صفر تا صد عمل تغییر جنسیت و قوانین تعیین شده برای آن در ایران

عمل تغییر جنسیت چیست و چگونه انجام می شود؟ مراحل انجام جراحی تغییر جنسیت به چه صورت است؟ آیا هر شخصی مجاز به انجام این عمل می باشد؟ شرایط قانونی لازم برای انجام این عمل چیست؟ هزینه ی آن چگونه محاسبه می شود؟ پاسخ تمام این سوالات را در این مقاله از سبک زندگی پارس مگ بخوانید.

انواع اختلالات جنسی

از میان مبتلایان به اختلالات جنسی، دو گروه تمایل بیشتری به تغییر نشان می دهند؛ افراد تراجنسی و دو جنسی

تراجنسی یا ترنس سکچوال (transsexual)

به کسانی گفته می شود که به دلیل نارضایتی از جنس خود، خواستار تغییر جنسیت شان هستند؛ زیرا جنسیتی که در روانشان حس می کنند با جنسیت جسم شان متضاد است.

این افراد از زمانی که خود را می شناسند، احساس می کنند به جنس دیگر تعلق دارند و در کالبدی اشتباه به دنیا آمده اند.

در واقع مبتلایان به «اختلال هویت جنسی» دچار نارضایتی از جنسیت خود هستند، بی آنکه هیچگونه ناسامانی یا مشکلی در جسم آنان مشاهده شود.

دوجنسی

در این اختلال، که با اصطلاح ابهام هویت جنسی شناخته می شود با فردی روبرو هستیم که از بدو تولد آلت تناسلی بینابین دارد.

تغییر جنسیت

تغییر جنسیت، چه از مرد به زن و چه از زن به مرد، فرآیندی بسیار پیچیده، شامل ارزیابی‌های روان‌پزشکی، روان‎‌درمانی، هورمون‌درمانی و درنهایت عمل جراحی است. عمل تغییر جنسیت، یک جراحی برگشت‌ناپذیر است، بنابراین افرادی که قصد انجام این جراحی را دارند، باید با دقت تمام جوانب آن‌ را درنظر بگیرند. در ادامه با عمل تغییر جنسیت، روش‌های انجام آن، انواع آن و عوارض احتمالی ناشی از جراحی، بیشتر آشنا می‌شویم.

عمل تغییر جنسیت چیست؟

عمل تغییر جنسیت، جراحی‌ای است، که برای تبدیل جنسیت افراد مبتلا به دیسفوریای جنسی، به جنسیت موردنظرشان انجام می‌شود. تغییر جنسیت به انگلیسی معادل عبارتSex Reassignment و عمل تغییر جنسیت به انگلیسی معادل Sex Reassignment Surgery است.

افراد مبتلا به دیسفوریا جنسی یا آشفتگی جنسی، احساس می‌کنند که در بدنی با جنسیت اشتباه به دنیا آمده‌اند. برای مثال، فردی که از نظر بیولوژیکی مرد است، بیشتر به‌عنوان یک زن شناخته می‌شود و یا بالعکس.

جراحی، اغلب آخرین مرحله در روند تغییر جنسیت است، بااین حال، عمل تغییر جنسیت، جراحی سنگین و برگشت‌ناپذیری است که تصمیم به انجام آن، در مراحل پایانی روند تغییر جنسیت نیز، چندان ساده نیست. در بسیاری از مواقع نیاز است، تا افرادی که پیش از این، به‌عنوان مبتلا به آشفتگی جنسی تشخیص داده شده‌اند، تحت مشاوره قرار گیرند تا آمادگی آن‌ها برای انجام عمل تغییر جنسیت تایید شود.

بیماران معمولاً ابتدا تحت هورمون درمانی قرار می گیرند. هورمون‌‌درمانی، با سرکوب صفات ثانویه جنسی، باعث می‌شود، تا فرد مبتلا به آشفتگی جنسی، بیشتر شبیه به جنس موردنظر خود به‌نظر برسد. برای مثال، مصرف آندروژن‌ها در زنان، باعث رویش موهای صوررت شده، یا مصرف استروژن و داروهای ضد آندروژن در مردان، باعث ایجاد خصوصیات زنانه می‌شود.

گاهی از بیماران درخواست می‌شود، که پیش از جراحی، مدتی، برای مثال یک سال را، در قالب جنسیت موردنظر خود زندگی کنند. برای مثال، ممکن است، یک مرد مبتلا به دیسفوریای جنسی، شروع به پوشیدن لباس زنانه کرده، اسم خود را تغییر دهد، و از ضمایر مونث برای خطاب قرار دادن خود در گفتگوها استفاده کند.

تفاوت ترنسکشوال با هموسیک شوال

اکثر اوقات افراد این دو مورد را با یکدیگر اشتباه می گیرند. در واقع ترنسکشوال ها افرادی هستند که با هویت جنسی خود مشکل دارند، بدین معنا که فرد جنسیت مرد داشته ولی خود را زن می داند و برعکس. به طور معمول این دسته از افراد برای برقراری ارتباط با جنس مخالف خود مشکلی ندارند.

اما افراد هموسیک شوال با جنسیت خود مشکل ندارد، بدین صورت که ظاهر خود را که یک مرد است می پذیرد و با آن مشکلی نخواهد داشت. ولی در ارتباط با جنس مخالف این گونه نیست و تمایلات این افراد به سمت جنس موافق خود می باشد.

لذا ترنسکشوال و هموسیک شوال کاملا با یکدیگر متفاوت هستند و لازم است آن ها را با هم افتراق بگذاریم تا مشکلی پیش نیایید.

