روش سریع جلوگیری از تهوع را یاد بگیرید تا در مواقع ضروری به دادتان برسد. همه ما حداقل یک بار حالت تهوع را تجربه کرده ایم. معمولا در این مواقع به سراغ اولین چیزی که میرویم دارو های ضد تهوع هستند. این دارو ها عوارض زیادی دارند. پس با راهکار های خانگی و گیاهی به درمان تهوع بپردازید.
روش سریع جلوگیری از تهوع
رایحهدرمانی با نعناع را انجام دهید
رایحهدرمانی با نعناع یک روش سریع جلوگیری از تهوع به حساب می آید. یک مطالعه اثرات این روش درمانی را روی خانمهایی که تازه فارغ شده بودند، بررسی کرد.
نتایج این مطالعه نشان داد که خانمهایی که در معرض بوی نعناع بودند، نسبت به کسانی که داروهای ضدتهوع یا پلاسبو مصرف کردند، کاهش چشمگیر حالت تهوع را تجربه کردند. در یک مطالعهی دیگر نشان داده شد که رایحهدرمانی با نعناع در ۵۷ درصد از موارد برای کاهش حالت تهوع مفید بود.
همچنین نتایج یک مطالعهی دیگر نشان داد که استنشاق روغن نعناع هنگام شروع حالت تهوع، در ۴۴ درصد از موارد طی دو دقیقه به کاهش علائم کمک کرد. بعضی از شواهد نشان میدهند که نوشیدن یک فنجان چای نعناع ممکن است تأثیرات ضدتهوع مشابهی داشته باشد.
اگرچه مصرف چای نعناع اثرات جانبی خیلی کمی دارد، با این حال هیچ مطالعهای اثربخشی آن را در این زمینه تأیید نکرده است. مطالعات نتایج متناقضی را دربارهی مصرف روغن نعناع در شکل قرص نشان میدهند. بعضی از مطالعات عنوان میکنند که این روش مفید است، در حالی که سایر مطالعات چنین چیزی را نشان نمیدهند.
علاوه بر این، مطالعات کمی دربارهی بیخطر بودن هضم روغن نعناع وجود دارد. به همین دلیل به مطالعات بیشتری دربارهی قرص نعناع نیاز است تا بتوانیم بهطور قطعی در این زمینه نظر دهیم. با این وجود استشمام روغن نعناع بیخطر است و تقریبا روی نیمی از افراد جواب میدهد.
زنجبیل بخورید
زنجبیل ادویهای است که مصرف آن با خواص زیادی برای سلامتی بدن ارتباط دارد. این ادویه داروی طبیعی مشهور برای حالت تهوع محسوب میشود. نحوهی اثرگذاری زنجبیل روی حالت تهوع مشخص نیست.
با این حال، محققان باور دارند ترکیبات موجود در این ادویه ممکن است مانند داروهای ضدتهوع عمل کنند. در حقیقت چندین مطالعه به این نتیجه رسیدهاند که زنجیل در کاهش حالت تهوع در موقعیتهای مختلف اثرگذار است.
برای مثال، مصرف زنجبیل ممکن است یک روش مؤثر برای کاهش حالت تهوع بارداری باشد. زنجبیل همچنین ممکن است در حالت تهوع بعد از شیمیدرمانی یا عمل جراحی مفید باشد.
حتی بعضی از مطالعات گزارش میکنند که این ادویه به اندازهی داروهای تجویزی اثربخش است و عوارض جانبی کمتری دارد. بر اساس مطالعات، مصرف حدود ۰٫۵ تا ۱٫۵ گرم ریشهی زنجبیل خشک شده در روز برای درمان حالت تهوع کافی خواهد بود.
استفاده از زنجبیل برای بیشتر افراد بدون خطر است. با این حال، اگر مستعد فشار خون پایین یا قند خون پایین هستید، همچنین از داروهای رقیقکنندهی خون استفاده میکنید، ممکن است نیاز شود مصرف زنجبیل را محدود کنید. بعضی از مطالعات بیخطر بودن مصرف زنجبیل در دوران بارداری را زیر سؤال بردهاند.
