناخته می‌شوند که گاهی ممکن است دکتر کهیر مصرف دو یا چند نوع آن را به‌صورت همزمان تجویز کند.
داروهای کورتیکواستروئیدی
قرص کهیر و خارش
این داروها در واقع همان کورتون‌ها هستند که به‌صورت خوراکی، وریدی، افشانه‌ای و شکل‌های گوناگون دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرند.
زمانیکه کهیرهای پوستی شدت پیدا کنند، پزشک انواع مختلف آنها از قبیل : بتامتازون،دگزامتازون،هیدروکورتیزون،تریامسینولون،متیلپردنیزولون، پردنیزون، کلوبتازول، بکلومتازون، فلودروکورتیزون، فلوسینولون، فلوتیکازون و سایرین را تجویز خواهد کرد.
داروهای اپی‌نفرین
این داروها که اغلب به‌صورت وریدی و در قالب آمپول مورد استفاده قرار می‌گیرند، به عنوان آدرنالین هم شناخته می‌شوند.
این داروها با جاری شدن در رگ‌ها، به کاهش التهابات، سوزش، خارش و قرمزی پوست ناشی از بروز این عارضه پوستی کمک می‌کنند. از رایج‌ترین این داروها می‌توان به آمپول اپی‌پن اشاره کرد.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم ؟
حال که با انواع کهیر آشنا شدید و مدت زمان ابتلای هر کدام از آنها را فهمیدید، می‌دانید چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید. اگر کهیر پوستی شما یا نزدیکان بیش از یک ماه طول کشید و هیچ یک از روش‌های درمانی خانگی، طب سنتی و دارویی پاسخگو نبود، به سراغ دکتر بیماریهای پوست بروید. در صورتی که کهیر را در کودکان مشاهده کردید، دکتر کهیر کودکان میتواند درمان های مناسبتری به شما معرفی کند.