تمایلات جنسی و جراحی تغییر جنسیت

در این قسمت تصمیم داریم به اصطلاحات مربوط به تمایلات جنسی بپردازیم. واژه استریت در واقع به کسی اطلاق می شود که تمایلات جنسی به طرف مخالف دارد که اکثریت مردم به این صورت هستند که مرد به زن و زن به مرد تمایل دارد.

واژه دیگر هتروسکچوال یا هترورومانتیک است. هتروسکچوال راجع به روابط جنسی است و هترورومانتیک روابط عاشقانه است. در مقابل کلمه ای است به معنای هموسکشوال وجود دارد که به معنای همجنسگرا است که در این افراد تمایل جنسی به جنس مخالف نیست و به جنس موافق است.

مرد با مرد و زن با زن می خواهد ارتباط داشته باشد. به مردانی که تمایل به برقراری ارتباط جنسی با مرد دارند “گی” گفته می شود. زنانی که به زنان تمایل دارند “لزبین” گفته می شود که هر دو جزو موارد هموسکشوال یا همجنسگرایی است.

یک ترنس چه مراحلی را بایستی سپری کند تا بتواند جراحی انجام دهد؟

به طور معمول افراد ترنس بایستی مراحلی را سپری کنند تا بتوانند اقدام به جراحی تغییر جنسیت نمایند که این مراحل عبارت است از:

آگاهی از احساسات درونی و اقدامات لازم در این زمان

چنین افرادی در دوره قبل از بلوغ تا زمان رسیدن به بلوغ، کاملا متوجه می شوند که احساسات درونی شان با جنسیت ظاهری آن ها متفاوت است. به همین خاطر با وجود داشتن چنین احساساتی می بایست به روانپزشک یا روانشناس مراجعه نموده و در این زمینه مشورت نمایند.

پس از مشاوره با روانپزشک در صورت آنکه تایید گردید فرد ترنس است، توصیه می شود که به مدت شش ماه تا دو سال برای ایجاد تطابق در جامعه با ظاهر جنسی که بدان تمایل دارد وارد جامعه شود. به طور مثال در صورت آنکه جنسیت فرد دختر است سعی نماید با لباس های دخترانه اما موهای کوتاه وارد اجتماع شوند.

اخذ مجوز رسمی جراحی تغییر جنسیت

در صورت آنکه این زمان سپری شد و روانپزشک تشخیص دهد فرد آمادگی انجام جراحی تغییر جنسیت را دارد، بایستی فرد به کمیسیون پزشکی جهت تایید ترنس بودن آن معرفی گردد. سپس فرد به دادگاه جهت اخذ مجوز رسمی و طی کردن مراحل قانونی برای انجام جراحی تغییر جنسیت ارجاع داده می شود.

عمل تغییر جنسیت چگونه انجام می شود؟

قبل از جراحی، نیاز است بیمار به مدت یک سال تحت درمان هورمونی قرار بگیرد.

تغییر جنسیت مرد به زن

در این افراد، جراحی با برداشتن بیضه ها و آلت تناسلی همراه است. ممکن است در این جراحی، غده پروستات نیز برداشته شود. از بافت بیضه در انقباض واژن و کلیتوریس استفاده می شود. لابیا (لب های اطراف واژن) نیز از پوست بیضه تشکیل می شود. پیشابراه نیز کوتاه تر خواهد شد.

در این افراد، جراحی پروتز سینه و بزرگ شدن سینه ها نیز نیاز می باشد.

با صلاحدید پزشک و مشورت با بیمار، تغییراتی در مشخصات ظاهری صورت و جراحی هایی مانند جراحی بینی، لیفت ابرو و یا جراحی فک و چانه نیز انجام خواهد شد.

این جراحی در اصل از یکسری جراحی ها تشکیل می شود و تمامی اقدامات برای برخورداری از فاکتورهای زنانه انجام می گیرد. جراح ناحیه تناسلی و آلت را کاملاً بر نمی دارد بلکه آن را بازسازی می کند.

در این جراحی ریش فرد و موهای زائد ناحیه تناسلی هم برداشته می شود. در این فاز از جراحی پوست آلت کشیده می شود و زمانی که به قدر کافی این کشیدگی انجام شود و طول کافی برای ساختن واژن مهیا گردد، می توان واژینوپلاستی را انجام داد.

یکی دیگر از جراحی های مورد نیاز برای تغییر جنسیت مرد به زن و یا ترنس زن، انجام جراحی پروتز سینه است تا حجم سینه ها افزایش یابد. البته خارج کردن بیضه ها گاهی اوقات می تواند تا حدی موجب رشد سینه ها شود. هرگونه پوست اضافی از بیضه بریده می شود تا برای ساخت لابیا ها از آن استفاده گردد. لابیا ها بر روی لبه های واژن قرار می گیرند.

• جراحی آلت تناسلی مرد به زن

برای انجام جراحی پنیل یا آلت تناسلی در ابتدا برشی در اطراف نوک آلت ایجاد می شود و پوست آلت از بدن جدا می شود. کلیتوریس از نوک آلت تناسلی ساخته می شود زیرا این ناحیه دارای احساس است و از عصب های بسیاری تشکیل شده است. دقیقاً همان عملکردی که کلیتوریس در زنان دارد، نوک آلت تناسلی در مردان می تواند داشته باشد.

سپس پوست به داخل بر می گردد و در داخل مجرای ادراری و مقعد گذاشته می شود. بعد از آن مجرای ادرار کوتاه می شود، طول مناسبی برای آن در نظر گرفته می شود و در موقعیت جدید خود قرار می گیرد. بخیه های لازم در این مرحله از جراحی زده می شود. بافت نعوظ آلت تناسلی هم برداشته می شود و به مقداری که مورد نیاز است برای واژن مورد استفاده قرار می گیرد.

