درمان عفونت ریشه دندان اگر جدی گرفته نشود می تواند برایتان دردسر ساز و خطرناک شود. در بعضی از موارد پیش می آید که با وجود ظاهر سالم دندان، از ریشه دارای پوسیدگی و عفونت می باشد. پارس مگ برای شما علائم عفونت ریشه ی دندان را لیست کرده است تا در صورت بروز هر یک از علائم ها سریعا با راهکارهای خانگی و پزشکی که در اختیارتان گذاشته ایم برای درمان اقدام نمایید.
عفونت ریشه دندان چیست؟
عفونت و التهاب ریشه های دندان پدیده ای بسیار خطرناک است که نیاز به مراجعه فوری به دندانپزشکی دارد. واقعیت این است که در صورت عدم درمان عفونت ریشه دندان، عفونت نه تنها شروع به ایجاد بیماری پریودنت می کند، بلکه به بافت استخوان و سپس به طور همزمان به چندین دندان مجاور نیز آسیب می زند.
التهاب و عفونت در ناحیه ریشه دندان می تواند به صورت حاد و مزمن و یا به طور خفیف اتفاق بیفتد: در حالت اول، بیمار با درد شدید در ناحیه عفونت، روبرو می شود که متخصص باید سریعا درمان را آغاز کند ولی در حالت دوم، علائم و روند گسترش عفونت کندتر است.
چه اتفاقی میافتد که عفونت ریشه دندان گسترش پیدا میکند؟
اگر عفونت دندان درمان نشود، میتواند به صورت و گردن هم برسد. دهان پر از باکتریهای موجود در غذاها، بزاق و پلاک است. گاهی اوقات این باکتریها میتوانند وارد دندان یا زیر خط لثه شوند و در نتیجه باعث عفونت و آبسه دندان شوند. آبسه یک اصطلاح پزشکی برای جیب چرک و باکتری است که در بافتهای بدن تشکیل میشود. در بیشتر موارد، عفونت دندان به راحتی قابل درمان است. با این حال، فردی که درمان را به تعویق میاندازد، در معرض خطر ابتلا به عوارض زیر است:
- استئومیلیت: عفونت استخوان اطراف دندان است.
- ترومبوز سینوس غاری: عفونتهای رگهای خونی داخل سینوسها است.
- سلولیت: عفونت پوست و چربی مستقیم در زیر پوست است.
- آبسه پارافارنکس: آبسهای در پشت دهان است.
- سپسیس: یک بیماری پزشکی جدی که در آن سیستم ایمنی بدن به شدت نسبت به عفونت در خون واکنش نشان میدهد.
بدون درمان، عفونت دندان میتواند به صورت و گردن هم برسد. عفونتهای شدید حتی ممکن است به نقاط دور دست بدن نیز گسترش پیدا کند. در بعضی موارد، ممکن است سیستمیک شوند و بر روی چند بافت و سیستم بدن تأثیر بگذارند.
علت عفونت دندان
عفونت و التهاب ریشه دندان دلایل مختلفی دارد که مهم ترین این موارد عبارت اند از::
- پوسیدگی دندانی که درمان نشده و به عصب ها و ریشه دندان آسیب زده است
- پالپ دندان که به موقع درمان نشده است
- ضربه ای که در اثر ورزش یا برخورد اجسام سنگین به دندان وارد شده است.
- پر کردن نادرست دندان توسط دندانپزشکان مبتدی
بیشتر اوقات، مشکلات مرتبط با پوسیدگی دندان و پالپ دلیل التهاب ریشه دندان هستند. در هر صورت، درمان عفونت دندان باید در چند مرحله انجام شود. این بیماری دندانی که بعضی از افراد به آن توجهی نمی کنند یا تصور می کنند امری گذرا است، می تواند مشکلات جدی دندانی ایجاد کند، بنابراین لازم است که با نهایت جدیت به درمان عفونت ریشه دندان بپردازید.
