طرز تهیه آب دوغ خیار اصیل و خوشمزه را به شما یاد می دهیم تا با مصرف آن از خواص بی نظیرش بهره مند شوید. در روز های گرم سال هیچ غذایی به اندازه ی آب دوغ خیار سرد نمی چسبد. کافیست یکبار امتحان کنید تا از طرفداران همیشگی این غذا شوید. این دستور پخت را در آشپزی پارس مگ بخوانید.
تاریخچه آب دوغ خیار
آب دوغ خیار، یک غذای اصیل ایرانی است که خاستگاه آن را به شهر تهران، نسبت می‌دهند.
آب دوغ خیار، یک غذای اصیل ایرانی است که خاستگاه آن را به شهر تهران نسبت می‌دهند؛ اما در طول سال‌ها این غذا به شهرهای مختلف ایران سفر کرده است و در حال حاضر، آب دوغ خیار در گوشه گوشه ایران با مواد اولیه مختلف خورده می‌شود.
انواع مشابه آب دوغ خیار، در کشورهایی چون بلغارستان، ترکیه، مقدونیه، قبرس، آلبانی و ارمنستان نیز درست می‌شوند و از محبوبیت زیادی به‌خصوص در روزهای گرم سال، برخوردار هستند. ترکیبات اصلی این غذا شامل ماست یا دوغ ترش یا شیرین، خیار خرد شده، سبزیجات تازه و معطر، یخ و نان است؛ البته معمولا از موادی چون گردو، کشمش، خامه، ترخون، ریحان، نعنا، پیاز، سیر و موسیر نیز در تهیه این غذا استفاده می‌شود.
آب دوغ خیار، یک غذای کامل و مقوی است و برای رفع عطش در تابستان مصرف می‌شود. جالب است بدانید که در نوع زمستانی این غذا به نام «ترید انار»، به‌جای دوغ از آب انار شیرین استفاده می‌شود. برخی از ارامنه ایرانی نیز در تهیه آب دوغ خیار از کشک استفاده می‌کنند.
آموزش طرز تهیه آب دوغ خیار سنتی
| مواد لازم آب دوغ خیار برای ۴ نفر | |
| سیر | ۴ تا ۵ حبه رنده شده |
| ماست | یک کیلو |
| نعنا، پونه، ریحان، شوید، جعفری، کمی تره | به میزان لازم |
| دوغ | به میزان لازم برای زمان سرو |
| نمک | به میزان لازم |
| گل محمدی | ۲ قاشق غذاخوری |
| گردو ریز خرد شده | ۵ قاشق غذاخوری |
| کشمش | ۴ قاشق غذاخوری |
| شوید خشک | ۱ تا ۲ قاشق غذاخوری |
| نان خشک | یک بسته |
| یخ | به میزان دلخواه |
| پودر طعم دهنده | ۱ الی ۲ قاشق غذاخوری |
مراحل طرز تهیه آب دوغ خیار خوشمزه مجلسی
مرحله اول
برای درست کردن آب دوغ خیار خوشمزه ابتدا خیار را تمیز شسته و روی تخته آشپزخانه قرار می دهیم و به شکل نگینی خرد می کنیم سپس سیر را رنده کرده و به آن می افزاییم.
مرحله دوم
در ظرفی خیار و سیر رنده شده را می ریزیم و سبزی خوردن که شامل نعنا، پونه، ریحان، شوید، جعفری و کمی تره می باشد را پاک کرده، بشویید و خرد کنید و به ظرف اضافه نمایید.
مرحله سوم
سپس گل محمدی خشک را اضافه می کنیم و پودر معطر را از ترکیب گل محمدی، شوید، ترخون، نعنا خشک را به یک اندازه می ریزیم و آسیاب می کنیم و به مواد قبلی می افزاییم.
مرحله چهارم
مرحله پنجم
مرحله ششم
می توانید آب دوغ خیار را داخل یخچال قرار دهید تا حسابی خنک شود یا از یخ استفاده کنید. اگر دوست داشته باشید می توانید کمی سیب ترش هم داخل آن رنده کنید طعم عالی می گیرد.