زمانی که این جراحی انجام شد بیمار برای مدت ۵ روز در بیمارستان بستری می شود تا زمانی که بتوان کاتتر را خارج کرد. سپس بیمار به بخش منتقل می شود و تمامی عملکرد های معمول بررسی می گردد.

عمل تغییر جنسیت زن به مرد

قبل از انجام عمل جراحی تغییر جنسیت زن به مرد، فرد درمان جایگزین تستوسترون دریافت می‌کند. سپس، ممکن است یکی یا چند مورد از عمل‌های زیر روی او انجام شود.

• بازسازی سینه

فردی که قرار است تحت عمل جراحی تغییر جنسیت زن به مرد قرار بگیرد باید عمل ماستکتومی زیرپوستی انجام دهد تا بافت سینه‌هایش تخلیه شوند. جراح همچنین تغییراتی در ظاهر و جای نوک سینه‌ها هم انجام می‌دهد. در همین حین، درمان تستوسترون رشد موهای سینه را تحریک می‌کند.

• هیسترکتومی/ اوفورکتومی (Hysterectomy/Oophorectomy)

اگر فرد نمی‌خواهد رحم، تخمدان و لوله‌های فالوپ داشته باشد یا درصورتی‌که هورمون درمانی باعث قطع عادت ماهیانه نشود، عمل جراحی برداشتن رحم، تخمدان‌ها و لوله‌های فالوپ انجام می‌شود.

در هیسترکتومی جزئی، جراح فقط رحم را برمی‌دارد؛ در هیسترکتومی کامل، گردن رحم نیز برداشته می‌شود.

عمل سالپینگو اوفورکتومی دوجانبه (bilateral salpingo-oophorectomy یا BSO) شامل برداشتن تخمدان‌ها و لوله‌های فالوپ راست و چپ است.

• متویدیوپلاستی (Metoidioplasty)

متویدیوپلاستی روشی برای ساخت آلت تناسلی مردانه است. فرد قبل از انجام این عمل، هورمون دریافت می‌کند تا کلیتوریس بزرگ شده و برای این هدف آماده شود.

در حین عمل، جراح واژن را نیز برمی‌دارد. به‌علاوه، حالب را در آلت تناسلی مردانه قرار داده و طول آن را نیز افزایش می‌دهد.

گزینه دیگر عمل سنتوریون (Centurion) است که شامل تغییر موقعیت رباط‌های حلقوی زیر کلیتوریس به‌هدف افزایش قطر آلت تناسلی است.

عمل متویدیوپلاستی ۲ تا ۵ ساعت طول می‌کشد. بعد از عمل ابتدایی، شاید نیاز به عمل‌های بعدی نیز باشد. عمل سنتوریون حدود ۲٫۵ ساعت طول می‌کشد و برداشتن اندام‌های تولیدمثل زنانه نیز ممکن است این مدت‌زمان را افزایش دهد.

فایده متویدیوپلاستی این است که آلت می‌تواند به‌خودی‌خود نعوظ پیدا کند، اما اندازه آن کوچک است.

• فالوپلاستی (Phalloplasty)

در فالوپلاستی از پوست پیوندی که معمولا از بازو، ران، پشت یا شکم گرفته می‌شود، برای شکل‌دادن آلت تناسلی جدید استفاده می‌شود. پزشکان پوست بازو را بهترین گزینه برای ساخت آلت تناسلی می‌دانند.

آلت تناسلی که از این روش ایجاد می‌شود در مقایسه با متویدیوپلاستی بزرگ‌تر است؛ اما به‌خودی‌خود نعوظ پیدا نمی‌کند. برای برطرف‌کردن این مشکل، بعد از گذراندن دورهٔ نقاهت، عمل ایمپلنت تناسلی انجام می‌شود.

در عمل فالوپلاستی، جراح واژینکتومی (برداشتن واژن) انجام می‌دهد و طول حالب را افزایش می‌دهد.

یکی از معایب فالوپلاستی این است که فرد باید چندین بار تحت عمل جراحی قرار بگیرد و درنتیجه، در مقایسه با متویدیوپلاستی باید هزینه بیشتری نیز پرداخت کند.

• اسکروتوپلاستی (Scrotoplasty)

شاید فرد بخواهد در کنار عمل‌های متویدیوپلاستی یا فالوپلاستی، عمل اسکروتوپلاستی انجام دهد که شامل ایجاد کیسه بیضه‌ (اسکروتوم) می‌شود. در این عمل، جراح مکان لبه بزرگ را تغییر می‌دهد تا کیسه بیضه ایجاد شود و بعد داخل کیسه‌ها بیضه‌های سیلیکونی ایمپلنت قرار می‌دهند.

دوران نقاهت عمل تغییر جنسیت زن به مرد

دوران نقاهت عمل تغییر جنسیت زن به مرد بسته به نوع عمل جراحی انجام‌شده و وضعیت کلی سلامتی فرد و سبک زندگی او متفاوت است. برای نمونه، سیگار کشیدن دوران نقاهت را طولانی‌تر می‌کند و خطر پیچیده شدن جراحی را افزایش می‌دهد. حتی پزشکان ممکن است انجام این عمل را برای افرادی توصیه نکنند که سیگار، سیگار الکترونیکی یا نیکوتین مصرف می‌کنند.

