خواص چای سبز برای بدن بسیار زیاد است. اگر به نوشیدن چای اعتیاد دارید بهتر است چای سبز را جایگزین چای سیاه کنید، تا هم از خواص آن بهره مند شوید، و هم به چربی سوزی و کاهش وزن بدنتان کمک کنید.
خواص چای سبز برای بدن
حاوی ترکیبات بیواکتیو است
آبرسانی و چربی‌سوزی تنها خواص چای سبز نیستند. گیاه چای سبز حاوی طیف وسیعی از ترکیبات سالم است. این چای سرشار از پلی‌فنول‌ها است که از ترکیبات طبیعی هستند و فواید زیادی برای سلامتی بدن دارند. کاهش التهاب و کمک به مبارزه با سرطان از جمله‌ی این فواید محسوب می‌شوند.
چای سبز حاوی نوعی کاتچین به نام اپیگالوکاتچین است. کاتچین‌ها آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی هستند که از آسیب سلولی جلوگیری می‌کنند و فواید دیگری هم دارند. این ترکیبات میتوانند شکل‌گیری رادیکال‌های آزاد در بدن را کاهش دهند و از سلول‌ها و مولکول‌ها در برابر آسیب دیدن محافظت کنند. رادیکال‌های آزاد نقش مهمی در پیری و بروز بسیاری از انواع بیماری‌ها دارند.
اپیگالوکاتچین یکی از قدرتمندترین ترکیبات موجود در چای سبز است. تحقیقات مختلف به بررسی توانایی این ترکیب در درمان بیماری‌ها پرداخته‌اند. نتایج تحقیقات نشان داده‌اند که این ترکیب یکی از ترکیبات اصلی است که به چای سبز خواص درمانی می‌دهد. علاوه بر این چای سبز مقداری مواد معدنی دارد که به سلامتی بدن فایده می‌رسانند. چای سبز باکیفیت بخرید، چون بعضی از چای سبز‌هایی که کیفیت پایین‌تری دارند، میتوانند حاوی مقدار زیادی فلوراید باشند.
به کاهش وزن کمک میکند
به سراغ یکی از شناخته شدهترین خواص چای سبز، یعنی لاغری و کاهش وزن برویم. متأسفانه باید اعلام کنیم که یک سوم جمعیت جهان دچار اضافه وزن هستند. چای سبز به دلیل اینکه حاوی اپیگالوکاتچین است، به کاهش چربی بدن، لاغری و کاهش سایز دور کمر کمک میکند. در ادامه به نحوه‌ی اثرگذاری چای سبز در کاهش وزن اشاره می‌کنیم.
سوخت‌وساز و اکسیداسیون چربی را بهبود می‌بخشد
کاتچین و کافئین موجود در چای سبز سرعت سوخت‌وساز بدن را افزایش می‌دهند و اکسیداسیون چربی را تحریک می‌کنند. یک مطالعه به این نتیجه رسید که عصاره‌ی چای سبز اپیگالوکاتچین زیادی دارد که ژن‌هایی را تحریک میکند که در تجزیه‌ی چربی نقش دارند. نتایج یک مطالعهی دیگر نشان داد که اپیگالوکاتچین چای سبز از طریق کاهش جذب لیپید، چربی شکم را تا ۳۷ درصد کاهش داد.
ترموژنزیس را تحریک میکند
عصاره‌ی چای سبز تولید گرمای طبیعی بدن (ترموژنسیس) را تحریک میکند که این موضوع در کاهش وزن مفید است. کافئین و کاتچین موجود در این نوع چای هم در این زمینه اثرگذار تلقی می‌شوند.
گرسنگی را کاهش می‌دهد
دانشمندان در مطالعهی حیوانی انجام شده روی موش‌های صحرایی به این نتیجه رسیدند که اپیگالوکاتچین میزان هورمون سیری به نام لپتین را در بدن افزایش داد. این موضوع منجر به کاهش ۶۱ درصدی مصرف غذا و کم شدن ۲۱ درصدی وزن بدن شد.
