9 مورد از نشانه های افسردگی شدید که زنگ خطر است !

فشار های روانی و شرایط سخت زندگی امروزی شما را در معرض ابتلا به افسردگی شدید قرار می دهد. افسردگی اگر در مراحل اولیه شناسایی شود به راحتی درمان می شود. نشانه های افسردگی شدید را بشناسید تا قبل از آن که به خود و اطرافیان آسیب برسانید برای درمان اقدام نمایید. در این بخش از موفقیت پارس مگ نشانه های افسردگی شدید و راهکارهای درمان آن را پیش رویتان می گذاریم.

از کجا بفهمیم افسرده شده ایم؟

علائم افسردگی به عنوان زنگ‌خطری برای ما هستند تا یادآور شوند که ما یا اطرافیانمان به کمک نیاز داریم. این بیماری خاموش توانایی تبدیل زندگی عالی به زندگی جهنمی را دارد، و در این راه سن و جنسیت نمی‌شناسد.

در این راستا، دکتر مروارید آل‌یاسین روانشناس و مشاور خانواده تعدادی از مهم‌ترین علائم بیماری افسردگی را برای شما بازگو کرده‌اند، تا شما بهتر بتوانید رفتار خود و اطرافیانتان را بر این اساس مشاهده و تحلیل کنید. نکته بسیار مهمی که باید به یاد داشته باشید این است که درمان افسردگی یک فرآیند کاملا تخصصی و شخصی است.

افسردگی شدید

شدت افسردگی از دوره‌های خفیف و موقت شروع می‌شود و ممکن است برخی نیز دچار افسردگی شدید و مداوم شوند. شدیدترین شکل افسردگی، افسردگی حاد یا افسردگی بالینی است. از این بیماری با عنوان افسردگی اساسی یا اختلال افسردگی اساسی نیز یاد می‌شود. خوب است بدانید که افسردگی حاد چیزی شبیه به غم از دست دادن یکی از عزیزان یا ابتلا به یک بیماری همچون اختلال تیروئید نیست.

برای تشخیص دقیق افسردگی بالینی یا حاد بسیاری از پزشکان از معیارهای علائم اختلال افسردگی حاد که در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی منتشرشده استفاده می‌کنند.

افسردگی به حالت خُلقی گفته می‌شود که در آن شخص احساس ناراحتی و بی‌علاقه‌گی ممتد و همیشگی داشته باشد. البته ناراحتی و بی‌علاقه‌گی به صورت کلی یکی از احساسات عادی و طبیعی در همه ما آدم ها است. این احساسات می‌تواند به دلایل مختلفی برانگیخته شود. اما اگر این برانگیختگی تبدیل به عادت همیشگی و حس غالب در شخص شود، به آن افسردگی گفته می‌شود.

به گفته وبسایت آمریکایی وب‌ام‌دی، از هر ۳ نفر در جهان ۱ نفر به نوعی از افسردگی مبتلا است. اما مساله‌ی مهم این است که تمامی این افراد می‌توانند با رسیدگی به این بیماری و قرار گرفتن تحت نظر متخصص این بیماری را به صورت ریشه‌ای درمان کنند، یا شیوه مدیریت آن را یاد بگیرند.

افسردگی بالینی یعنی چه؟

در محاوره برای اشاره به طیف گسترده­‌ای از اختلالات روحی، از ناراحتی کوتاه‌­مدت گرفته تا درماندگی شدید، از کلمه­‌ی افسردگی استفاده می­‌کنیم. افسردگی بالینی یک اصطلاح پزشکی است که به حالت جدی­‌تر این اختلال اطلاق می‌­شود و به آن افسردگی عمده هم می­‌گوییم.

افراد دچار افسردگی بالینی در کنار اندوه و بی­‌میلی چند علامت دیگر – نظیر اختلال در خواب و اشتها- را نیز تجربه می‌­کنند و افکارشان آن‌­قدر منفی است که توانایی انجام فعالیت­‌های روزمره را از دست می­‌دهند و نمی‌­توانند آینده‌­ای روشن را برای خود متصور شوند.

تفاوت ناراحتی شدید با افسردگی شدید چیست؟

ناراحتی شدید با افسردگی تفاوت بسیاری دارد، افرادی که دچار افسردگی هستند باید راه درمانی خود را به صورت جدی دنبال کنند. تفاوت اساسی بین این دو مورد وجود دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:

• افسردگی یک بیماری روحی و روانی است اما ناراحتی یک تنها یک حس خواهد بود: زمانی که شما به افسردگی مبتلا می‌شوید، از لحظ روحی و روانی آسیب جدی خواهید دید. اما در زمان ناراحتی کمی اخلاق و رفتار فرد تغییر می‌کند. البته تغییر اخلاق و رفتار موقتی و کوتاه مدت است و به سرعت بهبود پیدا می‌کند.

• ناراحتی موقت بوده اما افسردگی یک بیماری طولانی مدت است: افسردگی یک بیماری است که خود به خود درمان نمی‌شود و برای درمان آن هرچه سریع‌تر اقدام کنید، زودتر بهبود پیدا خواهید کرد. هرچه افسردگی کهنه‌تر شود روند درمان آن هم طولانی‌تر خواهد شد.
  اما در مقابل ناراحتی تنها یک تغییر حالت کوتاه مدت است و بعد از گذشت مدتی خود به خود از بین می‌رود.

• ناراحتی یک واکنش لحظه ای است اما افسردگی می‌تواند یک واکنش پایدار باشد: زمانی که شما از کسی یا چیزی ناراحت می‌شوید می‌تواند برای یک مدت زمان کوتاه باشد. اما افسردگی را تا زمانی که درمان نکنید نمی‌توانید نسبت به بهبود حال روحی و روانی خود امیدوار باشید. برای درمان افسردگی نیاز به کمک روانشناس دارید.

