قهوه ترک یکی از محبوب ترین قهوه های دنیاست که در ایران نیز طرفداران زیادی دارد. روش صحيح دم كردن قهوه ترک ، نحوه سرو کردن آن و فوت و فن هایی که ترک ها برای تهیه این قهوه استفاده می کنند را در این مقاله از آشپزی پارس مگ بخوانید.
ابزار طرز تهیه قهوه ترک چیست؟
برای تهیه قهوه ترک از وسیله‌ای بنام جذوه یا جاذوه استفاده می‌کنیم که به آن قهوه جوش هم می‌گوییم. جذوه از نظر ظاهری شبیه به شیر جوش است با این ویژگی مهم که باید قطر دهانه آن نسبت به قطر کف کمتر باشد تا قهوه ترک بهتر دم کشیده و موقع دم کشیدن به راحتی به سمت بالا حرکت کند.
بهترین جنس برای جذوه مس است چرا که مس باعث انتقال یکنواخت حرارت شده و در نتیجه قهوه بهتر دم می‌کشد. جذوه اندازه‌های مختلفی دارد: یک نفره، دو نفره، سه نفره و …
پودر قهوه مناسب برای درست کردن قهوه ترک کدام است؟
همان طور که گفتیم قهوه ترک در استانبول با استفاده از قهوه‌هایی که از یمن می‌آوردند، دم می‌شد. دانه‌های قهوه یمن که امروزه به عنوان قهوه آفریقای جنوبی شناخته میشود از نوع عربیکا هستند و دقیقا به همین علت است که دانه‌های عربیکا آفریقای جنوبی بهترین انتخاب برای تجربه طعم سنتی و اصیل قهوه ترک است.
البته معمولا برای تنظیم عطر و طعم، دانه‌های قهوه عربیکا و ربوستا را با هم ترکیب می‌کنند. ولی به نظر ما قهوه‌هایی برای دم کردن قهوه ترک مناسب‌تر هستند که درصد عربیکا بالاتری داشته باشند.
آسیاب دانه های قهوه چگونه است؟ برای قهوه ترک باید دانه‌های قهوه به صورت کاملا نرم و ماسه‌ای آسیاب شوند و پودر قهوه مناسب برای قهوه ترک کاملا حالت ماسه‌ای دارد که به دلیل نوع خاص آسیاب آن، دانه‌های قهوه برای قهوه ترک با دستگاه‌های آسیاب صنعتی مخصوصی آسیاب می‌شوند.
روش صحيح دم كردن قهوه ترک
مواد لازم برای دم کردن قهوه
- پودر قهوه ترک:2 ق چ پر
- شکر:1 ق چ
- آب :1 فنجان
طرز تهیه قهوه ترک
مرحله اول در روش صحيح دم كردن قهوه ترک
به اندازه‌ای که میخواهید آب سرد در نظر بگیرید که بهتر است برای هر نفر یک فنجان باشد.
مرحله دوم درست کردن قهوه ترک | قهوه جوش با حرارت ملایم
قهوه جوشِ پر از آب را روی اجاق گاز قرار دهید و حرارت گاز را ملایم رو به بالا زیاد کنید (فقط تا زمانی که آب به جوش آید).
مرحله سوم | قهوه ترک به ازای هر نفر
زیر گاز را ملایم تنظیم کنید و به ازای هر فنجان ۱ تا ۲ قاشق چایخوری پر و یا ۱ قاشق غذاخوری قهوه ترک اضافه کنید. پس از اضافه کردن قهوه آن را هم نزنید، اجازه بدهید تا قهوه خود در آب پخش و در سطح آب شناور شود، هم زدن آن در این مرحله ممکن است باعث گلوله گلوله شدن قهوه در آب شود.
