علت خشکی دهان و گلو در خواب | درمان فوری خشکی گلو در شب

علت خشکی دهان و گلو در خواب چیست؟ آیا خشکی دهان دلیل بر وجود بیماری می باشد؟ گاهی اوقات پیش می آید در طول خواب و یا صبح هنگام بیدار شدن متوجه خشک شدن شدید دهان و گلو می شویم. در این بخش از سلامتی پارس مگ ابتدا به بررسی علت این مشکل پرداخته، و سپس راه های درمان آن را پیش رویتان می گذاریم.

خشکی دهان چیست؟

خشکی دهان که به آن زروستومیا (Xerostomia) نیز گفته می‌شود یک مشکل مرتبط با سلامتی است که غدد بزاقی دهان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این مسئله باعث می‌شود که بدن نتواند بزاق کافی برای مرطوب نگه داشتن دهان تولید کند و درنتیجه دهان دچار کمبود بزاق می‌شود. در برخی موارد بزاق اصلا تولید نمی‌شود و در برخی شرایط، تولید بزاق کافی نیست.

اگرچه خشکی دهان یک مشکل مرتبط با سلامتی است اما معمولا به‌تنهایی بروز پیدا نمی‌کند. این مسئله معمولا از یک بیماری دیگر مثل بیماری شوگرن یا بیماری خود ایمنی مانند آرتریت روماتوئید (RA) یا مشکلاتی مانند کم‌آبی بدن، مصرف دارو یا شیمی‌درمانی اتفاق می‌افتد. به همین دلیل اگر خشکی دهان را چه در خواب و چه در طول روز تجربه می‌کنید مهم است در این مورد با پزشک صحبت کنید و از علت این مسئله و درمان آگاه شوید.

علت خشکی دهان و گلو در خواب در صبح چیست؟

خشکی صبحگاهی دهان به دلیل عدم تولید کافی بزاق است. دلایل مختلفی باعث ایجاد این مشکل می‌شوند. آپنه خواب، مصرف برخی داروها، پیری و درمان سرطان از دلایل خشکی در صبح هستند.

علائم مرتبط با خشکی دهان در خواب چیست؟

علائم خشکی مداوم دهان در شب می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• بزاق غلیظ یا چسبناک
• بوی بد دهان
• تغییر در حس چشایی
• مواجهه با مشکل در هنگام استفاده از دندان مصنوعی
• مشکل در جویدن یا بلعیدن
• گلودرد
• شیاردار شدن زبان
• حفره‌های دندان

خشکی دهان در خواب چه عللی دارد؟

علت خشکی دهان و گلو در خواب می تواند تنفس از طریق دهان باشد

عاداتی که در زمان خواب دارید می‌تواند علت خشک شدن دهان در شب باشد. اگر شما با دهان باز بخوابید، احتمال زیادی وجود دارد که با احساس خشکی در دهان بیدار شوید. خوابیدن با دهان باز می‌تواند به دلیل عادت، مسدود شدن راه تنفسی یا دیگر بیماری‌ها باشد. خروپف کردن و آپنه تنفسی نیز می‌توانند باعث تنفس از طریق دهان و خشکی دهان شوند.

آب نخوردن در شب

یکی از اصلی‌ترین علت‌های خشک شدن پوست بدن و خشکی دهان در شب و هنگام خواب این است که شما آب نمی‌خورید. هنگامی که به اندازه‌ی کافی آب نخورید، بدن شما دهیدراته می‌شود و آب بیشتری از دست می‌دهد. در این موقع معمولا اولین جایی که خشکی را نشان می‌دهد، دهان است. از طرفی پوست نیز ممکن است دچار خارش بدن در شب بشود.

داروها؛ علت خشکی دهان و گلو در خواب

داروها به عنوان یکی از اصلی‌ترین علت خشکی دهان در نیمه‌شب شناخته می‌شوند. هزاران دارو می‌تواند باعث خشکی دهان شود. داروهایی که در زیر آمده‌اند می‌توانند موجب خشکی دهان شوند:

• داروهایی که برای درمان مشکلات سینوزیت استفاده می‌شوند.
• برای فشارخون بالا استفاده می‌شوند.
• برای بیماری‌های روانی مثل اضطراب یا افسردگی استفاده می‌شوند.
• برای بیماری پارکینسون هستند.
• برای بهبود مشکلات خواب هستند.
• برای درمان حالت تهوع و استفراغ استفاده می‌شوند.
• در درمان اسهال کاربرد دارند.