• ناراحتی تنها می‌تواند موقت رفتار شما را تغییر دهد درصورتی که افسردگی موجب تغییر زندگی شما خواهد شد: تا زمانی که شما ناراحت هستید می‌توانید این ناراحتی را در اخلاق و رفتار خود نشان دهید، زمانی که ناراحتی شما از بین برود اخلاق و رفتار شما به حالت اولیه برمی‌گردد. اما در رابطه با افسردگی اینگونه نیست، افسردگی به حدی علائم دارد که می‌تواند زندگی روزمره شما را تحت تاثیر خود قرار دهد. بسیاری از افرادی که دچار افسردگی می‌شوند دیگر نمی‌توانند فعالیت‌های روزانه خود را به درستی انجام دهند، در زمینه کسب و کار هم دچار مشکل خواهند شد.

علائم و نشانه های افسردگی چیست؟

مانند هر بیماری دیگری علایم افسردگی ممکن است در هر شخص با شخص دیگری متفاوت باشد. دکتر مروارید آل یاسین در اینجا تعدادی از شایع ترین نشانه‌های نشانه‌ های افسردگی را برای شما ذکر کرده‌اند. همانطور که بالاترهم گفتیم، داشتن این نشانه‌ها به صورت مقطعی اتفاقی کاملا عادی است. اما ادامه‌دار بودن این علایم نشانه خطر است.

دکتر آل‌یاسین در ادامه یادآور می‌شوند که هرکدام از این نشانه‌ها ممکن است به صورت تکی یا همراه با بقیه نشانه‌ها در بیمار افسرده ظاهر شود. یا ممکن است قوت و میزان تاثیر آن‌ها با یکدیگر متفاوت باشد. و این مساله به دلیل تفاوت شدت بیماری و ریشه‌های بیماری در افراد مختلف است.

احساس غم و پوچی از نشانه های افسردگی شدید

داشتن احساس غم و پوچی چیز عجیبی نیست. دیدن یک فیلم درام،‌ گوش دادن به آهنگ غمگین یا حتی شنیدن خبری ناراحت کننده‌ در مورد شخصی که برای ما مهم است می‌تواند باعث برانگیخته‌گی این احساس در ما شود.

اما معمولا این احساس به اندازه‌ی همان‌آهنگ یا مدتی بعد از شنیدن خبر در ما باقی می‌ماند و پس از آن با حس دیگری جایگزین می‌شود. ولی برای اشخاصی که از بیماری افسردگی رنج می‌برند، داشتن این احساس جزوی از عادات روزمره آن‌هاست و برای برانگیخته شدن آن به هیچ دلیل و یا اتفاق آغازکننده‌ای نیاز ندارند.

افراد افسرده به دلیل نداشتن امید به آینده، سرنوشت خود را بسیار تیره و تار می‌بینند که این مساله باعث بیشترشدن حس یأس و پوچی در ایشان می‌شود. این حالت معمولا به خاطر تعمیم دادن بیش‌ از حد حقایق زندگی اتفاق می‌افتد و ممکن است بعد از مدتی تبدیل به عادت روزمره بیمار افسرده شود.

تغییر در میزان خواب از نشانه های افسردگی شدید

بی خوابی یا پرخوابی در طول هفته اتفاق طبیعی است. این کاملا عادی است که در طول یک هفته‌پر کار خواب کمتری داشته باشید و یا در آخر هفته‌ها پرخوابی کنید. اما به گفته دکتر آل‌یاسین، یکی از شایع‌ترین مشکلاتی که افراد افسرده از آن رنج می‌برند، اختلال در میزان خواب است.

عدم توانایی در داشتن خواب شبانه مناسب، یا پرخوابی بیش از حد، نشان از نداشتن آرامش فکری در شخص است. این حالت می‌تواند باعث کاهش انرژی فرد در طول روز شود و روی بازدهی شخص تاثیر منفی بگذارد. که این مساله نیز باعث بدتر شدن اختلال افسردگی در فرد می‌شود.

حس خودکم بینی یا احساس گناه بیش از حد

مبتلایان به بیماری افسردگی همواره در فکر کمبود‌ها و ناکامی‌هایشان در زندگی هستند و احساس گناه و درماندگی شدید می‌کنند. افکاری مانند (من به هیچ دردی نمی‌خورم) یا (دنیا خیلی جای بدیه) بر افکار و ذهن این افراد چیره می‌گردد. این افکار معمولا پس از شکست عشقی، شکست عاطفی، طلاق یا ناکامی در روابط عاطفی در افراد به وجود می‌آید.

تغییر در میزان تغذیه از نشانه های افسردگی شدید

درست مثل مورد قبلی، هرگونه تغییر منفی در شیوه تغذیه که به صورت طولانی مدت ادامه پیدا کند می‌تواند از نشانه‌های افسردگی باشد. به گفته سازمان سلامت انگلستان، این تغییر در تغذیه اکثرا با کاهش اشتها و کاهش وزن همراه است. البته در برخی موارد نیز ممکن است باعث افزایش آن‌ها شود.

اما در هر دو حالت موجب این می‌شود که فرد مبتلا به افسردگی دچار مشکلات فیزیکی شود یا در معرض خطر آن‌ها قرار بگیرد. نتایج منفی حاصل از این نوع تغذیه نیز می‌تواند باعث کمبود مواد مغذی در بدن بشود که مستقیما بر روی خُلقیات فرد بیمار تاثیر می‌گذارد.

مشکلات تمرکز

بسیاری از بیماران مبتلا به افسردگی حاد قادر به تمرکز نیستند. مثلا نگاه کردن به تلویزون و سریال یا خواندن کتاب و حتی گرفتن تصمیم های ساده و معمولی نیز برای شان سخت و غیر ممکن می شود.

