قانون یک سوم در عکاسی یکی از معروف ترین قوانین برای گرفتن عکس های حرفه ای می باشد. استفاده از این قانون بسیار ساده است و با کمک ترفند هایی که در این بخش از تکنولوژی پارس مگ در اختیارتان قرار داده ایم می توانید به سبک عکاسان حرفه ای عکاسی کنید.
قانون یک سوم در عکاسی
قانون یک سوم نوعی ترکیببندی است که در آن عناصر مهم یک عکس در طول یک شبکه 3 در 3 قرار داده میشوند. به این صورت تصویر به 9 قسمت تقسیم میشود. برای بسیاری از عکاسان، این نوع ترکیببندی، یک راه اساسی برای ساختار بخشیدن به عکسها و جذابتر کردن آنهاست. عکاس با استفاده از قانون یک سوم ، چهار خط را در عکس خود تصور میکند که در اثر ایجاد این خطوط، چهار نقطه متقاطع به وجود می‌آید. نگاهی به تصویر زیر بیاندازید:
همانطور که در عکس بالا نشان‌داده شده، عناصر مهم درون یک قاب باید در نقاط تقاطع این خطوط قرار گیرند و یا هنگام عکاسی از سوژه‌هایی مانند یک درخت یا منظره‌ای از افق که از خطوط مستقیم تشکیل شده‌اند، قانون یک سوم می‌گوید که آنها باید در امتداد یکی از این چهار خط قرار گیرند. به عکس زیر نگاه کنید:
همانطور که می‌بینید، هم خط افق و هم سوژه اصلی در امتداد این شبکه قرار می‌گیرند:
تاریخچه قانون یک سوم در عکاسی
با اینکه قانون یک سوم یکی از متداول‌ترین قوانین ترکیب بندی در عکاسی است، اما تقریبا افراد کمی از خواستگاه این قانون خبر دارند. از لحاظ فنی یک نقاش و نویسنده به نام توماس اسمیت اولین بار در سال 1797 از این عبارت استفاده کرد. او از این عبارت برای توضیح دادن درمورد نقاشی گهواره‌ی رامبرانت که دو سوم آن در سایه و یک سوم آن در نور بود استفاده کرد.
با این حال به نظر من قانون یک سوم شکل ساده‌ی جدول فی که بخشی از نسبت طلائی است می‌باشد.
چرا ترکیب بندی در عکاسی مهم است؟
در پاسخ باید گفت، مغز و ذهن انسان بی‌نظمی را نمی‌پسندد و به صورت ناخودآگاه به تصاویر منظم، که با قاعده ترکیب شده‌اند، بیشتر توجه میکند. بنابراین ترکیببندی در عکاسی و یا حتی در طراحی و سایر هنرها، به ذهن کمک میکند تا از نظم درونی عناصری که در تصویر و سوژه هستند بیشتر لذت ببرد و در نهایت، ذهن بتواند پیام و مفهوم تصویر را بهتر و بیشتر درک کند.
در عکاسی انواع مختلفی از ترکیببندی وجود دارد که ما در این مقاله قصد داریم به مهم‌ترین و پر استفاده‌ترین آن، یعنی قانون یک سوم در عکاسی، اشاره کنیم. قبل از آن، پیشنهاد می‌دهیم راجع به فضای منفی در عکاسی اطلاعاتی کسب کنید تا به درک بهتری از قانون یک سوم در عکاسی برسید.
فضای منفی در عکاسی
به ناحیهی بین و اطراف اشیاء در تصویر فضای منفی در عکاسی گفته میشود. فضای منفی در عکاسی، که گاهی به عنوان فضای سفید نیز شناخته میشود،در واقع، برای بهتر دیده شدن اشکال و اندازهها و در نهایت ترکیببندی بهتر تصویر، استفاده میشود.
به زبان سادهتر، فضای منفی در عکاسی به فضایی گفته میشود که اطراف عکس شما را احاطه میکند.
در مقابل فضای منفی، فضای مثبت قرار دارد که همان سوژه و مفهوم اصلی تصویر میشود و در دل فضای منفی قرار می‌گیرد.
فضای منفی کمک میکند فضای مثبت و سوژه‌ی اصلی عکاسی بهتر دیده شود و ذهن بهتر بتواند بر روی سوژه متمرکز شود.
زمان‌هایی که باید از قانون یک سوم در عکاسی استفاده کنید
چه زمانی باید از قانون یک سوم در عکاسی استفاده کنید؟ اولین ارزش این قانون این است که به خودتان یادآوری کنید ترکیبات خارج از مرکز می‌توانند به خوبی کار کنند. بیشتر اوقات، عکاسان مبتدی به طور پیش‌فرض سوژه‌های خود را در مرکز قاب قرار داده و ترکیببندی مرکزی را تشکیل می‌دهند.
