کنترل چربی موی سر شاید دغدغه ی خیلی از شماها باشد. بهتر است بدانید چربی سر برای سلامت پوست و مو بسیار اهمیت دارد. اما اگر میزان این چربی از حد نرمال بیشتر شود میتواند با عوارض ناخوشایندی همراه باشد. بنابراین ابتدا علائم وجود چربی اضافه روی سر را بشناسید، سپس با راهکارهایی که پارس مگ در اختیارتان می گذارد برای درمان آن اقدام نمایید.
علت چرب شدن پوست سر چیست؟
مهم ترین عواملی که می توانند باعث چرب شدن مو و پوست سر شوند:
ژنتیک
برخی از افراد به صورت ژنتیکی پوست سر چربی دارند؛ به عبارت بهتر ژن‌های آنها هستند که می‌توانند بر روی عملکرد غدد سبوم و میزان تولید چربی تاثیر بگذارند.
بیماری‌های پوستی
انواع مختلفی از بیماری‌های پوستی هستند که می‌توانند با تغییر در عملکرد سیستم ایمنی و غدد سبوم باعث تشدید تولید چربی در این ناحیه شوند. برای مثال بیماری درماتیت سبورئیک (Seborrhoeic Dermatitis) میتواند با تحریک پوست سر و غدد چربی، باعث تولید مقادیر زیادی چربی شود که علائم مختلفی مانند شوره و پوسته‌پوسته شدن را در پی خواهد داشت.
آکنه سر
در بسیاری از موارد ممکن است سلول‌های پوستی و مواد چربی در داخل منافذ گیر بیفتند؛ همین موضوع باعث می‌شود که زمینه برای رشد باکتری‌ها در این منافذ فراهم شود. این موضوع باعث تجمع زیاد چربی‌ها و ایجاد آکنه کف سر خواهد شد.
عوامل محیطی
در بسیاری از موارد آلودگی‌ها و دیگر عوامل محیطی باعث تغییر چربی پوست سر می‌شوند. این موضوعات به دلیل تاثیرگذاری بر روی هورمون‌ها می‌توانند میزان تولید چربی در پوست سر را افزایش دهند. در این موارد پوست سر شما ممکن است در واکنش به یک عامل محیطی طبیعی یا مواد شیمیایی موجود در شوینده‌ها، میزان تولید چربی خود را افزایش دهد.
استرس
استرس یکی از عوامل بسیار مضر است که میتواند به طور مستقیم هورمون آندروژن را تحت تاثیر قرار دهد. این هورمون وظیفه دارد تولید سبوم را کنترل کند که در صورت داشتن استرس، عملکرد آن دچار اختلال خواهد شد.
شستشوی بیش از حد موها
شستشوی بیش از حد موها باعث می‌شود که پوست سر تحریک شده و چربی آن از بین برود. به همین دلیل به طور طبیعی پوست ناچار به تولید سبوم بیشتری خواهد شد که منجر به چرب شدن پوست سر خواهد شد. به علاوه باید دقت کنید که در صورت استفاده از انواع شامپوها و نرم‌کننده‌ها، موهای خود را به طور کامل آبکشی کنید تا هیچ مقداری از این مواد در لابلای موها باقی نمانند. زیرا می‌توانند تعادل چربی پوست سر را بر هم بزنند.
افزایش سن
یکی از عوامل اصلی که باعث افزایش مقدار ترشح چربی توسط غده‌های مختلف می‌شود؛ افزایش سن به ویژه در مردان است. زیرا در مردانی که سن آنها بیشتر از 50 سال است؛ هورمونی به نام DHT ترشح می‌شود. این هورمون میتواند فولیکول‌های مو را کوچک کرده و باعث ایجاد پوست چرب در ناحیه کف سر شود.
نکته مهم این است که ترشح چربی‌ها در پوست سر پس از سن بلوغ هم افزایش پیدا می‌کند؛ زیرا فرا رسیدن این سن باعث افزایش اندازه غدد چربی پوست سر شده و مقدار ترشح چربی را زیاد می‌کند.