بی‌انگیزگی، کاهش علاقه به انجام کار و عدم توانایی در انجام فعالیت‌های مفید

افسردگی بیماری فلج‌کننده‌ای است. افراد مبتلا به این بیماری در طولانی مدت انگیزه‌ خود به انجام فعالیت‌های مفید مانند رسیدگی به خود، معاشرت با دوستان، کار کردن، یادگیری و آمورش، و دیگر فعالیت‌های مفید شخصی را از دست می‌دهند. این مساله باعث طردشدن شخص از جامعه، قطع شدن ارتباطات سازنده و کاهش کیفیت زندگی می‌شود که از اصلی‌ترین تاثیرات جانبی این بیماری است.

افکار خودکشی از نشانه های افسردگی شدید

در شدیدترین مراحل بیماری، اشخاص افسرده تمام یا اکثر نشانه‌های گفته شده در بالا را خواهند داشت. به همین دلیل کیفیت زندگی ایشان به شدت کاهش پیدا می‌کند. این افراد رابطه خود با دوستان و اطرافیان را از دست می‌دهند و ممکن است دچار مشکلات فیزیکی نیز بشوند. شخص بیمار در هر گوشه و کنار از زندگی خود زشتی و ناراحتی می‌بیند، به همین دلیل عجیب نیست که افکار خودکشی نیز داشته باشد.

عدم احساس مسئولیت

افراد مبتلا به افسردگی به دلیل خلق بسیار پایین و ناامیدی نسبت به زندگی، به تدریج احساس مسئولیت خود را نیز از دست می دهند و به کارهای غیر مسئولانه نسبت به زندگی و وظایف شان روی می آورند. مثلا احتمال زیادی وجود دارد که این افراد بدون هیچ لذت خاصی قمار کنند و یا مواد مصرف نمایند.

دردهای مبهم از نشانه های افسردگی شدید

احساس درد و ناراحتی های ناشناخته و مبهم از دیگر علائمی است که افسردگی را نشان می دهد. این درد ها و ناراحتی های جسمی باعث می شود که فرد به پزشک مراجعه نماید اما پس از بررسی و آزمایش دلیلی بر عدم سلامت جسمی فرد پیدا نمی شود.

مدت زمان دوره­‌های افسردگی چقدر است؟

بیماری افسردگی معمولا عود می­‌کند و دوره­‌های آن چند هفته یا چند ماه طول می­‌کشد. تحقیقات نشان می‌­دهد متوسط زمان اولین دوره از افسردگی ۱۷.۳ هفته، یا حدودا ۴ ماه، است. احتمال بهبودی طی هفته‌­های اول بسیار بالاست. به ­نظر می‌­رسد شدت اولین دوره از افسردگی- میزان پایین آمدن عملکرد بدن یا منزوی شدن- روی احتمال عود این اختلال اثر می­‌گذارد.

این روزها به دلیل شرایط پاندمی، افسردگی در کرونا و یا افسردگی بعد از کرونا به شدت مشاهده می‌شود. هنوز مشخص نیست بین ویروس کرونا و افسردگی چه رابطه‌ای وجود دارد اما شرایط ایجاد شده می‌تواند به نشانه های اختلالات روانی از جمله بیماری افسردگی  و حالت های افسردگی دامن بزند.

منظور از دوره‌­ افسردگی چیست؟

افسردگی اختلالی است که عود می‌­کند و حدود ۵۰ درصد از کسانی­ که یک دوره افسردگی را پشت سر می­‌گذارند، دوباره افسرده می­‌شوند. بر اساس تحقیقات، تعداد عوامل استرس‌­زا روی احتمال عود نشانه های اصلی افسردگی موثر است.

همچنین هرچه دوره­‌ افسردگی طولانی­‌تر باشد، احتمال بهبود پایین می‌­آید. این مسئله باعث شده بحث بر سر پیدا کردن درمان فوری بالا بگیرد. بعضی شواهد نشان می­‌دهد خود افسردگی باعث تغییر مغز می­‌شود، به­ طوری که توانایی آن برای ایجاد پیوند جدید میان سلول‌­های عصبی از بین می­‌رود و اندوخته­‌ مغز کاهش می­‌یابد؛ بنابراین ظرفیت بهبود افسردگی و علایم آن کم می‌شود.

تغییر علائم و نشانه های افسردگی شدید براساس جنسیت و سن افراد

علایم افسردگی مانند هر بیماری دیگری بسته به سن و جنسیت افراد متغیر است. این بیماری در سنین خاصی مانند جوانی، نوجوانی و میان سالی برای انسان خطرناک‌تر از سنین دیگر می‌تواند باشد.

براساس گزارش سال ۲۰۱۹ مرکز پیشگیری و کنترل بیماری‌های آمریکا که به بررسی نشانه‌های افسردگی در افراد بالغ پرداخته است، حدود ۴۰٪ مبتلایان به افسردگی را افراد در بازه سنی ۱۸ تا ۲۹ و ۴۵ تا ۶۴ تشکیل می‌دهند. به همین دلیل بسیار مهم است که بدانید هرکدام از علائم افسردگی در کدام جنسیت و رده سنی شایع‌تر است.

نشانه های افسردگی شدید در نوجوانان

طبق گزارشی که مرکز سلامت آمریکا منتشر کرده، گروه سنی جوانان و نوجوانان بیشترین آسیب‌پذیری را در برابر بیماری افسردگی دارند. نوجوانی دوره‌ای است که افراد به دنبال یافتن هویت واقعی خود هستند. به همین دلیل ممکن است خصوصیات شخصیتی و ارزش‌های ایشان مدام تغییر کند و بعضا در تضاد با هم باشد.

