فواید گیاه خواری: امروزه در جهان تعداد گیاه خواران رو به افزایش است. گیاه خواری به معنی پرهیز از خوردن گوشت حیوانات میباشد. و امروزه به سبک زندگی ای جدید تبدیل شده است. فواید گیاه خواری بسیار زیاد است. در این بخش ما شما را با انواع گیاه خواری و فواید و معایب آن آشنا میکنیم.
گیاه خواری چیست ؟
یک گیاهخوار مدرن از بافت حیوانات نمیخورد، در عوض محصولاتی را مصرف میکند که توسط حیوانات مانند لبنیات و تخممرغ تولید شده است. به این گروه از گیاهخواران Ovo-lacto vegetarianism یا همان گیاخواران تخم مرغ و شیرخوار گفته میشود. بعضی از گیاهخواران محصولاتی که ژلاتین دارد را استفاده نمیکنند چون ژلاتین از بدن یک حیوان مرده گرفته میشود.
چرا گیاهخواری ؟
دلایل بسیار متنوعی برای انتخاب گیاهخواری وجود دارد. بعضی از این دلایل کاملا شخصیاند و بعضی به اندازهی کرهی زمین، بزرگ.در ادامه، به مهمترینها اشاره خواهم کرد:
سالمخواری و سلامت بدن از فواید گیاه خواری
عمر طولانیتر خواهید داشت
مطابق با یک مطالعه انجام شده در دانشگاه لوما لیندا، گیاهخواران، ۷ سال بیشتر از فراد گوشتخوار عمر میکنند. این یافتهها مطابق با پروژه سلامت چین ( از بزرگترین مطالعات روی رژیم غذایی و سلامتی) است که نشان داده چینیهایی که کمترین میزان چربی و محصولات حیوانی مصرف میکنند، با کمترین خطر ابتلا به سرطان، حمله قلبی و دیگر بیماریهای دژنراتیو مزمن مواجه میشوند. یک مطالعه بریتانیایی که ۶۰۰۰ گیاهخوار و ۵۰۰۰ فرد گوشتخوار را به مدت ۱۲ سال مورد مطالعه قرار داد، دریافت که احتمال مرگ گیاهخواران با سرطان ۴۰ درصد و با بیماریهای دیگر ۲۰ درصد کمتر است.
قلبتان سالمتر خواهد بود
هنوز هم بیماری قلبی قاتل شماره یک در بسیاری از کشورهاست و رژیم غذایی سرشار از چربی اشباع و کلسترول موجود در گوشت و محصولات لبنی است، مقصر این مشکل محسوب میشود.
از فواید گیاه خواری دور ماندن از دیابت است
یک فرد گیاهخوار نباید زیاد نگران ابتلا به دیابت باشد زیرا رژیم غذایی او که سرشار از غذاهای گیاهی با چربی پایین مانند غلات کامل، سبزیجات و میوه است برای تثبیت سطح قند خون عالی است. این ۷ ماده غذایی نیز به تنظیم قند خون کمک میکنند.
فواید گیاه خواری؛ پوست سالمتری خواهید داشت
میزان آنتی اکسیدانی که گیاهخواران به صورت روزانه دریافت میکنند از آنتی اکسیدان دریافتی یک فرد غیر گیاهخوار بیشتر است. آنتی اکسیدانها به بازسازی سلولهای پوست کمک کرده و پوست را سالم، سفت و جوان میکنند. اگر به دنبال سلامت پوستتان هستید، این روتین پوستی را دنبال کنید.
خلق و خویتان بهبود مییابد
گیاهخوار بودن به این معنا است که اسید آراشیدونیک – نوعی اسید که در محصولات حیوانی یافت میشود – کمتری در بدنتان دارید. مطالعات نشان میدهند که اسید آراشیدونیک ارتباط نزدیکی با اختلال در خلق و خو دارد. به عبارت دیگر، یکی از فواید کنار گذاشتن گوشت برای سلامتی، این است که میتوانید اسید آراشیدونیک جسم خود را کاهش داده و خلق و خوی بهتری داشته باشید. این مواد غذایی نیز خوش اخلاقتان میکنند!
