ترمیم سوختگی فرش یا رفو کردن فرش همیشه کاری بوده که به دست قالیشویی انجام میشده.اما ما در این مطلب از پارس مگ قصد داریم روش هایی را به شما آموزش بدیم که به راحتی بتوانید سوختگی فرش را در خانه از بین ببرید.
فرش یکی از اجزای اصلی دکوراسیون در هر خانه‌ای است و می‌تواند به فضا شخصیت و معنا ببخشد. در دهه‌های گذشته در هر خانه‌ای فرش دستبافت به چشم می‌خورد اما این روزها بازار فرش‌های ماشینی حسابی گرم است و فرش دستبافت به یک کالای لوکس و هنری تبدیل شده است.
استفاده از فرش ماشینی اصلا بد نیست اما وقتی صحبت از محافظت فرش در برابر سوختگی به میان می‌آید کار کمی دشوار می‌شود. الیاف مصنوعی به کار رفته در تولید فرش ماشینی به راحتی و خیلی سریع می‌سوزند و لکه‌های بزرگ و کوچکی روی فرش ایجاد می‌کنند.
معمولا بعد از سوختن فرش اولین فکری که به ذهن می‌آید ترمیم سوختگی فرش در قالیشویی است. این روش می‌تواند فرش را به بهترین شکل ترمیم کند اما هزینه‌بر است. ترمیم فرش سوخته کار افرادی حرفه‌ای است اما روش‌های ساده‌ای هم وجود دارد که می‌تواند به شما برای رفع لکه‌های سوختگی سطحی در خانه کمک کند. رفع سوختگی فرش با سشوار، اتو یا قابلمه به راحتی در خانه انجام می‌شود. پس بهتر است ترفندهای آن را بدانید تا از صرف هزینه‌های زیاد جلوگیری کنید.
در پارس مگ بخوانید : اصول انتخاب فرش مناسب با توجه به دکوراسیون خانه را بدانید
روش های رفع و ترمیم سوختگی فرش
زمانی که به آموزش‌های مختلف در خصوص روش از بین بردن سوختگی سطحی فرش نگاهی اجمالی می‌اندازیم، روش‌های زیادی را خواهیم دید که هر کدام به نحوی برای برطرف کردن این مشکل کارایی دارند. به طور کلی، مهم‌ترین عامل میزان سوختگی بر جای مانده و سرعت عمل شما در راستای از بین بردن آن است. هرچه سوختگی برای مدت زمان بیشتری روی فرش بماند، پرزهای اطراف و زیرین بیشتر رنگ سوختگی را به خود گرفته و در نتیجه ماندگاری آن بیشتر خواهد شد.
استفاده از محلول‌هایی مانند سرکه سفید و جوش شیرین برای از بین بردن جای لک سوختگی بسیار اثربخش است. اما زمانی که حرف از سوختگی‌های واقعی و عمیق به میان می‌آید، باید روش‌هایی تخصصی را مورد استفاده قرار دهیم. به یاد داشته باشید که در تمامی مراحل این کار از دستکش استفاده کرده و اطراف محل را نیز تا حد امکان با پارچه بپوشانید تا از پخش شدن ذرات سوخته جلوگیری کنید.
انواع سوختگی فرش
عموما تمامی ایرانی‌ها در همه جای خانه‌های خود از فرش استفاده می‌کنند، به همین دلیل، هر لحظه امکان دارد که به آن‌ها آسیب وارد شده یا کثیف شوند. هر چیزی مانند سیگار، زغال قلیان، اتو و حتی وسایلی بزرگ‌تر مانند قابلمه می‌تواند به فرش‌های شما آسیب وارد کند.
توجه داشته باشید که قبل از انجام هر کاری باید اطلاعات کافی به دست آورید و سپس اقدام به از بین بردن سوختگی فرش کنید. در غیر این صورت ممکن است که بیش از پیش به فرش خود آسیب بزنید. در ادامه برخی از رایج‌ترین روش‌های آسیب را توضیح داده و بررسی می‌کنیم که فرش سوخته رو چیکار کنیم .
رفع سوختگی فرش با سیگار
چگونه قالی سوخته را درست کنیم ؟ اگر آسیب وارد شده با سیگار است، پیشنهاد می‌کنیم یکی از دو روش زیر را انتخاب کرده و با توجه به مقدار و عمق سوختگی آن‌ها را به دقت پیاده‌سازی کنید.
- استفاده از موچین یا قیچی: اگر سوختگی فرش زیاد است، می‌توانید سطح آن را با استفاده از یک قیچی کوچک یا حتی ریش‌تراش ببرید. به یاد داشته باشید که باید این کار را با دقت بسیار زیاد انجام دهید تا هیچ جای گودی روی فرش یا موکت برجای نماند.
