رب گوجه فرنگی خانگی یک چاشنی سالم برای غذاهای روزانه به شمار می آید و مضرات رب های گوجه فرنگی صنعتی را ندارد.در این مطلب از پارس مگ با طرز تهیه رب گوجه فرنگی خانگی آشنا میشوید.
دلایل زیادی برای تهیه رب گوجه توی خونه وجود داره. اولیش اینه که رب خانگی خوش رنگ، غلیظ و خوش طعم هست. مثل رب بازاری شل نیست و مزه قوطی حلبی نمیده. در ضمن هیچ ماده افزودنی نداره، بنابراین از سلامتش مطمئن هستید.
خلاصه این که هر غذایی باهاش درست کنید عالی میشه. حالا چه املت گوجه باشه چه قیمه.
رب انار و گوجه هر دو از معروفترین و جذابترین چاشنی های غذا هستن. حالا که فصل گوجه فرنگی هست و قیمت گوجه به نسبت مناسبه میتونید گوجه فرنگی صندوقی بخرید. بعد هم با پختن رب گوجه به روش سنتی یا روش های جدید تر اون رو برای مدت بیشتری نگهداری کنید.
توی طرز تهیه رب خانگی، با هر روشی که باشه، به این مواد نیاز دارید: گوجه فرنگی خوش رنگ تازه، روغن (ترجیحاً روغن زیتون فوق بکر) و کمی نمک. چند تا شیشه تمیز و ضد عفونی شده هم از قبل آماده کنید که وقتی رب آماده شد بریزید داخلش.
قطعاً میخواهید رب خوش رنگی درست کنید، رب خانگی که کپک نزند. برای این ویژگی ها لازم است از گوجه های رسیده، شیرین و خوشمزه استفاده کنید. بهترین گوجه ها برای پختن رب، گوجه های گوشتی هستند.
البته از گوجه های آبدارهم میتوانید استفاده کنید اما باید آب آنها حسابی کشیده شود و تخم هایشان جدا شود. این مراحل به طور دقیق در طرز تهیه توضیح داده خواهد شد. قدیم ها که رب آماده نبود هر سال توی هر خونه ای داخل دیگ های بزرگ رب درست میکردن.
روش های درست کردن رب گوجه فرنگی خانگی
مواد لازم برای طرز تهیه رب گوجه فرنگی خانگی به سبک سنتی
| مواد اولیه | مقدار مورد نیاز |
| گوجه فرنگی درشت و آبدار | ۱۰ کیلوگرم |
| نمک | یک پنجم از یک کیسه نمک |
| روغن مایع یا روغن زیتون | ۱۰۰ گرم |
*این مقدار مواد برای حدود یک و نیم کیلوگرم رب گوجه فرنگی کافی است.
میزان کالری در ۱۰۰ گرم رب گوجه فرنگی: ۸۲ کالری
مدت زمان آماده سازی مواد: ۲۴ ساعت
مدت زمان پخت رب گوجه: ۳ ساعت
مراحل طرز تهیه رب گوجه فرنگی خانگی در آفتاب
برای درست کردن رب گوجه به روش قدیمی، بعد از شستن گوجه فرنگیها و خشک شدن آنها، باید گوجه‌ها را چهار قارچ کرده، روی گوجه‌های قاچ شده نمک بپاشید و ۲۴ ساعت در آفتاب مستقیم قرار دهید. سپس طی مراحلی که در ادامه توضیح خواهیم دارد با صافی پوست و گوشت گوجه‌ها را فشار دهید تا عصاره آن خارج شود.
در نهایت این عصاره را روی حرارت بگذارید تا بجوشد و غلیظ شود. زمان مورد نیاز برای پخت رب گوجه فرنگی، به میزان عصاره گوجه بستگی دارد و متغیر است. برای درست کردن رب گوجه خانگی در زمستان هم باید همین مراحل را طی کنید. فقط میزان قرار دادن گوجه‌ها در آفتاب (بسته به حرارت خورشید و تابش آن) باید بیشتر باشد.
مرحله اول : گوجه فرنگیها را بشورید و قاچ کنید
طرز تهیه رب گوجه در خانه به این صورت است که ابتدا باید گوجه‌ها را خوب بشورید و زمانی که کاملا خشک شدند گوجه‌ها را چهار یا هشت قاچ کنید و در تشت بزرگ بریزید، روی گوجه‌ها نمک بپاشید و به مدت ۲۴ الی ۴۸ ساعت زیر آفتاب مستقیم و گرم تابستان بگذارید.