اگر از چند دارو به صورت هم‌زمان استفاده کنید، بیشتر ممکن است که به خشکی دهان دچار شوید. اگر شما مجبور باشید به صورت دائمی از برخی داروها استفاده کنید، ممکن است دچار خشکی دهان مزمن شوید.

بسیار مهم است که با پزشک خود درباره راه‌های بهبود خشکی دهان صحبت کنید. شاید لازم باشد که تغییری در داروهایتان ایجاد کنید که علت خشکی دهان در شب برطرف شود.

سن یکی از علت خشکی دهان و گلو در خواب است

بالا رفتن سن علت خشکی دهان در خواب شبانه است. حدود 30 درصد از افراد بالای 65 سال و 40 درصد از افراد بالای 80 سال دچار این مشکل می‌شوند.

بالا رفتن سن به تنهایی ممکن است علت خشکی دهان نباشد. ممکن است شما خشکی دهان را در اثر عوارض جانبی داروهای مورد استفاده تجربه کنید. ابتلا به بیماری‌هایی مثل دیابت، آلزایمر، و پارکینسون هم می‌تواند علت این مشکل باشد.

دیابت؛ علت خشکی دهان و گلو در خواب

اگر شما مبتلا به دیابت هستید، به دلایل زیادی ممکن است دچار خشکی دهان شوید. اگر سطح قند خون شما همیشه بالا است، ممکن است دائماً حس کنید بدنتان کم آب است. یک علت خشکی وچسبندگی دهان استفاده از داروهای دیابت است.

برای کاهش احتمال خشکی دهان ، مطمئن شوید که دیابت را تحت کنترل دارید. با پزشک خود درباره داروهایی که مصرف می‌کنید صحبت کنید تا موارد جدیدی را برای بهبود خشکی دهان جایگزین کند.

بیماری آلزایمر علت خشکی دهان و گلو در خواب

بیماری آلزایمر می‌تواند توانایی بدن برای آب‌رسانی را از بین ببرد یا اینکه فرد نتواند تشخیص دهد که باید آب بخورد. این اتفاقات در نهایت باعث کم‌آبی بدن و خشکی دهان در شب می‌شود.

خشکی دهان همچنین می‌تواند با سرگیجه، افزایش ضربان قلب و هذیان‌گویی همراه باشد. کم‌آبی در افراد مبتلا به بیماری آلزایمر می‌تواند موجب مراجعه مکرر آن‌ها به پزشک و حتی بستری شدن آن‌ها شود.

اگر اطراف شما فردی مبتلا به آلزایمر وجود دارد، او را تشویق کنید مقادیر زیادی آب بنوشند. تغییر در محل زندگی یا اقلیم محیط نیز می‌تواند موجب این مشکل شود.

سندروم شوگرن؛ دلیل خشک شدن دهان در خواب

سندروم شوگرن یک بیماری خود ایمنی است که بافت پیوندی بین غدد اطراف دهان و چشم را تحت تأثیر قرار می‌دهد. یکی از نشانه‌های اولیه این بیماری خشکی دهان است. این بیماری بیشتر در خانم‌های یائسه شده دیده می‌شود.

هیچ راهی برای درمان این بیماری خود ایمنی وجود ندارد. پزشک تنها می‌تواند به شما کمک کند که علائم بیماری را تحت کنید.

درمان سرطان می‌تواند؛ علت خشک شدن دهان هنگام خواب باشد

درمان سرطان‌هایی که در ناحیه سر و گردن وجود دارد می‌تواند دلیل خشکی دهان در شب‌ها باشد. پرتودرمانی که مستقیماً با سر و گردن در تماس باشد می‌تواند غدد بزاقی را تحت تأثیر قرار داده و خشکی دهان مزمن را به همراه داشته باشد.

شیمی درمانی نیز می‌تواند موجب خشکی موقت دهان شود. خشکی دهان می‌تواند بلافاصله بعد از شیمی درمانی به وجود بیاید یا اینکه ماه‌ها و سال‌ها دیده شود.