استفاده از برس و شانه کثیف
یکی از مواردی که باعث می‌شود آلودگی‌ها، گرد و غبار و ذرات باقیمانده از محصولات مراقبتی و آرایشی به طور مستقیم به موها منتقل شوند؛ استفاده از برس و شانه‌ای است که به خوبی تمیز نشده باشد. این کار باعث می‌شود که موهای شما خیلی سریع کثیف شوند و میزان ترشح چربی در پوست افزایش پیدا کند.
علائم پوست سر چرب
چربی مو به صورت بیمارگونه و جدی نیز تعدادی علائم مشخص دارد که باید به آنها توجه کرد. این علائم شامل موارد زیر می‌شوند:
- ظاهر براق مو حتی بافاصله کمی از شست‌وشو
- چرب شدن دست در تماس با موی سر
- نشستن گرد و خاک روی موها یا به‌اصطلاح پرزدار شدن مو
- خارش بیش از حد و غیرعادی پوست سر
- ریزش غیرطبیعی مو
- شوره زدن مو و پوسته پوسته شدن سر
- قرمزی پوست سر و جوش زدن در بین موها
موهای چرب معمولاً ریشه سستی دارند و چربی مو از نزدیکی ریشه شروع می‌شود و به سمت ساقه پیش می‌رود؛ یعنی ممکن است فردی که موی بلندی دارد، در نوک موها چربی یا براق بودن را شاهد نباشد؛ اما ملاک در این مواقع قسمت‌های نزدیک‌تر به ریشه است. ضمن اینکه موی چرب ممکن است در مراحل پیشرفته یا ابتدایی باشد که در شدت چربی مو مؤثر است. وقتی این مشکل شدت بیشتری پیدا کند و درمان و پیشگیری‌های لازم برای آن در نظر گرفته نشود، میتواند شوره و ریزش موی چرب را با شدت نگران‌کننده، به‌دنبال داشته باشد.
عوارض چرب بودن پوست سر
وجود چربی مو به میزان طبیعی برای سلامت پوست سر لازم است. اما اگر میزان این چربی بیش از حد شود میتواند باعث اختلالاتی در پوست و مو شود. به برخی از این اختلالات می پردازیم:
ریزش مو
یکی از عواقب رایج چرب شدن پوست سر، چرب شدن موها و در نتیجه افزایش میزان ریزش مو است. در این موارد زیاد شدن مقدار روغن و چربی بر روی پوست باعث می‌شود که آلودگی‌ها در میان موها گیر بیفتند و در نتیجه منافذ باز پوست بسته شوند. به این ترتیب مواد کافی برای رشد موها فراهم نخواهد شد و ریزش مو اتفاق خواهد افتاد.
شوره
بسیاری از افراد فکر می کنند که شوره سر به دلیل خشک شدن پوست اتفاق می افتد. اما این تصور تا حد زیادی غلط است! شوره سر در واقع زمانی ایجاد می شود که آلودگی ها و مواد مختلف شیمیایی توسط پوست سر جذب شوند و منافذ آن را مسدود کنند. یکی از عواملی که باعث گیر افتادن آلودگی ها می شود؛ افزایش میزان روغن در ناحیه پوست سر است.
چسبندگی و از بین رفتن حالت موها
همانطور که گفتیم پوست سر چرب میتواند چرب شدن موها را هم در پی داشته باشد؛ موهای چرب تا حد زیادی به هم می‌چسبند و دسته‌هایی خشک و بی‌حالت را ایجاد می‌کنند. به همین دلیل است که افزایش میزان چربی در پوست سر میتواند باعث از بین رفتن حالت موها شود.
روش های خانگی برای درمان و کنترل چربی موی سر
اگر یک روز از خواب بیدار شدید و احساس کردید که میزان درخشندگی موهای شما از همیشه بیشتر است و به نظر می‌رسد لکه‌هایی شبیه به روغن در بین آنها وجود دارد؛ پس به احتمال زیاد میزان ترشح چربی در پوست سر شما از حالت تعادل خارج شده است.