مطالعات محدودی روی زنجبیل انجام شده است؛ با این حال مطالعات انجام شده روی زنان باردار سالم نشان دادهاند که مصرف این ادویه با عوارض جانبی کمی همراه است. بنابراین بیشتر متخصصان مصرف زنجبیل طی بارداری را یک روش درمانی بیخطر و مؤثر برای حالت تهوع میدانند.
طبسوزنی و فشاردرمانی را امتحان کنید
معمولا بهطور سنتی در چین از طبسوزنی و فشار درمانی یا طبفشاری برای تسکین فوری حالت تهوع و استفراغ استفاده میشود. در طبسوزنی، سوزنهای نازک وارد نواحی مشخصی از بدن میشوند. در فشاردرمانی هم بعضی قسمتهای بدن تحریک میشوند اما به جای سوزن از فشار استفاده میکنند.
هر دو روش فیبرهای عصبی را تحریک میکنند که وظیفهی انتقال سیگنالها را از مغز به نخاع شوکی به عهده دارند. باور بر این است که این سیگنالها میتوانند حالت تهوع را کاهش دهند.
برای مثال، بهتازگی دو بررسی انجام شده گزارش کردند که طبسوزنی و طبفشاری خطر ابتلا به حالت تهوع بعد از عمل جراحی را ۲۸ تا ۷۵ درصد کاهش میدهند. علاوه بر این، مطالعات نشان میدهند که هر دو روش درمانی ذکر شده در کاهش علائم حالت تهوع به اندازهی داروهای ضدتهوع تأثیرگذار هستند و هیچ عارضهی جانبی ندارند.
بهطور مشابه، دو بررسی دیگر گزارش کردند که فشار درمانی شدت حالت تهوع و احتمال ابتلا به این عارضه را بعد از شیمیدرمانی کاهش میدهد. بعضی شواهد هم نشان میدهند که طبسوزنی ممکن است حالت تهوع در دوران بارداری را کاهش دهند، اما به تحقیقات بیشتری در این زمینه نیاز است.
از معجزهی لیموترش غافل نشوید
یک تکه لیموترش تازه ممکن است به کاهش حالت تهوع در خانمهای باردار کمک کند. در یک مطالعه، به یک گروه ۱۰۰ نفری از خانمهای باردار گفته شد به محض اینکه دچار حالت تهوع شدند، یا روغن اسانسی لیموترش یا روغن بادام را استنشاق کنند.
در پایان این مطالعهی ۴ روزه، نتایج نشان داد خانمهایی که روغن لیموترش استنشاق کرده بودند، نسبت به زنانی که از روغن بادام یا پلاسبو استفاده کردند، ۹ درصد کمتر دچار حالت تهوع شدند. مصرف یک تکه لیموترش ممکن است فواید مشابهی داشته باشد.
نفس کشیدن خود را کنترل کنید
آرام و عمیق نفس کشیدن هم میتواند به درمان حالت تهوع در سریعترین زمان ممکن کمک کند. در یک مطالعه محققان تلاش کردند متوجه شوند رایحهدرمانی با کدام ترکیب در کاهش حالت تهوع بعد از عمل جراحی مفیدترین گزینه است. محققان به شرکتکنندگان آموزش دادند که بهآرامی از بینی نفس بکشند و هوا را از دهان بیرون دهند.
به شرکتکنندگان گفته شد این کار را سه بار انجام دهند. تمام شرکتکنندگان کاهش حالت تهوع را گزارش کردند. این تحقیق باعث شد محققان به این نتیجه برسند که تنفس کنترل شده ممکن است در تسکین این عارضه تأثیرگذار باشد.
در یک مطالعهی دیگر، محققان به این نتیجه رسیدند که رایحهدرمانی و تنفس کنترل شده هر دو به بهبود فوری حالت تهوع کمک میکنند. در این مطالعه نشان داده شد که تنفس کنترل شده باعث کاهش حالت تهوع در ۶۲ درصد از موارد شد.