مرحله هفتم
یک نکته جالب این که می توانید به جای کشمش از انگور یاقوتی استفاده کنید واقعا مزه خاص و منحصر به فردی به آب دوغ خیار می دهد و شیرینی دانه های انگور در زیر دندان فوق العاده است.
مرحله هشتم
برای سرو این غذای خنک و خوشمزه نان خشک و دوغ را در زمان میل کردن به غذا اضافه کنید روی آن را با گردو، شوید، نعنا و گل محمدی می توانید تزئین کنید و در کنار خانواده میل کنید.
طرز تهیه آب دوغ خیار با خامه
در ادامه طرز تهیه یک آب دوغ خیار متفاوت با خامه، شیر و تربچه را به شما آموزش خواهیم داد تا با تهیه آن در منزل، یک طعم متفاوت از این غذای ساده و خوشمزه را بچشید.
مواد لازم برای چهار نفر
- یک پیمانه شیر
- نصف پیمانه خامه
- ۴ تا ۵ عدد تربچه خرد شده
- ۱۰ تا ۱۲ عدد گردوی کامل نگینی خرد شده
- ۲ تا ۳ قاشق غذاخوری سیزی خشک معطر (نعنا، جعفری، ترخون، مرزه و ریحان)
- ۴ تا ۵ عدد خیار نگینی خرد شده
- ۲ عدد پیازچه نگینی خرد شده
- نمک و فلفل سیاه به مقدار دلخواه
- یک پیمانه کشمش پلویی
- ۴ پیمانه ماست
- یک لیتر دوغ ترش
- نان خشک برای سرو
- یخ برای سرو
طرز تهیه
مرحله اول
ماست را در یک کاسه بریزید و آن را خوب هم بزنید تا بافت یکدستی به خود بگیرد. سپس خیار خرد شده را به آن بیفزایید و هم بزنید.
مرحله دوم
شیر، خامه، دوغ، کشمش، گردوی خرد شده، تربچه خرد شده، سیزی خشک معطر، نمک و فلفل سیاه را در کاسه بریزید و با ماست و خیار، خوب هم بزنید.
مرحله سوم
آب دوغ خیار را یک ساعت در دمای اتاق کنار بگذارید تا جا بیفتد و ترش‌تر شود.
مرحله چهارم
پیازچه خرد شده، نان خشک و چند تکه یخ در کاسه بریزید. آب دوغ خیار را پس از ۱۰ دقیقه سرو کنید.
نکات مهم آب دوغ خیار
- برخی از پودر سیر و زیره در تهیه آب دوغ خیار استفاده می کنند.
- توجه داشته باشید که ریحان و نعنا باید حتما در ترکیب سبزی شما باشد. بهترین ترکیب سبزی یک آب دوغ خیار عالی، ریحان، نعنا، پونه، مرزه و ترخون است.
- در صورت تمایل می توانید از شوید تازه، سیر و موسیر در سبزیجات استفاده کنید.
- اگر به سبزیجات معطر تازه دسترسی ندارید، از سبزیجات خشک استفاده کنید.
- از ماست چکیده برای تهیه آب دوغ خیار استفاده نکنید.
- برای تهیه آب دوغ خیار خوشمزه تر، از ماست و دوغی کمی ترش ، استفاده کنید.
- از یک قاشق غذاخوری گلاب در تهیه آب دوغ خیار استفاده می کنند تا عطر و طعم بهتری به غذای شما بدهد.
- افزودن خامه اختیاری می باشد و برای غلیظت بیشتر اضافه شده است و قابل حذف است.
- به دلخواه کمی پودر یا برگ گل محمدی نیز اضافه کنید.
- بهتر است از ماست یا دوغ کمی ترش استفاده کنید.
- در بعضی رسپی کمی ترپچه یا سیب گلاب نیز به مواد آب دوغ خیار اضافه می کنند.
- در دستوری آب دوغ خیار اصیل پوست خیار گرفته نمی شود.
نکات مربوط به سبزی
- توجه داشته باشید که ریحان و نعنا باید حتما در ترکیب سبزی شما برای تهیه یک آب دوغ خیار مجلسی باشد. بهترین ترکیب سبزی برای تهیه یک آب دوغ خیار خوشمزه، ریحان، نعنا، پونه، مرزه و ترخون است.