در اینجا است که باید به فکر راه درمان باشید. نخستین کاری که بیشتر افراد در مواجهه با این مشکل انجام می‌دهند؛ استفاده از راهکارهای خانگی برای کنترل میزان چربی‌ها بر روی پوست سر است. در ادامه تعدادی از بهترین راهکارها را برای از بین بردن چربی در ناحیه پوست سر معرفی کرده‌ایم:
تغییر رژیم غذایی برای کنترل چربی موی سر
یکی از موارد اصلی که میتواند باعث ترشح مقدار زیادی چربی در پوست سر شود؛ داشتن رژیم غذایی است که در آن مقدار زیادی کربوهیدرات وجود دارد. بنابراین در صورت مواجهه با این مشکل باید در رژیم غذایی خود، سهم ویتامین‌ها و پروتئین‌ها را افزایش دهید. به علاوه سعی کنید که مقدار کافی مانند مواد معدنی مانند زینک و سولفور را دریافت کنید؛ زیرا این مواد باعث بهبود گردش خود می‌شوند و می‌توانند چربی پوست سر را کنترل کنند.
استفاده از روغن جوجوبا برای کنترل چربی موی سر
هرچند ممکن است استفاده از روغن برای رفع کردن چربی پوست سر کمی عجیب به نظر برسد؛ اما روغن جوجوبا یک ماده منحصر به فرد است. استفاده از این روغن میتواند چربی نامناسبی را که توسط غدد سباسه تولید شده‌اند؛ به خوبی جایگزین کند. به این ترتیب خواهد توانست چربی تولیدشده را کنترل کرده و مانع از چرب شدن پوست سر شود.
برای استفاده از روغن جوجوبا باید آن را بر روی موهای خود اسپری کرده و ماساژ دهید؛ سپس به مدت یک ساعت صبر کنید. پس از این کار می‌توانید موهای خود را با استفاده از یک شامپو با PH ضعیف بشویید.
تغییر شامپو و نرم‌کننده
همانطور که گفتیم یکی از دلایل اصلی افزایش میزان ترشح چربی بر روی پوست، شامپو و نرم‌کننده‌ای است که استفاده می‌کنید. اگر این مواد حاوی سولفات یا سیلیکون باشند؛ می‌توانند به فولیکول‌های مو آسیب بزنند. زیرا سولفات میتواند چربی فولیکول‌های مو را به طور کامل از بین ببرد که این موضوع باعث تحریک غدد سباسه و تشویق آنها به تولید چربی بیشتر خواهد شد. به همین دلیل توصیه می‌شود که در صورت چرب شدن پوست سر، از شامپوهایی استفاده نکنید که باعث خشکی پوست می‌شوند.
استفاده از آبلیمو برای کنترل چربی موی سر
زمانی که تشخیص دادید که به چربی پوست سر دچار شده‌اید؛ باید یک مرحله دیگر را به شستشوی موهایتان اضافه کنید. در این حالت باید پس از شستن موها با شامپو و نرم‌کننده، یک نصف لیوان آبلیمو را با سه لیوان آب مخلوط کرده و از آن برای آبکشی موها استفاده کنید. این کار باعث تقویت فولیکول‌ها و تنظیم چربی پوست سر خواهد شد.
استفاده از سرکه سیب
سرکه سیب میتواند مانند یک پاک‌کننده بسیار قوی عمل کرده و به طور موثری آلودگی‌ها و ذرات باقیمانده در لابلای موها را از بین ببرد. در نتیجه از مسدود شدن منافذ پوست جلوگیری خواهد کرد. برای استفاده از سرکه سیب باید نصف فنجان از آن را در مقداری آب ریخته و پس از شستشوی موها با شامپو، از این محلول برای شستن مو استفاده کنید.