از بعضی ادویهها استفاده کنید
زنجبیل تنها ادویهی موجود برای درمان حالت تهوع نیست. استفاده از چند ادویهی دیگر هم برای تسکین این عارضه توصیه میشود. شواهد علمی تأثیرات مفید این ادویهها را در مبارزه با این عارضهی آزاردهنده تأیید کردهاند. در ادامه به بعضی از این ادویهها اشاره میکنیم.
- رازیانه: این ادویه ممکن است در کاهش علائم قاعدگی از جمله حالت تهوع مفید باشد و به خانمها کمک کند دوران قاعدگی کوتاهتری را تجربه کنند.
- دارچین: این ادویهی قهوهای رنگ ممکن است شدت حالت تهوع را طی دوران قاعدگی کاهش دهد.
- عصارهی زیره: ادویهی ذکر شده ممکن است علائمی مانند درد شکمی، حالت تهوع، یبوست و اسهال را در افراد مبتلا به سندرم التهابی روده (IBS) کاهش دهد.
عضلات خود را ریلکس کنید
ریلکس کردن عضلات ممکن است در تسکین حالت تهوع مفید باشد. یک روشی که افراد برای بهبود این عارضه استفاده میکنند، «ریلکس کردن تدریجی عضلات» (PMR) است. در این تکنیک افراد باید طی یک سیکل مدوام، عضلات خود را شل و سفت کنند تا به آرامش جسمی و ذهنی دست پیدا کنند.
بهتازگی یک بررسی انجام شده به این نتیجه رسید که تکنیک ریلکس کردن تدریجی عضلات یک روش تأثیرگذار برای کاهش شدت حالت تهوع ناشی از شیمیدرمانی است. یک روش دیگر برای برطرف کردن تنش عضلانی، ماساژ دادن است.
بدنتان را هیدراته نگه دارید
آبرسانی به بدن در همهی مواقع اهمیت دارد. اگر حالت تهوع همراه با استفراغ است، باید با نوشیدن منظم آب بدنتان را هیدراته نگه دارید. خوردن غذاهای شور یا مصرف نوشیدنیهای قنددار و بدون گاز میتواند روش خوبی برای برگرداندن نمک و قند از دست رفتهی بدن از طریق حالت تهوع باشد.
از خوردن غذاهای تند اجتناب کنید
خوردن غذاهای کمادویه میتواند به کاهش حالت تهوع کمک کند. غذاهای پرادویه و تند ممکن است معده را تحریک کنند. معمولا توصیه میشود اگر دچار حالت تهوع یا مسمومیت غذایی هستید، موز، برنج و نان تست بخورید.
ورزش کنید
انجام ورزشهای ایروبیک و یوگا ممکن است بهطور ویژه در کاهش حالت تهوع در بعضی از افراد مفید باشد. هنگامی که حالت تهوع دارید، از انجام ورزشهای با شدت زیاد خودداری کنید.
از مکمل آهن استفاده نکنید
خانمهای باردار که سطح آهن بدنشان در محدودهی طبیعی است، نباید در سه ماههی اول بارداری مکمل آهن مصرف کنند، چون این کار حالت تهوع را بدتر میکند.
هنگام غذا خوردن مایعات ننوشید
نوشیدن هر نوع مایعات با غذا احساس سیری را افزایش میدهد که این موضوع ممکن است حالت تهوع را در بعضی از افراد بدتر کند.
زیاد غذا نخورید
زمانی که حالت تهوع دارید، کمتر غذا بخورید. این کار ممکن است در کاهش علائم مفید باشد.
پروتئین مصرف کنید
یک روش دیگر برای تسکین فوری حالت تهوع، خوردن غذاهایی است که حاوی پروتئین هستند. محققان عنوان میکنند که مصرف پروتئین در مقایسه با کربوهیدرات میتواند در کاهش این عارضه مؤثر باشد.
در یک محیط آرام دراز بکشید
حالت تهوع میتواند با حرکت کردن و تکان خوردن تحریک شود. زمانی که دچار این عارضه میشوید، در یک مکان بیسروصدا بنشینید. اگر پس از مدتی حالت تهوعتان برطرف نشد، بهآرامی و در حالی که سرتان رو به بالا است، دراز بکشید. اگر میتوانید، یک چرت کوتاه بزنید. ممکن است حالت تهوعتان بعد از بیدار شدن بهتر شود.
