در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۷ فرانسه، فضای سیاسی این کشور شاهد تحرکات و گمانه‌زنی‌های فزاینده‌ای است؛ به‌ویژه با مطرح شدن نام دومینیک دو ویلپن، نخست‌وزیر پیشین، به‌عنوان یکی از رقبای احتمالی امانوئل ماکرون. بازگشت احتمالی ویلپن به صحنه سیاسی، بسیاری را به مقایسه دیدگاه‌ها و سیاست‌های او با ماکرون واداشته است؛ به‌ویژه در حوزه‌هایی چون اقتصاد، مهاجرت به فرانسه و نقش این کشور در اتحادیه اروپا. در این میان، نگرش دو سیاستمدار نسبت به چالش‌های هویتی، مهاجرتی و اجتماعی آینده فرانسه، به نقطه‌ای حساس برای تحلیل‌گران و رأی‌دهندگان بدل شده است.
نگاهی به صحنه سیاسی فرانسه پیش از انتخابات ۲۰۲۷
فرانسه در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۷ با مجموعه‌ای از چالش‌ها، تحولات اجتماعی و تحرکات سیاسی مواجه است که فضای رقابت را به‌شدت پیچیده و پویاتر از دوره‌های گذشته کرده است. افزایش نارضایتی عمومی از وضعیت اقتصادی، بحران‌های اجتماعی در حاشیه شهرها، رشد جریان‌های پوپولیستی و افراط‌گرا و در عین حال، کاهش اعتماد عمومی به احزاب سنتی، بستری فراهم کرده‌اند که حضور چهره‌های تازه یا بازگشت سیاستمداران قدیمی به صحنه را ممکن می‌سازد.
دومینیک دو ویلپن؛ بازگشت یک چهره قدیمی به رقابت‌ها
دومینیک دو ویلپن، سیاستمداری که بیش از یک دهه است از صحنه سیاسی رسمی فرانسه فاصله گرفته، بار دیگر در کانون توجه قرار گرفته است. نخست‌وزیر پیشین که در دوران ریاست‌جمهوری ژاک شیراک، به‌ویژه با مواضع صریحش علیه جنگ عراق شهرت یافت، اکنون به عنوان گزینه‌ای بالقوه برای انتخابات ۲۰۲۷ مطرح شده است.
بازگشت احتمالی او به سیاست نه تنها یک حرکت غیرمنتظره، بلکه نشانه‌ای از جست‌وجوی دوباره مردم برای رهبری با تجربه، صداقت و رویکردی مستقل به‌شمار می‌رود. ویلپن در دوران کناره‌گیری‌اش، همواره منتقد وضع موجود بوده و از سیاست‌های اقتصادی و دیپلماتیک دولت ماکرون انتقاد کرده است. تحلیل‌گران معتقدند چهره فرهیخته، تسلط بالا بر روابط بین‌الملل و سبک گفتار متعادل او، می‌تواند نوعی نوستالژی از دوران کلاسیک‌تر جمهوری‌خواهی فرانسه را در میان رای‌دهندگان احیا کند؛ هرچند ورود دوباره او به رقابت، نیازمند حمایت حزبی، سرمایه‌گذاری سیاسی و جلب نظر نسل جوان خواهد بود.
ماکرون و میراث دو دوره ریاست‌جمهوری
اکنون با پایان دوره ریاست‌جمهوری‌اش، میراث ماکرون به دو عامل وابسته خواهد بود: دوام اصلاحاتی که آغاز کرد و چگونگی ارزیابی افکار عمومی از رویکرد مدیریت‌محور، تکنوکراتیک و گاه فاقد ارتباط عاطفی او با مردم. ماکرون، اگرچه بر اساس قانون نمی‌تواند برای دوره سوم نامزد شود، اما چهره‌اش همچنان در فضای سیاسی حضور دارد و احتمال حمایت او از یک جانشین یا دخالت غیرمستقیم در رقابت‌ها، معادلات را پیچیده‌تر خواهد کرد.
مقایسه دیدگاه‌های سیاسی و اقتصادی ویلپن و ماکرون
دومینیک دو ویلپن و امانوئل ماکرون، گرچه هر دو از طیف میانه و مدافعان اروپای متحد شناخته می‌شوند، اما در نگاه به سیاست داخلی، اقتصاد و جایگاه دولت تفاوت‌های قابل‌توجهی دارند. ویلپن به رویکرد کلاسیک‌تر جمهوری‌خواهی فرانسه وفادار مانده و بر اهمیت نقش دولت در حفظ توازن اجتماعی، فرهنگ ملی و عدالت تأکید می‌کند.
در مقابل، ماکرون با رویکردی نئولیبرال‌تر، سعی داشته ساختارهای اقتصادی را انعطاف‌پذیرتر و بازارمحورتر کند. ماکرون از دیجیتالی‌سازی، جذب سرمایه‌گذاری خارجی و کارآفرینی حمایت می‌کند، در حالی‌که ویلپن بر تقویت نقش نهادهای عمومی، مدارس، بیمارستان‌ها و ساختارهای سنتی جمهوری تأکید دارد. در حوزه سیاست عمومی، ویلپن منتقد سیاست‌های امنیتی شدید و برخوردهای خشن با معترضان بوده، در حالی که دولت ماکرون در سال‌های اخیر بارها از جانب گروه‌های حقوق بشری مورد انتقاد قرار گرفته است.
مسئله مهاجرت به فرانسه؛ تفاوت رویکردها
مهاجرت به فرانسه همواره یکی از محورهای حساس و تعیین‌کننده در رقابت‌های انتخاباتی این کشور بوده و در انتخابات ۲۰۲۷ نیز بدون تردید جایگاه مهمی خواهد داشت. ماکرون در دو دوره ریاست‌جمهوری خود، سیاستی ترکیبی در قبال مهاجران اتخاذ کرد: از یک‌سو تأکید بر جذب نیروهای متخصص و کنترل مرزها، و از سوی دیگر تلاش برای ادغام اجتماعی مهاجران و دفاع از اصول جمهوری.