هر چند ساعت یک بار گوجه‌ها را هم بزنید که کپک نزنند و یک رب گوجه فرنگی سالم داشته باشید. تا زمانی که پوست گوجه فرنگی از گوشت آن کاملا جدا شده و گوجه‌ها خوب آب بیندازند زیر نور آفتاب نگه دارید. در این مدت یک پارچه توری تمیز روی تشت بیندازید.
مرحله دوم : گوجه فرنگی‌های آفتاب خورده را صاف کنید
برای اینکه پوست و تخم گوجه فرنگیها را جدا کنید به یک تشت، یک آبکش و یک صافی نیاز دارید. تشت را زیر آبکش بگذارید و سپس یک بار با آبکش و یک بار با صافی ریز گوجه‌ها را صاف کنید. در این مدت با دست تمیز و شسته شده گوجه‌ها را فشار دهید و چنگ بزنید تا پوست و تخم گوجه جدا شود، آبش گرفته شود و داخل تشت ریخته شود.
مرحله سوم : آب گوجه فرنگیها را بجوشانید
حالا آب گوجه صاف شده را در یک قابلمه مناسب بریزید و روی شعله ملایم گاز بپزید. حدود ۳ الی ۴ ساعت زمان برای پختن رب لازم است. در این فاصله مرتب باید رب را هم بزنید تا ته نگیرد. رب گوجه باید آن‌قدر بپزد تا به غلظت مناسب برسد و آب آن کاملا تبخیر شود.
در واقع زمانی که رب گوجه شروع به قل زدن کرد و حباب‌های بزرگ که می‌خواهند به اطراف پخش شوند روی آن تشکیل شد باید مراقب رب باشید و مرتب آن را هم بزنید تا ته نگیرد و تلخ نشود. مواظب باشید حباب‌ها روی دست و صورت‌تان نپاشند. موقع هم زدن رب گوجه حتما از دستکش استفاده کنید.
مرحله چهارم : نمک را اضافه و رب گوجه را بسته‌بندی کنید
در این مرحله از رب گیری خانگی نمک رب را بچشید و اگر کم بود نمک رب را اندازه کنید. در همین مرحله روغن مایع یا روغن زیتون را هم به رب اضافه کنید. وقتی رب گوجه به غلظت مورد دلخواه شما رسید زیر قابلمه را خاموش کنید و زمانی که رب کاملا سرد شد در ظروف کاملا خشک، کاملا تمیز و بدون چربی و بدون بو بریزید.
این روش برای فصل تابستان و مناطق گرم مناسب است و یک رب گوجه آفتابی خوش طعم و خوش رنگ به شما می‌دهد. در فصل زمستان که آفتاب کم جان است مدت زمان قرار دادن گوجه فرنگی زیر نور آفتاب بیشتر از ۴۸ ساعت طول می‌شد.
طرز تهیه رب گوجه فرنگی خانگی با چرخ گوشت
در این روش لازم نیست گوجه فرنگیها را در آفتاب نگه دارید تا نرم شود. میتوانید در طرز تهیه رب گوجه به روش جدید و با چرخ گوشت، گوجه فرنگیها را بعد از شستن و خشک شدن با چرخ گوشت، چرخ کنید. گوجه فرنگی چرخ کرده را در پارچه توری (تنظیف) بریزید و خوب فشار دهید تا پوست و تخم گوجه فرنگی از آب گوجه جدا شود. عصاره به دست آمده را بجوشانید و رب گوجه را مثل روش اول درست کنید. این روش را با عنوان تهیه رب به روش فوری هم می‌شناسند.
طرز تهیه رب گوجه فرنگی خانگی در فر
در صورتی که گوجه های شما گوشتی هستند و آب زیادی ندارند می توانید از این روش استفاده کنید. البته توجه کنید که باید یکی دو سینی فر بزرگ هم داشته باشید. کافی است پوره گوجه را در یک یا دو سینی فر بزرگ بریزید و حدوداً به مدت 3 ساعت در فر قرار دهید.
اگر دو سینی را همزمان در فر گذاشتید وسط کار آنها را جابجا کنید. در ضمن هر نیم ساعت رب خانگی را هم بزنید و دوباره به صورت یک لایه صاف پهن کنید تا یکنواخت پخته شود.
روش ترکیبی تهیه رب گوجه فرنگی خانگی
اگر گوجه های شما آبدار بودند یا سینی فر خیلی بزرگی ندارید میتوانید از این روش استفاده کنید. اول پوره گوجه را به همان قابلمه قبلی برگردانید و حرارت بدهید. بعد از این که شروع به غل زدن کرد شعله را حسابی کاملاً کنید.
