سالمند آلزایمری شرایط بسیار حساسی دارد.برای نگهداری از این سالمندان در خانه به نکات زیادی باید توجه داشت که ما در این مطلب از پارس مگ تعدادی از این نکات را به شما آموزش میدهیم.
دوران سالمندی که با واژه‌های دیگری از قبیل سالخوردگی، پیری و مسن بودن نیز شناخته می‌شود بخشی از روند طبیعی زندگی هر انسان است. به‌طور میانگین سالمندی را می‌توان با قدم نهادن به سن ۶۵ سالگی تعریف کرد و عواملی همچون گذشت زمان، شرایط محیط زندگی، سبک زندگی فرد و بروز بیماری‌های گوناگون در تسریع روند پیری موثر خواهند بود.
با گذشت زمان و افزایش سن، قوای جسمی و روحی افراد تحت تاثیر تغییرات فیزیولوژیکی طبیعی کاهش می‌یابد و به‌همین دلیل توجه به بهداشت روانی و جسمانی افراد سالمند بسیار حائز اهمیت است. در واقع این قشر از جامعه بیشتر از سایر افراد در معرض انواع بیماری‌ها، سندروم‌ها و مشکلات ناشی از آنها قرار دارند.
ازجمله شایع‌ترین مشکلاتی که سالمندان با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، بیماری آلزایمر است و آمارهای جهانی ارائه شده، از شیوع روزافزون این بیماری در بین جمعیت سالمند حکایت دارد.
سالمندان مبتلا به آلزایمر، عموما دچار تغییرات در خلق و خوی، شخصیت، قضاوت و رفتار می‌شوند و همین امر سبب میگردد تا این افراد به مراقبت بیش‌تری نیاز داشته باشند. بنابراین لازم است تا به عنوان یک فرد مسئول در نگهداری از سالمند خود، بیماری آلزایمر را به‌خوبی شناخته و در کنار آن روش‌های مراقبت و نگهداری از این افراد را نیز به خوبی فرا گیرید.
مراقبت از سالمند آلزایمری ، ضمن آن‌که تا حد زیادی در کاهش سرعت پیشروی این بیماری موثر است، باعث خواهد شد تا فرد سال‌های پیشروی خود را در نهایت آرامش و سلامت روانی و اجتماعی سپری کند.
هزینه مراقبت از سالمند با توجه به وظایف نگهداری سالمند آلزایمری تعیین می شود. هزینه مراقبت از سالمند در این مرکز در قیاس یا شرکت های خدمات پرستاری دیگر بسیار مقرون به صرفه تر است.
عواملی که هزینه مراقبت از سالمند را تحت تاثیر قرار می دهد عبارتند از :
آیا مراقبت در منزل انجام می شود یا بستری در یک مرکز مراقبت سالمندان ؟ آیا سالمند نیاز به درمان های ویژه، داروهای مستمر و مشاوره پزشکی دارد ؟ آیا سالمند بتواند در فعالیت های روزانه خود مستقل باشد یا به نیاز به کمک ویژه نیاز دارد ؟ هزینه ها ممکن است بسته به مکان جغرافیایی متغیر باشد. در برخی مناطق هزینه ها بیشتر باشند.
به طور کلی، هزینه مراقبت از سالمند شامل هزینه های مرتبط با خدمات بهداشتی، پرستاری، خدمات روزانه، محل اقامت، داروها و تجهیزات پزشکی و هزینه های پزشکی و مشاوره می باشد.
یک بیماری شایع در افراد مسن و سایر افراد در سنین مختلف، آلزایمر یا فراموشی است که بسیاری از والدین با آن مواجه هستند.
اگر والدینی به این عارضه مبتلا هستند، بهترین راه برای بهبود وضعیت آنها، مراقبت از سالمند یا حتی بهتر از آن، یافتن پرستار است.