بعد از عمل تغییر جنسیت، فرد باید حداقل چند روز در بیمارستان بستری شود. بعد از مرخص شدن، فرد باید تا حدود ۶ هفته کاملا استراحت کند و فعالیت خیلی کمی انجام دهد. همچنین، به‌علت افزایش طول حالب، باید ۳ تا ۴ هفته از سوند استفاده کند.

بعضی پیچیدگی‌هایی که ممکن است در عمل‌های متویدیوپلاستی یا فالوپلاستی به وجود بیاید، شامل موارد زیر می‌شود:

• فیستول حالب: ارتباط تونل‌مانندی که بین حالب و بخش دیگری از بدن ایجاد می‌شود؛
• تنگی حالب: باریک بودن مسیر حالب که باعث مسدود شدن جریان ادرار در حالب می‌شود.

فردی که عمل فالوپلاستی انجام می‌دهد ممکن است موارد زیر را تجربه کند:

• زخم شدن قسمتی که پوست آن برداشته شده است؛
• ناکارایی پیوند پوستی یا پوست مرده.

خطرات اسکروتوپلاستی شامل پس‌زدن ایمپلنت بیضه‌ها می‌شود.

همه انواع عمل‌ها تغییر جنسیت شامل خطرات زیر است:

• عفونت؛
• خون‌ریزی؛
• واکنش به داروی بیهوشی؛
• نارضایتی از نتیجه عمل.

مزایا جراحی تغییر جنسیت

• بیمارانی که تحت این روش جراحی قرار می گیرند، می توانند در آینده لذت بیشتری از تغییرات جنسی خود داشته باشند و از میزان استرس های روانی شان کاسته خواهد شد.
• یافتن جراح پلاستیک با تجربه در این زمینه، می تواند رضایت روانی بیشتری را برای بیمار به همراه داشته باشد.
• بعد از انجام جراحی، از آشفتگی جنسی افراد کاسته می شود و بهبودی در میزان استرس و افسردگی شان مشاهده خواهد شد.

معایب جراحی تغییر جنسیت

• افرادی که تحت جراحی تغییر جنسیت قرار می گیرند، چه مرد به زن و چه زن به مرد، قادر به تولید مثل نخواهند بود.
• ممکن است پذیرش تغییرات فیزیکی و روانی برای افراد کمی سخت باشد. اما مشاوره می تواند به تسریع روند بهبودی افراد کمک کند.
• احتمال بروز هماتوم بعد از جراحی وجود دارد.
• عوارضی مانند نکروز نوک سینه نیز ممکن است مشاهده شود، که در چنین مواردی، امکان انجام بازسازی نوک سینه وجود دارد.

از جراحی تغییر جنسیت چه انتظاراتی می توان داشت؟

جراحی تغییر جنسیت یک روش جراحی کوتاه مدت نیست. با این که جراحی در حدود چند ساعت به طول می انجامد، اما ممکن است چند سال طول بکشد تا تغییرات روانی و فیزیکی در فرد ایجاد شود. جنسیت، هویت هر فرد است و اولیت ها، سبک زندگی، عادات و دیگر موارد را مشخص می کند. در نتیجه، تصمیم به انجام این جراحی به بررسی های بسیاری نیاز دارد.

این در حالی است که بیش از ۹۷ درصد افرادی که تحت جراحی تغییر جنسیت قرار می گیرند، از نتایج رضایت کامل دارند. از آن جایی که بعد از انجام جراحی، راه بازگشتی وجود ندارد و تغییرات دائمی است، حتما باید در خصوص تمامی جزئیات با پزشک مشورت شود.
جراحی تغییر جنسیت برای دو دسته از افراد، نتایج بسیار خوبی را به همراه دارد: افرادی که جنسیت آن ها از بدو تولد مشخص نشده است، آن دسته از افرادی که احساس خوبی نسبت به جنسیت خود ندارند.

آیا بعد از جراحی تغییر جنسیت، اسکار باقی می ماند؟

همانند سایر روش های جراحی، جراحی تغییر جنسیت نیز می تواند اسکارهایی را به همراه داشته باشد.

جراحی مرد به زن

• اسکارها طی ماه های اول، صورتی رنگ و برجسته خواهند بود.
• شش ماه تا یک سال بعد صاف، سفید و نرم خواهند شد.
• اسکارها طی یک سال به طور کامل بهبود می یابند و به ندرت مشاهده خواهند شد.

جراحی زن به مرد

• میزان بر جای ماندن اسکارها به نوع برش ها بستگی دارد. از جمله:

برش های کی هول: مناسب برای افرادی که قفسه سینه کوچک تری دارند و اسکارهای کمتری بر جای خواهد ماند.

برش های پری آرئولار: مناسب برای افرادی که سینه های متوسطی دارند.

برش های دابل: مناسب برای افرادی که قفسه سینه بزرگ تری دارند و اسکارهای بزرگ تری بر جای خواهد ماند.

• اسکارها شش هفته بعد از جراحی، تیره تر و برجسته تر می شوند.
• دوازده تا هجده ماه بعد، شاهد محو شدن اسکارها خواهیم بود، اما ممکن است مقداری اسکار هم چنان مشاهده شود.

چه افرادی می توانند از مزایای جراحی تغییر جنسیت بهره مند شوند؟

• افرادی که شاخص توده بدنی شان در حد متناسبی است. هر چه وزن بدنی فرد متعادل تر باشد، درصد موفقیت جراحی نیز بیشتر خواهد بود.
• افرادی که خواهان این روش جراحی هستند نباید مبتلا به اختلالات خونی، کلسترول بالا، چاقی و اضافه وزن، آرتریت، دیابت، آلرژی های شدید، بیماری های قلبی و ریوی و یا افسردگی شدید باشند.
• بیماران باید انتظارات منطقی و واقع بینانه ای از نتیجه جراحی داشته باشند. به عنوان مثال، افرادی که تحت این جراحی قرار می گیرند، ممکن است تا چند هفته بعد از جراحی با قرمزی و متورم شدن سینه ها روبرو شوند، که البته در نهایت برطرف خواهد شد.