اگرچه ترکیببندی مرکزی می‌تواند یک روش بسیار عالی و قوی برای ترکیببندی عکس باشد، اما استفاده از آن برای همه‌ی عکسها می‌تواند تصاویر ما را خسته کننده کند. اگر تا به حال این کار را انجام می‌دادید، می‌توانید با استفاده از قانون یک سوم ، تنوع بهتر و بیشتری را به کارهایتان اضافه کنید.
برای استفاده از قانون یک سوم، با تصور یک شبکه 3 در 3 شروع کنید (و یا آن را از طریق تنظیمات دوربین خود فعال کنید) و سوژه‌های خود را در امتداد این خطوط و نقاط تقاطع و طلایی قرار دهید. زمانی که نتیجه را ارزیابی کنید، احتمالا آن را بیشتر از وقتی که سوژه را درست در مرکز قرار می‌دادید دوست خواهید داشت.
بنابراین اگر شما در تلاش برای بهبود عکاسی خود باشید، احتمالا خواهید فهمید که قانون یک سوم ، یک روش ساده و عالی برای بهبود عکس‌های شما است.
استراتژی های استفاده از قانون یک سوم
قرار دادن سوژه عکاسی در نقطه قوت عکس
یک روش ساده، قرار دادن سوژه اصلی در نقطه ای متقاطع، آنچه مردم نقطه قوت می نامند است. عکس علامت جاده ای ” Watch Children ” این تکنیک واضح را نشان می دهد.
قرار دادن دقیق سوژه در این نقطه ممکن است در بعضی موارد کمی بدیهی به نظر برسد بنابراین برای تفسیر آزادتر قانون یک سوم می توانید آن را نزدیک نقطه قوت عکس قرار دهید.
برای ترکیبی پیچیده تر، سوژه ای دیگر را در نقطه قوتی دیگر، ترجیحا در سمت مخالف تصویر قرار دهید.
به این ترتیب تعادل یا ناهماهنگی بین دو عنصر نما ایجاد می شود چون شما نه از یک بلکه دو نقطه قوت استفاده می کنید و یک خط اریب متصل بین آن دو عنصر نما را فعال می کنید.
در عکس دو دخترخاله، سرهایشان نزدیک نقاط قوت بالا در سمت چپ و پایین در سمت راست افتاده است. نتیجه یک خط اریب است که انرژی و خوشی را به زبان بدن عجیب و غریب آنها اضافه می کند.
قرار دادن سوژه عکاسی در طول خطوط عمودی یا افقی
یکی دیگر از استراتژی های نسبتا ساده قرار دادن سوژه در طول یکی از خطوط جدول قانون یک سوم است مثل نمای خیابانی تیرک لامپ. دقت کنید خود لامپ هم چقدر به یک نقطه قوت نزدیک است.
برای نماهایی از منظره و تاکید روی آسمان، افق را روی یا نزدیک خط انتهایی قرار دهید مثل عکس درختان نخل. برای تاکید روی منظره، افق را روی یا نزدیک خط بالا قرار دهید.
سوژه ها را در خانه های افقی یا عمودی جدول قانون یک سوم قرار دهید
برای این استراتژی، شما سه خانه افقی یا عمودی و در تصاویر پیچیده تر هر دو را ایجاد می کنید. چون با استفاده از نقاط قوت، تفسیر آزادانه قرارگیری سوژه ها طبق جدول، جالب تر و غیر بدیهی تر می شود.
در عکس تیرک لامپ، خیابان، تقریبا در قسمت پایین، آسمان و بالای درخت ها در قسمت بالا و تیرک لامپ در طول قسمت عمده تنه درخت ها در قسمت میانی افتاده اند.
به ذهن بسپارید که “فضای منفی” ممکن است یکی از عناصر تصویر باشد که شما در یکی از سه قسمت قرار داده باشید، همان طور که آسمان در یک سوم بالای عکس تیرک لامپ ظاهر شده است. در نمای درختان نخل، فضای خالی نقش پررنگ تری دارد.
توجه کنید چطور درخت ها در قسمت راست جدول افتاده اند (با درخت سمت چپ ک در طول کی از خطوط عمودی جدول قرار گرفته-اند) در حالی که آسمان دو سوم باقی مانده را گرفته است. با یک بررسی دقیق تر، متوجه می شوید یک سوم چپ جدول تصویر شامل
ابرها است در حالی که قسمت یک سوم میانی نسبتا باریک تقریبا فضای خالی آسمان را در بر گرفته است.