همین مساله استیصال و فشار روحی زیادی را به نوجوانان وارد می‌کند. و هرچه این فشار بالاتر باشد باعث می‌شود نسبت به افسردگی آسیب پذیرتر نیز شوند. درنتیجه فشار روحی واردشده بر خود را با رفتار‌هایی همچون: پرخاش، زودرنجی، لجبازی، قلدری، قهر‌کردن مکرر و طولانی

• پرخاش
• زودرنجی
• لجبازی
• قلدری
• قهر‌کردن مکرر و طولانی

و دیگر موارد این‌چنین بروز دهند. این موارد از شایع ترین نشانه افسردگی در نوجوانان است که در صورت تداوم در کنار سایر عواملی که بالاتر ذکر شد گاهی حتی باعث به وجود آمدن افکار خودکشی در فرد نیز می‌شود.

نشانه های افسردگی شدید در مردان

علائم افسردگی در مردان کمی سخت‌تر از دیگر افراد قابل تشخیص است. آقایان به دلیل هنجارهای موجود در جامعه کمتر به ابراز احساسات خود تمایل دارند. همین مساله باعث می‌شود که در اکثر اوقات احساساتی مانند: درماندگی، غم و اندوه، بی‌انگیزگی، استیصال و… را مخفی کرده و آن‌ را بروز ندهند.

در نتیجه تمام آن‌ها را به شکل خشونت یا عصبانیت نمایش دهند که طبق هنجار‌های جامعه از مردان پذیرفته‌تر است. در نتیجه ممکن است تشخیص ریشه عصبانیت در مردان همیشه آسان نباشد و اطرافیان نتوانند همیشه دلیل عصبانیت آقایان را متوجه شوند. برای همین در صورت بروز و تداوم خشونت و عصبانیت در آقایان،‌ باید این مسأله را در نظر داشت که ممکن است ریشه این رفتار در افسردگی ایشان باشد.

آقایان نسبت به خانم ها کمتر احساسات خود را ابراز می‌کنند، به همین دلیل بیشتر در خطر نتایج منفی بیماری افسردگی هستند.

• در اکثر اوقات احساساتی مانند: درماندگی، غم و اندوه، بی‌انگیزگی، استیصال و… را مخفی می کنند
• تمام آن‌ها را به شکل خشونت یا عصبانیت نمایش می دهند که طبق هنجار‌های جامعه از مردان پذیرفته‌تر است

علائم افسردگی در زنان

زنان به دلیل اینکه در بروز احساسات خود توانمندتر هستند راحت‌تر می‌توانند نشانه‌های افسردگی را در خود و دیگران تشخیص دهند. شایع‌ترین علائم افسردگی در زنان شامل موارد زیر است: داشتن افکار منفی، تغییر در نوع تغذیه، تعمیم‌دادن مشکلات به کل زندگی، عدم انجام فعالیت‌های مفید

• داشتن افکار منفی
•  تغییر در نوع تغذیه
•  تعمیم‌دادن مشکلات به کل زندگی
•  عدم انجام فعالیت‌های مفید

نکته بسیار مهم

نکته بسیار مهم در مورد این علائم این است که در دوره‌ی قاعدگی به دلیل تغییر در فعالیت هورمون‌ها این کاملا طبیعی است برخی از علايم افسردگی در خانم‌ها به وجود بیاید. در طول دوره قاغدگی نباید به احساسات را تعمیم داد و مانع از شدت گرفتن آن‌ها شد.

علائم افسردگی بعد از زایمان

مادربودن و مادری کردن در تمامی جوامع امری مقدس محسوب می‌شود. همین مساله فشار شدیدی را بر روی دوش تازه مادران قرار می‌دهد. این مساله در کنار ترس از صدمه زدن به کودک تازه متولد شده و تغییر شیوه زندگی پس از زایمان و خستگی‌های ناشی از آن کافی‌ است تا قوی‌ترین مادر را به ورطه‌ی افسردگی بکشاند. بر اساس گزارش مرکز پیشگیری و کنترل بیماری‌های آمریکا یکی از هر ۸ مادر در آمریکا دارای نشانه‌های افسردگی بعد از زایمان هستند. بر اساس این گزارش شایع ترین‌ علائم افسردگی بعد از زایمان شامل موارد زیر است:

• گریه کردن بیش از حد معمول
• احساس خشم
• دوری از افراد خانواده و عزیزان
• بی‌احساسی نسبت به نوزاد
• داشتن احساس آسیب زدن به بچه
• داشتن احساس شک و گناه درمورد مادر خوبی نبودن

علل بروز نشانه های افسردگی شدید در افراد

بروز افسردگی در افراد تنها به یک علت خاص محدود نمی‌شود. گاهی این اختلال به علت ناملایمات زندگی، بیماری‌های جسمی یا سایر عوامل محرک بروز می‌کند، با این حال ممکن است ناگهانی و بدون اینکه با هیچ یک از این عوامل در ارتباط باشد ظاهر گردد.

دانشمندان معتقدند که عوامل بسیار زیادی برای بروز این بیماری در افراد تأثیر گذار است که از جمله علل بروز نشانه‌های افسردگی شدید می‌توان به تروما، ژنتیک، شرایط زندگی، ساختار مغز، سایر شرایط پزشکی، مواد اعتیادآور و… اشاره داشت. در ادامه عوامل ذکر شده را شرح داده‌ایم:

نشانه های افسردگی شدید ناشی از تروما

ضربه روحی یا تروما در سنین بسیار کم می‌تواند به تغییرات دراز مدت در نوع عملکرد و واکنش مغز نسبت به ترس و استرس منجر شود. به همین دلیل است که این تغییرات مغزی، احتمال بروز افسردگی در افرادی که سابقه‌ی تروما در دوران کودکی را دارند افزایش می‌ دهد.

