تخم مرغ سالم و خراب در ظاهر هیچ فرقی باهم ندارند به همین دلیل تسخیص دادن تخم مرغ خراب از روی ظاهر آن کار دشواری است.در این مطلب از پارس مگ ما روش های تشخیص تخم مرغ سالم و خراب از هم را به شما آموزش می دهیم.
چگونه می توانیم بگوییم که یک تخم مرغ، تازه است ؟
روش های تشخیص تخم مرغ سالم و خراب از هم
تست تازگی تخم مرغ با غوطه‌وری در آب
یکی از روش‌های تشخیص تخم مرغ سالم از ناسالم این است که تخم مرغ مورد نظر را در یک کاسه یا لیوان پهن که در آن آب سرد ریخته‌اید، قرار دهید و ببینید آیا شناور است یا خیر. واقعیت این است که یک حفره هوای کوچک درون تخم‌ها وجود دارد و با گذشت زمان هوای بیشتری از پوسته متخلخل آن‌ها عبور میکند و به داخل تخم‌مرغ می‌رود. با ورود هوای بیشتری به تخم مرغ، حفره هوا بزرگ‌تر می‌شود و باعث می‌شود که تخم‌مرغ شناورتر شود. حالا ببینم تخم مرغ چه حالتی باشد سالم است.
- اگر تخم مرغ به پهلو در کف کاسه قرار بگیرد یعنی در اوج تازگی است.
- اگر تخم مرغ در یک انتها به صورت عمودی بایستد اما همچنان کف آن ظرف را لمس کند، در حال پیر شدن است اما خوردن آن هنوز بی‌خطر است.
- اگر تخم مرغ شناور باشد، تخم مرغ تازه نیست. این لزوما به این معنی نیست که خوردن آن بد یا خطرناک است. باید با شکستن و بررسی کردن دقیق‌ترش (یا بوییدن) به دنبال نشانه‌هایی مبنی بر خراب شدن آن بگردید.
تشخیص تخم مرغ سالم و خراب از هم با تکان دادن تخم مرغ
تخم مرغ را نزدیک گوش خود نگه دارید و آن را تکان دهید و به صدایش گوش دهید. همان‌طور که تخم‌مرغ پیر می‌شود و رطوبت و دی اکسید کربن از پوسته‌اش خارج می‌شود، زرده و سفیده شروع به خشک و کوچک شدن میکند و حفره هوا در تخم مرغ بزرگ‌تر می‌شود. یک محفظه هوای بزرگ‌تر به تخم مرغ فضای بیشتری می‌دهد تا در داخل پوسته حرکت کند و صدای شل‌شدگی ایجاد کند. پس برای تشخیص تخم مرغ سالم از خراب اگر وقتی تخم مرغ تازه را تکان می‌دهید، صدای زیادی در بیاورد یعنی تازه نیست.
فقط حواستان باشد که این روش هم فقط نشان‌دهنده قدیمی بودن تخم‌مرغ است و به این معنا نیست که تخم‌مرغ برای مصرف ناایمن است.
تشخیص تخم مرغ سالم و خراب از هم با بررسی کیفیت سفیده و زرده تخم مرغ
تخم مرغ را در بشقاب یا ظرف بزرگی بشکنید و کیفیت زرده و سفیده آن را بررسی کنید. یکپارچگی تخم مرغ با افزایش سن تخم مرغ کاهش می‌یابد، بنابراین سفیده و زرده به‌خوبیِ یک تخم مرغ تازه در کنار هم قرار نمی‌گیرند و به اصطلاح می‌بینیم که زرده و سفیده تخم مرغ با هم قاطی هستند. به طور کلی، در این حالت، یعنی قاطی شدن زرده و سفیده تخم مرغ باید توجه کنید که آیا تخم‌مرغ در فاصله زیادی روی بشقاب پخش می‌شود یا نسبتا فشرده می‌ماند.
- تخم مرغی که پخش می‌شود یا کمی آبکی به نظر می‌رسد، سفیده نازک‌تری دارد و از اوج تازگیش گذشته است.
- اگر زرده صاف باشد و زود از هم وا برود، تخم مرغ کهنه است.
- اگر زرده به راحتی حرکت کند، به این معنی است که شالازه (رشته‌های ضخیم‌تر سفیده تخم مرغ که زرده را در جای خود نگه می‌دارد) ضعیف شده و تخم مرغ در حال پیر شدن است.
- به رنگ سفیده تخم مرغ نگاه کنید. رنگ سفیدِ کدر نشان‌دهنده تخم مرغی بسیار تازه است. سفید شفاف به این معنی است که تخم مرغ قدیمی‌تر است (اما ممکن است هنوز هم قابل خوردن باشد).