- در صورت تمایل می‌توانید از شوید تازه، ساقه ترد موسیر، پیازچه، سیر و موسیر در سبزیجات استفاده کنید.
- اگر به سبزیجات معطر تازه دسترسی ندارید، از سبزیجات خشک استفاده کنید.
نکات مربوط به ماست و دوغ
- اگر از ماست هم‌زده آماده استفاده می‌کنید، دیگر نیازی به هم زدن آن ندارید.
- از ماست چکیده برای تهیه آب دوغ خیار استفاده نکنید.
- برای خوشمزه‌تر شدن آب دوغ خیار، از ماست و دوغی که کمی ترش هستند، استفاده کنید.
- به‌جای ماست، می‌توان از دوغ‌های آماده طعم‌دار یا کفیر استفاده کرد.
- اگر مبتلا به فشار خون بالا هستید، از ماست کم‌چرب یا دوغ به‌جای ماست استفاده کنید.
- اگر می‌خواهید در آب دوغ خیار، دوغ بریزید، حتما از دوغ بدون گاز استفاده کنید.
نکات مربوط به سرو آب دوغ خیار
- مقدار آبی که به آب دوغ خیار اضافه می‌کنید، کاملا سلیقه‌ای است؛ زیرا برخی افراد دوست دارند که این غذا به‌صورت سفت و غلیظ، سرو شود و برخی هم نسخه آبکی و رقیق آب دوغ خیار را ترجیح می‌دهند.
- افزودن یخ به آب دوغ خیار، اختیاری است و برای خنک کردن این غذا انجام می‌شود. فقط توجه داشته باشید که یخ را درست قبل از سرو به این غذا اضافه کنید؛ زیرا در غیر این صورت، یخ، آب می‌شود، غذای شما را آبکی می‌کند و طعم آن را تغییر می‌دهد.
- برای سرو کردن آب دوغ خیار می‌توانید از نان‌هایی مانند تافتون، نان لواش و دیگر نان‌های سنتی استفاده کنید.
- برخی افراد تنها از نان خشک برای سرو آب دوغ خیار استفاده می‌کنند؛ زیرا بر این باور هستند که نان تازه داخل مواد خمیر می‌شود و طعم آن را بد می‌کند.
- در گذشته، آب دوغ خیار در یک کاسه بزرگ آماده می‌شد و سپس سهم هر کس در کاسه‌اش، ریخته می‌شد؛ اما شما می‌توانید آب دوغ خیار را قبل از افزودن نان، در کاسه‌های مجزا بکشید تا هر کس به میزان موردعلاقه خود به غذا، نان اضافه کند.
نکات تکمیلی در مورد آب دوغ خیار
- زمان آماده سازی مواد اولیه و مایحتاج آن حدودا 15دقیقه
- آب دوغ خیار را می توانید در وعده نهار – میان وعده – سرو کنید .
فواید آب دوغ خیار
شاید در نگاه اول، آب دوغ خیار به نظر غذایی ساده بیاید؛ اما باید بدانید که مخلفات به کار رفته در این غذا، آن را تبدیل به غذایی کامل می‌کند. از مهم‌ترین فواید این غذای خوشمزه و آسان، می‌توان به رفع عطش، درمان گرمازدگی، رفع بی‌خوابی، تقویت سیستم ایمنی بدن، کاهش وزن، کاهش کلسترول و درمان مشکلات گوارشی اشاره کرد. با خوردن آب دوغ خیار، می‌توانید فیبر، ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن خود را تامین کنید.
آب دوغ خیار به‌صورت سرد سرو می‌شود و از آنجا که در زمان تهیه آن، غذا حرارت نمی‌بیند، بسیاری از خواص سبزیجات و لبنیات به کار رفته از بین نمی‌روند. در ادامه با ما همراه باشید تا شما را با دیگر خواص این غذای محبوب و پرطرفدار آشنا کنیم.
ماست
همان طور که می‌دانید، ماست از شیر غنی‌تر است و پروتئین، ویتامین D، ویتامین C، فولات، فسفر و کلسیم بیشتری نسبت به شیر دارد؛ زیرا حاوی ترکیبات پروبیوتیکی اضافی حاصل از فرآیند تخمیر است.