الکل و تنباکو علت خشکی دهان و گلو در خواب

بعد از مصرف الکل یا تنباکو ممکن است خشکی دهان را تجربه کنید. الکل خاصیت اسیدی دارد و می‌تواند به کاهش آب بدن، خشکی دهان و حتی مشکلات دندانی کمک کند. حتی ممکن است بعد از استفاده از دهان‌شویه‌های حاوی الکل نیز احساس خشکی در دهان داشته باشید. دخانیات نیز می‌توانند میزان بزاق تولید شده را تحت تأثیر قرار دهند.

استفاده از مواد مخدر علت خشکی دهان در شب است

برخی مواد مخدر باعث خشکی دهان می‌شوند. موادی مثل تنباکو، اکستازی، هروئین و شیشه می‌توانند از ترشح بزاق جلوگیری کرده و خشکی در دهان ایجاد کنند.

استفاده از مواد مخدر می‌تواند سلامت دهان را به خطر انداخته و توانایی شما برای مراقبت از دندان‌ها را مختل کند. شیشه بسیار اسیدی است و بلافاصله بعد از مصرف می‌تواند منجر به پوسیدگی دندان شود.

مشکل در وضعیت سلامتی

• آلرژی: آلرژی می‌تواند باعث شود فرد علائم ناخوشایندی مانند خشکی گلو را تجربه کند.
• سرماخوردگی یا آنفولانزا: برخی از بیماری های موقتی مانند سرماخوردگی یا برخی از موارد آنفلونزا خشکی گلو را به همراه دارد.
• گلودرد استرپتوکوکی: گلودرد استرپتوکوکی عفونتی است که به وسیله باکتری‌هایی ایجاد می‌شود که باعث خشکی دردناک گلو می‌شوند.
• رفلکس اسید: گلوی خشک ممکن است علامت رفلاکس اسید باشد. اسید موجود در لوله غذا باعث سوزش، گلوی خشک و همچنین باعث مشکل در بلع، سرفه خشک، صدای خشن هستند.
• ورم لوزه: خشک شدن گلو ممکن است نشانه‌ای از ورم لوزه باشد. التهاب لوزه‌ها معمولاً در اثر عفونت با ویروس ایجاد می‌شوند، اما می‌تواند توسط باکتری‌ها ایجاد شود. لوزه‌ها توده‌های گوشتی در قسمت پشت گلو هستند که به مبارزه با عفونت‌ها کمک می‌کنند.

درمان‌های خانگی خشکی دهان در خواب چیست؟

برای اینکه به درمان خشکی دهان در خواب کمک کنید می‌توانید از چند راهکار در خانه استفاده کنید که در ادامه با این راهکارها آشنا می‌شوید.

عسل

عسل حاوی خاصیت ضدعفونی کننده طبیعی است و همچنین خاصیت التیام بخش دارد. می‌توانید عسل را به تنهایی مصرف کنید یا چند قاشق غذاخوری از آن را در مقداری آب داغ بریزید و سپس بنوشید. دو قاشق غذاخوری عسل را در یک لیوان آب گرم اضافه کنید و با نوشیدن آن فوراً اثرات تسکین دهنده آن را احساس کنید.

آب نمک

ثابت شده که قرقره کردن آب نمک باعث کاهش درد گلو می‌شود. نمک می‌تواند مانع از رشد باکتری‌ها در دهان و گلو شود و از بروز بیماری‌ها جلوگیری کند. با نصف قاشق چایخوری نمک و هشت اونس آب گرم، آب نمک درست کنید. 30 تا 60 ثانیه آن را در دهان خود قرقره کرده و سپس بیرون بریزید. لذا این راه حل بلافاصله درد را بر طرف نمی‌کند، بلکه به تمیز کردن و جلوگیری از عوارض بعدی کمک می‌کند.

لیمو

لیمو می‌تواند به از بین بردن مخاط و پاکسازی گلو از مواد تحریک کننده کمک کند. لیمو همچنین حاوی ویتامین C است که می‌تواند باعث تقویت سیستمی ایمنی بدن شود و به شما در مقابله با هرگونه عفونتی که مبتلا هستید کمک کند. یک قاشق چایخوری آب لیمو تازه در یک فنجان آب گرم این ترفند را به خوبی انجام می‌دهد.