مرحله چهارم درست کردن قهوه ترک | اضافه کردن شکر
بعد از ۱ تا ۲ دقیقه در صورت تمایل به قهوه خود شکر اضافه کنید اما آن را هم نزنید؛ در عوض کمی حرارت گاز را بیشتر کنید تا شکر به خوبی حل شود. ۳ تا ۴ دقیقه قهوه را با این حرارت رها کنید.
مرحله پنجم | قهوه را روی حرارت کم، آرام هم بزنید
بعد از اینکه قهوه کمی حرارت دید و آب به اندازه کافی گرم شد، شکر حل میشود. حالا با قاشق چند بار قهوه را هم بزنید و سپس حرارت گاز را کم کنید. قاشق خود را از قهوه جوش خارج کنید تا به قهوه اجازه دهید کف‌دار شود. بعد از چند دقیقه کف روی قهوه را خواهد گرفت.
مرحله ششم درست کردن قهوه ترک | حباب بر روی قهوه ترک
زمانی که اولین حباب را روی کف قهوه خود دیدید، حرارت را باز کمتر کنید و یا قهوه‌جوش خود را از حرارت مستقیم دور کنید، فراموش نکنید که قهوه نباید زیاد جوش بخورد. حباب‌های ریز روی کف قهوه کافی میباشد.
مرحله هفتم | ترفند نهایی قهوه ترک
در این مرحله نباید چشم از قهوه بردارید. نگذارید قهوه به سرعت بجوشد و حرارت آن به قدری بالا برود که شروع به تند جوشیدن کند. بهتر است بدانید اگر قهوه سریع بجوشد، کف و طعم ناب آن را از دست خواهید داد.
هشدار! نکته درست کردن قهوه ترک خوب در این است که هرگز نگذارید قهوه با سرعت بجوشد، هر قدر غلظت کف قهوه شما بیشتر باشد طعم بهتری خواهد داشت.
هشدار! اگر حرارت قهوه زیاد شد و یا سر رفت، زیر گاز را خاموش کنید و یا قهوه‌جوش را از روی گاز بردارید.
مراحل هشتم و نهم در سرو قهوه ترک
بعد از اینکه کف روی قهوه بالا آمد به آرامی کف قهوه را با قاشق بردارید و داخل فنجان قهوه‌خوری بریزید. دقت کنید که همه فنجان‌ها به یک اندازه کف داشته باشند.
در مرحله نهم دوباره قهوه‌جوش را روی حرارت قرار دهید تا به مدت ۱۰ تا ۱۵ ثانیه دیگر روی گاز بجوشد. و در نهایت فنجان خود را با قهوه پر کنید.
روش صحيح دم كردن قهوه ترک با شیر
قهوه ترک را با شیر هم می‌توان دم کرد یعنی به جای آب سرد از شیر سرد استفاده کنیم.
به قهوه ترک با شیر، قهوه یونانی هم می‌گویند.
برای هر نفر یک فنجان شیر سرد (شیری که داخل یخچال بوده است) و یک الی دو قاشق چایخوری پودر قهوه ترک را داخل جاذوه ریخته و آن را روی شعله ملایم گذاشته و مانند روش گفته شده در بالا دم می‌کنیم.
معرفی چند نوشیدنی گرم با قهوه ترک
قهوه مخا (موکا عربی)
برای تهیه قهوه مخا از ترکیب پودر کاکائو و شکر قهوه‌ای با پودر قهوه ترک استفاده می‌کنیم.
قهوه رباط
برای تهیه قهوه رباط از ترکیب پودر قهوه ترک و پودر هات چاکلت استفاده می‌کنیم.
طرز تهیه قهوه ترک شنی
قهوه ترک شنی یا دم کردن قهوه ترک روی شن داغ در میان اهالی خاورمیانه و کشورهای عربی و ترک زبان رایج است. وقتی جاذوه را روی شن داغ می‌گذاریم به علت انتقال یکنواخت حرارت، کیفیت قهوه ترک دم شده بهتر میشود.