پشت گردنتان کمپرس یخ قرار دهید
حالت تهوع میتواند در اثر تب رخ دهد، اما حتی اگر علت این نیست، دمای بدن در اثر حالت تهوع متوسط تا شدید افزایش پیدا میکند. قرار دادن کمپرس سرد پشت گردن میتواند به متعادل کردن دمای بدن کمک کند.
یک تکه پارچهی تمیز بردارید و آن را در یک کاسه آب یخ بخوابانید. پارچه را فشار دهید تا آب اضافی آن خارج شود. سپس آن را پشت گردنتان قرار دهید. این روش میتواند در درمان سریع حالت تهوع مفید باشد.
از بوهای شدید و تند دوری کنید
حس بویایی با سیستم گوارشی در ارتباط است. بنابراین بوی تند و شدید میتواند حالت تهوع را بدتر کند. هنگامی که دچار حالت تهوع میشوید، از بوی رنگ، غذا، دود، عطر و ادکلن دوری کنید.
بلافاصله بعد از غذا خوردن دراز نکشید
این کار میتواند سرعت هضم را کاهش دهد و به غیر از بدتر شدن حالت تهوع، منجر به دلدرد هم شود. دستکم ۳۰ تا ۶۰ دقیقه بعد از غذا خوردن دراز نکشید تا معده زمان کافی برای هضم غذا داشته باشد.
روش های دیگر درمان سریع تهوع
نوشیدنی کولا
خوردن شربت نوشابه؛ مایع غلیظی که طعم کولا میدهد.زمانی که نوشیدنی کولا در دسترس نیست و فرد بیمار تمایلی به خوردن غذا نیز ندارد، خود نوشابه میتواند مفید باشد. نوشابه قند بالایی دارد اما هر بار پیش از نوشیدن باید آن را تکان داد که گازش خارج شود.
دستشویی
اگر حالت تهوع دارید قبل از مصرف هر دارویی به دستشویی بروید. گاهی اوقات دلیل حالت تهوع و درد دل در افراد مختلف نیاز به اجابت مزاج است.
جوش شیرین
جوش شیرین را باید در یک لیوان آب ولرم حل کرد و نوشید. این نوشیدنی کمک زیادی به درمان حالت تهوع میکند.
کمپرس سرد
قرار دادن کمپرس سرد پشت گردن در حالت درازکش، باعث بهتر شدن حالت تهوع میگردد.
استراحت
بدن برای مبارزه با باکتری یا ویروس موجود در معده به انرژی نیاز دارد بنابراین استراحت لازم است. فردی که دچار حالت تهوع است بهتر است دراز بکشد و از انجام ورزش و حرکت زیاد خودداری کند. خواب مفید است. فرد بیمار ممکن است بعد از بیدار شدن از خواب احساس بهتری داشته باشد یا همچنان حالت تهوع ادامه داشته باشد اما حداقل در این بین رنج نکشیده است.
دارو ضد تهوع
جلوی استفراغ را نگیرید، استفراغ راه بیرون آمدن باکتری یا ویروس از معده است و پاکسازی است. اگرچه استفراغ ممکن است ناراحت کننده باشد ولی به بهبود بیماری کمک میکند. برای حفظ آرامش هنگام خواب، میتوان یک سطل را در دسترس فرد بیمار قرار داد. اگر حالت تهوع خیلی شدید و ناراحت کننده باشد، میتوان از داروهای ضد تهوع استفاده کرد.
پیاده روی آرام
اگر حالت تهوع خفیف باشد، پیاده روی در هوای آزاد میتواند به بهبود آن کمک کند.
چوب شور نمکی
اگر فردی صبح از خواب بیدار شد و حالت تهوع داشت، میتواند مقداری نوشابه را کم کم بنوشد یا چوب شور خشک، غلات خشک، نان تست خشک را کم کم بخورد. خوردن این خوراکیها در طول روز، حالت تهوع را کنترل کرده و به درمان کمک میکنند.