کلسترول خونتان به خوبی تنظیم میشود
چربی حیوانی منبع اصلی کلسترول است. اگر میخواهید آن را پایین بیاورید باید از مصرف چربی حیوانی پرهیز کنید. برحی مطالعات نشان می دهند که افراد گیاهخوار، سطح کلسترول خود را بهتر از افراد غیر گیاهخوار تنظیم میکنند.
خطر چاقی در شما پایین میآید
یکی از جذابترین مزایای گیاهخواری: چربیهای حیوانی دلیل اصلی این هستند که مردم به سختی میتوانند عادت خوردن خود را کنترل کنند، بنابراین با خطر چاقی مواجه میشوند. عواملی مانند عادات غذایی ناسالم و اختلال در فرآیند متابولیسم، میتوانند باعث چاقی شوند. آیا یک فرد گیاهخوار چاق دیدهاید؟ بعید است!
خطر بروز سنگ کلیه در شما کم میشود
یک مطالعه که در مرکز پزشکی دانشگاه نیویورک انجام شد نشان داد که حذف مصرف پروتئین حیوانی از رژیم غذایی روزانه و مصرف سبزیجات به جای آن باعث افزایش pH ادرار میشود. بالا بودن pH ادرار به معنای کاهش خطر ابتلا به سنگ کلیه است .
دیرتر پیر شدن از فواید گیاه خواری
یکی از فواید گیاهخواری کند شدن روند پیری است. هیچ کس قادر نیست فرایند پیری را متوقف کند اما با داشتن یک سبک زندگی سالم میتوانید این فرایند را کند کنید. خوردن میوه و سبزیجات بیشتر، راه حلی عالی برای این مسئله است. البته گیاهخوار شدن و کنار گذاشتن تمام محصولات حیوانی، بهرین روش برای این منظور محسوب میشود. این کار به معنای جوان ماندن بدن و جلوگیری از پیری زودرس است. این ۱۰ ماده غذایی نیز عامل پیری زودرس هستند!
خطر ابتلا به سرطان در شما کمتر میشود
با استناد به مطالعه سلامت پرستاران هاروارد، زنانی که حداقل یک وعده سبزیجات در روز مصرف میکنند، خطر ابتلا به سرطان را ۲۰ تا ۳۰ درصد کاهش میدهند. بر اساس مطالعات انجام شده در مرکز تحقیقات سرطان آمریکایی، دلیل این مسئله این است که سیستم ایمنی گیاهخواران در کشتن سلولهای تومور، نسبت به سیستم ایمنی افراد گوشتخوار، قویتر است. مطالعات دریافتهاند که رژیم غذایی گیاهخواری به محافظت از بدن در برابر سرطان پروستات، روده بزرگ و پوست نیز کمک میکند.
وزن کم میکنید
گیاهخواران به طور متوسط از گوشتخواران لاغرتر هستند و زمانی که رژیم غذایی گیاهی دارید، وزنتان تابه مدت طولانیتری ثابت میماند. زیرا رژیمهای غذایی حاوی پروتئین سبزیجات، چربی و کالری کمتری نسبت به رژیم غذایی معمولی دارند. گیاهخواران، کمتر دچار مشکلات مربوط به وزن مانند بیماری قلبی، سکته و دیابت میشوند.
به پاکسازی بدنتان کمک میکند
حذف گوشت از برنامه غذایی به پاکسازی سموم بدن کمک میکند. زمانی که افراد برنامههای سمزدایی را شروع میکنند، اولین قدم جایگزین کردن گوشت و لبنیات با میوه، سبزیجات و آبمیوه است. این مواد حاوی مواد شیمیایی گیاهی هستند که به سمزدایی طیبعی بدن کمک میکنند. اگه به دنبال سم زدایی بدنتان هستید، این ۷ راهکار هم بسیار موثر خواهند بود.