رفتار مناسب با بیمار مبتلا به آلزایمر مستلزم شناخت ماهیت بیماری و روش های مناسب مراقبت از بیمار است. با گذشت زمان، افراد مبتلا به آلزایمر عزیزان خود را نمی‌شناسند، داستان‌هایی از گذشته تعریف می‌کنند که اصلاً وجود نداشته است، از جامعه کناره گیری می‌کنند، وقایع اخیر و بسیاری چیزهای دیگر را فراموش می‌کنند، بنابراین آنها نیاز به توجه زیادی دارند.
بیماری آلزایمر یا زوال عقل معمولاً افراد مسن را درگیر می‌کند و همه اعضای خانواده را تحت تأثیر قرار می‌دهد. داشتن اطلاعات، تجربه و حتی حمایت از سازمان‌هایی مانند انجمن زوال عقل برای یادگیری در مورد رویکرد و مراقبت صحیح بسیار مهم است.
آلزایمر (Alzheimer’s disease) چیست ؟
بیماری آلزایمر یک بیماری زوال عقل است، یک اختلال عملکرد مغز که در آن ظرفیت ذهنی بیمار کاهش می‌یابد.
بیماری آلزایمر یک بیماری پیشرونده با مشکلات و علائمی است که به مرورزمان افزایش می‌یابد و مراقبت از بیمار پیچیده و حساس می‌شود.
در ابتدای راه این بیماری وقایع زندگی اخیر کم رنگ شده و رو به فراموشی می‌روند، خاطرات قدیمی محو می‌شوند و حتی بیمار به جایی می‌رسد که در زمان‌های پی در پی سؤال‌های تکراری می‌پرسد.
پس از آن ممکن است نام اطرافیان و حتی جاده‌ها و خیابان‌ها را فراموش کند و نتواند هیچ کاری را با دقت قبل انجام دهد.
در مراحل بعدی افسردگی، عصبانیت و پرخاشگری و ناتوانی در انجام فعالیت های شخصی که مستلزم حضور دائمی فردی برای مراقبت از او است خود را نمایان می‌کند.
رفتار با سالمند آلزایمری باید چگونه باشد ؟
مراقبت در منزل از بیماران آلزایمری و سالمندان یک سرویس 24 ساعته است، به همین دلیل نحوه رفتار با یک فرد سالمند مبتلا به آلزایمر آن‌قدر مهم است که می تواند بر روی سلامت جسمی و روحی آنها تأثیر زیادی بگذارد.
یکی از دلایل این بیماری افزایش سن است و حتی می‌تواند سال ها قبل از بروز علائم بیماری آلزایمر شروع شود که توسط متخصص مغز و اعصاب یا روانپزشک قابل تشخیص است.
آلزایمر درمانی ندارد و یک بیماری مغزی پیش رونده و مخرب است که در آن بیمارغمگین و تنها است و هیچ درک درستی از واقعیت ندارد.
بنابراین درمان یک فرد مسن مبتلا به آلزایمر بسیار مهم است و اطرافیان بیمار باید خونسردی خود را حفظ کنند، با جدیت و محبت با آنها رفتار کنند، در آغوش گرفتن و بوسیدن بیمار بر روحیه او تأثیر زیادی می‌گذارد. این افراد همه چیز را می‌دانند و درک می‌کنند، اما به دلیل احساسات سردرگمشان، نباید زیاد از آنها مطالبه کنید.
دلایل رفتار پرخاشگرانه سالمند آلزایمری چیست ؟
افراد مبتلا به بیماری آلزایمر رفتارهای تهاجمی از خود نشان می‌دهند، بهتر است فردی که از او مواظبت می‌کند او را درک کند و در مقابل رفتارهایش منطقی باشد.
بی ادبی، تهدیدهای فیزیکی، پرتاب وسایل منزل از جمله پرخاشگری‌هایی است که نباید از آنها عصبانی شوید و چیزی نگویید.
از دلایل این اعمال می‌توان احساس ترس، عدم درک گفتار و رفتار دیگران، نگرش اطرافیان و ناتوانی در کنترل رفتار مناسب خود را نام برد.
برای کنترل پرخاشگری سالمندان مبتلا به آلزایمر به نکات زیر توجه کنید:
در چنین مواقعی صبور باشید و طوری رفتار نکنید که پرخاشگری آنها را افزایش دهد.