عملکرد فیزیکی بدن را کاهش می‌دهد
اپیگالوکاتچین چای سبز یا عصاره‌ی آن به کاهش احساس خستگی در ورزشکاران کمک می‌کنند. این موضوع باعث بهبود فعالیت فیزیکی و افزایش سرعت فرآیند ریکاوری می‌شود.
کالری آن صفر است
چای سبز کالری ندارد. افرادی که قصد کاهش وزن دارند و رژیم هستند، میتوانند با خیال راحت و بدون اینکه نگران کالری مصرفی خود باشند، دو تا سه لیوان چای سبز در روز مصرف کنند.
ممکن است عملکرد مغز را بهبود ببخشد
چای سبز علاوه بر اینکه به افزایش هوشیاری کمک میکند، ممکن است در بهبود عملکرد مغز هم مفید باشد. ترکیب فعال چای سبز کافئین است که به‌عنوان یک محرک شناخته می‌شود.
تحقیقات نشان داده‌اند که کافئین می‌تواند جنبه‌های مختلف عملکرد مغز مثل خلق‌وخو، زمان واکنش و حافظه را بهبود ببخشد. کافئین تنها ترکیب چای سبز نیست که برای مغز مفید است. این چای اسیدآمینه‌ی ال_تیانین هم دارد که سطح دوپامین و تولید پرتوی آلفا را در مغز افزایش می‌دهد.
نتایج مطالعات مختلف نشان می‌دهند که کافئین و ال_تیانین هر دو میتوانند اثرات قدرتمندی در بهبود عملکرد مغز داشته باشند. بسیاری از افراد گزارش کرده‌اند زمانی که چای سبز می‌نوشند، در مقایسه با وقتی که قهوه مصرف می‌کنند، عملکرد بهتری دارند و سطح ثابت‌تری از انرژی را تجربه می‌کنند.
آنتی‌اکسیدان‌های آن ممکن است به مبارزه با بعضی سرطان‌ها کمک کنند
تقسیم سلولی کنترل نشده و گسترش سلول‌های غیرطبیعی باعث سرطان می‌شوند. سرطان یکی از دلایل رایج مرگ‌ومیر در جهان به شمار می‌رود. آنتی‌اکسیدان‌های قدرتمند موجود در چای سبز ممکن است از طریق از بین بردن رادیکال‌های آزاد که منجر به آسیب‌اکسیداتیو به سلول‌ها و DNA می‌شوند، به مبارزه با سرطان کمک کند. در ادامه خواص چای سبز در درمان بعضی از سرطان‌ها آورده شده است.
سرطان سینه
در یک مطالعه نشان داده شد که اپیگالوکاتچین خطر ابتلا به سرطان سینه را تا ۱۹ درصد و احتمال بروز دوباره‌ی آن را تا ۲۷ درصد کاهش داد. خواص ضدسرطانی چای سبز ممکن است به کاهش گسترش سرطان سینه و سطح گونه‌‌های فعال اکسیژن کمک کند. اپیگالوکاتچین فعالیت ژن‌های سرطان و تکثیر سلول‌های سرطانی را کاهش می‌دهد.
سرطان روده‌ی بزرگ
چای سبز همچنین در کاهش احتمال ابتلا به سرطان روده‌ی بزرگ در افراد غیرسیگاری اثرگذار است. در یک مطالعه نشان داده شد که افزایش ۲ گرمی مصرف چای سبز باعث کاهش خطر ۱۲ درصدی ابتلا به سرطان روده‌ی بزرگ شد. محققان در یک مطالعهی دیگر به این نتیجه رسیدند افرادی که به مدت شش ماه چای سبز نوشیدند، ۱۷ درصد کمتر در معرض سرطان دستگاه گوارش قرار داشتند.
