درمان یبوست روش های متفاوتی دارد. در این مقاله به علت بروز یبوست، و راه های خانگی و دارویی مقابله با آن پرداخته ایم. با رعایت یک سری اصول غذایی میتوانید از شر یبوست خلاص شوید.
یبوست چیست ؟
یبوست یا خشکی مزاج نوعی از عارضه های دستگاه گوارش است که موجب سفت شدن مواد دفعی در روده بزرگ می گردد، در نتیجه دفع این مواد با سختی و درد همراه است. بر طبق آمار ها مبتلایان به این عارضه حدود 2.5 میلیون بار در سال به پزشک مراجعه می کنند که در این میان آمار زنان بزرگسال بیش از سایرین گزارش شده است.
علائم یبوست یا خشکی مزاج چیست؟
تشخیص علائم یبوست به راحتی قابل انجام است، برای شناخت علائم این عارضه به موارد زیر توجه نمایید.
- نفخ شکم
- گاز معده
- کمر درد خفیف
- خستگی
- کاهش حرکات روده
- دفع مدفوع همراه درد و سختی
- معده درد
- کاهش اشتها
علت ابتلا به یبوست چیست؟
این بیماری در اثر کند شده حرکات روده و در نتیجه کند شدن سرعت حرکت مواد در کولون رخ میدهد که به موجب آن عملکرد دفع با اختلال همراه خواهد شد.
از علل اصلی بروز این اختلال می توانیم به این موارد اشاره کنیم:
- رژیم غذایی نامناسب ( مصرف غذا های فاقد فیبر )
- برهم خوردن تعادل هورمون ها
- اثر جانبی دارو های مصرفی ( اثر برخی مکمل ها مثل کلسیم و آهن یا دارو های ضدافسردگی )
- آناتومی بدن
- مصرف کم آب
- کم کاری تیروئید
- بیماری های دیابت، تومور ها و سرطان روده
- سندروم روده تحریک پذیر ( IBS )
- استرس بیش از اندازه
- کم تحرکی
- کمبود منیزیم
- عادت های بد در اجابت مزاج ( عجله برای سریع بیرون آمدن و … )
- خواب نامناسب
- کهولت سن
- بارداری
دو عامل اصلی ابتلا به خشکی مزاج
همانطور که در بالا هم ذکر شد، دو بیماری بواسیر و شقاق دو نمونه از عوامل اصلی ابتلا به یبوست به شمار می روند. در زیر تعریفی خلاصه از این دو بیماری نشیمنگاهی رایج را داریم:
بواسیر یا هموروئید چیست؟
بواسیر که با نام علمی هموروئید هم شناخته می شود و در انگلیسی با اصطلاح Hemorrhoids آورده می شود، یکی از شایع ترین بیماری های مقعدی است. علائم بواسیر مشخص و واضح می باشد و در دسته بیماری های پر نشانه قرار می گیرد. در یک تعریف ساده و کوتاه بیماری هموروئید در اثر التهاب و کشیدگی مویرگها و رگ های خونی اطراف ناحیه ی مقعد به وجود می آید. در اطراف مقعد تعداد بسیار زیادی مویرگ و رگ های خونی با فشار خون بالا وجود دارد که در هنگام دفع مدفوع برای دفع راحت تر می توانند تا حد زیادی منعطف شوند.
شقاق مقعدی چیست؟
بیماری شقاق مقعدی یک شکاف یا ترک باریک در پوست دیواره ی مقعد و مخاط اطراف آن است که در نیمه ی تحتانی مقعد رخ می دهد. از آنجایی که در این قسمت تمرکز گیرنده های عصبی بسیار بالاست در صورت بروز هر نوع از هم گسیختگی بافتی و آسیب می تواند درد بسیار زیادی به وجود بیاید که گاهی خارج از تحمل فرد است.
روش های درمان یبوست شدید
بهترین راهکار درمان یبوست شدید مصرف داروهایی با خاصیت ملین و نرم کننده مدفوع است و شما می توانید آن را از طریق مصرف داروهای شیمیایی یا موادطبیعی تامین کنید. برخی از مهمترین داروهایی که برای رفع این بیماری موثر است بدین شرح می باشد:
درمان یبوست با دارو
در این بخش به بهترین داروهای شیمیایی و قرص یبوست اشاره میکنیم:
ملین ها
این دارو به عنوان آخرین راه حل مورد استفاده قرار میگیرد و شامل دسته های زیر است:
- تحریک کننده ها : انقباضات روده را افزایش می دهد و شامل senokot, Dulcolax, Correctol
- روان کننده ها : این قرص یبوست حرکات کولون را کاهش می دهد.