طوری رفتار کنید که بیمار بداند شما او را درک می‌کنید.
روش‌های مختلفی را برای دور شدن بیمار از محل امتحان کنید.
طوری رفتار نکنید که بیمار بداند شما از رفتار او می‌ترسید و نگران هستید.
بسیاری از افراد برای مقابله با پرخاشگری بیمار دست و پای او را می‌بندند. این اقدام بسیار اشتباه است.
از هیچ دارویی برای تسکین بیمار استفاده نکنید مگر اینکه توسط پزشک تجویز شده باشد.
وظایف پرستار در مقابل سالمند آلزایمری
مراقبت و پشتیبانی در حیطه های پزشکی: مانند نظارت بر نیازها و تغییرات وضعیت سلامت، ارائه داروها، تزریقات، بررسی علائم حیاتی و ضبط اطلاعات پزشکی.
کمک در مراقبت های روزانه: مانند بهداشت شخصی، آماده سازی و مراقبت از بیماران، تغذیه مناسب و کمک به فعالیت های روزانه مانند تغییر لباس و حمام.
ارائه حمایت روحی و اجتماعی: ارتباط برقرار کردن با سالمندان، گوش دادن به مشکلات آنها و تشویق به شرکت در فعالیت‌های اجتماعی و سرگرمی.مراقبت و کنترل بیماری های مزمن: ارائه مراقبت و پشتیبانی برای سالمندان دارای بیماری های مزمن مانند دیابت، فشار خون بالا، بیماری قلبی و غیره.
همکاری با تیم درمانی: همکاری با پزشکان و سایر اعضای تیم درمانی برای برنامه ریزی و ارائه مراقبت نسبت به سالمندان.
مشاوره و آموزش: ارائه راهنمایی و آموزش به خانواده های سالمندان در خصوص مراقبت و رفتار صحیح با بیماری ها و مسائل سلامت.
در کل، پرستار سالمند نیازمند داشتن مهارت ها و دانش لازم در زمینه پرستاری، ارتباطات برقرار کردن موثر و قدرت تفهیم و همدلی با سالمندان است تا بتوانند بهبود و کیفیت زندگی آنها را بهبود ببخشند.
نکات مهم جهت نگهداری سالمند آلزایمری
بیماری آلزایمر نوعی اختلال مغزی برگشت‌ناپذیر و پیشرونده است که تاکنون هیچ درمانی برای آن یافت نشده است. این بیماری به آرامی حافظه و مهارت‌های تفکر را در فرد از بین برده و در نهایت توانایی انجام ساده‌ترین کارها را نیز از فرد می‌گیرد.
دوران سالمندی به خودی خود با مشکلات بسیاری مانند اختلالات حرکتی، بیماری‌های قلبی و عروقی و … همراه است و بروز بیماری آلزایمر در این دوران باعث وخیم‌تر شدن شرایط زندگی سالمند میگردد. بنابراین جهت کمک به بهبود کیفیت زندگی این افراد و همچنین ایجاد آرامش در آنها به آموزش‌هایی در زمینه مراقبت از بیمار خود احتیاج پیدا خواهید کرد.
- ایجاد محیط امن: ایجاد محیط کاملا امن جهت کاهش خطرات سقوط، محافظت مناسب در برابر آتش سوزی و استفاده از دستگاه های ایمنی مانند سنسورهای خطر.
- تسهیل در دسترس بودن نیازهای روزمره: پرستار سالمند باید مطمئن شود که بیمار سبد غذایی سالم و کافی دارد و به او اجازه دهد خود بیمار غذایش را بخورد.
- حفظ روند فعالیت: فعالیت فیزیکی و ذهنی منظم و مناسب می تواند به سلامتی عمومی آنها کمک کند. ارائه فعالیت های منسجم و بستر مناسب برای تحرک بدنی و تمرین ذهنی می تواند به کاهش تنبلی و بهبود روانشناختی بیمار کمک نماید.