با این حال، منتقدان او را به عدم موفقیت در مهار مهاجرت غیرقانونی و رشد نابرابری‌های اجتماعی متهم کرده‌اند. ویلپن، با رویکردی متعادل‌تر اما سنت‌گراتر، مهاجرت را امری ضروری اما نیازمند مدیریت دقیق‌تر و هماهنگی بیشتر با سیاست‌های فرهنگی و آموزشی می‌داند. او بر ضرورت همزیستی مسالمت‌آمیز تأکید می‌کند، اما در عین حال خواستار تقویت ساختارهای ملی برای حفظ انسجام فرهنگی کشور است.
در عمل، تفاوت میان دو رویکرد، نه در اصل پذیرش یا رد مهاجرت، بلکه در روش‌های اجرایی و اولویت‌گذاری‌هاست؛ مسئله‌ای که می‌تواند در مناظره‌های انتخاباتی پیش‌رو به یکی از نقاط اصلی تقابل بدل شود.
جایگاه فرانسه در اتحادیه اروپا از نگاه دو رقیب
فرانسه یکی از ستون‌های اصلی اتحادیه اروپاست و دیدگاه رهبرانش نسبت به آینده این نهاد، تأثیر مستقیم بر سیاست قاره دارد. ماکرون همواره مدافع پرشور اتحادیه اروپا بوده و خواهان یکپارچگی بیشتر در زمینه‌های نظامی، مالیاتی و دیجیتالی است. او پروژه‌هایی مانند ارتش اروپایی، هماهنگی اقتصادی منطقه یورو و مقابله با نفوذ چین و آمریکا در فضای تکنولوژی را در اولویت قرار داده است.
ویلپن نیز حامی اتحادیه اروپا باقی مانده، اما نسبت به تمرکزگرایی بیش از حد بروکسل و تضعیف حاکمیت ملی هشدار می‌دهد. او به‌ویژه از افزایش بوروکراسی و تصمیم‌گیری‌های فاقد شفافیت در سطح اروپایی انتقاد کرده و بر نقش فرانسه به‌عنوان کشوری مستقل درون اتحادیه تأکید دارد. در مجموع، دو دیدگاه نشان‌دهنده دو سبک متفاوت از همکاری اروپایی هستند: ماکرون با نگاهی فدرال‌گرایانه و آینده‌نگر و ویلپن با رویکردی واقع‌گرایانه، ملی‌گرا و نگران از افول ارزش‌های کلاسیک فرانسوی در قالب یکپارچگی اروپایی.
واکنش احزاب سیاسی و افکار عمومی به احتمال رقابت ویلپن و ماکرون
مطرح شدن نام دومینیک دو ویلپن به عنوان یک رقیب احتمالی در انتخابات، بازتاب‌های متفاوتی در میان احزاب سیاسی و افکار عمومی داشته است. در جناح راست میانه، برخی چهره‌ها این بازگشت را فرصتی برای بازسازی اعتبار سنت‌گرایان می‌دانند، در حالی‌که جناح چپ نسبت به خطر احیای الیت‌گرایی محافظه‌کار هشدار داده است. حزب رنسانس، که ماکرون پایه‌گذار آن بود، احتمالاً با احتیاط به ویلپن نگاه می‌کند؛ چرا که حضور او می‌تواند بخشی از رأی‌دهندگان میانه‌رو را از دست این حزب خارج کند. در میان مردم نیز بازتاب‌ها متنوع است: بخشی از رأی‌دهندگان که از وضعیت فعلی ناراضی‌اند، ممکن است از چهره‌ای با تجربه و فاقد فساد استقبال کنند، در حالی که جوانان ممکن است ویلپن را به‌دلیل دوری طولانی از فضای مدرن سیاسی نپذیرند.
سناریوهای محتمل برای انتخابات ۲۰۲۷؛ پیش‌بینی‌ها و پیامدها
با توجه به شرایط متغیر سیاسی، سناریوهای مختلفی برای انتخابات ۲۰۲۷ قابل تصور است. در یک سناریو، چهره‌ای جدید و کاریزماتیک از دل جامعه مدنی یا احزاب نوظهور، گفتمان رایج را به چالش می‌کشد و فضای رقابت را از حالت کلاسیک خارج می‌کند. در سناریویی دیگر، رقابت میان چهره‌هایی چون ویلپن، نمایندگان راست افراطی همچون مارین لوپن، و جانشین پیشنهادی ماکرون می‌تواند ترکیبی پیچیده از جبهه‌بندی‌های سیاسی و اجتماعی ایجاد کند.
جمع‌بندی: فرانسه در آستانه یک انتخاب مهم
انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۷ برای فرانسه تنها انتخابی سیاسی نیست، بلکه لحظه‌ای سرنوشت‌ساز برای بازتعریف نقش این کشور در اروپا و جهان، و ترسیم مسیر داخلی آن در دهه‌های آینده خواهد بود. بازگشت چهره‌هایی مانند دومینیک دو ویلپن به صحنه رقابت، نشانه‌ای از تحولات عمیق در افکار عمومی و تمایل برای بازگشت به سیاستمدارانی با تجربه، تدبیر و رویکرد متعادل است. از سوی دیگر، میراث ماکرون با تمام فراز و نشیب‌هایش همچنان در ذهن جامعه زنده است و آینده سیاسی فرانسه را شکل می‌دهد؛ خواه با جانشین او، خواه با مخالفانش.