- نرم کننده مدفوع : این دارو مدفوع شل و مرطوب می کند از جمله موارد این قرص یبوست می توانیم به این موارد اشاره کنیم : Surfok و Colace
مکمل فیبر
مصرف این مکمل ها کمک موثری برای رفع یبوست به شمار می رود.از جمله این دارو ها می توانیم به این موارد اشاره کنیم: Fibercon و Citrucel و Konsyl( بهتر است همراه این دارو ها آب زیادی را مصرف کنید. )
اسموتیک
این قرص یبوست موجب تسهیل حرکت مایعات در روده میگردد و برای رفع این بیماری موثر است این دارو شامل Cephulac, Miralax, Sorbital
ملین های سالین
این دارو تاثیر زیادی برای رفع یبوست دارد و قادر است آب را به داخل روده جمع کنید به علاوه این دارو حاوی منیزیم است و سریعاً این عارضه را درمان می کند.
درمان یبوست در خانه
درمان یبوست شدید با لیمو
برای درمان یبوست شدید با استفاده از لیمو، دو روش پیش روی شماست که شامل:
- آب نصف لیمو را به لیوان آب گرم اضافه کنید.
- شما همچنین می توانید کمی سنگ نمک یا نصف قاشق چای خوری نمک و کمی عسل را نیز اضافه کنید.
- این نوشیدنی را باشکم خالی بنوشید.
- شما همچنین می توانید یک لیوان از نوشیدنی خوشمزه را در شب هم بخورید.
- برای درمان یبوست طی چند روز، این روش را روزانه دنبال کنید.
درمان یبوست شدید با انجیر
- دو تا سه بادام و انجیر خشک را چند ساعت در آب بگذارید. پوست بادام را بگیرید و با انجیر له کنید.
- این خمیر را به همراه یک قاشق عسل در شب بخورید.
روغن کرچک برای درمان یبوست شدید
- یک تا دو قاشق چایخوری از این روغن کرچک مفید را با معده خالی بخورید.
- برای بهبود طعمش، می توانید آن را با آب میوه مانند آب پرتقال مصرف کنید.
در عرض چند ساعت شما متوجه خواهید شد که پیشرفت زیادی در وضعیت شما بوجود آمده است.
توجه:
- روغن کرچک هنگامی که در دوزهای زیاد مصرف می شود، سمی می شود.
- هنگام تحریک جنبش روده می تواند موجب شکاف شکمی شود.
- شما نباید این دارو را برای مدت طولانی بخورید، زیرا ممکن است عوارض جانبی ایجاد کند.
درمان یبوست شدید با عسل
- مصرف دو قاشق چای خوری عسل سه بار در روز مفید است.
- شما همچنین می توانید یک قاشق غذا خوری از عسل و آب لیمو را در یک لیوان آب گرم مخلوط کنید و هر روز صبح با معده خالی بخورید.
- 1 قاشق غذاخوری عسل را با 1/2 یا 1 قاشق غذاخوری سرکه سیب مخلوط کنید.
- برای آماده سازی سیستم گوارش هضم آن را 15 تا 30 دقیقه قبل از غذا مصرف کنید.
درمان یبوست شدید با تخم کتان
برای درمان یبوست شدید با استفاده تخم کتان، دو روش پیش روی شماست که شامل:
روش اول:
- 1 قاشق غذاخوری تخم کتان را در یک قهوه خرد کن، خرد کنید.
- تخم کتان پودری را با 1-2 فنجان آب مخلوط کرده و اجازه دهید 15 دقیقه بماند.
- قبل از رفتن به رختخواب، روزانه این محلول را بخورید.
- در صبح، حرکت روده ای شما خیلی بهتر خواهد شد.
روش دوم:
- شما به سادگی می توانید دو تا سه قاشق غذاخوری تخم کتان خام را با یک لیوان آب بخورید.