- ارتباط و تعامل اجتماعی: حفظ ارتباطات اجتماعی با سایر اعضای خانواده، دوستان و اجتماع، بهبود کیفیت زندگی سالمند آلزایمری را تقویت می کند. با کمک دیگران، فعالیت های گروهی و شرکت در برنامه های اجتماعی، احساس ارتباط و ارزشمند بودن را تقویت کنید.
- مراقبت از سلامت جسمانی و روانی: مراقبت از سلامت فیزیکی و روانی به وسیله پرستار سالمند از اهمیت بالایی برخوردار است. مراجعه به پزشکان معالج برای ارتقا و تعیین برنامه های درمانی مناسب، مراقبت از رژیم غذایی سالم و به موقع تجویز داروهای مورد نیاز از جمله مراقبت هایی هستند که برای سالمند آلزایمری باید رعایت کنید.
مراقبت از سالمند آلزایمری نیاز به توجه ویژه دارد. در ادامه برخی از نکات مهم برای مراقبت از سالمند آلزایمری را بررسی می کنیم:
-
- برنامه روزانه مرتب: برای سالمند آلزایمری روزانه برنامه ریزی کنید. از ایجاد برنامه های ثابت برای خوراک، استحمام، تغییر لباس و خواب استفاده کنید.
- محیط امن: اطمینان حاصل کنید که محیط سکونت سالمند آلزایمری امن است. از حفاظت در برابر صعود و نزولهای خطرناک، استفاده از دستگیره ها و راهنمایی در حرکت ها استفاده کنید.
- تسهیل یادآوری: برای سالمند آلزایمری، قابلیت یادآوری ممکن است مشکل باشد. برچسب های یادآوری بر روی اشیا مهم مانند کلیدها، شارژ دستگاه ها و داروها قرار دهید.
- تنظیم زمان: برای انجام فعالیت های روزانه مانند خوراک، استحمام و تغییر لباس و برنامه های پزشکی، زمان کافی در نظر بگیرید. اجازه دهید سالمند آلزایمری در تقسیم زمان ها شرکت نماید.
- استفاده از کمک های حافظه: استفاده از لیست های خرید و برنامه هفتگی برای یادآوری و کمک به سالمند آلزایمری در برنامه ریزی فعالیت های روزانه می تواند مفید باشد
- تغذیه سالم: از یک رژیم غذایی سالم برای سالمند آلزایمری پیروی کنید. اطمینان حاصل کنید که او به مواد غذایی سالم و پر از ارزش غذایی نیاز دارد و از مواد غذایی ضروری مانند میوه ها، سبزیجات، ماهی و … استفاده می کند.
- فعالیت های ذهنی و بدنی: تشویق سالمند آلزایمری به فعالیت های ذهنی و بدنی مانند حل معما، خواندن کتاب، شرکت در گروه های روانشناسی و انجام فعالیت های بدنی ساده می تواند به بهبود حافظه و کیفیت زندگی کمک نماید.
- پشتیبانی: سالمند آلزایمری ممکن است نیاز به کمک در فعالیت های روزانه داشته باشد. برای پشتیبانی از او با پزشکان، خدمات پشتیبانی خانگی یا سازمان های محلی تماس بگیرید.
- حفظ ارتباط: حفظ ارتباط با سالمند آلزایمری بسیار مهم است. برقراری ارتباط، صحبت کردن، به گفتگوهای او توجه کردن و برنامه های مشترک طراحی کردن می تواند احساس ارتباط و مراقبت برای او فراهم کند.
از دیگر نکاتی که برای مراقبت از سالمند آلزایمری باید رعایت کرد
۱- بیماری آلزایمر را بیشتر بشناسید
به عنوان فردی که مسئولیت نگهداری از سالمندان مبتلا به آلزایمر را برعهده دارد، لازم است تا درک صحیحی نسبت به بیماری آلزایمر و مراحل پیشرفت آن داشته باشید. مراقبت صحیح از یک سالمند آلزایمری نیازمند دانش و شناخت نسبت به این بیماری است. بیماری آلزایمر در سالمندان دارای مراحل مقدماتی، میانی و پیشرفته است. در مرحله‌ی میانی که حدودا ۲ الی ۱۰ سال پس از شروع ابتلا به آلزایمر به وجود می‌آید معمولا بخش بسیار زیادی از حافظه‌ی شخص سالمند از بین رفته و تغییرات آشکاری در رفتار و خلق و خوی او ظاهر می‌شود. بنابراین سالمندان در این مرحله از بیماری خود، نیازمند مراقبت بیش‌تری هستند. مراقبت از سالمندان مبتلا به آلزایمر صبر و انعطاف‌پذیری زیادی را می‌طلبد و به عنوان یک فرد مسئول باید به این نکته توجه داشته باشید که با پیشرفت و شدت یافتن بیماری، نقش شما در مدیریت آن افزایش خواهد یافت.