صبر کنید تا یک سوم (یا نصف، اگر گوجه خیلی آب داشت) از آب گوجه بخار شود. بعد پوره غلیظ شده را به سینی فر منتقل کنید. بگذارید داخل فر گرم شده تا به غلظت دلخواه شما برسد. هر نیم ساعت از فر خارج کنید و هم بزنید.
نکته پخت رب خانگی در فر
وقتی حجم پوره گوجه تقریباً نصف شد دمای فر را به 120 درجه کاهش دهید. به پختن در فر و هم زدن در فواصل ثابت ادامه دهید تا زمانی که رب خوش رنگ و براقی داشته باشید.
طرز تهیه رب گوجه فرنگی خانگی با مخلوط کن (بدون نیاز به صافی)
برای تهیه رب گوجه فرنگی با مخلوط‌کن میتوانید گوجه‌ها را به خوبی بشویید و خرد کنید. سپس گوجه‌ها را در مخلوط‌کن بریزید تا کاملاً میکس شود. حال میتوانید گوجه فرنگی میکس شده را داخل قابلمه بریزید تا بجوشد و به یک رب گوجه خوشرنگ و خوش طعم تبدیل شود.
در این روش تهیه رب گوجه فرنگی نیازی به جدا کردن پوست گوجه نیست، زیرا پوست گوجه کاملاً میکس می‌شود و از طرفی طعم و رنگ بهتری به رب گوجه شما می‌بخشد. رب گوجه فرنگی خانگی باید به خوبی بجوشد و به قوام برسد تا هم خوشرنگ شود و هم ماندگاری بیشتری داشته باشد.
طرز تهیه رب گوجه در آفتاب
یکی دیگر از روش هایی که از قدیم برای تهیه رب به کار میرفته استفاده از آفتاب هست. هر چند این روش این روزها کمتر استفاده میشه چون بیشتر افراد توی آپارتمان زندگی میکنن واقعاً دلم نیومد که بهش اشاره نکنم.
رب گوجه آفتابی طعمش بی نظیره و از نظر خاصیت هم حرف نداره. اصلاً با خوردن عطر و طعم تابستون رو با تمام وجودتون حس میکنید. این روش هم مراحل اولیه ش مثل روشی هست که بالاتر گفتیم.
اما بعد از این که گوجه ها رو پوره کردید و با نمک و روغن جوشوندید، بگذارید حد اقل یک سوم از آب گوجه بخار بشه. بعد یک سینی خیلی بزرگ یا چند سینی کوچک رو توی آفتاب قرار بدید و پوره گوجه رو داخلشون بریزید.
میتونید کف سینی ها رو هم با مقدار خیلی کمی روغن چرب کنید. برای جلوگیری از ورود حشرات و گرد و خاک یه توری نازک روی سینی بکشید. هر روز به سینی رب زیر آفتاب سر بزنید و به خوبی رب رو زیر و رو کنید. این کار رو تا زمانی ادامه بدید که رب به غلظت مناسب برسه.
در پارس مگ بخوانید : طرز تهیه رب فلفل خانگی به چند روش آسان
چکار کنیم رب گوجه فرنگی خانگی کپک نزند ؟
همان طور که گفته شد برای نگهداری رب گوجه خانگی سه نکته هست که از کپک زدن جلوگیری میکند:
– رب خانگی را در ظرف شیشه ای کاملاً تمیز و خشک شده نگهداری کنید.
– روی رب را با روغن فراوان بپوشانید.
– هر بار که از رب استفاده میکنید از قاشق تمیز استفاده کنید. در ضمن قبل از بستن مجدد در شیشه اطمینان حاصل کنید روغن روی سطح رب را پوشانده است.
برای نگهداری طولانی مدت رب گوجه خانگی بدون کپک باید آن را کنسرو کنید. کنسرو کردن کار سختی نیست ولی کمی زمان میبرد. اما با توجه به زحمتی که برای تهیه رب میکشید ارزشش را دارد. برای این کار:
– ابتدا شیشه ها و درهایشان را چند دقیقه در آب جوش قرار دهید و با حوله تمیز خشک کنید.
– رب را در شیشه ها بریزید طوری که یک سانت روی آن خالی باشد. شیشه ها را آرام روی پیشخوان بزنید تا اگر حبابی روی رب هست از بین برود. سپس در شیشه ها را محکم ببندید.