- استفاده از سمباده: اگر سوختگی چندان زیاد نیست، تنها قسمت مورد نظر را با استفاده از یک سمباده به خوبی بسابید. سپس خرده‌های جمع شده را با جارو جمع کنید و جای سمباده کشیده را با انگشت شست کمی ماساژ دهید تا پرزها یکدست شوند.
پس از اینکه روش‌های بالا را انجام دادید (در هر دو روش) باید محل تعمیر شده را با محلولی از آب اکسیژنه و آب معمولی (نسبت یک به ده) به آرامی تمیز کنید تا هرگونه سیاهی از روی آن برداشته شود. همچنین مقداری پرز را از قسمت‌های سالم فرش جدا کرده و با استفاده از چسب سیمان روی جای سوختگی قرار دهید تا آن را کاملا بپوشاند.
ترمیم سوختگی فرش با زغال
رفع سوختگی فرش با زغال آسیبی شبیه به سوختگی سیگار اما در مقیاسی بزرگ‌تر ایجاد می‌کند. بهترین روش از بین بردن سوختگی سطحی فرش با زغال این است که ابتدا سطح سوخته را به خوبی سمباده بکشید تا قسمت سخت‌تر آن ساییده شود. سپس سطح فرش را جارو بکشید و انتهای پرزهای سوخته را با استفاده از یک قیچی کوچک با دقت فراوان بچینید.
پس از آنکه مراحل بالا را جهت رفو فرش سوخته با زغال انجام دادید، جای آن را با استفاده از شامپو فرش شستشو داده و به خوبی خشک کنید. نکته مثبتی که در مورد شامپو فرش وجود دارد این است که می‌تواند ذره‌های سیاه را از لابلای پرزهای فرش بیرون بکشد. در نهایت، اگر هنوز هم جای سوختگی روی فرش معلوم است، از یک محلول رنگ‌بر ضعیف به همراه کمی آب استفاده کنید.
فرش سوخته را چکار کنیم ؟ (آسیب دیده با اتو)
افتادن یا جا گذاشتن اتو روی فرش معمولا باعث به وجود آمدن لکه‌های زرد می‌شود. چنین لکه‌هایی را می‌توانید با استفاده از پیاز ترمیم کنید. برای رفع سوختگی فرش با پیاز ، ابتدا تعدادی پیاز را نصف کرده و به مدت چند دقیقه روی لکه‌های زرد قرار دهید. سپس پیازها را برداشته و جای آن را با آب نسبتا سرد بشویید. به یاد داشته باشید که این روش برای سوختگی‌های سطحی مناسب بوده و در صورت ایجاد سوختگی‌های عمیق، باید فرش را به متخصصین یک قالیشویی معتبر واگذار کنید تا کار رفوی فرش را انجام دهند.
اما اگر آسیب وارد شده عمیق‌تر بود، فرش سوخته را چگونه درست کنیم ؟ متاسفانه اکثر سوختگی‌هایی که با اتو اتفاق می‌افتد، بسیار شدیدتر بوده و عموما باید توسط یک متخصص مورد بررسی قرار بگیرند. اگر به هر دلیلی قصد دارید ترمیم فرش را خودتان انجام دهید باید محل آسیب دیده را با استفاده از یک کاتر برش داده و تکه‌ای دیگر را جایگزین آن کنید. سپس تکه‌های موکت را با استفاده از چسب فرش یا چسب سیمان به هم پیوند داده و آن را جاروبرقی بکشید تا محل برش خورده چندان معلوم نباشد.
رفع سوختگی گلیم فرش با قابلمه
سوختگی فرش با قابلمه یا ماهیتابه معمولا در آشپزخانه اتفاق می‌افتد و دایره‌ای بزرگ و زرد رنگ روی فرش بر جای می‌گذارد. برای درست کردن فرش سوخته با قابلمه، مراحل زیر را دنبال کنید:
- تعدادی یخ را روی سوختگی فرش قرار داده و آن‌ها را کمی پس و پیش کنید.
- زمانی که دمای پرزهای فرش تا حد زیادی کاهش پیدا کرد، با استفاده از یک شانه با دندانه‌های ریز فرش را به خوبی شانه بکشید.
- با یک دستمال ملایم رطوبت فرش را خشک کرده و مراحل قبل را یک بار دیگر انجام دهید.
- برای رفع رنگ زرد سوختگی فرش، از محلول آب اکسیژنه و آب معمولی (نسبت یک به ده) استفاده کنید.