سرطان ریه
نوشیدن دست‌کم سه فنجان چای سبز در روز ممکن است خطر ابتلا به سرطان ریه را در افراد سیگاری کاهش دهد. اپیگالوکاتچین به متوقف شدن تکثیر سلول‌های سرطانی کمک کرده و سموم محیطی و عوامل سرطان‌زا را پاکسازی میکند.
سرطان پروستات
یک مطالعه نشان داد مردانی که چای سبز می‌نوشیدند، کمتر در معرض خطر ابتلا به سرطان پروستات قرار گرفتند.
چربی‌سوزی را افزایش می‌دهد
اگر به مواد تشکیل‌دهنده‌ی مکمل‌های چربی‌سوز نگاه کنید، به احتمال زیاد نام چای سبز را خواهید دید. تحقیقات علت این موضوع را توضیح داده‌اند. بر اساس نتایج تحقیقات مختلف، چای سبز چربی‌سوزی را افزایش می‌دهد و سرعت سوخت‌وساز بدن را بالا می‌برد. در یک مطالعه روی ۱۰ مرد سالم نشان داده شد مصرف عصاره‌ی چای سبز، چربی‌سوزی را تا ۴ درصد افزایش داد.
یک مطالعهی دیگر روی ۱۲ مرد سالم به این نتیجه رسید گروهی که چای سبز نوشیدند، در مقایسه با گروهی که پلاسبو مصرف کردند، ۱۷ درصد بیشتر اکسیداسیون چربی را تجربه کردند. البته بعضی از مطالعات افزایش سوخت‌وساز بدن توسط چای سبز را نشان نمی‌دهند.
پس این خاصیت چای سبز ممکن است به وضعیت سلامتی افراد بستگی داشته باشد. کافئین هم ممکن است از طریق متابولیسم اسیدهای چرب بافت چربی و قابل‌استفاده کردن آن‌ها برای انرژی، عملکرد فیزیکی را بهبود ببخشد.
مقاومت به انسولین و احتمال ابتلا به دیابت را کاهش می‌دهد
دیابت یکی از بیماری‌های رایج است که افراد را در هر سنی درگیر میکند. افرادی که دچار بیماری دیابت هستند، قند خون بالاتری دارند، چون یا بدنشان نمی‌تواند انسولین کافی تولید کند (دیابت نوع ۱) یا دچار مقاومت به انسولین (دیابت نوع ۲) می‌شود.
اپیگالوکاتچین چای سبز احساس سیری را افزایش می‌دهد، به کاهش وزن کمک میکند، مقاومت به انسولین را بالا می‌برد و سطح قند خون را تنظیم میکند. بر اساس نتایج تحقیقات انجام شده، مصرف سه فنجان چای سبز در روز می‌تواند احتمال ابتلا به دیابت نوع ۲ را تا ۴ درصد کاهش دهد.
ممکن است سلامت قلبی‌وعروقی را بهبود ببخشد
بیماری‌های قلبی‌وعروقی مانند بیماری قلبی و سکته بیشترین میزان مرگ‌ومیر را به خود اختصاص می‌دهند. علت این بیماری‌ها سطح بالای کلسترول بد (LDL) و تری‌گلیسیرید، چاقی و فشار خون بالا است. چای سبز به روش‌های زیر در بهبود سلامت قلبی‌وعروقی نقش دارد.
- ممکن است سطح کلسترول بد را کاهش دهد. در یک مطالعه نشان داده شد که اپیگالوکاتچین میزان کلسترول بد را پایین آورد. جمع شدن کلسترول در دیواره‌ی سرخرگ جریان خون را مسدود میکند.
- نوشیدن چای سبز چربی احشایی را تا ۱۷٫۸ درصد کاهش می‌دهد. همچنین در کاهش جذب کلسترول و اکسیداسیون LDL و کاهش فشار خون مفید است.