علائم و نشانههای عفونت دندان
معمولا به ندرت اتفاق میافتد که عفونت دندان به سایر قسمتهای بدن گسترش پیدا کند. با این حال، اگر این اتفاق بیفتد، عواقب آن میتواند بسیار شدید باشد. علائم زیر میتواند نشان دهنده گسترش عفونت دندان به قسمت دیگری از بدن باشد. فردی که مشکوک به عفونت دندان است و دچار هریک از علائم زیر میشود، باید فوراً به پزشک مراجعه کند.
- زبان و دهان دردناک
- تورم صورت گردن و گونهها
- احساس خارش یا سوزش روی پوست
- حالت تهوع و استفراغ
- تب و سردرد شدید
- دو دید شدن یا از دست دادن بینایی
- افتادگی پلکها
- تنفس دشوار
- گیجی
انواع عفونت ریشه دندان
همانطور که گفتیم، آبسه دندان جیب چرکی است که میتواند در قسمتهای مختلف دندان در نتیجه عفونت باکتریایی ایجاد شود و گاهی اوقات دندان آبسه شده نیز نامیده میشود. یک دندان آبسهدار، باعث دردی متوسط تا شدید میشود که ممکن است گاهی به گوش یا گردن شما تابانده شود.
در صورت عدم درمان، دندان آبسه شده میتواند به یک وضعیت جدی و تهدید کننده زندگی تبدیل شود. سه نوع رایج آبسه عبارتند از: آبسه پری اپیکال، آبسه پریودنتال و آبسه لثه که در ادامه توضیحاتی در مورد هر کدام از آنها ارائه میدهیم. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد انواع مختلف عفونت ریشه دندانی و چگونگی شناختن آنها، ادامه مطلب را بخوانید.
آبسه پری اپیکال
آبسه پری اپیکال، یک آبسه در انتهای ریشه دندان است. باکتریها معمولا از طریق یک حفره وارد پالپ که قسمت نرم دندان است، میشوند
آبسه پریودنتال
این یک آبسه روی لثه و کنار ریشه دندان است. همچنین ممکن است به بافت و استخوان اطراف نیز گسترش پیدا کند. بیماری لثه معمولا این نوع عفونت را ایجاد میکند.
آبسه لثه
یک عفونت روی لثه است. بدنه خارجی آن به صورت پوسته پوسته در لثههای شما جاسازی میشود.
علائم اصلی آبسه دندان، درد تپنده نزدیک دندان و لثه است یا درد معمولا به صورت ناگهانی بروز میکند و با گذشت زمان شدت مییابد. علاوه بر این، درد ممکن است به گوش برسد. علائم دیگر عبارتند از: دردی که به گوش و گردن شما تابیده میشود، دردی که هنگام دراز کشیدن بدتر میشود، درد در هنگام جویدن یا گاز گرفتن، قرمزی و تورم صورت، لثههای متورم و قرمز، تغییر رنگ یا شل شدن دندانها، حساسیت دندان، طعم ناخوشایند دهان و بوی بد آن و تب.
درمان عفونت ریشه دندان
درمان کانال ریشه (RCT) ممکن است برای درمان آبسه در ریشه و اعماق دندان لازم باشد. این روش شامل سوراخ کاری در دندان، برای از بین بردن چرک و باکتریهای جمع شده در ریشه است. پس از آن، دندانپزشک فضا را با مادهای مانند لاستیک، به نام گوتا پرکا پر خواهد کرد. هنگامی که دندان بهبود پیدا کرد، دندانپزشک آن را با تاج و پر کردن دائمی ترمیم میکند تا از عفونتهای بعدی جلوگیری شود.
عمل اپیکو
گاهی اوقات (RCT) برای خلاص شدن از عفونت دندان کافی نیست. در چنین مواردی، دندان پزشک ممکن است روشی به نام اپیکو یا برداشتن انتهای ریشه را توصیه کند. این روش شامل باز شدن لثهها برای از بین بردن انتهای ریشه دندان همراه با هرگونه بافت آلوده است.