رفع سوختگی فرش با پیاز
اگر سوختگی فرش شما عمیق نیست می‌توانیم به راحتی و با یک پیاز کوچک، لکه‌ی سوختگی را برطرف کنید. برای این کار باید پیاز را نصف کنید و روی محل سوختگی قرار دهید. بعد از حدود ۵ دقیقه پیاز را بردارید و محل سوختگی را با آب خنک بشویید. در اغلب مواقع لکه‌ی زرد ناشی از سوختگی‌های سطحی با این روش برطرف می‌شود. اگر هنوز لکه باقی مانده بود یعنی سوختگی عمیق است و باید به سراغ روش‌های دیگر بروید.
رفع سوختگی فرش با سنگ پا
برای رفع سوختگی‌هایی که به دلیل برخورد جسمی داغ مثل ذغال، سیگار یا اتو روی فرش ایجاد شده است می‌توانید از سنگ پا کمک بگیرید. به آرامی و با حوصله سنگ پا را روی قسمت‌های زبری که در اثر سوختگی ایجاد شده است بکشید. این کار را آنقدر انجام دهید تا آثار سوختگی از بین برود. سپس با یک دستمال خیس روی فرش بکشید تا پرزهای فرش حالت بهتری بگیرند. اگر بعد از انجام این کار ظاهر فرش همچنان ناخوشایند بود باید آن را به دست رفوگر بسپارید.
رفع سوختگی با یخ
این روش هم برای رفع سوختگی‌های سطحی کاربرد دارد و نمی‌تواند آثار سوختگی‌های عمیق را از بین ببرد. چند تکه یخ را در یک پلاستیک زیپ‌دار قرار دهید و به آرامی روی محل سوختگی بکشید.
این کار را آنقدر تکرار کنید تا فرش حسابی خنک شود. حالا یک شانه‌ی ریز بردارید و تاروپود فرش را شانه بکشید تا همه به حالت اولیه بازگردند. اگر لکه‌ی زرد سوختگی باقی مانده بود می‌توانید یک حوله‌ی تمیز را به مخلوط آب و آب‌اکسیژنه آغشته کنید و روی لکه بکشید. کمی صبر کنید و با یک حوله‌ی دیگر که خیس کرده‌اید، روی قسمت لکه شده بکشید.
رفع سوختگی با زغال
اگر روی فرش شما زغال داغ افتاده باید خیلی سریع عمل کنید تا بافت فرش از بین نرود. ابتدا، با رعایت نکات ایمنی، خیلی سریع زغال را از روی فرش بردارید و با یک تکه یخ محل را حسابی سرد کنید. سپس روی محل سوختگی سمباده بکشید، تا جایی که تمام پرزهای سوخته شده از آن جدا شوند. حالا انتهای پرزهای سوخته شده را هم با کمک قیچی از فرش جدا کنید.
تمام پرزهای چیده شده و جدا شده را با کمک یک دستمال خیس از روی فرش جمع کنید. محل سوختگی را با مقدار زیادی کفِ شامپو فرش بشویید، تا جایی که تمام نقاط ریز مربوط به سوختگی از روی آن پاک شود. بعد از اینکه فرش خشک شد روی قسمت آسیب دیده را جاروبرقی بکشید. اگر همچنان لکه‌ی سوختگی قابل مشاهده بود مقدار کمی مایع سفیدکننده را با آب مخلوط کنید و یک حوله‌ی تمیز را به آن آغشته کنید.
حوله را روی محل سوختگی قرار دهید و اجازه دهید چند دقیقه همانجا بماند. سپس با کمک یک حوله‌ی تمیز یا اسفنج خشک، محل را حسابی خشک کنید و اجازه بدهید جریان هوا مابقی رطوبت را هم خشک کند. برای رفع سوختی فرش با سیگار هم می‌توانید از همین روش استفاده کنید.
رفع سوختگی با بخاری
اگر لکه‌ی سوختگی در اثر حرارت بخاری سطحی است می‌توانید از روش‌های بالا برای رفع آن استفاده کنید. اما سوختگی‌های عمیق و بزرگ را باید به دست رفوگر بسپارید تا فرش دوباره مثل روز اول نو و سالم شود.
نکات مهم در زمان رفع سوختگی
اگر به دنبال از بین بردن جای سوختگی فرش در منزل هستید، نکات زیر را همواره به یاد داشته باشید:
- در زمان آسیب به فرش با بخاری، سوختگی فرش را چگونه از بین ببریم ؟ بخش آسیب‌دیده را سمباده کشیده و سپس از محلول سرکه سفید و آب سرد برای تمیز کردن آن استفاده کنید.