۲- محیط خانه را برای سالمند آلزایمری ایمن کنید
دومین قدم در مراقبت از سالمندان مبتلا به آلزایمر، و مهم‌ترین قدم، توجه به ایمن سازی محیط زندگی او است. رفتار سالمندان مبتلا به آلزایمر به‌خصوص در مراحل پیشرفته‌تر، به‌هیچ عنوان قابل پیش‌بینی نیست. بنابراین لازم است تا جهت کاهش خطر آسیب‌دیدگی این عزیزان، به ایمن‌سازی خانه توجه کامل نمایید. به‌یاد داشته باشید که تمام اشیایی که بیمار ممکن است با آنها به خود آسیب بزند را دور نگه داشته و از تماس سالمند آلزایمری با وسایل پُرخطری مانند چاقو و یا اجاق گاز جلوگیری نمایید. همچنین هنگام ورود به مکان‌هایی مانند راه‌پله، پارکینگ و حیاط، سالمند خود را همراهی کنید. اطمینان از عملکرد صحیح قفل‌ها، مرتب بودن فضای خانه، در دسترس نبودن داروها و مواد شیمیایی و روشنایی راهروها نکات بسیار مهمی هستند که پرستار سالمند نباید از آ‌ها غافل شود.
۳- یک برنامه‌ریزی روزانه و ثابت داشته باشید
داشتن یک برنامه‌‌ی مشخص جزء نکات اساسی نگهداری از سالمندان است و این مسئله در مورد سالمندان مبتلا به آلزایمر اهمیت ويژه‌ای خواهد یافت. این افراد به‌دلیل از دست دادن حافظه‌ی خود ممکن است وعده‌های غذایی، زمان مصرف دارو و … را فراموش نمایند. همچنین عموما سالمندان مبتلا به آلزایمر از سایر بیماری‌های ناشی از کهولت سن نیز رنج می‌برند و نیاز به مصرف داروهای متعددی دارند.
فراموش کردن مصرف این داروها و یا مصرف همزمان برخی از آنها می‌تواند زندگی این افراد را با خطر مواجه سازد. شخصی که از سالمندان مراقبت می‌کند، می‌بایست جهت مراقبت از این عزیزان از یک برنامه‌ریزی دقیق برخوردار باشد و زمان مصرف داروهای بیمار را به‌خوبی بداند. به‌منظور نظم بخشیدن بهتر به این مسئله و مدیریت مصرف داروهای فرد بیمار، می‌توان از جعبه قرص‌هایی استفاده نمود که دقیقا به همین منظور طراحی شده‌اند.
به یاد داشته باشید که ثابت بودن برنامه‌ریزی روزانه شامل ساعت دقیق خوردن غذا، استحمام، مصرف دارو و خوابیدن، می‌تواند در کاهش سرعت پیشروی بیماری آلزایمر موثر واقع شود.
۴- سعی کنید سالمند آلزایمری را فعال نگه دارید
فعال بودن در هر سنی نتیجه‌ی مثبت خواهد داشت. سالمندان مبتلا به آلزایمر نیز از این قاعده مستثنی نیستند و تحرک و ارتباط با سایرین می‌تواند تاثیر زیادی بر کاهش سرعت پیشرفت بیماری آنها داشته باشد. به عنوان یک پرستار سعی کنید سالمند در فعالیت‌هایی مانند پیاده‌روی، انجام حرکات کششی، رفتن به پارک، تماشای فیلم، باغبانی، دیدار دوستان و اعضای خانواده و … مشارکت داشته باشد.