چای

انواع مختلفی از چای طبیعی در بازار وجود دارند که می‌توانند به کاهش درد و خشکی گلو کمک کنند. چای سبز و چای میخک حاوی خواص ضد باکتریایی و ضد التهابی هستند که می‌توانند در مبارزه با عفونت‌هایی که باعث ایجاد درد و خشکی گلو می‌شوند، کمک کنند. چای نعناع هم می‌تواند به طور موقت گلو را بی‌حس کند و این خود باعث می‌شود خشکی گلو تا حدی تسکین پیدا کند.

چای بابونه نیز می‌تواند گلوی شما را نرم کرده و آن را آبرسانی کند و بدون درد نگه دارد. چای‌های دیگری مانند تمشک همچنین به کاهش درد و ناراحتی ناشی از خشکی گلو کمک می‌کنند. لذا اطمینان حاصل کنید که چای شما حاوی کافئین نباشد، زیرا این عامل می‌تواند مانع از خواب راحت شود و همه ما می‌دانیم خواب چقدر در زندگی افراد حائز اهمیت است.

سوپ

سوپ‌های خانگی ممکن است بر روی خشکی گلو تاثیرگذار باشند، اما یک مایع گرم (ولرم) می‌تواند خشکی و درد ناشی از خشکی را تسکین دهد و گلو را نرم کند.

قطره‌های سرفه آور

این قطره‌ها باعث ترشح بزاق می‌شوند و گلو را مرطوب نگه می‌دارند و باعث کاهش درد می‌شوند.

ایبوپروفن یا استامینوفن

این داروهای بدون نسخه می‌توانند درد گلو را کاهش دهند. اگر فشار خون بالا یا هرگونه بیماری قلبی دارید، ابتدا از پزشک خود در مورد مصرف این داروها سؤال کنید.

ریشه گیاه شیرین بیان

مخلوط کردن آن با آب، باعث تسکین درد گلو و کاهش سرفه می‌شود.

سرخارگل (Echinacea Purpureae)

بر طبق مطالعات انجام شده، اسپری اکیناسه یا مریم گلی به اندازه اسپری‌های گلو بدون نسخه سنتی، در تسکین خشکی گلو مؤثر است. سرخارگل به از بین بردن سرفه‌های مخاطی گلو کمک کرده و درمانی برای گلو درد و حتی آبریزش بینی است.

ریشه ختمی (Marshmallow)

یک مطالعه در سال 2005 نشان داد که یک شربت سرفه گیاهی حاوی ریشه ختمی در درمان سرفه‌های ناشی از سرماخوردگی و برونشیت مؤثر است.

سرکه سیب

اگرچه خوشایندترین راه نیست، اما یک قاشق غذاخوری می‌تواند به درمان کمک کند. این ماده حاوی اسیدهایی است که تحقیقات نشان داده است که خاصیت ضد میکروبی دارد و پاتوژن‌هایی که منجر به عفونت و در نتیجه سرفه می‌شوند را از بین می‌برند.

فلفل قرمز

یک قاشق چایخوری از آن را با هشت اونس آب مخلوط کنید. فلفل قرمز سرشار از ویتامین C است و چون در همان استفاده اولیه گلو را بی‌حس کرده و آن را آرام می‌کند، به عنوان یک ضد درد طبیعی (تسکین دهنده درد) مورد استفاده قرار می‌گیرد.

روغن‌های طبیعی

روغن‌های طبیعی خاص، مانند روغن جوز هندی، ترنج و سرو، همه حاوی «کامفن» هستند که خاصیت مرطوب کنندگی دارند.

• در طول روز به‌صورت مکرر آب بنوشید و از خوردن بیش‌ازحد غذاهای شور به‌خصوص در شب اجتناب کنید.
• اگر شب‌ها از خواب بیدار می‌شوید و دهانتان خشک است، یک لیوان آب را در کنار تختخواب خود قرار دهید.
• مصرف کافئین را کنترل کنید و اگر لازم است مصرف کافئین را کاهش دهید. کافئین می‌تواند باعث تشدید خشکی دهان شود.
• برای حفظ رطوبت در هوا، شب‌ها در اتاق خود یک دستگاه بخور قرار دهید.
• سعی کنید با بینی نفس بکشید نه از طریق دهان.
• آدامس بدون قند بجوید یا آب‌نبات بدون قند بمکید.
• از خمیردندان مخصوص دهان خشک، بزاق مصنوعی یا قرص‌های محرک بزاق استفاده کنید.
• از استفاده از دهان‌شویه که حاوی الکل است خودداری کنید زیرا این نوع دهان‌شویه می‌تواند باعث خشکی دهان شود. بنابراین، به‌جای آن از دهان‌شویه فاقد الکل استفاده کنید.
• سعی کنید از مصرف آنتی‌هیستامین‌ها یا داروهای ضد احتقان بدون نسخه اجتناب کنید، زیرا این داروها می‌توانند باعث خشکی دهان شما شوند.
• از مصرف سیگار یا جویدن تنباکو اجتناب کنید.