- سعی کنید تا حد امکان از مواد شیمیایی برای این کار استفاده نکنید؛ چرا که احتمالا به بافت فرش آسیب زده و نتیجه عکس خواهد داد.
- به یاد داشته باشید که در تمامی آموزش‌های قبلی، باید فرش را تنها با آب سرد شستشو دهید؛ آب گرم می‌تواند رنگ‌بندی قسمت آسیب‌دیده را به هم بریزد
چگونه فرش سوخته را درست کنیم ؟ انواع مختلف فرش‌ها
از آنجایی هر یک از فرش‌ها با توجه به بافت، جنس و ظرافتی که دارند، باید با روش‌های متفاوتی عملیات ترمیم سوختگی فرش روی آن‌ها انجام شود، در ادامه نحوه رسیدگی به برخی از پراستفاده‌ترین فرش‌ها را بررسی می‌کنیم؛ با ما همراه باشید.
ترمیم سوختگی فرش ماشینی
فرش‌های ماشینی به دلیل دوام بالا، زیبایی و قیمت مناسب بیشترین میزان خرید و استفاده را در میان ایرانیان دارند. سوختگی این فرش‌ها را میتوان به دو دسته سوختگی‌های سطحی و سوختگی‌های عمیق تقسیم کرد که در ادامه هر کدام از آن‌ها را بررسی خواهیم کرد.
تعمیر فرش سوخته سطحی
برای ترمیم سوختگی فرش ماشینی که به صورت سطحی آسیب دیده است، پیشنهاد می‌کنیم از روش‌های زیر استفاده کنید:
- از بین بردن تقریبی محل سوختگی با استفاده از سنباده
- جارو کشیدن فرش و جمع کردن خرده‌های سوخته
- جداکردن الیاف سوخته با استفاده از یک قیچی کوچک
- در صورت تداوم جای سوختگی، یک پارچه را با محلول تمیزکننده (مانند ترکیب آب، مایع ظرفشویی و سرکه سفید) خیس و لکه را با استفاده از پارچه به خوبی پاک کنید.
- اسپری کردن محل سوختگی با آب؛ پس از آن صبر کنید تا فرش به طور کامل خشک شود.
اگر محل سوختگی از بین رفته ، نیاز به هیچ کار دیگری ندارید. اما اگر وضعیت کمی بدتر از این‌هاست، به سراغ مرحله بعد بروید.
- جدا کردن تعدادی از الیاف کناره‌های فرش با استفاده از موچین؛ برای این کار پیشنهاد می‌شود که الیاف را از بخش‌های زیر مبل، تخت یا جاهای دیگری جدا کنید که به راحتی دیده نمی‌شوند.
- قرار دادن پرزهای جدا شده بر روی قسمت سوخته و چسباندن آن با استفاده از چسب فرش
- پوشاندن قسمت ترمیم شده با استفاده از یک کاغذ و قرار دادن یک شی سنگین برروی آن
- پس از آن آنکه چسب خشک شد، محل آسیب دیده را با استفاده از یک شانه با دندانه‌های باریک شانه کنید تا فرش حالتی طبیعی به خود بگیرد.
از بین بردن سوختگی عمقی فرش
اگر سوختگی فرش ماشینی شما عمیق است، باید به فکر جایگزین کردن آن با تکه‌ای دیگر باشید. در صورت بروز این مشکل، فرش شما در هر حال ناقص خواهد شد و باید تکه مورد نظر را با قسمتی دیگر از فرش جایگزین سازید. برای این کار مراحل زیر را دنبال کنید:
- جاروبرقی را روی تنظمیات بالا قرار داده و محل آسیب دیده را جارو بکشید.
- با استفاده از یک چاقو یا موکت‌بر قسمت سوخته فرش را برش دهید؛ این کار را با برگرداندن فرش و بریدن پایین آن انجام دهید.
- قسمت جدا شده را روی یکی از گوشه‌های فرش قرار دهید که زیر مبلمان یا میز قرار می‌گیرد. سپس قسمت سالم را مطابق با آن و با دقت هرچه تمام‌تر برش دهید. به یاد داشته باشید که در حین انجام این کار، به جهت خواب پرزها دقت کنید تا قسمت آسیب دیده به چشم نیاید. در نهایت باید دو تکه فرش در اختیار داشته باشید که شکل و اندازه آن‌ها دقیقا یکسان است.
- محل آسیب دیده را به خوبی تمیز کنید تا هرگونه الیاف و لکه اضافی از میان برداشته شود.
- قسمت سالم را داخل سوراخ بگذارید تا به خوبی جا بیافتد.