جراحی تغییر جنسیت در چه مواردی توصیه نمی شود؟

• افراد زیر هجده سال و بالای شست سال
• افرادی که استرس ذهنی دارند و یا نمی توانند به خوبی تصمیم بگیرند
• اجازه جراحی از طرف پزشک داده نشده است

اقدامات قبل از جراحی تغییر جنسیت

هویت جنسی، مهم ترین و اصلی ترین بخش جراحی است. این هویت می تواند بعد از رسیدن فرد به سن بلوغ و یا معاینه توسط پزشک تشخیص داده شود.

در ابتدا که فرد به پزشک مراجعه می کند، باید از تصمیمی که برای انجام جراحی گرفته است، اطمینان حاصل شود و تمام جوانب و مراحل جراحی برای او شرح داده شود.

همانند سایر روش های جراحی، سوابق پزشکی بیمار باید به طور کامل توسط پزشک بررسی گردد.

بیمار باید از چند هفته قبل از جراحی، استعمال سیگار و دخانیات را کنار بگذارد، چرا که نیکوتین موجود در سیگار روند ترمیم و بهبودی را به تاخیر می اندازد. بیمارانی که باید در آن ها گرافت نوک سینه انجام شود، به هیچ عنوان نباید سیگار بکشند. چرا که سیگار احتمال پس زدن گرافت را بیشتر خواهد کرد.

اقدامات و مراقبت های بعد از جراحی تغییر جنسیت

بعد از جراحی های تغییر جنسیت فرد نیاز به مراقبتهایی دارد که در زیر به شرح آن می پردازیم:

مراقبت های جراحی مرد به زن

• بیمار سه روز در بیمارستان بستری می ماند تا دوره نقاهت طی شود.
• امکان انجام کارهای سبک، چهار تا شش هفته بعد از جراحی وجود دارد. از انجام فعالیت های شدید بدنی به مدت شش تا هشت هفته باید خودداری شود.
• در ابتدا، دیلاتور (گشاد کننده دهانه واژن) داخل واژن قرار می گیرد.
• بیمار باید طبق دستور پزشک، دوش واژینال بگیرد.
• داروهای مسکن باید طبق تجویز پزشک مصرف شوند.

مراقبت های جراحی زن به مرد

• نیاز است بیمار دو روز در بیمارستان بستری بماند.
• بیمار می تواند دو هفته بعد کارهای سبک را انجام بدهد، اما از ورزش و کارهای سنگین بدنی بابد چهار تا شش هفته خودداری شود.
• گن مخصوص باید به مدت شش هفته و در طول سپری شدن دوره نقاهت پوشیده شود. که البته زمان پوشیدن گن از سوی پزشک مشخص خواهد شد.
• به مرور از میزان درد کاسته می شود و بیمار می تواند از داروهای مسکن تجویز شده از سوی پزشک مصرف کند.
• بخیه ها حدود یک هفته بعد کشیده خواهند شد.

رژیم غذایی بعد از جراحی تغییر جنسیت

• توصیه می شود بیمار روز بعد از جراحی، رژیم غذایی مایعات داشته باشد.
• رژیم غذایی باید سرشار از میوه و سبزیجات و فیبر باشد، به خصوص تا چند هفته اول بعد از جراحی.
• گوشت می توان مصرف شود. اما از خوردن پنیر باید خودداری شود.
• از استعمال سیگار و دخانیات باید خودداری شود.
• رژیم غذایی باید حاوی سدیم پایین باشد. چرا که سدیم باعث احتباس آب و مایعات می شود.
• تا چند هفته اول بعد از جراحی، نوشیدن الکل باید به حداقل برسد. البته که بهتر است این ماده به هیچ عنوان مصرف نشود.

بارداری پس از تغییر جنسیت

یکی از سوالات رایج افراد ترنس در خصوص بارداری بعد از تغییر جنسیت این است که پس از جراحی می توانند بچه دار شوند. بایستی توجه داشته باشید که افراد ترنس پس از جراحی تغییر جنسیت قابلیت اینکه بتواند بچه دار شوند را نخواهند داشت.

در صورت آنکه فرد اصرار داشته باشد که حتما بچه داشته باشد، باید قبل از شروع پروسه های جراحی برای ذخیره اسپرم یا تخمک اقدام نماید. نکته ای جالب که بایستی بدانید این است که ذخیره تخمک یا اسپرم در بانک های اسپرم تا سالها امکان پذیر است.

در حقیقت این افراد برای آنکه بتوانند بچه ی خود را داشته باشند در صورت آنکه می خواهد جراحی تغییر جنسیت مرد به زن را انجام دهد می تواند قبل از جراحی اقدام به ذخیره اسپرم نموده تا پس از جراحی در هر زمان که تمایل داشت با رحم اجاره ای اقدام به بارداری نماید و در نهایت بگوییم که انجام این روند برای تغییر جنسیت زن به مرد هم نیز امکان پذیر خواهد بود.