توجه: هنگام خوردن تخم کتان، لطفا مقدار زیادی آب بنوشید زیرا ممکن است باعث ناراحتی شکمی شود.
آلو خشک برای کمک به درمان یبوست شدید
- اگر آلو خشک ندارید روزانه 1-2 عدد آلو را بخورید و اگر دارید روزانه 3-4 عدد آلوخشک بخورید.
- 2-3 عدد آلوخشک را در کمی شیر بادام قرار دهید و در شب برای گرفتن فیبر اضافی و تسکین یبوست بخورید.
- 3-4 عدد آلوخشک شده را تکه تکه کنید و و روزانه با یک فنجان ماست بخورید.
درمان یبوست شدید با منیزیم
- شما می توانید نیاز روزانه منیزیم را از منابع غذایی رژیمی مانند بادام، آوکادو، سبزیجاتی مانند بروکلی، اسکواش و سبزیجات برگ سبز یا حبوباتی مانند لوبیا سیاه دریافت کنید.
- همچنین منیزیم می تواند در قالب مکمل های منیزیمی مانند سیترات منیزیم مصرف شود.
- قرص های منیزیم سیترات (300 میلی گرم)، یک ملین بزرگ است. روزانه یک قرص را مصرف کنید.
احتیاط:
- منیزیم خوراکی منیزیم ایمن است. بیش از 350 میلی گرم منیزیم را برای بزرگسالان مصرف نکنید.
- قبل از مصرف و برای دریافت دوز مناسب و مدت زمان، با پزشک خود مشورت کنید. کسانی که دارای اختلالات خونریزی، مشکلات کلیوی، سندرم پای بی قرار، باردار، کودکان، سالخوردگان و غیره نباید بدون توصیه پزشک به مکمل مگنسیوم مصرف کنند.
درمان یبوست شدید با اسفناج
برای از بین بردن یبوست، باید اسفناج را در رژیم غذایی خود قرار دهید.
- بسته به اینکه چگونه آن را دوست دارید، شما می توانید آن را خام یا پخته مصرف کنید.
- در صورت داشتن یبوست شدید، مخلوطی از یک لیوان آب اسفناج و نیم لیتر آب را دو بار در روز بنوشید. در عرض چند روز بهتر خواهید شد.
شیره موثر درمان یبوست شدید
- قبل از رفتن به رختخواب یک قاشق چای خوری شیره بلک استرپ را بخورید.
- اگر طعمش را دوست ندارید، می توانید آن را با شیر، آب میوه یا آب آلبالو مخلوط کنید. اگر مشکلتان باقی ماند، دوز را به یک تا دو قاشق غذا خوری افزایش دهید.
یکی دیگر از درمان ها این است که دو تا سه قاشق غذاخوری شیره را با مقدار مساوی کره بادام زمینی مخلوط کرده و آن را در صبح بخورید. شیره دارای کالری زیادی است و نباید از این روش به صورت روزانه استفاده کنید.
آب و فیبر برای درمان یبوست شدید
- هنگامی که از یبوست رنج می برید، بسیار مهم است که مایعات کافی بخورید.
- حتما حدود 8 تا 10 لیوان آب در روز بنوشید.
- برای به حداکثر رساندن وضعیت بهبودیتان، آب را یک شب در ظرف مسی قرار دهید و اول صبح آن را بخورید.
- این کار جنبش روده را تحریک می کند و در چند روز به شما نتایج خوبی خواهد داد.
- همراه با آب، شما همچنین می توانید آب میوه های تازه سبزیجات و را در طول روز بنوشید.
- از نوشیدنی های الکلی و کافئین دار جلوگیری کنید، زیرا هر دو باعث کم آبی بدن می شوند و می توانند وضعیت شما را بدتر کنند.
درمان یبوست شدید با رازیانه
- یک فنجان دانه رازیانه را بو داده کنید.
- سپس آنها را خرد و الک کنید. این پودر خوشمزه را در یک کوزه نگه دارید.
- نصف قاشق چای خوری از این پودر را روزانه با آب گرم بخورید.
درمان یبوست شدید با انگور
- روزانه یک کاسه کوچک انگور یا نیم لیتر آب انگور تازه بخورید.