– یک قابلمه آب بگذارید جوش بیاید. شعله را کم کنید و شیشه ها را نیم ساعت داخل آن قرار دهید. باید چند سانت آب روی شیشه ها را بپوشاند.
رب خانگی کنسرو شده را میتوانید تا یک سال در جای تاریک و خنک نگهداری کنید. اما اگر این کار به نظرتان سخت هست، فریز کردن روش دیگری است که میتوانید از آن استفاده کنید. در این روش رب را در قالب یخ میریزید و در فریزر میگذارید تا یخ بزند.
سپس رب های قالبی را خارج کنید و در کیسه زیپ دار قرار دهید. با نگهداری رب در فریزر این محصول خانگی تا 9 ماه بدون کپک و سالم باقی میماند.
نکته های کلیدی تهیه رب گوجه :
– میتوانید از تایمر استفاده کنید تا به شما یاداوری کند رب را هم بزنید.
– بهترین دیگ برای تهیه رب خانگی قابلمه چدنی روکش دار است.
– کل پروسه تهیه رب گوجه چندین ساعت طول خواهد کشید. و زمان دقیقش هم بستگی به میزان آبدار بودن گوجه دارد. اگر لازم بود جایی بروید میتوانید شعله زیر قابلمه را خاموش کنید. به کارتان برسید و وقتی برگشتید کار را ادامه دهید.
– علت کپک زدن رب خانگی ممکن است کثیف بودن ظروف یا قاشق مورد استفاده باشد.
فوت و فن‌های مهم تیره نشدن و کپک نزدن رب گوجه فرنگی خانگی با دستور مادربزرگ‌ها
- مهم‌ترین دلیل کپک زدن رب گوجه فرنگی آب موجود در آن است. یکی از روش های نگهداری رب خانگی برای اینکه رب کپک نزند این است که باید کاملا حین پخت رب گوجه آب آن تبخیر شود. نشانه تبخیر کامل آب رب گوجه فرنگی این است که وقتی قاشق را در رب فشار می‌دهید آب در قاشق جمع نشود.
- در مجموع رب گوجه فرنگی خانگی چون مواد نگهدارنده ندارد مستعد کپک زدن است. برای استفاده از رب قاشق کثیف، خیس و مرطوب، چرب یا قاشقی که در دهان زده‌اید به کار نبرید.
- برای داشتن یک رب گوجه فرنگی خوشرنگ باید بدانید که رب گوجه فرنگی چه خانگی و سنتی تهیه شود و چه کارخانه‌ای باید به رنگ گوجه فرنگی باشد نه تیره‌تر و نه خیلی روشن‌تر. اگر خیلی قرمز و تیره باشد یعنی از مواد افزودنی و رنگ در آن استفاده شده و اگر خیلی روشن و کم‌رنگ باشد به این معناست که از گوجه نامرغوب و نارس در تهیه آن استفاده شده است.
- علت سیاه شدن رب گوجه فرنگی استفاده از گوجه بی‌کیفیت و بد رنگ، حرارت دیدن زیاد رب گوجه و ریختن رب گوجه خشک شده و سوخته و چسبیده به دیواره‌های دیگ در رب است.
- اگر موقع سرخ کردن رب در روغن، رب گوجه به صورت گوله شده باشد به این معناست که در تهیه رب علاوه بر مواد مجاز از کدو و نشاسته هم استفاده شده است. علاوه بر این وقتی رب گوجه را سرخ میکنید نباید تکه‌های سیاه در آن تشکیل شود چون در این صورت در تهیه رب گوجه از آرد و نشاسته هم استفاده شده است.
- بهتر است برای تهیه رب گوجه فرنگی از گوجه‌های گوشتی و قرمز استفاده کنید. گوجه فرنگی‌های گلخانه‌ای برای پخت رب مناسب نیستند چون نازک و بدون گوشت هستند.
- میتوانید برای جلوگیری از کپک زدن رب گوجه روی هر شیشه یا سطل رب یک لایه روغن مایع یا روغن زیتون بریزید در واقع یکی از کاربردهای روغن زیتون جلوگیری از کپک زدن رب است. هر بار که میخواهید رب بردارید با قاشق روغن را کنار بزنید و رب را استفاده کنید. برای این کار شیشه رب را تا حدی پر می‌کنیم که سر هر شیشه تقریباً چهار انگشت خالی بماند. بعد از اینکه رب کاملاً سرد شد، روی رب را با روغن زیتون پر می‌کنیم، درب شیشه را محکم می‌بندیم و در جای خنک و خشک می‌گذاریم.