عوارض موقتی عمل تغییر جنسیت

• تغییرات روانی، فیزیکی و هورمونی از جمله شایع ترین عوارض جراحی تغییر جنسیت می باشد.
• ممکن است مدت زمانی طول بکشد تا فرد بتواند با این تغییرات کنار بیاید.
• این روش جراحی با تغییراتی در ناحیه تناسلی همراه است. یا این حال، هورمون هایی که ویژگی های جنسی ثانویه مانند تغییرات صدا و رشد مو را تنظیم می کنند نیز تحت تاثیر قرار خواهند گرفت.
• ممکن است نیاز باشد بیمار تحت درمان های دیگری به منظور ایجاد تغییر در هورمون ها قرار بگیرد.

قوانین و شرایط تغییر جنسیت در ایران

• مردانی که اضافه‌وزن زیادی دارند مناسب تغییر جنسیت نیستند.
• آنها باید ثابت کنند تمایلات جنسی آنها طولانی و درازمدت است و هوسی کوتاه‌مدت و گذرا نیست.
• مجوز تغییر جنسیت را فقط دادگاه صادر می‌کند. برای دریافت سریع‌تر این مجوز از دادگاهِ خانواده می‌توان به وکیل مراجعه کرد.
• افرادی که قصد تغییر جنسیت دارند، باید بالای ۱۸ سال داشته باشند و به بلوغ رسیده باشند تا شناخت بهتری از تمایلات جنسی، روانی و نیز بدن خود داشته باشد.

• باید بیماری افراد و وجود شرایط دوجنسیتی واقعی و قطعی باشد. برای تشخیص و اطمینان از وجود تضاد بین جسم و روح، تأیید حداقل ۲ روان‌پزشک معتبر موردنیاز است.

• بیمار باید واقع‌بین باشد و به عوارض و پیامدهای عمل آگاهی داشته باشد. او باید بداند این مراحل بازگشت‌ناپذیرند و در صورت پشیمانی، شانسی برای برگشت نیست.

• تغییر جنسیت باید کامل صورت گیرد تا وضع روحی و جسمانی بیمار نسبت به قبل بهتر شود.

تغییر جنسیت در صورتی تأیید می‌شود که روان‌پزشک به تغییر مثبت روحیه و جسم بیمار اطمینان داشته باشد.

• شخص باید حداقل ۱ سال در شکل جنس مخالف در اجتماع زندگی کند تا با فرازونشیب و شرایط آن آشنا شود و واکنش اطرافیان دوستان و خانواده را بسنجد.

آیا جنسیت جدید او در اجتماع پذیرفته می‌شود یا نه. به‌عبارت دیگر، باید خود را برای مواجه‌شدن با اطرافیان و واکنش‌های آنها آماده کند.

• وکیل می‌تواند دادخواست تغییر جنسیت و نام انتخابی جدید را به طرفیت اداره ثبت‌احوال به دادگاه ارائه کند.او در جلسه دادگاه شرکت می‌کند و از موکل برای این تغییر دفاع می‌کند.

انتخاب یک وکیل خوب بسیار مهم است؛ زیرا او برای اجرای حکم، تغییر مشخصات در ثبت‌احوال و تحویل مدارک هویتی جدید به موکل نقش فعالی دارد.

مسیرهای دریافت مجوز عمل تغییر جنسیت

تنها مرجع ذی صلاح جهت صدور مجوز جراحی، دادگاه می باشد که از دو مسیر قابل انجام است:

مسیر اول

۱- مراجعه به روانپزشک معتبر و دارای صلاحیت

۲- گذراندن دوران روان درمانی
۳- دریافت تاییدیه مبنی بر ترنس بودن از روانپزشک
۴- انجام آزمایش های تشخیص سطح هورمون و کاریوتایپ برای اطمینان از اینکه فرد دچار اختلال هورمونی یا کروموزومی نیست
۵- مراجعه به دادگاه و ارائه دادخواست تغییر جنسیت و تغییر نام در شناسنامه
۶- ارجاع فرد تراجنسی از دادگاه به پزشکی قانونی برای تاییدیه مدارک پزشکی
۷- تایید پزشکی قانونی و ارجاع به قاضی
۸- دریافت حکم قاضی مبنی بر جواز تغییر جنسیت و تغییر نام در شناسنامه

مسیر دوم

۱- مراجعه به دادگاه خانواده و ارائه دادخواست تغییر جنسیت و تغییر نام در شناسنامه
۲- ارجاع فرد ترنس به پزشکی قانونی
۳- معرفی به یک روانپزشک معتبر از طرف پزشکی قانونی و گذراندن مراحل روان درمانی
۴- انجام آزمایش های تشخیص سطح هورمون و کاریوتایپ برای اطمینان از اینکه فرد دچار اختلال هورمونی یا کروموزومی نیست.
۵- تایید از طرف روانپزشک و ارجاع به پزشکی قانونی
۶- تایید از طرف پزشکی قانونی و ارجاع به قاضی
۷- دریافت حکم قاضی مبنی بر جواز تغییر جنسیت و تغییر نام در شناسنامه

مدارک موردنیاز برای ارائه درخواست تغییر جنسیت

• گواهی پزشک معالج؛
• شناسنامه و کارت‌ملی متقاضی؛
• تنظیم و ارائه کردن درخواست تغییر جنسیت به دادگاه.

مجوز شرعی تغییر جنسیت

ادیانی چون اسلام و مسیحیت و مذاهبی چون تشیع و تسنن، تغییرجنسیت افراد مبتلا به اختلال یاد شده طی جراحی را مجاز اعلام کرده اند. هر چند در مورد افراد ترانس سکچوال، در برخی ادیان مثل مسیحیت و مذهبی چون تسنن، این اجازه صادر نمی شود.