تشخیص تخم مرغ سالم و خراب از هم با بررسی بوی تخم مرغ
تخم مرغ را بشکنید و خوب بویش کنید. این بهترین روش برای تشخیص تخم مرغ سالم از خراب است. وقتی تخم مرغ فاسد یا خراب را بشکنید، بوی تند و بدی خواهد داشت. بوی گوگرد به محض ترک خوردن تخم مرغ (و احتمالا قبل از آن) آشکار می‌شود و اگر این چنین بود باید تخم مرغ را بیرون بیندازید. فقط حواستان باشد تخم مرغ خراب، صرف‌نظر از این‌که خام باشد یا پخته، این بوی بد را خواهد داشت.
تشخیص تخم مرغ سالم و خراب از هم با بررسی رنگ تخم مرغ
تخم‌مرغ را در یک ظرف کوچک بشکنید و رنگش را بررسی کنید. رنگ زرده بر اساس رژیم غذایی مرغی که آن را گذاشته تغییر میکند، بنابراین سایه زرد یا نارنجی ربطی به تازگی ندارد. در عوض، سفیده تخم مرغ را بررسی کنید. اگر رنگ آن صورتی یا رنگین‌کمانی باشد، تخم مرغ به باکتری سودوموناس آلوده شده اما خوردن آن بی‌خطر است. اما اگر لکه‌های سیاه یا سبز در داخل تخم مرغ مشاهده کردید شک نکنید که این تخم مرغ آلوده به قارچ بوده و باید دور انداخته شود.
اگر تخم‌مرغ‌تان را پختید و باز هم شک دارید و دیدید که دور زرده تخم مرغ پخته یک حلقه سبز رنگ وجود دارد، به این معنی است که تخم مرغ بیش از حد پخته یا در آب با محتوای آهن بالا پخته شده است. این تخم مرغ هنوز برای خوردن بی‌خطر است.
تشخیص تخم مرغ سالم و خراب از هم با بررسی تاریخ و زمان درج شده روی بسته
تاریخ «انقضا» روی بسته را بررسی کنید. این تاریخ معمولا حداکثر ۳۰ روز از روز بسته‌بندی تخم مرغ است. تخم‌مرغ‌هایی که در یخچال نگهداری می‌شوند و شکسته نمی‌شوند باید حداقل یک ماه پس از تاریخ فروش مصرف شوند.
البته روی برخی از تخم‌مرغ‌ها «بهترین تاریخ مصرف» هم روی بسته درج می‌شود. بهترین تاریخ معمولا به این معناست که تا قبل از آن تاریخ باید مصرف شود.
در تشخیص تخم مرغ سالم و خراب از هم ظاهر پوسته تخم مرغ، یک فاکتور کلیدی است:
تشخیص تخم مرغ سالم و خراب از هم با چالازا لکه ی سفید رنگ کنار زرده تخم مرغ
برای تشخیص تخم مرغ سالم و خراب از هم تخم‌مرغ را بپزید
زمانی که تخم‌مرغ را آب‌پز می‌کنید نیز می‌توانید کهنه بودن آن را تشخیص دهید. در این مواقع نیز دو حالت اتفاق می‌افتد:
- اگر پوسته تخم‌مرغ به‌راحتی از سفیده جدا نشود، نشان‌دهنده سالم بودن آن است.
- درصورتی‌که این پوسته به‌راحتی جدا شود، تخم‌مرغ کهنه بوده و به‌زودی به مرحله فاسد شدن می‌رسد.
برای تشخیص تخم مرغ سالم و خراب از هم تخم‌مرغ را بشکنید
یکی دیگر از روش‌ها که البته آسان‌ترین راه تشخیص تخم‌مرغ فاسد است، شکستن آن‌ها در ظرفی جداگانه در زمان مصرف است. زرده و سفید در این شرایط می‌تواند در سه حالت مختلف قرار گیرد که نشانه‌ای از سالم و فاسد بودن آنهاست:
- اگر زرده تخم‌مرغ سالم باشد، باید یک کره کامل و برآمده را ببینید. سفیده نیز باید در اطراف آن قرار گرفته باشد. خطی که سفید و زرده را جدا میکند، واضح بوده و سفیده پخش نشود.
- در تخم‌مرغی که هنوز فاسد نشده اما کهنه است، سفیده همچنان دورتادور زرده و در یک محیط مشخص قرار می‌گیرد، اما زرده کمی از حجم خود را ازدست‌داده است.
- در یک تخم‌مرغ فاسد، پس از شکستن، زرده و سفیده در هم فرو خواهند رفت. هیچ مرزی بین این دو قسمت وجود ندارد. سفیده نیز در این شرایط در اطراف زرده پخش و روان می‌شود.