نقش ژنتیک در بروز علائم افسردگی

در برخی از موارد مشاهده شده که اختلالات خلقی و افکار خودکشی ممکن است زمینه‌ی ژنتیکی داشته باشند، توجه داشته باشید که ژنتیک تنها یک عامل از عواملی است که احتمال ابتلا به افسردگی را زیاد می‌کند. 100 درصد ژن‌های دوقلوهای همسان با یکدیگر مشابه هستند. در حالی که احتمال اینکه هر دو نفر آن ها به بیماری افسردگی دچار گردند کمتر از 30 درصد است. علائم و نشانه‌های افسردگی شدید در افرادی که زمینه‌ی ژنتیکی دارند معمولا در سنین پایین‌تر ظاهر می‌شود.

توجه داشته باشید که علاوه بر عامل ژنتیک، همراه شدن آن با عوامل دیگری مانند اتفاقات و شرایط نامطلوب زندگی نیز در ابتلای این افراد به افسردگی بی تأثیر نیست.

شرایط زندگی عاملی بر افزایش علائم افسردگی

وضعیت مالی، محل زندگی، روابط اجتماعی، وضعیت تأهل و … از جمله عواملی هستند که در بروز افسردگی در افراد تأثیر گذارند. اما فرضیه دیگری که وجود دارد این است که شاید بتوان برعکس، افسردگی را عامل بروز شرایط نامساعد زندگی دانست. مثلا شیوع افسردگی در افراد بی خانمان بیشتر است، اما در برخی موارد نیز احتمال دارد که افسردگی سبب آوارگی این افراد شده باشد.

نقش ساختار مغز در بروز علائم افسردگی

مطالعه‌ی تصاویر مغزی نشان دهنده‌ی کاهش فعالیت لوب پیشانی مغز در افراد مبتلا به افسردگی است. هم چنین گفته می‌شود که الگوی مغزی این افراد هنگام خواب متفاوت است. افسردگی در نحوه‌ی پاسخگویی غده‌ی هیپوفیز و هیپوتالاموس نسبت به تحریکات هورمونی نیز تغییر ایجاد می‌کند.

سایر شرایط پزشکی مؤثر بر بروز علائم افسردگی

احتمال ابتلا به بیماری افسردگی در افرادی که سابقه‌ی ابتلا به اختلالات خواب، درد مزمن، اضطراب یا بیش فعالی دارند بیش تر است. همین تاثیرات جسمانی افسردگی، آن‌ها را وادار به مراجعه به پزشک می‌کند.

مواد مخدر

اعتیاد به مواد مخدر احتمال ابتلا به افسردگی را افزایش می‌دهد. اعتیاد از جمله مواردی است که فرد را در شرایطی قرار می‌دهد که عوامل ابتلا به افسردگی در فرد بسیار افزایش یابد و حتی بر خانواده او نیز تاثیر می‌گذارد و احتمال ابتلای سایر اعضای خانواده فرد معتاد را به بیماری افسردگی افزایش می‌دهد.

انواع افسردگی

اختلال افسردگی چند نوع متفاوت دارد که علائم هر یک نیز با دیگری متفاوت است. آگاهی از علائم انواع افسردگی به شما کمک می کند تا راحت تر آن را شناسایی کرده و سریعا برای درمان گام بردارید. برخی از شایع ترین انواع اختلال افسردگی به شرح زیر هستند:

افسردگی ماژور

این نوع افسردگی حادترین نوع اختلال می باشد و نسبتا شایع است. افراد مبتلا به افسردگی ماژور علائم را با شدت زیادی احساس می کنند. از علائم افسردگی ماژور می توان به ناامیدی نسبت به زندگی، خلق بسیار پایین، تحریک پذیر شدن، ناتوانی در تمرکز، تغییرات خواب و اشتها، احساس بی ارزشی و داشتن افکار مرگ اشاره کرد. این نوع افسردگی زمانی تشخیص داده می شود که علائم آن برای مدت بیش تر از دو هفته به طول بینجامد و به طور دوره ای تکرار شود.

افسردگی مداوم یا دیستایمیا

این افسردگی مدت زیادی به طول می انجامد و فرد برای مدت زیادی با خلق پایین مواجه می شود. از علائم این نوع افسردگی می توان به عدم تمرکز، خلق پایین و ناراحتی، احساس خستگی و تغییرات اشتها و خواب اشاره کرد. علائم افسردگی دیستایمیا به شدت ماژور نیست و معمولا فرد از عهده کارهای روزانه اش بر می آید و کاملا ناتوان نمی شود. اما در صورت عدم درمان ممکن است دیستایمیا به افسردگی ماژور تبدیل شود.

افسردگی پس از زایمان

زایمان به دلیل تغییرات شدید هورمونی، معمولا مشکلات خلقی را برای اکثر مادران ایجاد می کند. اما در برخی افراد این مساله بسیار حاد و شدید می شود به طوری که لازم است سریعا مداخلات روانپزشکی صورت گیرد. از علائم افسردگی پس از زایمان می توان به احساس ناامیدی، خستگی مداوم، اضطراب و نگرانی شدید، نگرانی و ترس شدید از آسیب زدن به نوزاد و یا ناتوانی در برقراری ارتباط با او و همچنین داشتن افکار مرگ و خودکشی اشاره کرد.

افسردگی عاطفی فصلی

برخی افراد در فصل زمستان و با کاهش شدت نور خورشید با خلق غمگین، استرس و اضطراب، منزوی شدن و افزایش وزن مواجه می شوند. برای این افراد تشخیص افسردگی فصلی عاطفی مطرح می شود. این نوع افسردگی دوره ای است و افراد پس از پایان فصل زمستان به خلق و حالت نرمال خود بر می گردند. شدت علائم نیز در این نوع افسردگی بسیار کم است. برای درمان افسردگی فصلی از نور درمانی استفاده می شود.