شامپوی نعناع برای کنترل چربی موی سر
یکی دیگر از موادی که میتواند به شما در کنترل میزان چربی پوست سر کمک کند؛ نعناع است. شما باید مقداری نعناع را در آب بجوشانید و اجازه دهید تا سرد شود. پس از این کار آن را با آب مخلوط کرده و بعد از شستشوی موها با شامپو، موهای خود را با آن آبکشی کنید. برای افزایش تاثیر این محلول می‌توانید آن را با مقداری سرکه مخلوط کنید.
روغن زیتون
روغن زیتون هم یکی دیگر از موادی است که میتواند با جایگزین شدن به جای چربی‌های نامناسب میتواند پوست سر شما را بهبود ببخشد. برای استفاده از این روغن باید مقداری از آن را کف دست خود ریخته و با حرکت‌های دایره وار انگشتان، آن را بر روی پوست سر ماساژ دهید. پس از یک ساعت می‌توانید موهای خود را بشویید.
استفاده از آلوئه ورا برای کنترل چربی موی سر
آلوئه ورا گیاهی است که میتواند چربی اضافه را از روی پوست سر برطرف کرده و آن را نرم کند. به علاوه از ساقه موها هم محافظت کرده و مانع از ریختن آنها می‌شود.
برای کنترل چربی موی سر، موی خود را اتو نکشید
می دانم که دوست دارید مو های صاف و یا فر داشته باشید اما اگر از این ابزار استفاده کنید مو ی شما آسیب زیادی می بیند. اگر موی شما چرب است این ابزار دشمن موی شما خواهند بود و سبب ضعیف شدن موی شما می شوند.
دم اسبی بستن مداوم مو
بستن دم اسبی مو، راهی سریع است که با کمک آن گردنتان خنک و موها از آن دور می‌شوند، اما متخصصان هشدار می‌دهند که این مدل مو ریشه‌ها را چرب‌تر نشان می‌دهد. اگر موهای خود را دم اسبی ببندید، گیسوانتان کشیده می‌شوند، چربی و کثیفی روی پوست زیرِ کش یا گیره‌ی شما جمع می‌شود. اساساً، این آلودگی و چربی در شکاف‌های ریز بین تار موهای شما به دام می‌افتد، زیرا کش موی لاستیکی یک وسیله‌ی مسدود کننده است.
از روغن درخت چای استفاده کنید.
استفاده از روغن درخت چای یک راه عالی برای کنترل چربی بیش از حد پوست سر است و یک منبع عالی از مواد ضد عفونی کننده است که به سالم نگه داشتن پوست سر و تمیز کردن آن از طریق جلوگیری از رشد باکتری و قارچ کمک می کند. همچنین تولید چربی در پوست سر را نیز متعادل نگه می دارد.
کافی است که چند قطره روغن درخت چای را با هر کدام از روغن های طبیعی مثل روغن زیتون، بادام، جوجوبا یا نارگیل ترکیب کنید و 5 الی 7 دقیقه روی پوست سر خود نگه دارید. حداقل 2 بار در هفته این کار را انجام دهید.
جوش شیرین برای کنترل چربی موی سر
جوش شیرین دارای خواص لایه برداری معجزه کننده است که یک درمان خانگی عالی برای پوست سر چرب نیز محسوب می شود و می تواند با نفوذ به آلودگی های عمیق پوست سر، چربی ها را از بین ببرد.
همچنین تولید سبوم را افزایش می دهد و رشد موهای شما را زیاد می کند. کافی است که مقداری جوش شیرین را با آب ترکیب کنید و این ماسک را به پوست سرتان بزنید، سپس بعد از 15 دقیقه آن را بشویید.