آنتی بیوتیکها برای درمان عفونت ریشه دندان
همچنین ممکن است یک دندانپزشک برای کاهش عفونت و جلوگیری از انتشار آن، آنتی بیوتیک تجویز کند. اگر عفونت از قبل گسترش یافته باشد، ممکن است لازم باشد فرد دوره درمان آنتی بیوتیکی خود را طولانیتر کند. متناوباً ممکن است لازم باشد که به نوع دیگری از آنتی بیوتیک روی بیاورد.
اگر عفونت شدید باشد، ممکن است فرد نیاز به ماندن در بیمارستان و دریافت آنتیبیوتیک از طریق قطره داخل وریدی داشته باشد.
زهکشی
در موارد خاص، ممکن است لازم باشد چرک به طور مستقیم از محل عفونت تخلیه شود. به عنوان مثال، ممکن است تخلیه برای برداشتن چرک از آبسه پارافارنکس در پشت دهان لازم باشد.
درمان سپسیس از راه های درمان عفونت ریشه دندان
سپسیس یک بیماری پزشکی جدی است که زمانی اتفاق میافتد که سیستم ایمنی بدن به شدت نسبت به عفونت در خون واکنش نشان میدهد. سپسیس درمان نشده میتواند منجر به شوک سپتیک شود. با شوک سپتیک، فشار خون فرد به طور خطرناکی پایین میآید که میتواند منجر به نارسایی عضو و حتی مرگ بیمار شود.
افرادی که سپسیس دارند، نیاز به درمان از یک بخش مراقبتهای ویژه دارند. چنین درمانی معمولاً شامل آنتی بیوتیک و مایعات داخل وریدی است. سایر روشهای درمانی ممکن است برای حمایت از اندامهای بدن و محدود کردن آسیبهای ناشی از عفونت لازم باشد. چنین درمانی ممکن است شامل دیالیز یا جراحی باشد.
درمان عفونت ریشه دندان در خانه
درمان عفونت ریشه دندان با آبکشی با آب نمک
شستشوی دهان با آب نمک گزینهای آسان و مقرون به صرفه برای تسکین موقتی دندان درد ناشی از آبسهی دندان شما است. همچنین میتواند باعث بهبود زخم و کمک به سلامت لثه شود.
برای استفاده از این راه حل:
۱. یک دوم قاشق چایخوری نمک معمولی را با یک دوم فنجان آب گرم مخلوط کنید.
۲. دهان خود را با آب نمک بشویید. سعی کنید حداقل دو دقیقه آن را درون دهان خود غرغره کنید.
۳. آب را بیرون بریزید.
این کار را روزانه سه بار تکرار کنید.
جوش شیرین برای درمان عفونت ریشه دندان
جوش شیرین یکی دیگر از گزینههای مقرون به صرفه برای درمان دندان آبسه شده است. حتی ممکن است همین الان مقداری در کابینت آشپزخانهی خود داشته باشید.
جوش شیرین برای از بین بردن پلاک در دهان بسیار عالی است. همچنین دارای خواص ضد باکتریایی است.
برای استفاده از این راه حل:
۱. یک دوم قاشق غذاخوری جوششیرین را با یک دوم فنجان آب و یک مشت نمک مخلوط کنید.
۲. مخلوط را تا پنج دقیقه در دهان خود غرغره کنید.
۳. آن را بیرون بریزید و تا زمانی که مخلوط تمام نشده این کار را تکرار کنید.
می توانید این کار را تا دو بار در روز تکرار کنید.
درمان عفونت ریشه دندان با اسانس اورگانو
روغن اورگانو یک اسانس است که میتوانید در فروشگاه مواد غذایی سالم یا داروخانه آن را خریداری کنید. همچنین میتوانید آن را بصورت آنلاین پیدا کنید.