افسردگی غیر معمول یا آتیپیک

این نوع افسردگی بر خلاف اسمش بسیار هم شایع است اما نسبت به افسردگی ماژور کم تر شناخته شده و نسبت به میزان شیوع بالایش کم تر تشخیص داده می شود. از علائم آن می توان به سنگین شدن دست ها و پا ها به صورتی که فرد احساس فلجی می کند، اختلال پرخوری، خواب زیاد تر از حد معمول، بالا رفتن وزن، تحریک پذیر شدن و پایین آمدن واکنش های خلقی اشاره کرد.

افسردگی سایکوتیک

این نوع افسردگی زمانی مطرح می شود که فرد در برهه ای از دوره افسردگی خود علائم سایکو یا همان روان پریشی را از خود نشان دهد. به این معنی که فرد دچار حالت های کاتاتونیک می شود (دچار بهت شده و حرکتی نمی کند) و برای زمان طولانی از تخت خود بیرون نمی آید. حتی در این نوع افسردگی احتمال بروز هذیان و توهم نیز وجود دارد.

اختلال دو قطبی

این اختلال از مهم ترین انواع اختلالات افسردگی محسوب می شود. در این اختلال فرد دوره هایی از افسردگی و شیدایی (خلق بسیار بالا و غیر معمول) را تجربه می کند. اختلال دو قطبی نیز خود به چند نوع مختلف تقسیم می شود.

افسردگی موقعیتی

این افسردگی بسیار شایع است و می توان گفت که تقریبا همه افراد در دوره هایی از زندگی خود با آن مواجه شده اند. در این نوع افسردگی فرد پس از یک اتفاق و تغییر مهم در زندگی مثل از دست دادن عزیزان، تغییرات شغلی و… با علائم افسردگی مواجه می شود. شدت علائم در این افسردگی پایین است و با گذشت مدتی بهبود می یابد.

عوامل مخاطره‌ آمیزی که شما را در برابر افسردگی آسیب‌پذیرتر می‌کند:

بیماری افسردگی مانند هر بیماری دیگری نیازمند مراقبت و رسیدگی است. افسردگی مانند سرما‌خوردگی می‌تواند خودبه‌خود خوب شود، یا ممکن است تحت تاثیر عوامل تشدید کننده قرار بگیرد و بدتر شود. مسأله‌ی مهم این است که درصورت دیدن نشانه‌های افسردگی در خود بهتر است سریعا به آن رسیدگی کرد تا از تشدید شدن آن جلوگیری شود. این بیماری در صورت تشدید شدن می‌تواند به اختلال اضطراب نیز دامن بزند، و یا حتی آسیب‌های فیزیکی به شما وارد کند. مهم‌ترین عوامل تشدید کننده افسردگی موارد زیر هستند:

افراد مخرب

هم نشینی با افراد مخرب تاثیرات منفی زیادی دارد. یکی از مهم‌ترین این تاثیرات، به‌وجود آمدن احساس پوچی، بی‌انگیزگی، خودتخریبی و جامعه ستیزی است. هر کدام از این موارد خود می‌تواند زمینه ساز بروز بیماری افسردگی شود. به همین دلیل بسیار مهم است که افرادی که در بازه‌های سنی مخاطره آمیز افسردگی قرار دارند، و یا افرادی که در حال بهبودی از این بیماری هستند، در همنشینی با اطرافیان خود تجدید نظر کنند و از افرادی که رفتار‌های مخرب دارند دوری کنند.

 انجام کار‌های مفید

زندگی بدون هدف و فعالیت مفید، زندگی پوچی است. برای جلوگیری از فرورفتن در گرداب پوچی و آینده نامعلوم، همه افراد باید برای زندگی خود هدف گذاری کنند و برای رسیدن به آن هدف فعالیت‌های مفید انجام دهند. به گفته نشریه «ساینس دیلی» در یکی از جدیدترین تحقیقات مشخص شده که حتی اگر افراد جوان در دهه ۲۰ و ۳۰ سالگی خود در شغل‌هایی مشغول باشند که به آن علاقه ندارند و از لحاظ روحی آن‌ها را ارضا نمی‌کند، ریسک ابتلا به افسردگی را در دهه چهارم زندگی آن‌ها به شدن افزایش دهد.

 عدم روبه‌رویی با تراما و اتفاقات بد گذشته

اتفاقات بد در زندگی هر شخصی می‌افتد. اما نکته مهم نوع رویارویی هر فرد با آن اتفاق است. درصورتی که این اتفاقات منفی به صورت مناسب برای فرد تحلیل و حل‌وفصل نشود، و یا فرد به خود اجازه بروز غم و ناراحتی ناشی از آن‌ را ندهد، ممکن است زمینه ساز به‌وجود آمدن و یا تشدید بیماری افسردگی در افراد شود. یکی از مهم‌ترین چیز‌هایی که مشاور برای درمان بیمار مبتلا به افسردگی به جستجوی آن می‌پردازد، وجود سابقه اتفاقات بدی است که برای بیمار همچنان حل نشده باقی مانده باشد.