در واقع فقط کسانی که اختلال ابهام جنسی دارند یا دو جنسی ها را مجاز به جراحی تغییر جنسیت می دانند. در حالی که مراجع تشیع و حضرت امام خمینی (ره) به کسانی که به لحاظ پزشکی و روانشناختی نیاز به تغییر جنسیت شان محرز شده باشد این اجازه را با دو شرط داده اند:

بیماری ترانس سکچوال، واقعی و قطعی باشد؛ بنابراین افرادی که بیماری آنان مشکوک است، مجاز به این تغییر نیستن
تغییر باید به صورت کامل صورت بگیرد؛ یعنی به طور مثال زن پس از تغییر جنسیت کاملا به یک مرد تبدیل شود و برعکس، تا احکام و قوانینی که در شرع ما برای زنان یا مردان ذکر شده است در مورد آنان قابل اجرا باشد.

راهنمایی های حقوقی عمل تغییر جنسیت

۱- برای انجام مراحل اخذ مجوز تغییر جنسیت از دادگاه می توان به وکیل دادگستری مراجعه نمود.

۲- وکیل دادگستری با احاطه حقوقی که بر روند اخذ مجوز دارند، این اقدام را در سریع ترین زمان ممکن انجام خواهد داد

۳- دادگاه ذی صلاح در خصوص صدور مجوز تغییر جنسیت، دادگاه های عمومی حقوقی در تهران و شهرستان ها می باشد

۴- جهت اخذ مجوز تغییر جنسیت می توان از دادگاه محل سکونت در هر مکانی که فرد قرار دارد اقدام نمود اما دادخواست باید به طرفیت اداره ثبت احوال محل صدور شناسنامه تنظیم گردد

۵- اقداماتی که توسط وکیل انجام می شود عبارتند از:

الف – تنظیم دادخواست با موضوع تغیر جنسیت و نام کوچک فرد و تقدیم آن به دادگاه ذی صلاح به طرفیت اداره ثبت احوال محل صدور شناسنامه فرد

ب – شرکت در جلسه دادرسی و دفاع از موکل جهت اثبات ادعای مطروحه

ج – اجرای حکم دادگاه و مراجعه به اداره ثبت احوال جهت اعمال تغیر جنسیت و نام کوچک در شناسنامه

د – تحویل مدارک جدید هویتی به موکل و اتمام پروسه

تأثیر تغییر جنسیت در ازدواج

• اگر بعد از عقد رابطه جنسی برقرار نشده باشد، به‌علت هم‌جنس‌شدن طرفین، ازدواج باطل است و مهریه به زن تعلق نخواهد گرفت. اگر رابطه جنسی برقرار شده باشد، به‌علت هم‌جنس‌شدن زوجین، ازدواج باطل است. منتها شوهر باید به زن خود که تغییر جنسیت داده است مهریه پرداخت کند.
• اگر هر دو زوج تغیر جنسیت دهند، بهتر است به‌علت توافقات و تکالیف ضمن عقد، عقد نکاح مجدد خوانده شود. همچنین، آنها می‌توانند از هم طلاق بگیرند و با فرد دیگری نیز ازدواج کنند.
• در تمامی موارد بالا، به زنی که تغییر جنسیت داده است نفقه تعلق نمی‌گیرد.

تأثیر تغییر جنسیت بر حضانت فرزندان

• اگر پدری تغییر جنسیت دهد، در صورت لطمه در حضانت و آسیب بر طفل، ولایت پدر سلب می‌شود. منتها حضانت او هم‌چنان باقی می‌ماند. در غیر این صورت، پدر حتی با این تغییر نیز ولیِ کودک خواهد بود و تا آخر عمر حتی با وجود زن‌بودن نقش پدر و ولیِ کودک را خواهد داشت. منتها این تغییر پدر به زن نمی‌تواند مانع پرداخت نفقه به فرزندان شود. در صورت سلب ولایت از پدر، ولایت به مادر سپرده نمی‌شود. ولایت این کودکان معمولا بر عهده جد پدری و در صورت فقدان او، بر عهده حاکم شهر است.
• اگر مادری تغییر جنسیت دهد، ولیِ کودک نخواهد شد و تا آخر عمر نقش مادر را خواهد داشت. از طرفی، حضانت فرزند تا ۷سالگی با مادر است و حتی اگر در این ۷ سال مادر جراحی کند، هم‌چنان حضانت فرزند طی مدت قانونی با اوست. منتها در صورت ازدواج مجدد، حضانت فرزند از او گرفته می‌شود و به پدر یا جد پدری سپرده می‌شود.

تأثیر تغییر جنسیت بر ارثیه

• اگر فرزندان در زمان حیات والدین تغییر جنسیت بدهند، طبق جنسیت جدید ارث خواهند برد. در غیر این صورت، اگر هنگام فوت والدین تغیر جنسیت دهند، طبق جنسیت قبلی ارث می‌برند.
• والدین، در هر صورت، بعد از فوت فرزندانشان، طبق جنسیت خود در هنگام بسته‌شدن نطفۀ کودک ارث می‌برند.

تأثیر تغییر جنسیت بر دیه و حکم قصاص

• دیه این افراد طبق جنسیت جدید محاسبه می‌شود. در صورت بروز جرم، مجازات حکم قصاص بر حسب جنسیت در زمان ارتکاب جرم است.

تأثیر تغییر جنسیت بر عده

• اگر زن تغیر جنسیت بدهد و مرد شود، دیگر نیازی نیست عده را نگه دارد. به‌طور کلی، زن و شوهری که تغییرجنسیت می‌دهند از عده معاف می‌شوند.

تأثیر تغییر جنسیت بر قراردادها

• اگر جنسیت در قرارداد تأثیر داشته باشد، تغییر آن به بطلان قرارداد منجر می‌شود. در غیر این صورت، اگر جنسیت مهم نباشد، قرارداد ادامه خواهد داشت.