نکات مهم در تهیه قهوه ترک:
- میزان شکر به ذائقه شما بستگی دارد، اگر قهوه کم شیرین را می پسندید 1 قاشق چایخوری شکر کافی است. اما اگر قهوه با شیرینی معمولی میخواهید 2 ق چ شکر و در صورتی که قهوه خیلی شیرین می خورند 3 ق چ شکر به آن اضافه نمایید.
- مدت زمان تقریبی برای تهیه قهوه ترک 7 تا 10 دقیقه میباشد، تمام وقت را بالای سر قهوه بایستید و با حوصله و دقت آن را تهیه کنید تا یک قهوه خوشمزه و با کیفیت داشته باشید.
- قهوه را حتما با شعله ملایم درست کنید.
- قهوه را هرگز نجوشانید چون باعث تلخ شدن آن میشود، قهوه را قبل از جوشیدن و در آستانه نقطه جوش از روی حرارت بردارید.
- قهوه را خیلی آرام داخل فنجان بریزید تا کف سفید رنگ روی آن باقی بماند و ظاهر قهوه زیباتر شود.
- برای تهیه قهوه ترک به ازی هر نفر 2 قاشق چایخوری پر پودر قهوه و یک فنجان آب با دمای معمولی نیاز است.
نکات تکمیلی در مورد دم کردن قهوه
و زمان پخت و انتظار آن در حدود 8دقیقه میباشد .
قهوه جوش مناسب
استفاده از قهوه جوش ترک استاندارد در طرز تهیه قهوه ترک بسیار حائز اهمیت است، زیرا شکل ظاهری خاص این قهوه جوش باعث کیفیت نهایی ایده آل این نوشیدنی می شود.
خیلی از ما به جای استفاده از قهوه جوش ترکی از قهوه جوش ساده و یا همان شیر جوش استفاده می کنیم و انتظار داریم که قهوه ترک ما یک طعم خوب داشته باشد، ولی باید بگوییم این موضوع غیر ممکن است، اون هم به دو دلیل:
اول اینکه جذوه و یا ایبریک دارای کف پهن و دهانه باریکی هست که باعث میشه از پایین حرارت، بیشتر و بهتر پخش بشه برای دم کشیدن قهوه شما و همچنین در بالا نیز به خاطر جمع بودن دهانه، فوم بهتری برای قهوه شکل بگیرد. یعنی یکی از دلایل اینکه قهوه ترک شما خامه یا کف خوبی نداره مناسب نبودن قهوه جوشت می باشد.
مورد دوم و یا تفاوت دوم میان قهوه جوش معمولی و جذوه نیز این مورد است که جنس جذوه مس می باشد و از اونجایی که مس، حرارت رو یکسان و بهتر پخش می کنه، باعث می شود که قهوه شما در تمام نقاط دارای حرارت یکسانی باشد که عمل عصاره گیری را بهتر می کند.
پودر قهوه را درست بخرید!
نکته دومی که در طرز تهیه قهوه ترک بسیار حائذ اهمیت است و خیلی ها آن را رعایت نمی کنند، پودر قهوه ای می باشد که برای درست کردن این قهوه لازم است.
- اگر دانه قهوه خریداری می کنید و خودتان آسیاب می کنید، اولین چیزی که باید برایتان اهمیت داشته باشد، مرغوبیت و تازه رُست بودن دانه های می باشد.
- درجه رست مناسب و ایده آل برای قهوه ترک ، لایت و مدیوم لایت می باشد.
- اگر دستگاه آسیاب مناسب ندارید و یا اینکه خودتان در آسیاب کردن مهارت ندارید از قهوه آسیاب شده خریداری کنید. زیرا در غیر اینصورت بخاطر عدم توازن پودر قهوه شما، طعم قهوه تلخ خواهد شد.
- پودر قهوه ای که برای درست کردن قهوه ترک شما لازم است باید بسیار نرم و ریز باشد، چیزی در حد نرمی آرد.