روغن اورگانو یک ضد باکتری و آنتی اکسیدان است. این روغن میتواند به کاهش ورم و درد دندان آبسه شده کمک کند. برای جلوگیری از تحریک بیشتر، حتماً اسانس را با روغن پایه (حامل) رقیق کنید. در اینجا نحوهی انتخاب روغن پایه را مشاهده میکنید.
برای استفاده از این راه حل:
۱. چند قطره اسانس اورگانو را با یک اونس روغن پایه مخلوط کنید.
۲. چند قطره از این مخلوط را روی یک توپ پنبهای یا یک گوش پاک کن بمالید.
۳. توپ پنبهای را به مدت دو تا سه دقیقه روی ناحیهی آلوده نگه دارید.
۴. توپ پنبهای یا گوش پاک کن را بردارید. حداقل ۱۰ دقیقه صبر کنید، سپس بشویید.
روزانه سه بار این کار را تکرار کنید.
کمپرس سرد
کمپرس سرد به کاهش درد و ورم کمک میکند.
برای استفاده از این راه حل:
۱. قطعات یخ را در یک حولهی خشک قرار دهید.
۲. کمپرس را در مقابل پوست خود در نزدیکی محل آسیب دیده نگه دارید.
۳. کمپرس برای فواصل ۱۵ دقیقهای استفاده میشود.
این کار را میتوانید چندین بار در روز تکرار کنید.
چای شنبلیله برای درمان عفونت ریشه دندان
شنبلیله دارای خواص ضد باکتریایی است و سابقهای طولانی به عنوان داروی خانگی برای بهبود زخمها و کاهش التهاب دارد. ممکن است در غرفهی ادویه در سوپر مارکت یا بصورت آنلاین در دسترس باشد.
برای استفاده از این راه حل:
۱. با گرم کردن یک فنجان آب در قابلمه و اضافه کردن یک قاشق مرباخوری شنبلیله یک چای شنبلیله درست کنید.
۲. اجازه دهید مخلوط خنک شود.
۳. با استفاده از یک توپ پنبه، مقدار کمی از مخلوط را به ناحیهی آسیب دیده بمالید.
۴. روزانه سه بار این کار را تکرار کنید.
اسانس میخک
روغن میخک از زمانهای بسیار قدیم به عنوان یک درمان طبیعی دندان درد مورد استفاده قرار گرفته است. این روغن ممکن است دارای خواص ضد باکتری و ضدالتهابی باشد و در بسیاری از فروشگاههای مواد غذایی و همچنین به صورت آنلاین در دسترس است.
این ماده در اشکال رقیق شده و همچنین به شکل اسانس میخک بسیار غلیظ موجود است. در صورت استفاده از اسانس، آن را رقیق کنید (۳ تا ۵ قطره اسانس در یک اونس روغن پایه (حامل)).
برای استفاده از این راه حل:
· با ریختن چند قطره از روغن رقیق شده روی یک توپ پنبهای یا گوش پاک کن، آن را روی ناحیه آسیب دیده بمالید.
· میتوانید با ریختن چند قطره روغن درون یک لیوان آب کوچک، دهانشویهی روغن میخک درست کنید.
روغن میخک را تا سه بار در روز میتوانید استفاده کنید.
اسانس آویشن برای درمان عفونت ریشه دندان
روغن آویشن یکی دیگر از اسانسهای قدرتمند است که میتواند انگلها را از بین ببرد، با باکتریها مبارزه کند و ورم را کاهش دهد. میتوانید آن را در بسیاری از فروشگاههای مواد غذایی و بصورت آنلاین پیدا کنید. قبل از استفاده حتماً آن را با روغن پایه (حامل) رقیق کنید.
برای استفاده از این راه حل:
· میتوانید روغن آویشن رقیق شده را با توپ پنبهای یا گوش پاک کن بر روی منطقهی آسیب دیده اعمال کنید.
· همچنین میتوانید با اضافه کردن چند قطره روغن آویشن رقیق شده به یک لیوان آب کوچک، یک دهانشویه درست کنید.