استخوانهایتان قویتر میشوند
تحلیل استخوان در زنان گیاهخوار در سن ۶۵ سالگی، به طور متوسط ۱۸ درصد است و در زنان غیر گیاهخوار، این رقم دوبرابر میشود. متخصصان این مسئله را به مصرف بیش از اندازه پروتئین نسبت میدهند.
مصرف بیش از حد پروتئین، باعث بروز اختلال در جذب و حفظ کلسیم شده و در نتیجه به دفع کلسیم منجر میشود که زمینه ابتلا به پوکی استخوان را فراهم میکند. گیاهخواران به جای دریافت کلسیم از شیر، از سبزیجات با برگهای سبز تیره مانند بروکلی و حبوبات که منبعی سرشار هستند استفاده میکنند.
از مشکلات کمر خلاص میشوید
به گفته دکتر نیل برنارد، موسس کمیته پزشکان برای پزشکی مسئولانه و نویسنده غذاهایی که با درد مبارزه میکنند، کمردرد نه در کمر، بلکه در عروق شروع میشود. برای مثال، تباهی دیسکها که باعث فشرده شدن اعصاب میشود از عروق شروع شده و به کمر منتهی میشوند. داشتن رژیم غذایی گیاهی، عروق را از انسداد کلسترول حفظ کرده و سلامت کمر را حفظ میکند.
گوارش بهتری خواهید داشت
گوارش بهتر از مزایای آشکار گیاهخواری است. مصرف زیاد سبزیجات به معنای مصرف فیبر بیشتر است که مواد اضافی را از بدن دفع میکند. گوشت، فیبر ندارد. مطالعات انجام شده در هاروارد نشان داده افرادی که رژیم غذایی سرشار از فیبر دارند، ۴۲ درصد کمتر با خطر ابتلا به دیورتیکولوم مواجه میشوند. این افراد، یبوست، هموروئید و اسپاسم روده کمتری نیز دارند.
حق حیات برای حیوانات
بگذارید به یک مسئله اعتراف کنم. من از سال ۹۲ گیاهخوار شدم. و واقعیت این است که جنبهی سالم بودن رژیم غذایی گیاهی برایم اهمیت چندانی نداشت. دلیل اصلی من برای دوری از گوشت، جنبهی اخلاقی قضیه بود. (اول برای جلوگیری از کشته شدن حیوانات و دوم برای محیط زیست و کرهی زمین که در ادامه توضیحش خواهم داد.)
سالانه ۱۰ میلیارد حیوان برای مصرف غذایی توسط انسانها کشته میشوند. (جمعیت انسانی کرهی زمین ۷٫۵ میلیارد نفر است.) و داستان اینجاست که تصور ما از پرورش حیوانات برای مصرف غذایی، یک تصور جذاب ولی کاملا خیالیست که تحت تاثیر کارتونهای زمان کودکی و بعد هم بعضی فیلمها در ذهنمان ایجاد شده.
حیوانات در مزارع بزرگ برای خودشان آزاد نمیچرخند. تغذیهی طبیعی ندارند. چندین سال و تا مرحلهی پیری عمر نمیکنند. مرگشان هم بدون درد نیست. از آنجایی که دوست دارم این پست را مثبت نگه دارم، بیشتر از این توضیح نمیدهم. اما یک جستوجوی سادهی اینترنتی شما را از وضع اسفبار حیواناتی که غذای شما را تولید میکنند، باخبر خواهد کرد.
خلاصه اینکه اگر نمیخواهید موجودات زندهی دیگر به خاطر غذای شما آسیب ببینند، مجبورید به گیاهخواری فکر کنید.
از فواید گیاه خواری جلوگیری از بحران آب و گرم شدن زمین
دلیل دوم شخص من برای گیاهخوار شدن، همین بود. اما قبل از توضیح آن، باید با تعریف دو پدیده آشنا شوید.