- نمک هم تا حدود زیادی مانع کپک زدن رب گوجه می‌شود. پس رب گوجه را کمی پر نمک‌تر درست کنید و حین پخت مواد غذایی از نمک کمتری استفاده کنید. برای مطالعه روش‌های جلوگیری از کپک زدن رب گوجه روی لینک مطلب کلیک کنید.
- بهتر است رب را در شیشه یا قوطی پلاستیکی کوچک بریزید تا بعد از چند بار استفاده هر شیشه یا قوطی رب تمام شود. به این ترتیب رب تا آخر استفاده کپک نمی‌زند.
- یادتان باشد اگر روی رب کپک زد به هیچ‌وجه با کنار زدن کپک‌ها از باقی‌مانده ظاهرا سالم رب استفاده نکنید. مواد غذایی همیشه از لایه‌های پایینی شروع به کپک زدن میکند و قارچ‌ها را در سرتاسر ماده غذایی پخش می‌کنند. این قارچ‌ها با چشم غیرمسلح قابل دیدن نیستند.
- رب گوجه فرنگی خانگی را حتما در یخچال نگهداری کنید و درب آن را محکم ببندید تا امکان کپک‌زدگی آن به حداقل برسد. روش‌های فریز کردن رب گوجه هم برای پیشگیری از کپک زدن رب مناسب هستند.
- هر چه زمان پخت رب بیشتر باشد دوام آن برای نگهداری در مدت طولانی بیشتر می‌شود.
- به زمان مناسب نگهداری رب گوجه فرنگی هم دقت کنید.
- خواص رب گوجه فرنگی همواره مورد توجه طب سنتی و مدرن بوده است.
تاریخچه رب گوجه فرنگی
شاید برایتان جالب باشد که بدانید تاریخچه درست کردن رب گوجه به عنوان یکی از پرکاربردترین چاشنی‌های غذایی برای اولین بار به کشور ایتالیا برمی‌گردد. ایتالیایی‌ها برای پخت بهتر پاستا و اسپاگتی باید پوست گوجه را می‌گرفتند و آن را پوره می‌کردند.
ابتدا در سیسیل و سپس در سایر شهرهای ایتالیا کارخانه‌ها و البته به صورت خانگی در منزل تولید رب گوجه فرنگی آغاز شد. سپس رب گوجه فرنگی قوطی و شیشه‌ای هم به بازار آمد. جالب است بدانید ایتالیایی‌ها به رب گوجه فرنگی روغن زیتون بکر و سرکه هم اضافه می‌کنند که مانع از کپک زدن رب می‌شود. پخت انواع غذا با رب گوجه در کشورهای مختلف دنیا بسیار پرطرفدار است.
سوالات متداول
در طرز تهیه رب گوجه فرنگی در فر، باید فر را روی چه دمایی تنظیم کنیم ؟
برای درست کردن رب گوجه فرنگی در فر ابتدا باید فر را روی دمای ۱۵۰ درجه سانتی‌گراد تنظیم کنید و هر زمان که حجم رب شما نصف شد، دمای فر را به ۱۲۰ درجه سانتی‌گراد کاهش دهید.
مدت زمان پخت رب گوجه فرنگی چقدر است ؟
پخت رب گوجه فرنگی خانگی حدود ۳ ساعت طول می‌کشد.
یک کیلو گوجه چقدر رب میده ؟
به طور کلی هر ۴ کیلوگرم گوجه فرنگی حدود ۱ کیلوگرم رب گوجه می‌شود. البته این موضوع به نوع گوجه و آبدار و گوشتی بودن آن نیز بستگی دارد. اگر گوجه فرنگی شما آبدار باشد، هر ۵ تا ۶ کیلوگرم از آن ۱ کیلوگرم رب گوجه می‌دهد. گوجه فرنگی‌های گوشتی برای تهیه رب خانگی مناسب‌تر هستند و هر ۴ کیلوگرم از آن ۱ کیلوگرم رب می‌دهد.
چه کنیم که رنگ رب گوجه قرمز شود ؟
برای اینکه رب گوجه قرمز و خوشرنگ شود، از جدا کردن ربی که به دیواره دیگ یا قابلمه چسبیده و افزودن آن به عصاره در حال جوشیدن رب گوجه خودداری کنید. این کار باعث تیره و سیاه شدن رب گوجه می‌شود. همچنین باید از گوجه فرنگی‌های سالم و خوشرنگ برای تهیه رب استفاده کنید.