برای تشخیص تخم مرغ سالم و خراب از هم از یک منبع نور استفاده کنید
یکی دیگر از روش‌های جالب برای تشخیص تخم‌مرغ سالم و فاسد استفاده از یک نور روشن مانند شمع است. آن‌ها را جلوی این نور نگه دارید تا بتوانید تازگی‌شان را بررسی کنید.
سلول هوا یا حباب موجود در داخل آن در این شرایط به‌راحتی قابل تشخیص بوده، این حباب در قسمت بزرگ قرار گرفته است. حباب باید کوچک باشد و اندازه بزرگ آن نشان‌دهنده کهنگی و در مواقعی فاسد بودن تخم‌مرغ است.
برای تشخیص تخم مرغ سالم و خراب از هم تخم‌مرغ را بچرخانید
آخرین روش تشخیص تخم‌مرغ سالم در این مطلب چرخاندن آن است. یک سطح صاف را انتخاب کنید و آن‌ها را مانند فرفره بچرخانید. در نتیجه:
- اگر تخم‌مرغ به‌راحتی و در یک محور مشخص چرخید، سالم است.
- درصورتی‌که تخم‌مرغ به‌راحتی نچرخد، فاسد است.
رگه‌ها رنگی در تخم‌مرغ نشان‌دهنده خراب بودن آن نیست !
رگه‌های رنگی در تخم‌مرغ
گاهی ممکن است پس از شکستن تخم‌مرغ درون یک ظرف متوجه رگه‌هایی شوید که به دو صورت خود را نشان می‌دهند:
- رگه‌های خونی: این رگه‌ها نشان‌دهنده فاسد بودن تخم‌مرغ نیست. در واقع در زمان شکل‌گیری مویرگ‌های خونی جذب شده و ما آن‌ها را روی زرده به این شکل می‌بینیم.
- رگه‌های سفید: این رگه‌ها نیز نشانه فاسد بودن نیست. زمانی که تخم‌مرغ در حال تشکیل شدن است، رگه‌های سفید، مانند یک اسکلت برای آن عمل می‌کنند، تا زرده درست در وسط ایجاد شود.
تخم‌مرغ‌های شکسته همیشه فاسد نیستند
در برخی مواقع تخم‌مرغی که خریداری می‌کنیم، دارای یک ترک یا شکستگی است. این نشانه فاسد یا کهنه بودن آن نیست. برای تشخیص این ویژگی، باید آن را درون یک ظرف آب سرد و نمک قرار دهید؛ بنابراین:
- اگر شاهد حباب‌های خارج شده از تخم‌مرغ هستید، بدانید که ناسالم و فاسد است.
- اگر حبابی را مشاهده نکنید، می‌توانید از سالم بودن آن مطمئن شوید. اما همیشه آن‌هایی که ترک دارند را سریع‌تر مصرف کنید.
بهترین روش نگهداری از تخم‌مرغ
نگهداری تخم مرغ در یخچال
نگهداری تخم‌مرغ در یخچال یکی از بهترین روش‌ها برای تازه نگه داشتن آن است. دمای ۴ تا ۴.۵ سانتی‌گراد بهترین دما برای نگهداری تخم‌مرغ‌ها است. تخم‌مرغ‌ها را از جعبه‌ی خود خارج کرده و در یک ظرف، دور از مواد غذایی با عطر و بوی تند، قرار دهید.
برای جلوگیری از فساد تخم‌مرغ نباید آن را از قبل بشویید. تخم‌مرغ‌ها را بدون شست‌وشو در یخچال بگذارید و هر زمانی که قرار بود مصرف کنید پوست آن‌ها را بشویید. اگر آلودگی روی پوست وجود دارد می‌توانید با یک دستمال خشک پاک کنید.
نگهداری تخم مرغ در کارتن
تخم مرغ‌های خود را در کارتن نگه دارید. کارتن از تخم‌مرغ‌ها در برابر شکستن و جذب هوای اضافی محافظت و آن‌ها را عایق میکند. برای ماندگاری تخم مرغ‌های شما تا حد امکان، توصیه می‌شود دمای یخچال خود را روی ۴۵ درجه فارنهایت و پایین‌تر نگه دارید و تخم‌مرغ‌ها را بیرون نگذارید!
نوسان دما برای تخم مرغ خوب نیست
تخم‌مرغ‌هایی را که در یخچال قرار داده شده‌اند و سپس به مدت دو ساعت یا بیشتر در دمای اتاق قرار گرفته‌اند، دور بریزید. هنگامی که یک تخم مرغ در یخچال خنک می‌شود، مهم است که آن را در همان دما نگه دارید. یک تخم مرغ خنک در یک محیط گر‌م‌تر شروع به عرق کردن میکند که این می‌تواند باعث رشد باکتری‌ها در خارج از تخم‌مرغ شود. از آن‌جایی که پوسته تخم مرغ متخلخل است، گاهی اوقات ممکن است باکتری‌های روی پوسته از آن عبور کرده و تخم مرغ را آلوده کنند.