- دوز پایین چای سبز از فیبریلاسیون دهلیزی جلوگیری میکند و سلامت قلب را بهبود می‌بخشد.
برای پوست و مو عالی است
چای سبز به دلیل اینکه حاوی اپیگالوکاتچین است، برای پوست و مو مفید تلقی می‌شود. خواص چای سبز برای پوست و مو به شرح زیر است.
بروز علائم پیری را به تأخیر میاندازد
آنتی‌اکسیدان‌های موجود در چای سبز از پوست در برابر اشعه‌های مضر فرابنفش خورشید، استرس اکسیداتیو، آسیب پوست در اثر نور خورشید و سرطان پوست محافظت می‌کنند. این آنتی‌اکسیدان‌ها همچنین پیر شدن کلاژن پوست را به تأخیر میاندازند و پوست را جوان نگه می‌دارند.
التهاب پوست را کاهش می‌دهد
خواص چای سبز در مبارزه با التهاب، از پوست در برابر واکنش‌های التهابی و مشکلات پوستی مثل آکنه، درماتیت آتوپیک، کلوئید و… محافظت میکند.
از ریزش مو جلوگیری میکند
مطالعهی منتشر شده نشان داد که مصرف موضعی عصاره‌ی چای سبز روی کف سر به کاهش چربی آن کمک کرد. چای سبز همچنین در کاهش احتمال ابتلا به ریزش مو با الگوی مردانه (آلوپسی آندروژنیک) یا ریزش مو مفید واقع شد.
مو را لطیف و درخشان میکند
چای سبز ممکن است رشد مو را تحریک کرده و آن را نرم و لطیف کند. این نوع چای حاوی ترکیباتی مانند پلی‌فنول‌ها و ویتامین سی است که مو را درخشان می‌کنند.
ممکن است فشار خون را کاهش دهد
دنبال کردن رژیم غذایی نامناسب، تحرک نداشتن، سن، ژن و جنسیت از جمله عواملی هستند که ممکن است منجر به فشار خون بالا شوند. چای سبز در کاهش فشار خون و شل کردن عضلات اثرگذار است. محققان در یک مطالعه متوجه شدند که چای سبز یا عصاره‌ی آن می‌تواند فشار خون سیستولیک و دیاستولیک را در افراد مبتلا به اضافه وزن و چاقی کاهش دهد.
یک مطالعهی دیگر هم این موضوع را تأیید کرد. یکی دیگر از خواص چای سبز، ریلکس کردن عضلات است. علاوه بر این به کاهش سطح التهاب بدن و استرس اکسیداتیو کمک میکند.
ممکن است التهاب و آرتریت را کاهش دهد
التهاب اولین واکنش بدن به جراحت، عفونت یا بیماری‌های خودایمنی است و راه را برای درمان هموار میکند. اما التهاب مزمن یا مداوم ممکن است منجر به اضافه وزن، آلرژی، دیابت، آرتریت، بیماری‌های قلبی‌وعروقی و… شود. خواص ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی چای سبز به کاهش نشانگرهای التهاب در بیماری التهابی روده (IBD)، آرتریت، افزایش وزن ناشی از التهاب و اختلالات نورودژنراتیو کمک میکند.
بر اساس گزارش‌های انجمن آرتریت، فعالیت آنتی‌اکسیدانی اپیگالوکاتچین موجود در چای سبز ۱۰۰ برابر قدرتمندتر از ویتامین‌های سی و ای است. مصرف چهار تا شش فنجان چای سبز ممکن است ورم مفاصل را در افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید تسکین دهد. اپیگالوکاتچین مانع از مولکول‌های پیش‌التهابی می‌شود که التهاب و آرتریت را به دنبال دارند.
ممکن است افسردگی و اضطراب را کاهش دهد
بیش از ۳۰۰ میلیون نفر از مردم جهان دچار افسردگی هستند. تحقیقات مختلف خواص چای سبز در بهبود خلق‌وخو را تأیید کرده‌اند.