علاوه بر تقسیم-بندی افقی به یک سوم، تصویر شامل یک تقسم بندی عمودی است که زمین، درخت ها با ابرها و آسمان وسیع در بالا را در بر می گیرد.
ترکیب این استراتژی ها به روش هایی جالب
راه هایی برای ترکیب این سه استراتژی برای تصویری بیابید که همپوشانی، ظرافت و شاید احساسی ناهشیارنه از “یک سوم ها” را ارائه می دهد.
همان طور که دیدید، شما می توانید عکسی با سه قسمت عمودی و افقی، با در نظر گرفتن اهمیت نقش فضای خالی مثل نقش سوژه و دو یا چند ویژگی اصلی تصویر نزدیک نقاط قوت بگیرید.
اگر ممکن است، می توانید ایده “یک سوم” را هر جای دیگر تصویر مثل سه درخت نخل نشان دهید.
چگونه از قانون یک سوم در عکاسی استفاده کنیم؟
گرید قانون یک سوم را در اپلیکیشن دوربین موبایل خود فعال کنید
زمانی که به اندازه‌ی کافی استفاده از قانون یک سوم را تمرین کرده باشید حتی بدون حضور یک گرید واقعی هم می‌توانید محل خطوط و تقاطع‌ها را به‌صورت ذهنی تجسم کنید. ولی در ابتدای مسیر بهتر است برای رسیدن به این مهارت گرید اپلیکیشن دوربین موبایل خود را فعال نگه‌دارید.
خوشبختانه اکثر اپلیکیشن‌های عکاسی به قابلیت نمایش این گرید مجهز هستند. در زمان ویرایش عکس هم می‌توانید از گرید ابزار برش (Crop) برای تصحیح کادربندی و ترکیببندی عکسی که در هنگام عکاسی به‌خوبی ثبت نکرده‌اید استفاده کنید. اپلیکیشن‌های عکاسی جایگزین دیگری نظیر +Camera و VSCO هم وجود دارند که اجازه می‌دهند از گرید راهنمای قانون یک سوم روی صفحه‌نمایش استفاده کنید.
سوژه‌ی خود را روی یکی از چهار نقطه‌ی تلاقی قرار دهید
قرار دادن سوژه روی یکی از نقاط تلاقی از نظر زیبایی‌شناسی به عکس ظاهری مطلوب‌تر و طبیعی‌تری می‌بخشد. همچنین این شانس را خواهید داشت تا به شکلی خلاقانه از فضای منفی استفاده کنید.سوژه‌ی اصلی در نقطه‌ی تلاقی سمت چپ بالا قرار داده شده و طناب متصل به آن تقریبا منطبق بر خط عمودی سمت چپ است.
این ترفند باعث شده تا چشم بیننده درست به سمت این سوژه خاص هدایت شود. هنگام عکاسی از مردم یک روش مناسب این است که چشمان آنها را با یکی از نقاط تلاقی میزان کرده و از آنها بخواهید به سمت دوربین نگاه کنند.
سوژه‌ی خود را روی یکی از خطوط افقی یا عمودی قرار دهید
هنگام عکاسی از مناظر تلاش کنید افق را روی خط افقی پایینی گرید قانون یک سوم قرار دهید تا بخش بیشتر عکس با آسمان پر شود. شیوه‌ی دیگر این است که افق را روی خط افقی بالایی گرید قرار دهید تا بیشتر عکس با پیش‌زمینه پر شود. هنگام عکاسی از مناظر شهری هم بهتر است ساختمان‌های بلند را در راستای خطوط عمودی گرید قرار دهید.
عکس را به‌صورت مورب متعادل کنید
تقاطع خطوط افقی و عمودی گرید قانون یک سوم، کادر عکس را به ۹ بخش کوچکتر تقسیم میکند. با استفاده از این تقسیمات ۹گانه می‌توانید ترکیببندی عکس را متعادل کنید. کافی است سوژه‌ی اصلی را در یک گوشه‌ی عکس و یک سوژه‌ی فرعی دیگر را در سمت مقابل آن قرار دهید. بهتر است ترکیببندی عکس در هیچ سمت کادر سنگین نباشد.
با قرار دادن دو سوژه در مقابل هم هر دو سمت تصویر به تعادل رسیده و ترکیببندی عکس قوی‌تر شده است.
قانون یک سوم در عکس های گروهی
برای پرتره‌هایی که از چند نفر می‌گیرید، باید خلاق باشید و از هوش خودتان استفاده کنید. فقط به جایی که سوژه‌ها ایستاده‌اند توجه کنید و سعی کنید فضایی که آنها در دو طرف هر خط اشغال کرده‌اند را متعادل کنید. همچنین می‌توانید از عناصر محیطی مانند درخت‌ها و یا عناصر منزل برای متعادل کردن پرتره‌های گروهی استفاده کنید.