- روشی دیگری، 10 تا 12 انگور خشک بدون دانه را در شیر قرار دهید و آنها را برای چند دقیقه جوش داده و این مخلوط را در شب بخورید. این دارو مخصوصا برای کودکانی که دارای یبوست هستند، عالی عمل می کند.
- اگر انگور تازه در دسترس نیست، کشمش را برای یک یا دو روز در آب نگه دارید. شما باید کشمش خیس شده را در صبح با معده خالی بخورید.
توجه:انگور گزینه خوبی برای کسانی که میزان قند بالایی دارند و دچار دیابت هستند مناسب نیست. قبل از مصرف، انگور را به طور کامل با آب و سرکه شستشو دهید، زیرا می توانند شامل آفت باشند. بهتر است از انگورهای آلی استفاده شود.
به یاد داشته باشید که چندین بار باید این راههای درمان را دنبال کنید تا بتوانید بهترین نتایج را ببینید. با این حال، اگر مشکلتان با این درمان های طبیعی حل نشد، با پزشک خود تماس بگیرید.
ورزش مناسب درمان یبوست شدید
- ورزش می تواند عضلات قسمت پایینی سیستم گوارش را تحریک کنند. اینجا بخشی از روده است که مواد دفع بدن در قالب مدفوع خارج می کند.
- پیاده روی سریع و یا دیگر گزینه ها انتخاب کنید، زیرا ورزش می تواند حرکت روده را تسریع کند.
- ناتوانی در دفع مدفوع روزانه می تواند استرس زا باشد. سعی کنید آرام باشید و صرف زمان کافی می تواند کمک به شما کند. زور زدن یا تلاش برای دفع مدفوع اصلا سالم نیست.
- بالا بردن زانوها در بالای باسن می تواند دفع را راحت تر کند.
درمان یبوست شدید با برگ سنا
سنا یک گیاه است و برگ و میوه آن به عنوان یک ملین طبیعی استفاده می شود و به طور گسترده ای در دسترس است.
این گیاه حدود 8 ساعت طول می کشد تا کار کند. اگر فردی تصمیم بگیرد قبل از خواب از آن استفاده کند، نصف شب عمل خواهد کرد. این به این معنی است که آنها می توانند در صبح حرکت روده ای داشته باشند.
کیوی برای درمان یبوست شدید
میوه کیوی دارای فیبر زیادی هستند و تحقیقاتی که در سال 2013 انجام شد نشان داد که آنها می توانند هضم را تسکین دهند. این بدان معنی است که این میوه یک ملین مفید طبیعی است.
قهوه مفید درمان یبوست شدید
برخی از تحقیقات قدیمی نشان می دهد که قهوه می تواند به افراد کمک کند که حرکت روده ای بهتری داشته باشند. یک مطالعه منتشر شده در سال 2006 نشان داد که زنانی که مبتلا به یبوست بودند، قهوه کمی مصرف می کردند.
تحقیقات اخیر کمی در این زمینه وجود دارد، اگر چه مطالعات سال 2015 نشان می دهد که قهوه بدون کافئین با زمان کاهش یافته به حرکت روده بعد از عمل جراحی روده ارتباط دارد. روشن نیست که چرا قهوه این اثر را دارد، اما نوشیدن یک فنجان ممکن است به به دفع مدفوع کمک کند.
درمان یبوست شدید با گلابی
گلابی دارای مقدار کافی فیبر غیر محلول است که برای فرآیند هضم خوب است. گلابی یکی از بهترین منابع فیبری است که کمک می کند تا از یبوست خلاص شوید. گلابی حاوی بسیاری از مواد زیستی مانند پکتین، سوربیتول و غیره، در درمان یبوست مفید هستند. می توان به منظور جلوگیری از یبوست کودکان، به آنها گلابی داد.
درمان یبوست شدید با پاپایا
پاپایا حاوی آنزیم های پروتئولیتیک مانند پاپائین و چیپاپائین است که هضم را بهتر و تسهیل می کند و به عنوان داروی طبیعی برای یبوست استفاده می شود. درصد بالای فیبر غذایی نیز باعث کاهش علائم و نشانه های یبوست می شود. همچنین پیشنهاد می شود که سیب و پاپایا را باید با معده خالی خورده شود تا نتیجه خوبی داشته باشند.