- مصرف پنهان آب
کل مصرف آب هر فرد، به دو بخش تقسیم میشود: مصرف مستقیم و مصرف پنهان. مصرف مستقیم، آبیست که بدون تغییر شکل و به شکل مستقیم از منبع -مثلا شیر آب خانهتان- مصرف میکنید. این مصرف، شامل آبیست که میخورید یا برای پخت و پز و استحمام مصرف میکنید.
مصرف پنهان، آبیست که برای تولید غذایی که میخورید یا محصولاتی که استفاده میکنید صرف شده. مثلا برای تولید هر نانی که میخورید، هر کفشی که میپوشید یا حتی گوشی موبایلتان، مقداری آب مصرف شده. مجموع این مقادیر، مصرف پنهان آب شما را تشکیل میدهند.
- تغییر اقلیم و گرمایش جهانی
خلاصهی قضیه این است که افزایش بیرویهی گازهای گلخانهای باعث گرم شدن زمین و تغییر اقلیم در مناطق مختلف شده است. چون در یک پست دیگر این مسئله را کاملا شرح دادهام، اینجا توضیح بیشتری نمیدهم.
هزینههای خورد و خوراک / هزینههای پزشکی
برای کاهش هزینههای پزشکی، دلیل اول را ببینید. اما درمورد هزینههای خورد و خوراک باید بگویم، خبر دارید قیمت گوشت چند است؟ اصلا به قول یکی از دوستان «همهی ما بعد از دوران دانشگاه تا زمانی که چند بار ترفیع بگیریم و حقوقمان زیاد شود، تبدیل به یک گیاهخوار اجباری میشویم.»
گرچه یک رژیم کامل گیاهی هم هزینههای خودش را دارد، اما گیاهخوار بودن قطعا برای کیف پولتان مفید خواهد بود؛ بهخصوص اگر وجترین شوید. (هزینهی برخی فرآوردههای غذایی خاص برای وگانها، زیاد است.)
پایان دادن به اپیدمی گرسنگی در جهان از فواید گیاه خواری
هر سال حدود ۴۰ درصد از دانههای خوراکی (مثل گندم) تولیدشده در جهان، به مصرف حیواناتی میرسند که قرار است خوراک ما شوند. در برخی کشورهای ثروتمند، این عدد تا ۷۰ درصد هم زیاد میشود. اگر این غلات و دانههای خوراکی مستقیما به مصرف انسانها برسند، میشود غذای یک سال ۴ میلیارد نفر را تامین کرد. این در حالیست که ۷۹۵ میلیون نفر هر روز با گرسنگی دستوپنجه نرم میکنند و هر ۳٫۶ ثانیه، یک نفر به دلیل گرسنگی از دنیا میرود.
انواع مختلف گیاه خواران
لاکتو گیاهخواری (lacto-vegetarian)
این گروه از گیاهخواران لبنیات مصرف میکنند اما تخم مرغ نمیخورند. بنابراین رژیم غذایی آنها کمی محدودتر از رژیم گیاهخواری تخم و لاکتو است که هم تخم مرغ و هم لبنیات مصرف می کند. گیاهخواران لاکتو همچنین سس مایونز، برخی از کوکی ها یا کیک، و محصولات با تخم مرغ نمیخورند.
تخم گیاهخواری (Ovo vegetarian)
این نوع گیاهخواران لبنیات را از رژیم غذایی خود حذف میکنند، اما تخم مرغ میخورند. به علاوه تخم گیاهخواران محصولاتی با پروتئین شیر یا لاکتوز مصرف نمیکنند، و شما آنها را در حال خرید ماست گوسفندی یا پنیر نمیبینید.
اکتو تخم گیاهخواری Ovo-lacto vegetarianism
این گروه هم لبنیات میخورند و هم تخم مرغ. هم خصوصیات لاکتو گیاهخواران برای آنها مجاز است و هم خصوصیات تخم گیاهخواران.