پیشگیری از افسردگی امکان پذیر است؟

هیچ راه مطمئنی برای جلوگیری از افسردگی وجود ندارد؛ بااین‌حال، برخی استراتژی‌ها ممکن است در کاهش خطر ابتلا مؤثر باشند:

• کنترل استرس، افزایش مقاومت و صبوری و تقویت اعتمادبه‌نفس
• ورزش‌کردن و فعال بودن
• سپری کردن وقت با خانواده و دوستان
• مراجعه و صحبت با دوستان، آشنایان و متخصصین در زمان‌های بحرانی
• مراجعه سریع به روانپزشک در صورت مشاهده علائم افسردگی و پایبند بودن به روند درمانی
• عدم مصرف مواد مخدر، داروهای روان‌گردان و مسکن‌های قوی
• تلاش برای پیدا کردن راه‌حل و مشورت گرفتن از دیگران در هنگام برخورد با مشکلات سخت

درمان نشانه های افسردگی شدید

افسردگی از جمله بیماری‌های بسیار مخرب است که در صورت تشخیص به موقع قابل درمان می باشد. فقط کافی است که برای خارج کردن بیمار از دنیای افسردگی نسبت به پیگیری بیماری خود کوشا باشید و سیکل درمان را جدی بگیرید. ادامه سیکل درمان مانع از بازگشت افسردگی می‌شود. در ادامه برخی از مهم‌ترین روش‌های درمان افسردگی را نام برده‌ایم.

– دارودرمانی: داروهای ضدافسردگی، تثبیت‌کننده‌های خُلقی و داروهای آنتی‌سایکوتیک (ضد روان‌پریشی)
– روان‌ درمانی: رفتار درمانیِ شناختی (CBT)، درمان خانواده‌ محور و درمان بین‌فردی
– درمان تحریک مغزی: درمان الکتروشوک (ECT) و تحریک مغناطیسی جمجمه‌ای تکرارشونده (RTMS)
– نور درمانی: در این روش، فرد با استفاده از یک جعبه‌ی نور در معرض طیف کامل نور قرار می‌گیرد تا میزان ترشح هورمون ملاتونین تنظیم شود.
– ورزش: با پیگیری یک ورزش خاص و مورد علاقه به صورت حرفه‌ای و یا ورزش‌های ساده مانند پیاده‌روی
– درمان‌های جایگزین: طب سوزنی، مراقبه و تغذیه‌درمانی
– استراتژی‌های خود مدیریتی: یادگیری مهارت‌های حل مسئله، خودآگاهی، قدرت تصمیم‌گیری، تفکر خلاقانه و…
– رویکردهای ذهن، جسم و روح: این رویکردها با استفاده از مدیتیشن، ایمان و دعا صورت می‌گیرد.

درمان افسردگی شدید

افسردگی حاد ممکن است بنا بر دلایل گوناگونی بروز کند. ممکن است با یک دوره کوتاه مشاوره درمان شود و گاهی نیز ممکن است بیمار نیاز به مصرف داروهای ضدافسردگی داشته باشد. افسردگی بیشتر در بزرگ‌سالان و گاهی نیز در رده‌های سنی کودک و نوجوان بروز می‌کند. علائم افسردگی حتی اگر شدید باشد، معمولاً مشاوره روانشناسی، داروهای ضدافسردگی یا ترکیبی از این دو به بهبود آن کمک خواهند کرد.

رهایی از افسردگی

برای رهایی از فسردگی شدید ابتدا لازم است که بیماری توسط متخصص تشخیص داده شود. یک متخصص بهداشت مانند پزشک مراقبت‌های اولیه یا روان‌پزشک یک ارزیابی پزشکی کامل انجام می‌دهد. ممکن است در ویزیت منظم پزشک، غربالگری افسردگی نیز انجام بگیرید. متخصص با مراجع مشکوک به بیماری افسردگی شدید در مورد سابقه روان‌پزشکی شخصی و خانوادگی صحبت می‌کند.

ضمناً متخصص سؤالاتی را از شما می‌پرسد که می‌توانند علائم افسردگی شدید را بررسی کنند. هیچ آزمایش خون وجود ندارد که بتوان از آن برای شناسایی افسردگی شدید استفاده نمود. باوجوداین پزشک شما ممکن است برای کمک به تشخیص دیگر اختلالات پزشکی که علائمی مشابه علائم افسردگی دارند، آزمایش خون را تجویز کند.

به‌عنوان‌مثال کم‌کاری تیروئید می‌تواند برخی از علائم مشابه افسردگی را ایجاد کند، مانند مصرف و سوءمصرف الکل یا مواد مخدر، برخی داروها و سکته مغزی. بنابراین الزاماً مراجعه شما به پزشک به این معنا نیست که حتماً علائم شما خبر از ابتلا به افسردگی شدید می‌دهد.

چه محرک‌هایی باعث بروز افسردگی شدید می‌شود؟ وب‌سایت webmd شرایط زیر را به‌عنوان محرک افسردگی محسوب می‌کند:

• از دست دادن یکی از عزیزان به علت فوت، طلاق یا جدایی
• انزوای اجتماعی یا احساس محرومیت
• تغییرات عمده در زندگی مانند نقل‌مکان، فارغ‌التحصیلی، تغییر شغل و بازنشستگی
• درگیری‌های شخصی در روابط، چه با یک فرد مهم یا یک مافوق
• آزار جسمی، عاطفی و جنسی

درمان قطعی افسردگی شدید

افسردگی شدید یا بالینی یک بیماری جدی است، اما نباید خیلی نگران باشید چراکه این بیماری قابل‌درمان است. بسته به شدت علائم و سطح بیماری، پزشک روان‌پزشک شما درمان‌های داروهای ضدافسردگی را شروع می‌کند. همچنین ممکن است روان‌درمانی و گفتاردرمانی نیز به شما پیشنهاد شود. گفتاردرمانی برای این است که پزشک وضعیت عاطفی شما را مورد بررسی قرار دهد.

گاهی در ادامه درمان پزشک داروهای ضدافسردگی دیگری تجویز می‌کند، تا اثربخشی درمان دو برابر شود. برخی از داروها برای دسته‌ای از مبتلایان به افسردگی بهتر عمل می‌کنند. گاهی پزشک داروهای مختلف را در دوزهای متفاوت امتحان می‌کند تا بفهمد کدام دارو بر علائم شما تأثیر بیشتر و بهتری دارند.