پرتقال برای درمان یبوست شدید
پرتقال برای فیبر زیادش شناخته شده است، که در مدیریت مشکلات مرتبط با یبوست موثر است و هضم را آسان می کند.
سیب برای درمان یبوست شدید
همه این ضرب المثل را می شناسند ” خوردن روزانه یک سیب شما را از پزشک دور نگه می دارد”. سیب در درمان و مدیریت بسیاری از بیماری ها مورد استفاده قرار می گیرد. به دلیل ماهیت فیبری زیادش، حرکت روده را بهبود می بخشد.
درمان یبوست شدید با آب آناناس
آب آناناس حاوی برملائین است که برای هضم و عملکرد صحیح دستگاه گوارش مفید است. آن را برای حل مشکل سوء هاضمه و نیز کنترل اسیدیته بیشتر در معده کمک می گیرند. بنابراین، این کمک می کند یبوست را کاهش دهید.
پیاده روی صبحگاهی مناسب درمان یبوست شدید
نوشیدن آب ولرم در پیاده روی صبحگاهی می تواند مانند پاناساکت برای یبوست عمل کند. اگر کسی در صبح راه برود یا تند راه برود می تواند حرکات روده اش را بهبود ببخشد.
شیر برای درمان یبوست شدید
شیر همچنین می تواند یبوست را کاهش دهد. برای گرفتن نتیجه خوب، شیر را باید بعد از شام در شب بخورید.
یوگا مفید درمان یبوست شدید
برای مدیریت موثر و درمان مشکلات یبوست و مناسب است. یوگاهایی مانند بوه یانسانانا، پکن مکتسانا، هالازانا، نواکاسانا، تریکوناسانا، کافالفاتی و پرانایاما در درمان یبوست بسیار مفید هستند.
روغن نارگیل برای درمان یبوست شدید
روغن نارگیل در رژیم غذایی یکی از موارد خوب برای از بین بردن یبوست است و آب این میوه نیز در این شرایط مفید است.
درمان یبوست شدید با خوردن آب از ظرف مسی
ظرف آب مسی باید یک شب در آب نگهداری شود زیرا برای یبوست سودمند است.
سبزیجات سبز و برگ سبز برای درمان یبوست شدید
سبزیجات سبز و برگ سبز تازه در درمان یبوست بسیار مفید هستند. این سبزیجات تازه دارای مقدار فراوانی فیبر و مواد زیری هستند که هضم آن را آسان می کنند و به درمان یبوست کمک می کنند.
موز مفید در درمان یبوست شدید
به علت وجود پکتین به عنوان هیدروکلوئید و مقدار زیادی از فیبر، موز کمک می کند تا حرکت روده آسان شود و به این ترتیب یبوست درمان شود.
عوارض درمان نکردن خشکی مزاج
این عارضه یکی از انواع بیماری های دستگاه گوارش است که در صورت بی توجهی به آن می تواند عوارض متعددی را به همراه آورد، از جمله مهمترین این عوارض، ابتلا به برخی از انواع بیمار های ناحیه ی مقعد است که در اثر افزایش فشار به این ناحیه ایجاد می شود و با درد سایر مشکلات را نیز به همراه خواهد داشت. از عوارض عدم درمان این بیماری می توانیم به این موارد اشاره کنیم:
- بی اشتهایی
- درد شکم
- هموروئید
- فیشر
چگونه از ابتلا به یبوست جلوگیری کنیم؟
موارد زیر می تواند به شما در جلوگیری از ابتلا به یبوست مزمن کمک کند:
- غذاهای پر فیبر از جمله لوبیا، سبزیجات، میوه ها، غلات کامل و سبوس را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
- کمتر غذاهای حاوی فیبر کم مانند غذاهای فرآوری شده و لبنیات و محصولات گوشتی مصرف کنید.
- به مقدار زیاد مایعات بنوشید.
- تا حد امکان پر تحرک باشید و سعی کنید به طور منظم ورزش کنید.
- سعی کنید استرس خود را مدیریت کنید.
- تمایل به دفع مدفوع را نادیده نگیرید.
- سعی کنید برنامه منظمی برای اجابت مزاج به خصوص بعد از غذا ایجاد کنید.
- اطمینان حاصل کنید که کودکانی که شروع به خوردن غذاهای جامد می کنند، فیبر زیادی در رژیم غذایی خود دریافت می کنند.