نیمه گیاهخواری (Semi-Vegetarian)
بسیاری از گیاهخواران یک شبه از خوردن محصولات حیوانی منصرف نشدند. این افراد را میتوان نیمه گیاهخواری خواند. گروه نیمه گیاهخواران قشر کاملاً بزرگی هستند که همیشه در گیاهخواری نیستند. آنها کسانی هستند که به خاطر سیاره زمین تصمیم می گیرند گوشت کمتری بخورند. برای خیلیها هم این سبک تمرینی میشود برای گیاهخوار شدن. این نوع از گیاهخواری انواعی دارد که تفاوتهای جزئی با هم دارند.
گیاهخواری پاره وقت
در حالی که مردم به طور مرتب محصولات حیوانی را میخورند، گیاهخواران نیمه وقت بعد از چند هفته یا چند ماه با خوردن به سبک گیاهخواری، شروع به وارد کردن محصولات حیوانی (عمدتا کم) در رژیم غذایی خود میکنند و در نهایت به رژیم قدیمی خود باز میگردند. این چرخه ادامه دارد.
پسکیترینیسم (Pescetarianism)
در این سبک گوشت نمی خورند اما ماهی و محصولات دریایی می خورند. سخت پوستان مانند میگو و صدف را به طور کلی میخورند.
پولوترینیسم (pollotarianism)
در این نوع از گیاهخواری افراد گوشت مرغ و سایر طیور اهلی را مصرف میکنند. اما در مقابل گوشت و ماهی نمیخورند. این سبک از گیاهخواری بعید است تغییری کند و اغلب افراد تا انتها در این سبک باقی میمانند.
پولوپسکیترینیسم (pollo-pescetarianism)
گیاهخوارانی که به خاطر دلایل اخلاقی و زیست محیطی، گوشت قرمز نمیخورند اما مرغ و ماهی میخورند. به آنها غیرپستاندارخوار هم میگویند.
فروگنیسم (Fruganism)
فروگنها تنها از میوهها، دانهها، حبوبات، آجیلها و مغزها استفاده میکنند. به نظر آنها زندگی گیاهان هم به اندازه حیوانات محترم است و حتی از محصولاتی که باعث مرگ یا آسیب زدن به گیاهان میشود استفاده نمیکنند. غذاهای پخته هم میخورند. این سبک غذایی ی میوهخواری متفاوت است چون غذای پخته هم میخورند.
گیاهخواری زیست محیطی
بسیاری از گیاهخواران اخلاقی و محیطی به این گروه تعلق دارند که به دلیل رفاه حیوانات و یا انگیزههای زیست محیطی وگان شدند. جنبههای اخلاقی در حرکت آنها نقش دارد و آنها کمتر به سلامت رژیم خود اهمیت میدهند. آنها به غذاهای با ارزش پایین آغوش باز نشان میدهند و به همین دلیل به این سبک؛ گیاهخواران آشغالخور غذائی گفته میشود.
کاملاً گیاهخوار (Veganism)
این گروه غذاهای کامل مبتنی بر گیاهان را به صورت محصولات کامل و بدون وابستگی به مواد شیمیایی استفاده میکنند.
خامخوار گیاهخوار (Raw Veganism)
گیاهخواران خام فقط غذاهای گیاهی خام و گیاهی مصرف میکنند که بیش از ۴۵ درجه سلسیوس گرم نمیشوند. خیساندن آجیل و دانه و جوانه زدن غلات، حبوبات و برنج روشهای رایج تهیه غذا در غذاهای خامگیاهخواران است. سبکهای دیگر خام در مورد خوردن غذای خام هم هست که ماهی خام، گوشت، تخم مرغ یا لبنیات میخورید اما این حرکات کمتر از وگانیسم خام رایج است.
وگان کمچرب و کمکربوهیدرات
افراد در این نوع کربوهیدراتها و چربیهای بسیار کمی میخورند. این رژیم غذایی معمولاً توسط گیاهخواران خام گرفته میشود. وگانیسم HCLF نیز با اصطلاح ۸۰/۱۰/۱۰ «هشتاد و ده ده» شناخته شده است.