از روغن آویشن تا سه بار در روز استفاده کنید.
پراکسید هیدروژن
پراکسید هیدروژن یک درمان عالی برای مبارزه با عفونت باکتریایی است. همچنین میتواند به کاهش پلاک و خونریزی لثه کمک کند.
برای استفاده از این راه حل:
۱. بخشهای مساوی از ۳ درصد پراکسید هیدروژن را با آب مخلوط کنید.
۲. محلول را در دهان خود غرغره کرده و سپس تف کنید. مطمئن شوید که هیچ مقداری از محلول را نمیبلعید.
میتوانید از پراکسید هیدروژن چندین بار در روز استفاده کنید.
درمان عفونت ریشه دندان با غرغره کردن روغن
غرغره کردن روغن یکی دیگر از روشهای قدیمی بهداشت دهان و دندان است که برای درمان بیماریهای دهان مورد استفاده قرار میگیرد.
اعتقاد بر این است که با غرغره کردن روغن سموم از دندانها و لثهها از بین میروند. مطالعات محدود حاکی از آن است که غرغره کردن روغن میتواند یک درمان مناسب برای خونریزی لثه، بوی بد دهان و کاهش باکتریها باشد. با این حال، شواهد علمی کافی برای تأیید مؤثر بودن آن برای استفاده در زمینهی بهداشت دهان و دندان وجود ندارد.
روغنهای مناسب برای این کار شامل موارد زیر هستند:
• نارگیل خام
• کنجد
•زیتون
غرغره کردن روغن در صبح با معده خالی توصیه میشود.
برای استفاده از این راه حل:
۱. یک قاشق غذاخوری روغن انتخابی خود را داخل دهان بریزید.
۲. به مدت ۲۰ دقیقه روغن را از میان دندانهایتان عبور دهید.
۳. روغن را بلع نکنید. روغن را درون یک سطل زباله نه سینک ریخته تا از گرفتگی لولهها خودداری کنید.
سیر برای درمان عفونت ریشه دندان
سیر یکی دیگر از داروهای طبیعی با سابقهای کهن در بسیاری از موارد درمانی است، از جمله به عنوان یک مدیر درد و قاتل باکتریها بکار میرود.
برای استفاده از این راه حل:
۱. با خرد کردن یک حبه سیر تازه، خمیر درست کنید.
۲. خمیر را روی قسمت آلوده بمالید.
میتوانبد این کار را چندین بار در روز تکرار کنید.
پیشگیری از عفونت دندان
پیشگیری از هر بیماری آسانتر از درمان آن است. این جمله در مورد دندان ها کاملا صدق می کند، بنابراین معاینات منظم دندانپزشکی باید به یک عادت تبدیل شود تا در صورتی که دندان هایتان دچار عفونت یا … شد و به دلیل عدم احساس درد متوجه آن نشدید، دندانپزشک با بررسی دندان هایتان توسط دستگاه های مخصوصی از گسترش این عفونت جلوگیریمی کند.
درمان به موقع پوسیدگی
همچنین درمان به موقع پوسیدگی و پالپیت به جلوگیری از بیماری پریودنتیت لثه و عوارض مربوطه کمک می کند. پیشگیری از عفونت ریشه دندان به شما کمک می کند که هزینه های خیلی جزئی تری برای آگاهی از سلامت کامل خود، پرداخت کنید و نیازی به صرف زمان طولانی برای درمان کامل دندان هایتان نیست.
در صورتی که متوجه التهاب و عفونت حاد در ریشه دندان خود شدید، سریعا به پزشک مراجعه کنید تا با درمان به موقع از خطرات احتمالی مانند از دست رفتن دندان جلوگیری کرده و در سریع ترین زمان مشکل را برطرف کنید.
اگر پوسیدگی دندان هایتان در هر مرحله تشخیص داده شود، لازم است در اسرع وقت با دندانپزشک قرار ملاقات بگذارید، تحت معاینه و درمان و مصرف داروهای تجویز شده قرار بگیرید به عنوان مثال بافت های تخریب شده دندان ها و پوسیدگی ها را از بین ببرید.