جهت در قانون یک سوم در عکاسی
یکی از موضوعات مهمی که باید در زمان استفاده از قانون یک سوم و متعادل کردن عکس با استفاده از نقاط طلائی در عکاسی پرتره در نظر داشته باشید، جهت چشم‌های سوژه است. هنگام ترکیببندی یک عکس سوژه را در وسط یکی از خطوط عمودی و خلاف جهتی که نگاه میکند قرار دهید.
این قانون برای سوژه‌هایی که در حال حرکت به یک سمت هستند نیز صدق میکند و باید آنها را روی خطی قرار دهید مخالف جهت حرکت وی است. بر اساس قانون یک سوم شما باید قسمت اعظم فضای منفی را در مقابل سوژه قرار دهید.
هنگامی که شما این کار را انجام می‌دهید، شما چیزی که آنها در حال نگاه به آن هستند و یا جایی که می‌روند را نشان می‌دهید و به عکس حس حرکت می‌دهید. به این صورت محتوای کافی برای گفتن یک داستان را به عکس خودتان اضافه می‌کنید.
قانون یک سوم در عکاسی در زمان ادیت
شما در زمان ادیت هم می‌توانید از این قانون استفاده کنید. در نرم‌افزارهایی مثل لایتروم و فتوشاپ تصویر را کراپ کنید تا عناصر مزاحم را حذف کنید. یک کراپ بسته‌تر باعث میشود بیننده روی عکس شما تمرکز کند.
رسم جدول به شما کمک میکند کراپ را بهتر انجام دهید تا سوژه روی نقاط تلاقی قرار بگیرد.
در لایتروم کلید R را روی کیبورد فشار دهید تا گرید قانون یک سوم را روی تصویر فعال کنید. همچنین کلیک کردن روی ابزار کراپ هم باعث فعال شدن این گرید میشود.
در فتوشاپ چنین ابزاری وجود ندارد اما شما می‌توانید با استفاده از خطوط راهنما آن را ایجاد کنید. برای این کار به مسیر View > New Guide مراجعه کنید.
زمان‌هایی که نباید از قانون یک سوم در عکاسی استفاده کنید
قانون یک سوم در عکاسی با حرکات طبیعی چشمان ما در ارتباط است. می‌توانید به صورت پیش‌فرض از این قانون استفاده کنید تا به مرور زمان در عکاسی پیشرفت کنید. با این حال همیشه نباید برای تصاویر خود به سراغ آن بروید.
در سناریوهای زیر از قانون یک سوم در تصاویر خود استفاده نکنید:
زمانی که می‌خواهید فریم را پر کنید
رایج‌ترین روش جایگزین قانون یک سوم، قرارگیری نقطه کانونی در مرکز تصاویر است. برای مثال در تصاویر متقارن مانند پرتره‌ها به فوکوس فوری و مستقیم روی سوژه اصلی نیاز داریم. در چنین شرایطی می‌توانید با خیال راحت فریم را با سوژه خود پر کنید و آن را در مرکز تصویر قرار دهید.
اگر از یک سازه یا بخشی از یک ساختمان با الگوی تکراری عکس بگیرید، احتمالا با بیش از یک نقطه فوکوس مواجه می‌شوید. اگر برخی از آنها روی خطوط متقاطع قرار بگیرند، می‌توانید از قانون یک سوم استفاده نکنید.
تصاویر مربعی
قرارگیری یک سوژه جذاب در مرکز تصاویر مربعی کارایی بالایی دارد. فاصله این سوژه از چهار گوشه عکس یکسان خواهد بود که باعث ایجاد تقارن میشود.
تصاویر با پس زمینه شلوغ
اگر پس‌زمینه تصویر شما شلوغ است، می‌توانید قانون یک سوم را نادیده بگیرید برای مثال اگر در پس زمینه شما چندین گل قرار گرفته یا اینکه جمعیت را در یک نمایشگاه نشان می‌دهد، این قانون برای شما کارایی ندارد.
در این عکسها از عمق کم میدان استفاده کنید و سوژه اصلی را در مرکز توجه قرار دهید.
زمانی که خطوط هدایتگر عملکرد بهتری دارند
خطوط هدایتگر (Leading Lines) یکی دیگر از تکنیک‌های ترکیببندی تصاویر هستند. در تصویر بالا، یک مسیر چشم مخاطب را به سمت نقطه‌ای از مرکز فریم هدایت میکند. اگر در این عکس از قانون یک سوم استفاده کنید، نگاه شما در امتداد ریل راه‌آهن به نقطه‌ای در فاصله دور خیره نمی‌شود.