سرکه سیب
نوشیدن سرکه سیب به درمان حالت تهوع کمک می کند. دو قاشق سرکه سیب را باید با یک لیوان آب ولرم مخلوط کرد و نوشید.
بیسکوییت
همانطور که در بالا گفته شد، در هنگام حالت تهوع باید خوراکیهای سبک و ساده خورده شود. بیسکوئیت از جمله این خوراکیهاست اما نباید در خوردن آن زیادهروی کرد.
غذا های ساده با فیبر بالا
خوردن این مواد غذایی میتواند مواد شیمیایی که محرک حالت تهوع هستند را از بدن خارج کند. خوردن سبزیجات و میوههای خام مانند سیب و هویج میتواند انتخاب مناسبی باشد.
آجیل
خوردن مواد کم حجم و سرشار از پروتئین مانند گردو و بادام زمینی انرژی از دست رفته را به بدن فرد بیمار باز میگرداند و حالت تهوع را کمرنگتر میکند.
موز
موز علاوه بر فیبر بالا حاوی پتاسیم است که علائم تهوع را بهبود میبخشد.
فلفل قرمز یا چیلی
اگرچه غذاهای تند و ادویهدار حالت تهوع را شدیدتر میکند ولی در مورد فلفل قرمز استثنا وجود دارد، چیلی حاوی مادهای است به نام کپسایسین که درست همانند داروی ضد تهوع عمل میکند. غذاهایی که حاوی فلفل قرمز تند هست میتوانند به فردی که دچار تهوع شده کمک کنند.
علتهای اصلی حالت تهوع
حساسیت: حالت تهوع میتواند در اثر حساسیت به بعضی مواد غذایی ایجاد شود. بهتر است هر بار که حالت تهوع دست میدهد تمام غذاهایی که در 12 ساعت گذشته خورده شده، روی کاغذ لیست شود تا بعد از مدتی بتوانبد با پیدا کردن موارد مشترک، مواد غذایی حساسیت زا مشخص شود.
حساسیت شدید به لاکتوز: برخی افراد نمیتوانند مواد لبنی را به خوبی هضم کنند یا بعد از مصرف حالت تهوع پیدا میکنند. در این حالت یعنی حساسیت به لاکتوز وجود دارد. داروهایی هستند که با مصرف قبل از غذا، به هضم بهتر لاکتوز کمک میکنند. همچنین میتوان مواد لبنی بدون لاکتوز مصرف کرد.
حالت تهوع در اثر حرکت: بعضی افراد هنگام حرکت و تکانهای طولانی مدت در هواپیما، قطار، سفرهای دریایی یا حتی خودرو، دچار حالت تهوع می شوند. برای جلوگیری از این موضوع میتوان به داروخانه مراجعه کرد و داروی ضد تهوع تهیه کرد. یکی از این داروهای مؤثر، “درامامین” (Dramamine) است.
استرس و اضطراب: همانطور که در فرهنگ ما دلشوره خوانده می شود، باعث حالت تهوع و اسهال میشود که بااستفاده از تکنیکهای آرامسازی ذهن قابل درمان است.
تهوع دوره بارداری: حالت تهوع در ماههای اول بارداری امری رایج است. در این دوره مصرف داروهای صنعتی یا حتی گیاهان دارویی نیز باید تحت نظر و با مشورت پزشک معالج همراه باشد.پیشگیری از تهوع و استفراغ در کودکان: کودک نباید همزمان هم غذا بخورد، هم بازی کند.
برای پیشگیری از تهوع ناشی از حرکت، کودک باید طوری در ماشین بنشیند که طرف صورت وی رو به شیشه جلو باشد. نگاه کردن از شیشههای کناری باعث بدتر شدن تهوع میشود. به علاوه خواندن و یا بازی با گیمهای کامپیوتری در ماشین باعث بدتر شدن بیماری حرکتی و در نتیجه تهوع میشود.
باید توجه داشت که اگر حالت تهوع بی هیچ دلیل مشخصی به وجود آمد و ادامهدار شد، حتما به پزشک مراجعه شود و همچنین اگر حالت تهوع با تب همراه باشد باید سریع به پزشک مراجعه شود.