برای جلوگیری از نوسانات دما، تخم مرغ‌های خود را در سردترین قسمت یخچال نگهداری کنید، نه روی در، چون دما در هنگام باز و بسته شدن در یخچال بیشتر در نوسان است و همین می‌تواند باعث تعریق تخم‌مرغ‌های شما شود.
اگر تخم مرغ‌های خود را نشسته‌اید و در دمای اتاق نگهداری می‌کنید، نیازی به نگهداری در یخچال ندارند. بسیاری از کشورها، از جمله بیشتر کشورهای اروپایی، تخم مرغ را در دمای اتاق نگه می‌دارند. با این حال حواستان باشد که پس از شسته شدن تخم‌مرغ‌ها باید آن‌ها را در یخچال نگهداری کنید.
نکاتی در خصوص بهداشت و نگهداری تخم مرغ
• سفید یا قهوه ای بودن پوسته تخم مرغ وابسته به نژاد مرغ است و از نظر ارزش تغذیه ای خواص آن یکسان است.
• دو زرده بودن تخم مرغ ویژگی آن محسوب نمی‌شود و صرفا یک خصوصیت ژنتیک است.
• تخم مرغ های محلی یا رسمی به دلیل این که با فضولات مرغ تماس پیدا می‌کنند بدون شک باعث آلوده شدن یخچال و انتقال احتمالی میکروب های بیماری زا می‌شوند، اما تخم‌مرغ های صنعتی بلافاصله پس از تخم گذاشتن مرغ، داخل مسیری قرار میگیرند که امکان آلوده شدن مجدد آن با مدفوع مرغ وجود ندارد. بعضی عرضه کنندگان برای محلی نشان دادن تخم مرغ آن را به فضولات آغشته می‌کنند که این کار غیر بهداشتی و دور از انسانیت است.
• اگر در بسته بندی تخم‌مرغ های بهداشتی با تخم مرغ شکسته مواجه شدید آن را نشویید، بلکه بلافاصله پس از رسیدن به منزل، محتویات آن را داخل ظرفی بریزید و حداکثر ظرف مدت دو روز مصرف کنید.
• اگر آلودگی ای بر سطح تخم مرغ دیدید، آن را به وسیله یک دستمال نسبتا زبر پاک کنید.
• از خرید تخم مرغ های فله ای در شانه های مقوایی رنگی ـ که اغلب از مواد بازیافتی زباله های غیربهداشتی تهیه و رنگ شده اند ـ جدا اجتناب کنید.
علائم مسمومیت با تخم مرغ را بشناسید
معمولا افرادی که با تخم مرغ فاسد مسموم می‌شوند نمی‌دانند که تخم مرغ فاسد خورده‌اند چون همیشه بوی و مزه تخم مرغ نشان دقیقی از فاسد شدنش نمی‌دهد بنابراین مسمومیت با تخم مرغ معمولا ۱۲ ساعت پس از خوردن تخم مرغ فاسد خودش را نشان می‌دهد. این به این خاطر است که سالمونلا برای تکثیر به زمان نیاز دارد و به بیماری که مبتلا به این مسمومیت هم می‌شود سالمونلوز می‌گویند.
اولین علائمی که در مورد مسمومیت با تخم مرغ فاسد مشاهده خواهید کرد شامل حالت تهوع، اسهال و استفراغ است. همچنین در صورت پیشرفت عفونت ممکن است علائمی همچون سردرد، مشکلات معده و تب هم ایجاد شود.
در یک فرد بالغ سالم، این علائم به دلیل سیستم ایمنی قوی، تنها برای چند روز ادامه خواهند داشت. افراد مسن یا کودکان در صورت عدم درمان ممکن است دچار عوارض جدی شوند.
درمان مسمومیت با تخم مرغ فاسد
به طور کلی، افرادی که تخم مرغ خراب یا گندیده می‌خورند معمولا ظرف چند روز بهبود می‌یابند. بهترین کار بعد از متوجه شدن مسمومیت با تخم مرغ این است که نوشیدن مایعات بخصوص مایعات رقیق شده، زنجبیل و آب کافی را شروع کنید. برای کودکان یا افراد مسن یا افرادی که مشکل سیستم ایمنی دارند، مراجعه به پزشک بسیار توصیه می‌شود. به طور کلی برای کسانی که بیش از ۲ روز اسهال یا استفراغ دارند، مدفوع خونی، سبکی سر یا سرگیجه دارند، مراجعه به پزشک بسیار مهم است.