- اطراف تکه بریده شده را با چسب فرش محکم کنید و در صورت نیاز از الیاف جدا شده قبلی استفاده کنید تا دور و بر آن به خوبی پوشیده شود.
- سطح آن را با کاغذ پوشانده و یک کتاب سنگین روی آن قرار دهید.
- پس از برداشتن کاغذ و کتاب، از یک مسواک یا برس نرم برای ترکیب کردن پرزهای فرش استفاده کنید.
رفع سوختگی فرش دستباف و نفیس
چگونه سوختگی فرش را از بین ببریم ؟ خصوصا فرش‌های دستباف را که از قیمت بالاتری برخوردارند و نمی‌خواهیم کوچک‌ترین آسیبی به آن‌ها وارد شود ؟ همه ما به خوبی می‌دانیم که فرش‌های دستباف با استفاده از مواد کاملا طبیعی ساخته شده و به همین دلیل در بیشتر موارد مقاومت بسیار بالاتری در برابر انواع سوختگی دارند. این نکته همیشه به دارندگان فرش دستباف توصیه می‌شود که در صورت بروز هرگونه سوختگی روی فرش خود، بدون اتلاف وقت آن را به یک قالیشویی معتبر بسپارند و سرخود کاری برای از بین آن انجام ندهند.
اگر فرش دستباف شما دچار سوختگی سطحی و خفیف شده است و شما تمایلی به ارسال آن به قالیشویی ندارید (به هیچ وجه پیشنهاد نمی‌کنیم)، مراحل زیر را دنبال کنید:
- سطح سوختگی را با استفاده از یک سنباده به آهستگی و ملایمت هرچه تمام‌تر بردارید. به هیچ عنوان سنباده را روی قسمت سوخته فشار ندهید. سپس قسمت آسیب دیده را جاروبرقی بکشید.
- تعدادی پیاز را نصف کرده و روی محل سوختگی قرار دهید. پیازها را بعد از نیم ساعت برداشته و با استفاده از یک پارچه نرم محل سوختگی را تمیز کنید.
- تعدادی یخ روی سوختگی گذاشته و اجازه دهید که دمای پرزها تا حد امکان کاهش یابد.
- بعد از چند دقیقه یخ‌ها را بردارید و محل آسیب دیده را با استفاده از یک برس با پرزهای نرم برس بکشید.
- سطح فرش را دوباره جارو بکشید و در صورت نیاز مراحل بالا را با ملایمت بیشتری تکرار کنید.
پاک کردن سوختگی روی فرش گلیم
ویژگی اصلی گلیم این است که از بافت‌هایی کوتاه با تار و پود در هم تنیده ساخته می‌شوند و جنس اصلی الیاف آن نیز پشم حیواناتی مانند گوسفند است. به همین خاطر است که حتی بسیاری از افراد متخصص نیز با احتیاط فراوان به سراغ رفع سوختگی عمیق فرش گلیم می‌روند. پیشنهاد می کنیم که اگر گلیم شما بر اساس سوختگی آسیب دیده است، به دنبال افراد متخصصی باشید که سابقه تعمیر و رفع سوختگی این سبک فرش‌ها را دارند.
ترمیم سوختگی عمیق فرش گبه
گبه یکی از قالیچه‌های سنتی ایرانی است که پرزهای نسبتا بلندی دارد. جنس الیاف گبه معمولا بسیار ظریف است و گره‌های آن نیز با دقت هرچه تمام‌تر صورت می‌گیرند. بنابراین همواره سعی کنید که روی گبه سیگار نکشیده و یا از اتو استفاده نکنید، تا دچار مشکلات ناخواسته نشوید.
اما اگر به هر دلیلی گبه دچار سوختگی شد، ابتدا مقیاس و حجم سوختگی را بررسی کنید؛ اگر سوختگی سطحی بوده و تنها بخشی از پرزهای آن زرد شده است، مقداری پیاز را روی سطح آن قرار داده و سپس به خوبی تمیز کنید. اگر مشکل برطرف نشد، مقداری یخ را روی پرزها قرار داده و پس از چند دقیقه برس بکشید تا سوختگی‌های سطحی برطرف شوند.
اما اگر میزان سوختگی گبه شما عمقی است، راهی جز سپردن آن به افراد متخصص ندارید. متخصصین این امر باید پس از بررسی دقیق الیاف گبه، بخشی از آن‌ها را با الیاف مشابه جایگزین کنند. اگر سعی کنید که بخشی از الیاف قسمت‌های دیگر گبه را برای این کار ببرید، مطمئنا به زیبایی و یکدستی قالیچه خود آسیب خواهید زد.