فواید گیاه خواری
فواید گیاه خواری بسیار زو به همین دلیل افراد زیادی اقدام به رژیم گرفتن مینمایند. موارد زیر از مهمترین فواید گیاهخواری هستند:
- کاهش فشار خون: گیاه خواری میتواند برای بسیاری از افراد که مشکل فشار خون دارند، مفید باشد و با محدود کردن غذاهای گوشتی و فرآوری شده، به کاهش فشار خون آنها کمک کند.
- کاهش اوره: یکی از دلایل مهمی که ممکن است پزشکان برای برخی افراد دستور گیاه خواری تجویز کنند، افزایش اوره و اسید اوریک در بدن آنهاست. البته در این صورت نیز اغلب مصرف گوشت محدود میشود و پزشک تغذیه، آن را بهطور کامل حذف نمیکند.
- سبک زندگی سالم و طول عمر طولانیتر: مواد غذایی فرآوری شده، انواع چربی اشباع و کلسترول در این رژیم غذایی بهواسطه حذف گوشت و تخم مرغ کاهش پیدا میکند و به همین دلیل در سلامتی افراد نقش موثری دارد.
- حمایت از حیوانات و محیط زیست: بسیاری از افراد به دلیل علاقهای که به حیوانات دارند و برای ممانعت از کشته شدن آنها به رژیم گیاهخواری روی میآورند. این رژیم غذایی همچنین به دلیل کاهش آزاد شدن گازهای گلخانهای ناشی از کشتار دام به حفظ محیط زیست کمک بسیاری میکند.
- کنترل دیابت رژیم غذایی: گیاه خواری همچنین در بسیاری از افراد به کنترل علائم دیابت و کمک به کاهش مصرف داروهای دیابت منجر شده است.
- کنترل چاقی و اضافه وزن: بسیاری از افراد به کمک رژیم گیاه خواری به روند لاغری خود کمک کردهاند و در حقیقت از این رژیم غذایی به عنوان یک رژیم لاغری استفاده میکنند.
معایب گیاه خواری
از آنجا که هیچ رژیم غذایی کاملاً بدون ایراد نیست؛ گیاه خواری نیز معایب و مضراتی دارد که برخی از آنها شامل موارد زیر است:
- کمبود مواد مغذی در بدن: ممکن است برخی از مواد معدنی و ویتامینها بهطور کامل از غذاهای گیاهی جذب نشوند. برخی از مواد از غذاهای جانوری راحتتر جذب میشوند ویا در غذاهای جانوری تراکم این مواد بیشتر است؛ به همین دلیل برای جذب مقدار خاصی از آن ماده مغذی از مواد گیاهی، نیازمند مصرف بیشتری از آن غذا هستیم. برای مثال افرادی که در رژیم گیاه خواری هستند، ممکن است با کمبود ویتامین B12، ویتامین D، کلسیم و پروتئین روبرو شوند.
- محدودیت انتخاب: گیاهخواران ممکن است برای ایجاد تنوع غذایی و یا انتخاب غذا از منوی رستورانها دچار محدودیت شوند. به همین دلیل گیاه خواری گاهی یک چالش محسوب میشود.
- بروز سرطان کولورکتال: جالب است بدانید با اینکه پیش از این تصور میشد سرطان کولورکتال بر اثر مصرف زیاد غذای حیوانی ایجاد میشود، امروز متوجه شدهاند ریسک ابتلا به سرطان کولورکتال در افرادی که تحت رژیم گیاهخواری هستند، بیشتر است. این مورد نیز یکی از معایب گیاه خواری محسوب میشود.
- کاهش تراکم استخوان: این مورد بیشتر از عوارض گیاهخواری در دوران کودکی و نوجوانی محسوب میشود. زیرا جذب مواد مغذی در این دوره کاهش مییابد و این افراد در بزرگسالی دچار کمبود تراکم استخوان میشوند. همچنین بهتر است کودکان در سن رشد، زنان باردار و شیرده و ورزشکاران از رژیم گیاه خواری پیروی نکنند و چنانچه تمایل به انجام این رژیم دارند، حتماً با پزشک مشورت کنند.