- استفاده از پودر قهوه مانده و کهنه طعم قهوه شما را کاملاً خراب می کند، بهتر است پودر قهوه را به اندازه مصرف ماهیانه خود خریداری کنید نه بیشتر.
- قهوه انتخابی شما بهتر است ترکیبی از عربیکا و روبوستا باشد، با درصد بیشتر از عربیکا (بسته به ذائقه شما می تواند کمی تغییر کند)
- اگه دوست داری قهوه ترک شما خامه و کافئین بیشتر داشته باشد باید درصد روبوستا قهوه ای که میخرید، بیشتر باشد.
- اگه دوست داری قهوه ترک شما عطر و مزه بیشتر و بهتری داشته باشد باید درصد عربیکا قهوه ای که میخرید، بیشتر باشد.
نحوه سرو قهوه ترک
در هنگام سرو قهوه ترک به این نکته توجه داشته باشید که در کنار فنجان‌های قهوه باید یک فنجان کوچک آب هم وجود داشته باشد که قبل از سرو قهوه استفاده شود، همچنین بشقاب سرو باید تمیز باشد و همیشه از مسن‌ترین فرد جمع سرو قهوه را آغاز کنید.
استفاده از یک لیوان آب در کنار قهوه ترک یک رسم قدیمی می باشد. مردم ترکیه برای اینکه متوجه شوند مهمان آنها غذا خورده است یا نه یک رسم قدیمی دارند که در کنار قهوه ای که برای مهمان خود می آوردند یک لیوان آب نیز قرار میدادن و اگر مهمان به جای قهوه ترک، آب را انتخاب میکرد یعنی غذا نخورده و گرسنه می باشد.
جالب است بدانید اگر به مهمانی مردم ترکیه بروید، اول از شما درباره سبک قهوه‌ای که می‌پسندید سؤال می‌کنند، و در ادامه از شما می پرسند که چه میزان شکر در قهوه‌تان ریخته شود؟ در واقع این موضوع نشان دهنده اهمیت بالای نوع سرو این قهوه می باشد.
تاریخچه قهوه ترک
کشف قهوه ترک
در داستان ها آمده است، چوپانی اهل یمن اولین بار دانه‌های قهوه را کشف کرد. چوپان یمنی خوش ذوق وقتی که دید گوسفندانش با خوردن دانه‌هایی که نمی‌شناخت، انرژی زیادی می‌گیرند، کنجکاو شد و مقداری از آن دانه ها را به خانه آورد و به اتفاق همسر گرامی دانه‌ها را کوبیدند و پودر حاصل را با آب روی آتش جوشانده و از خوردن نوشیدنی حاصل کیف و لذت فراوان بردند. از فردا، چوپان و همسرش آن دانه‌های شگفت انگیز را به همه دوستان و آشنایان معرفی کردند و این شد کشف قهوه در یمن.
طرز تهیه قهوه ترک، قدیمی‌ترین روش تهیه قهوه است. تاریخچه قهوه ترک به زمانی باز می‌گردد که مردم ترکیه دانه‌های قهوه را شناختند. درباره ورود دانه‌های قهوه به فرهنگ ترکی دو روایت وجود دارد.
روایت اول می‌گوید که:
در زمان امپراطوری عثمانی، حکمران یمن متوجه شد که مردم کشورش نوشیدنی جدیدی دارند که از دانه‌های قهوه تهیه میشود. وی تصمیم گرفت این نوشیدنی را به سلطان عثمانی معرفی کند. از قضا سلطان خیلی از قهوه خوشش آمد و این شد شروع معرفی و گسترش قهوه ترک در عثمانی که ترکیه امروزی هم قسمتی از آن امپراطوری بود.
و اما روایت دوم درباره تاریخچه قهوه ترک:
در سال ۱۵۵۴ میلادی دو مرد سوری به استانبول مهاجرت کردند و دانه‌های قهوه را با خود به ترکیه بردند. همچنین این دو مرد در استانبول اولین قهوه خانه را راه اندازی کردند.