مطالعات نشان می‌دهند که کاتچین موجود در چای سبز به کاهش علائم افسردگی و اضطراب کمک میکند. آنتی‌اکسیدان‌های این چای هم در کاهش افسردگی در افرادی مفید هستند که قبلا سکته را تجربه کرده‌اند. چای سبز سطح هورمون استرس به نام کورتیزول را در بدن کاهش می‌دهد که معمولا با افسردگی و اضطراب در ارتباط است.
می‌تواند با باکتری، عفونت و ویروس مبارزه کند
میکروارگانیزم‌های بیماری‌زا مانند بعضی باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها منجر به عفونت می‌شوند. اپیگالوکاتچین یک آنتی‌بیوتیک طبیعی است. محققان به این نتیجه رسیده‌اند که این ترکیب می‌تواند از ریه در برابر عفونت‌های باکتریایی محافظت کند.
خواص ضدمیکروبی چای سبز به مبارزه با باکتری‌های دهان و عفونت دستگاه ادراری کمک میکند. مطالعات همچنین تأیید می‌کنند که چای سبز در مبارزه با عفونت‌های قارچی و ویروسی اثرگذار است.
خواص چای سبز برای مو
چای سبز حاوی مقادیر بسیار زیادی از انواع آنتی‌اکسیدان‌ها است که برای بهداشت پوست و مو فایده دارد؛ ازاین‌رو امروزه در تمام کرم‌ها و مواد آرایشی برای حفظ سلامتی پوست از یک قسمت چای سبز در فرمولاسیون کرم‌ها، ماسک موها، شوینده‌های پوستی و مواد آرایشی استفاده می‌شود.
چای سبز علاوه بر اپیگالوکاتچین که بر روی ریزش موی هورمونی (آندروژنیک) اثر گذاشته و مانع اثر هورمون تستوسترون و دی هیدروتستوسترون بر روی موها می‌شود، دارای ترکیب دیگری به نام کویرستین است که از تولید پروتئین التهابی به نام پروستاگلاندینD2 که علت دیگری از ریزش مو است، جلوگیری میکند و سبب افزایش خواص چای سبز برای مو می‌گردد. همچنین چای سبز دارای مقداری کافئین بوده که این ماده با تحریک lGF-1 در فولیکول مو باعث افزایش رشد مو می‌شود. برای همین امروزه در بیشتر شامپوهای جلوگیری از ریزش مو و تقویتی از عصاره چای سبز استفاده می‌شود.
خواص چای سبز برای ریه
یکی از مهمترین اعضای بدن ما که کار تنفس و رساندن اکسیژن به تمام بدن را دارد ریه است. به علت این که ریه دروازه ورود اکسیژن از محیط خارج به بدن نامیده می‌شود، در معرض انواع آلودگی‌ها و بیماری‌ها است و علاوه‌بر ورود اکسیژن، نقش محافظت از بدن را در مقابل این آلودگی‌ها دارد .نوشیدن چای سبز به افزایش سلامت ریه‌ها کمک بسیاری میکند و مهمترین خواص چای سبز برای ریه برطرف کردن برخی از انواع بیماری‌ها و آلودگی‌ها است.
بیماری‌های تنفسی متعددی وجود دارد که سلامت ریه‌ها را تهدید میکند؛ اما مهمترین آن‌ها ۱- برونشیت مزمن (COPD) است که سرفه و خلط طولانی مدتی ایجاد میکند و دیگری ۲- آمفیزم است که در طول زمان به ریه‌ها آسیب می‌رساند. مطالعات روی خواص چای سبز برای ریه نشان داده است چای سبز سرشار از پلی فنول‌ها بوده که دارای خواص ضدالتهابی هستند؛ از انسداد مزمن ریه ها و بیماری‌های نامبرده جلوگیری می کند. تحقیقات نشان داده است که نوشیدن دو فنجان چای سبز در روز با کاهش خطر (COPD) همراه است.