این ماده لبنی، راحت‌تر از شیر هضم می‌شود و می‌توان آن را به‌عنوان یک غذای پروبیوتیک، پیشنهاد کرد. رشد باکتری‌های مفید در روده، تولید سروتونین و ملاتونین در مغز، خواب سریع و راحت، تقویت سیستم ایمنی بدن و مقابله با عفونت‌های قارچی و سرطان‌های روده از فواید مصرف ماست هستند.
خیار
خیار، حاوی آنتی اکسیدان، انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی مهم از جمله پروتئین، فیبر، ویتامین C، ویتامین K، منیزیم و پتاسیم است. با مصرف خیار، می‌توانید از ورود رادیکال‌های آزاد به داخل بدن خود جلوگیری کنید و به این ترتیب، از بسیاری از بیماری‌ها دور بمانید.
۹۶ درصد خیار را آب تشکیل می‌دهد؛ به همین دلیل است که خیار می‌تواند رطوبت از دست رفته بدن را به‌خصوص در روزهای گرم سال، برگرداند و نیاز روزانه بدن به مایعات را رفع کند. مصرف خیار، همچنین به کاهش وزن کمک می‌کند.
در نظر داشته باشید که خیار، دیر هضم است و اگر خیلی رسیده و زرد باشد، باعث دل درد شما می‌شود؛ پس اگر از ناراحتی گوارشی رنج می‌برید، حتما خیار را ریز رنده کنید یا آب آن را در آب دوغ خیار بریزید.
گردو
گردو، منبع غنی انواع ویتامین‌ها از جمله ویتامین B۶، فولات (ویتامین B۹) و تیامین (ویتامین B۱) و مواد معدنی مانند منگنز، مس، منیزیم،، فسفر و اسیدفولیک و همچنین کلسیم، روی، پتاسیم و سلنیوم است. گردو، کلسترول بد خون را کاهش می‌دهد و سستی و خستگی را رفع می‌کند. تقویت پروتئین سالم بدن و حفظ سلامت مغز سالمندان از دیگر فواید مصرف این مغز پرچرب هستند.
کشمش
کشمش برای رشد کودکان و نیرو دادن به سالمندان، بسیار مفید است. این میوه مغذی پر انرژی، دارای چربی و سدیم پایین و قند و کالری بالا است و پتاسیم زیادی دارد.
نعنا
مصرف نعنا برای رفع مشکلات گوارشی مانند ناراحتی معده، یبوست، نفخ و سوء هاضمه، سلامتی چشم و تقویت بینایی در شب، بهبود عملکرد مغز و تقویت سیستم ایمنی بدن بسیار مفید است.
تربچه
تربچه، سرشار از ویتامین C، گوگرد و ید است و خاصیت ضدعفونی‌کننده دارد.
ترخون
ترخون، اشتهاآور و معطر است و به تقویت اعصاب، کمک می‌کند.
ریحان
ریحان، آرام‌بخش است و می‌توانید به‌جای مسکن، استفاده شود.
طعم آب دوغ خیار
آب دوغ خیار، یک غذای نوستالژیک برای همه ما ایرانیان در فصل تابستان است. با درست کردن این غذای ساده در خانه به خاطرات کودکی خود در خانه مادربزرگ پدربزرگ‌ها سفر کنید؛ درست به همان روزهایی که امتحان‌های مدرسه تمام شده بود و بدون هیچ دغدغه یا دل مشغولی، در خانه به بازی و شیطنت مشغول بودید. زمانی که موقع ناهار، گرد هم دور یک سفره جمع می‌شدید و بزرگ‌تر خانواده از یک کاسه بزرگ پر از آب دوغ خیار، برای شما یک کاسه غذا می‌کشید.
در تهیه آب دوغ خیار، می‌توانید خلاقیت خود را به کار بگیرید. دست به کار شوید و این بار، یک آب دوغ خیار مجلسی شاهانه در خانه درست کنید که حتی ناصرالدین شاه هم، با یک بار امتحان کردن، عاشق آن شد. شاید تاکنون از اضافه کردن خامه به آب دوغ خیار، چیزی نشنیده باشید؛ اما ما به شما پیشنهاد می‌کنیم که یک بار به آب دوغ خیار خود، خامه اضافه کنید تا از طعمی متفاوت، پر چرب و لذیذ لذت ببرید.