رعایت مسائل بهداشتی
مهم ترین راه پیشگری از عفونت ریشه دندان، رعایت مسائل بهداشتی است. بهتر است دندان های خود را دو بار در روز با مسواک و خمیر دندان مناسب تمیز کنید، از نخ دندان استفاده کنید و در صورت توصیه دندانپزشک از دهانشویه های مخصوص برای ضدعفونی کردن دهان استفاده نمایید.
رژیم غذایی نیز از اهمیت زیادی برخوردار است. محصولات لبنی و غذاهای غنی از پروتئین، سبزیجات و میوه های تازه همیشه باید در رژیم غذایی شما وجود داشته باشند. مصرف غذاهای حاوی شکر و شیرین را به حداقل برسانید. در آخر نیز برای معاینه و تمیز کردن حرفه ای دندان ها هر شش ماه به دندانپزشک مراجعه کنید.
چرا باید عفونت دندان را درمان کنیم ؟
دلایل بسیاری وجود دارد که شما را برای درمان هر چه سریع تر عفونت ریشه دندان ترغیب می کند. برخی از این خطرات جدی عبارتند از عفونت باکتریایی در استخوان فک می تواند باعث ایجاد آبسه در دندان های دیگر شود. مشکلات جدی هنگام جویدن غذا، چرک می تواند از طریق رگ های خونی به مغز منتقل شود که می تواند کشنده باشد و ورم گردن و گوش درد.
درمان های خانگی قرار نیست عفونت دندان را به صورت کامل از بین ببرد برای درمان کامل باید به دندانپزشک مراجعه کنید اما این روش ها درد را کاهش می دهند و روند درمان را سرعت می بخشند.
اوژنول یک ترکیب فعال موجود در میخک است که باعث آرامش اعصاب از جمله اعصاب لثه می شود. این ماده مانع از هر گونه احساس درد در ناحیه آسیب دیده می شود. البته پس از استفاده از میخک باید از جویدن غذا و نوشیدنی های سرد خودداری نمایید. باتوجه به اینکه روغن میخک بی حس کننده، ضدعفونی کننده و ضد باکتری است از آن برای دندان درد هم استفاده می شود.
تعداد جلسات درمان عفونت ریشه دندان
درمان ریشه دندان معمولا در یک جلسه انجام می شود ولی گاهی اوقات ممکن است به علت عفونت شدید موجود در دندان، شرایط و فرم دندان، درمان ریشه دندان در چند جلسه انجام شود که این بستگی به نظر متخصص دندانتان دارد.
گاهی اوقات عفونت دندان به حدی شدید است که قبل از انجام هرکاری لازم است بیمار چند روز قبل از جراحی از آنتی بیوتیک استفاده کند و گاهی اوقات چنانچه درمان در دو جلسه انجام شود، دندانپزشک دندان را به صورت موقت پر می کند و در جلسه بعدی آن را باز کرده و ادامه درمان ریشه دندان را انجام می دهد؛ در این بین ممکن است دندانپزشک موادی داخل کانال دندان ریخته تا باکتری های موجود در داخل کانل به طور کامل از بین روند.
پس از درمان ریشه دندان چه مراقبت هایی لازم است انجام شود؟
بهتر است پس از درمان ریشه دندان طبق توصیه دندان پزشک عمل کنید؛ از داروهای تجویز شده در زمان مشخص استفاده نمایید و تا دو ساعت از مصرف مواد غذایی خودداری کنید؛ بی حسی دندان پس از جراحی از بین رفته و دندان در برابر فشار بسیار حساس می شود ممکن است تا 2 الی 3 روز درد داشته باشید که به مرور کم می شود. امکان دارد کمی دندان دچار التهاب شود که جای نگرانی نیست و پس از مدتی بهبود می یابد.