این روش‌ها تنها راه‌های درمان افسردگی شدید نیستند و گزینه‌های درمانی دیگری نیز برای افسردگی بالینی پیشنهاد می‌شوند. مانند شوک الکتریکی که ECT یا شوک‌درمانی معرفی می‌شود. چنانچه داروها بر روند درمان بیمار بی‌تأثیر باشند، شوک‌درمانی به کاهش علائم بیماری کمک خواهد کرد. روشی دیگری نیز برای درمان افسردگی شدید وجود دارد که به آن کتامین داخلی بینی یا تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال می‌گویند.

افراد بیشتر از چه سنی دچار نشانه های افسردگی  می‌­شوند؟

احتمال بروز نشانه های افسردگی در میانسالی، ۴۵ تا ۶۵ سال، بیشتر است. با این حال، شواهد نشان می­‌دهد امروزه افراد زودتر از قبل، افسردگی بالینی را تجربه می‌­کنند. این نگرانی وجود دارد که مخصوصا افراد نسل z (کسانی که بین سال­های ۱۹۹۵ تا ۲۰۱۵ به دنیا آمده‌­اند) مستعد ابتلا به افسردگی و اضطراب هستند زیرا والدین بیش از اندازه هوایشان را داشته‌­اند و فرصت کسب مهار‌ت‌­های لازم برای کنار آمدن با استر‌س‌­های زندگی را از دست داده‌اند.

چرا علاقه‌­ای به برقراری رابطه‌­ی جنسی ندارم؟ این یکی از علائم افسردگی است؟

همه­‌ ما گاهی حال و حوصله­‌ رابطه‌­ جنسی را نداریم اما اگر این وضعیت همیشگی باشد، یکی از نشانه ­های افسردگی در زنان و مردان است. درست همان­طور که این اختلال به­ طور کلی میل به زندگی و به ­طور خاص میل به غذا را پایین می‌­آورد، روی میل جنسی هم تاثیر می­‌گذارد.

پایین بودن میل جنسی تحت تاثیر رخوت و عدم توانایی لذت بردن قرار دارد که از نشانه ­های اصلی افسردگی است. به­ علاوه، باعث بروز یا تشدید مشکلاتی می‌­شود که افراد افسرده در روابط خود آن را تجربه می­‌کنند.

آیا پریشانی یکی از نشانه های افسردگی شدید، کشنده مثل سرطانای افسردگی است؟

اگرچه افسردگی در اغلب موارد خود را با سستی و بی­‌رمقی و کاهش واکنش و فعالیت نشان می­‌دهد، گاهی نیز ممکن است به­ صورت پریشان حالی و بی‌­قراری ظاهر شود. یک تحقیق نشان داد نزدیک به یک سوم افراد مبتلا به اختلال افسردگی عمده، علائم پریشانی و بی‌­قراری فیزیکی از خود نشان می­‌دهند. این علائم افسردگی از مشت کردن دست و تکان دادن پا تا فوران خشم متغیر است. همین‌­طور ممکن است فرد نتواند یک جا بند شود.

آیا احتمال ابتلا به نشانه های افسردگی شدید در سال­‌های پایانی عمر بیشتر می‌شود؟

افسردگی جز نشانه های طبیعی بالا رفتن سن نیست. این اختلال در جوانان بیشتر از افراد مسن شایع است اما جدیت آن در سنین پایین کم­تر است؛ چون افسردگی در اواخر عمر بیشتر با خودکشی، نادیده گرفتن و به رسمیت نشناختن خود همراه است. افراد بالای ۶۵ سال درصورت ابتلا به علائم افسردگی معمولا برای اولین بار آن را تجربه می­‌کنند. احتمال سابقه‌­ی افسردگی در خانواده­‌ این اشخاص کم­تر است. شواهد نشان می­‌دهد محدود شدن میزان فعالیت در افراد بالای ۶۵ سال از جمله عواملی است که باعث تسریع افسردگی می‌­شود.

آیا کودکان هم دچار نشانه های افسردگی شدید می‌­شوند؟

کودکان هم افسرده می­‌شوند و مدارکی دال بر علائم افسردگی بالینی کودکان سه ساله موجود است. نشانه های افسردگی در کودکان معمولا با نشانه های افسردگی نوجوانان و بزرگسالان متفاوت است.

شایع­‌ترین علامت آن پرخاشگری و کج­‌خلقی شدید است. از دیگر نشانه ­های افسردگی در کودکان نیز می­‌توان به انزوای اجتماعی، ناراحتی یا کاهش میزان لذت (انهدونیا) و احساس گناه کودک اشاره کرد. شاید افسردگی در کودکان نوعی واکنش به مشکلات خانوادگی باشد اما در عملکرد خانواده نیز اختلال ایجاد می­‌کند. برخی معتقدند علت بروز افسردگی در کودکان به منع کودک از بازی مربوط است.

چه زمانی باید برای درمان افسردگی به متخصص مراجعه کرد؟

همانطور که پیش‌تر هم گفتیم، افسردگی ممکن است بر اساس شرایط محیطی برای هر شخصی به صورت گذرا و مقطعی پیش بیاید. در این شرایط نیازی به نگرانی خاصی نیست و می‌توان با کاهش عوامل مخاطره آمیز و تشدیدکننده افسردگی، در کنار استفاده از راهکار‌های کاهش افسردگی از جمله ورزش کردن، از گزند تاثیرات منفی آن به‌دور ماند. اما در صورتی که این علائم به صورت طولانی مدت در فرد باقی بماند، یا به شکل ممتد و دوره‌ای در ایشان بروز کند، بهتر است برای پیدا کردن ریشه‌ها و درمان آن از یک مشاور افسردگی کمک گرفت تا مانع از شدیدتر شدن آن در فرد شد و از کاهش کیفیت زندگی جلوگیری کرد.