سربازی و اشتغال بعد از تغییر جنسیت

افراد ترنس از خدمت سربازی معاف‌اند. افرادی نیز که وضعیتشان مشخص نیست معافیت موقت ۶ماهه خواهند داشت. در این ۶ ماه، آنها از جهات مختلف بررسی و معاینه می‌شوند و شورای پزشکی درباره معافیت آنها تصمیم می‌گیرد. این افراد برای استخدام هیچ محدودیت و ممنوعیتی ندارند.

عواقب انجام دادن یا ندادن این عمل

۱- افراد مبتلا به این اختلال، اگر به خاطر ترس از واکنش دیگران اقدام به درمان نکنند آسیب های روزافزونی به خود و اطرافیان وارد خواهند کرد، چرا که روند تکامل هویت جنسی (یعنی درک از زن یا مرد بودن) در آنان به طور کامل و صحیح صورت نگرفته است و رشد کردن به عنوان جنسی که در حقیقت به آن متعلق نیستند جدای از لطمه به هویت جنسی، باقی شئون زندگی آنان را نیز تحت تاثیر قرار خواهد داد.

۲- در مورد عواقب انجام این عمل نیز باید گفت با این جراحی مثل هر عمل دیگری، به جز مسائل روانشناختی پیچیده ای مثل رویارویی فرد با هویتی متفاوت با آنچه تاکنون بوده است، عوارض جسمانی بعد از عمل هم گریبانگیر این افراد خواهد بود. عوارضی که باید پیش از اقدام به این جراحی کاملا و به طور دقیق از آنها مطلع شد و با پذیرش کامل عواقب قطعی و احتمالی، اقدام به عمل جراحی کرد.

۳- همچنین داوطلبین این عمل باید آگاه باشند احتمال اینکه بعد از جراحی ، به رضایت کامل از خود و جنسیت خود نرسند نیز وجود دارد. یعنی ممکن است بعد از عمل ببینند به آنچه می خواسته یا فکر می کرده اند، تبدیل نشدند.افراد مبتلا باید بدانند در نهایت هم با یک زن یا مرد عادی تفاوت هایی خواهند داشت و بنابراین با آگاهی از میزان رضایتمندی خود نسبت به این مسئله اقدام به جراحی کنند.

هزینه جراحی تغییر جنسیت

جراحی تغییر جنسیت به دو صورت جراحی تغییر جنسیت مرد به زن و جراحی تغییر جنسیت زن به مرد می باشد. این دو جراحی به دو شیوه کاملاً متفاوت انجام می شوند و بنابراین هزینه هر کدام متفاوت است. هزینه این جراحی وابستگی زیادی به ترجیح بیمار دارد. برخی بیماران شاید بخواهند بعضی از جراحی ها یا روش های تراپی را انجام ندهند که در این صورت بر هزینه تمام شده جراحی تغییر جنسیت تاثیر می گذارد.

هزینه جراحی زن به مرد

زنانی که قصد تغییر جنسیت دارند لازم است که جراحی هایی مانند تغییر جنسیت آلت تناسلی، جراحی ماستکتومی برای برداشتن سینه ها و روش های هورمون درمانی و … را انجام دهند. ما در این مقاله به هزینه هایی که لازم است برای ظاهر فرد شود اشاره ای نمی کنیم. ولی لازم است بدانید که این هزینه ها هم جزء جدا ناشدنی از این روند هستند که باید لحاظ گردد.

جراحی ماستکتومی در زنان به این صورت انجام می گیرد که تمامی بافت و چربی برداشته می شود. در برخی موارد نیاز است که پیوند و فلپ پوست انجام گیرد تا نوک سینه ظاهری مردانه تر پیدا کند.

متویدیوپلاستی که شامل برداشتن پوست و گسترش دادن پوست ناحیه کولیتوریس است، ( معمولاً با هورمون درمانی شاهد بزرگ شدن کولیتوریس هستیم ) می توان آلت تناسلی مردانه را شکل داد.

گاهی اوقات نیاز است که مجرای ادرار کشیده شود تا فرد بتواند به صورت ایستاده ادرار کند. یک روش جایگزین برای متویدیوپلاستی گرفتن پوست از ناحیه ساعد برای ساختن یک آلت تناسلی است. گاهی از پوست لابیاها استفاده می شود تا آلت تناسلی مردانه ساخته شود.

هزینه عمل تغییر جنسیت مرد به زن

مردانی که قصد دارند جراحی تغییر جنسیت انجام دهند لازم است جراحی هایی مانند: جراحی تغییر آلت تناسلی، جراحی سینه ( ماستکتومی سینه ) و بهره گیری از روش های هورمون درمانی و … را در روند تغییر جنسیت خود قرار دهند. در اغلب متقاضیان شاهد جراحی برداشتن آلت تناسلی مردانه و شکل دهی آلت تناسلی زنانه هستیم. برداشتن هر دو بیضه ها اهمیت بالایی دارد.

زیرا این بیضه ها نقش اساسی در تولید هورمون های مردانه دارند. به این ترتیب نیاز کمتری به استفاده از هورمون های مردان است. در برخی موارد که خرخره یا سیب آدم بزرگ است، لازم است که جراحی برای کوچک کردن آن هم انجام گیرد.

برای واژینوپلاستی از پوست و بافت آلت تناسلی مردانه استفاده می شود تا ناحیه واژن، کولیتوریس، کلاهک کولیتوریس و لابیاها ساخته شود. بنابراین هزینه ها باید با توجه به جراحی های لازم برای هر شخص برآورد شود.