درمان‌های پزشکی برای خشکی دهان در خواب چیست؟

درمان‌های پزشکی خشکی دهان در خواب به علت این مسئله بستگی دارد. بنابراین، روش درمان آن در هر فردی متفاوت است. اگر خشکی دهان شما در خواب به علت مصرف داروها باشد و روش‌های درمان خانگی نیز موثر نباشند، ممکن است پزشک در هنگام ارائه خدمات یا مشاوره پزشکی تلفنی، داروهای شما را جایگزین کند یا دوز آن‌ها را تغییر دهد. از سوی دیگر، پزشک یا دندانپزشک ممکن است برای تولید بیشتر بزاق در دهان شما، داروهایی را تجویز کند.

در برخی موارد خاص، ممکن است پزشک برای جلوگیری از پوسیدگی دندان‌ها از فلورایدتراپی استفاده کند. اگر خشکی دهان شما ناشی از مشکلات بینی مانند انحراف شدید تیغه بینی باشد و به این دلیل، شما برای نفس کشیدن با دهان باز می‌خوابید، ممکن است پزشک جراحی را به شما توصیه کند. سپتوپلاستی (Septoplasty) یک جراحی متداول است که می‌تواند انحراف تیغه بینی را اصلاح کند. معمولا علائم مرتبط با انحراف تیغه بینی پس از انجام این جراحی برطرف می‌شوند.

پیشگیری از خشکی گلو

به عنوان مثال برخی از موارد خشکی گلو با تغییر سبک‌های غلط زندگی مانند ترک سیگار کاهش می‌یابد. اما می‌دانیم که گفتن همیشه آسان‌تر از عمل کردن است. اما بعضی از موارد ساده ممکن است به پیشگیری از خشکی گلو کمک کنند که به شرح زیر هستند:

• تغییر سبک زندگی: کاملا واضح است که سیگار نکشیدن و جلوگیری از نوشیدن بیش از حد الکل، تأثیر مثبتی بر گلوی فرد و سایر جنبه‌های سلامتی او خواهد گذاشت.
• حفاظت: سعی کنید با شستن منظم دست و سایر اقدامات پیشگیرانه، از ابتلا به بیماری‌هایی مانند سرماخوردگی و آنفولانزا خودداری کنید.
• رفتار: خروپف را می‌توان با راه حل‌های ساده درمان کرد که این خود می‌تواند مانع از نفس کشیدن از راه دهان شود و خشکی گلو را بهبود بخشد.

عوارض خشکی دهان

بزاق نقش مهمی در حفظ سلامت دهان شما دارد. اگر خشکی دهان دارید، ممکن است مشکلات دیگری را نیز تجربه کنید، مانند:

• احساس سوزش یا درد در دهان شما
• لب های خشک
• بوی بد دهان (هالیتوزیس)
• کاهش یا تغییر حس چشایی
• عفونت های مکرر دهان، مانند برفک دهان
• پوسیدگی دندان و بیماری لثه
• مشکل در صحبت کردن، خوردن یا بلعیدن

چه زمانی لازم است به پزشک مراجعه کنید؟

• خشکی دهان شما با روش‌های درمانی خانگی و درمان‌های بدون نسخه بهبود پیدا نمی‌کند.
• در غذا خوردن با مشکل مواجه هستید.
• خشکی دهان تاثیر مستمری بر روی حس چشایی شما دارد.
• فکر می‌کنید خشکی دهان، یکی از عوارض جانبی داروهایی است که مصرف می‌کنید.
• علائم حفره دندان را نیز دارید.
• بوی بد دهان را تجربه می‌کنید که این بوی بد رفع نمی‌شود.
• به زخم دهان دچار هستید.
• خشکی چشم را نیز تجربه می‌کنید.
• تکرر ادرار را نیز تجربه می‌کنید.