خواص چای سبز برای زنان
چای سبز حاوی پلی فنول‌ها و آنتی‌اکسیدان‌های زیادی است که برای پوست و مو بسیار موثر بوده و از اثر رادیکال‌های آزاد جلوگیری میکند و مانع از ایجاد چین و چروک و لکه بر روی پوست می‌شود. همچنین مانع از ریزش مو می‌شود و به رشد موها و رویش موهای جدید کمک میکند. به دلیل این خواص چای سبز برای زنان جذابیت بسیاری دارد. همچنین یکی از خوراکی‌های جلوگیری‌کننده از بسیاری از سرطان‌ها محسوب می‌شود.
همچنین چای سبز با افزایش چربی سوزی می‌تواند به کاهش وزن و تناسب اندام کمک کند. بهترین زمان برای مصرف چای سبز معمولاً دو ساعت پس از صرف هر وعده غذایی است؛ زیرا چای سبز نیز مانند چای سیاه می‌تواند در جذب آهن اختلال ایجاد کند. به خاطر داشته باشید که مصرف ۳ تا ۴ لیوان چای سبز در روز برای داشتن وزن مناسب و استفاده از خواص دیگر چای سبز کافی است و استفاده بیش از حد از چای سبز نه‌تنها سبب افزایش خواص چای سبز برای زنان نمی‌شود، بلکه باعث از دست رفتن آب و اختلال در الکترولیت‌های بدن می‌گردد.
خواص چای سبز برای آقایان
همان‌طور که گفتیم، چای سبز بر روی جلوگیری از ریزش مو و کمک به رویش موهای جدید اثر داشته و همچنین بر روی جلوگیری از چین و چروک و ایجاد لکه در پوست تاثیر می‌گذارد. چای سبز با داشتن انواع پلی فنول‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها یک ماده غذایی بسیار موثر در جلوگیری از بسیاری از سرطان‌ها بوده و در آقایان مانع سرطان پروستات می‌شود که مهمترین خواص چای سبز برای آقایان است.
همچنین چای سبز مانع از ایجاد ناراحتی‌های ریوی و عواملی که بر اثر بالا رفتن سن موجب احساس کهولت می‌شوند، می‌گردد. چای سبز در پایین آوردن قند خون بسیار موثر است و می‌تواند از ایجاد دیابت نوع دو جلوگیری کند.
چای سبز را چگونه دم آوریم؟
طعم طبیعی این چای تلخ است. برای طعم دادن یک چوب دارچین در قوری به مدت ۵ دقیقه دم کنید.
برای شیرین کردن چای سبز هم می‌توانید از نبات یا عسل استفاده کنید.
نوشیدن چای میزان سوخت و ساز بدن را به طور طبیعی افزایش داده و باعث سوختن چربی می شود. برای کاهش وزن می بایست روزانه 2 تا 4 فنجان از انواع چای سنتی خالص و یا چای سبز میل کنید که به این طریق می توانید در یک روز 70 کالری بسوزانید. آنتی اکسیدان موجود در چای 100 برابر موثرتر از ویتامین C و 24 برابر بهتر از ویتامین E می باشد.
البته باید دقت داشت که این راهکارهای لاغری و کاهش وزن زمانی جوابگو هستند که گزینه های مهم و تاثیرگذار دیگر بر لاغری مثل رژیم غذایی مناسب و ورزش و تحرک در طول روز مورد توجه قرار گیرد. و در سایه رعایت همه موارد است که نوشیدن انواع چایی نیز می تواند تا حدی در تسهیل سازی سوختو ساز بدن کمک کند. پس به تنهایی نوشیدن بیش از حد انواع چایی هم هرگز مفید واقع نخواهد بود و بالعکس ممکن است دارای عوارض مربوط به خود نیز باشد.