چگونه می‌توان از چرب شدن پوست سر جلوگیری کرد؟
راهکارهایی وجود دارند که شما می‌توانید از آنها برای کاهش چربی پوست سر و پیشگیری از وقوع این مشکل جلوگیری کنید. در ادامه برخی از این راهکارها و توصیه‌ها را برای شما آورده‌ایم:
شستشوی موها به تعداد کافی
برای جلوگیری از چرب شدن پوست سر و موها باید تعداد دفعات شستشوی آنها را کنترل کنید. زیرا زیاد شستن موها باعث از بین رفتن چربی سر و تحریک غده‌های تولید چربی در آن خواهد شد. از سوی دیگر شستشوی کم موها هم باعث تجمع آلودگی‌ها بر روی پوست و مسدود شدن منافذ آن خواهد شد. هر دوی این موضوعات می‌توانند تا حد زیادی چرب شدن پوست سر را به دنبال داشته باشند. به همین دلیل است که باید با یک پزشک متخصص مشورت کنید تا بهترین روند شستشوی موها را برای شما تعیین کند.
شستشوی درست موها
علاوه بر اینکه باید تعداد دفعات شستشو را کنترل کنید؛ باید این کار را به روش درست انجام دهید. زیرا عدم شستشوی درست پوست سر و موها، در نهایت منجر به چرب شدن آنها خواهد شد. برای این کار باید مقدار کمی از شامپو را به ریشه موها و پوست سر بمالید. باید اجازه دهید که شامپو به خودی خود به قسمت انتهایی موها برسد و از مالش دادن زیاد موها خودداری کنید. دقت کنید که لزوما ایجاد کف زیاد به معنای شستشوی درست موها و پوست سر نیست.
همچنین در نظر داشته باشید که هرگز در زمان شستشوی پوست سر خود از ناخن استفاده نکنید؛ زیرا این کار باعث تحریک پوست شده و خراش‌هایی را بر روی آن ایجاد خواهد کرد. در نتیجه غدد چربی برای درمان این خراش‌ها و جلوگیری از ایجاد التهاب، چربی بیشتری را تولید می‌کنند. علاوه بر این موارد، طبق توصیه محققان، شستشوی موها با شامپو بیش از یک بار در هر بار استحمام نیاز نیست.
از مصرف زیاد نرم‌کننده خودداری کنید !
در زمان استفاده از نرم‌کننده باید احتیاط کنید؛ زیرا ترکیبات موجود در نرم‌کننده‌ها می‌توانند پوست شما را چرب کنند. برای استفاده از نرم کننده دقت کنید که این ماده نباید به پوست سر شما برخورد کند؛ در نتیجه آن را تنها به انتهای موهای خود بزنید و از ماساژ دادن بیش از حد موها با نرم کننده خودداری کنید.
استفاده از سشوار و اتو مو را محدود کنید !
استفاده مداوم از سشوار و اتو مو میتواند باعث تحریک غدد چربی پوست سر شود. زیرا خشک شدن سریع موها، میتواند منجربه خشکی پوست سر و در نتیجه از بین رفتن بافت طبیعی آن شود.
کمتر به موهای خود دست بزنید !
تاب دادن موها یا دست زدن بیش از حد به آنها، میتواند باعث تولید چربی بیشتر شود. به علاوه اگر با خاراندن سر یا مواردی از این دست، آسیبی به پوست سر وارد کنید؛ زمینه را برای تولید چربی بیشتر فراهم کرده‌اید. بنابراین باید تا حد امکان با موهای خود با ملایمت برخورد کنید و از آسیب زدن به پوست سر خودداری کنید.
بعد از ورزش یا تعریق زیاد موهای خود را بشویید !
عرق کردن بیش از حد باعث چرب شدن موها می‌شود. به همین دلیل توصیه می‌شود که پس از ورزش یا فعالیت‌های شدید بدنی، موهای خود را بشویید. همچنین پس از استفاده از کلاه، روسری و سربند هم باید دوش بگیرید و موهای خود را شسشتو دهید.
از بستن موهای خود تا حد امکان خودداری کنید !
بستن موها به ویژه به صورت دم اسبی که باعث کشیده شدن آنها می‌شود؛ میتواند پوست سر را وادار به تولید چربی بیشتری کند. به همین دلیل است که توصیه می‌شود تا حد امکان موهای خود را باز بگذارید.