۵- به سالمند آلزایمری کمک کنید تا عزت نفس و استقلال خود را حفظ کند
به سالمند خود اجازه دهید مستقل باشد و کارهای خود را تا حد ممکن با کمترین میزان کمک و وابستگی به شما انجام دهد. به طور مثال چنانچه بیمار قصد دارد لباس خود را عوض کند، لباس‌های او را مرتب بچینید اما اجازه دهید خود فرد لباس‌هایش را بپوشد.
علاوه براین لازم است بیمار نسبت به خودش احساس خوبی داشته باشد. برای ایجاد این حس خوب به نظافت شخصی بیمار توجه کنید. مسواک زدن، آراسته بودن موها، کوتاه‌کردن ناخن‌ها و توجه به تمیز بودن لباس، می‌تواند در ایجاد حس مثبت موثر باشد. استفاده از رنگ‌های شاد در لباس افراد سالمند نیز در روحیه‌‌ی آنها تاثیر بسزایی خواهد داشت.
۶- فضای خانه سالمند آلزایمریسالمند خود را مرتب، خلوت و منظم نگه دارید
یکی از نکات مهمی که در رابطه با نگهداری از سالمندان مبتلا به آلزایمر مطرح است، نظم محیط زندگی آنها است. توجه داشته باشید که کمد و یا کشوی لباس سالمندان مبتلا به آلزایمر نباید شلوغ و نامنظم باشد زیرا ممکن است باعث وحشت آنها گردد. بنابراین از قرار دادن لباس‌های کهنه و غیرضروری در کمد لباس این بیماران اجتناب کرده و تا حد امکان لباس‌های او را به ۱ الی ۲ دست محدود سازید.
۷- در نگهداری از سالمند آلزایمری صبور باشید
رفتارهای پرخاشگرانه و یا بهانه‌گیری‌های مداوم سالمند مبتلا به آلزایمر، جنبه‌ی شخصی نداشته و تنها بخشی از روند بیماری و کهولت سن است. این افراد قسمتی از حافظه‌ی خود را از دست داده و ممکن است لازم باشد تا اطلاعاتی مانند مکان دقیق اشیاء، زمان خوردن غذا، مصرف داروها، اصلاح کردن و مسواک زدن را بارها برای آنها تکرار نمایید. بنابراین در مراقبت از این عزیزان همواره صبور و مهربان باشید. دقت کنید که سالمندان مبتلا به آلزایمر ممکن است دچار فراموشی شده باشند اما رفتارهای شما را به‌خوبی درک می‌کنند. بنابراین پرستار سالمند باید قادر باشد استرس او را کنترل کرده و موجب آرامش‌خاطر وی گردد.
۸- از خودتان مراقبت کنید
توجه داشته باشید که هنگام مراقبت از سالمندان مبتلا به آلزایمر، اهمیت دادن به خودتان به هیچ عنوان به معنای خودخواهی نیست. در حقیقت برای اینکه مسئولیت خود را به نحو احسنت انجام دهید، لازم است تا از خودتان مراقبت کرده و از خواب کافی و تغذیه‌ی مناسب بهره ببرید. همچنین مراقبت مداوم از سالمندان ممکن است گاهی باعث خستگی و حتی ایجاد افسردگی در شما گردد. بنابراین سعی کنید در کنار نگهداری از آنها، به داشتن روابط اجتماعی با دوستانتان، گردش و مهمانی رفتن نیز ادامه دهید. در این مواقع میتوانید برای نگهداری از سالمند خود از سایر اعضای خانواده، دوستان و آشنایان کمک گیرید. درحقیقت مراقبت از سلامت روحی و جسمانی خودتان نیز به اندازه‌ی مراقبت از بیمار اهمیت است.
۹- از تکنولوژی بهره ببرید
امروزه امکان دسترسی به فناوری‌های پیشرفته به‌راحتی صورت می‌گیرد. استفاده از این فناوری‌ها در زمینه‌ی مراقبت از سالمندان مبتلا به آلزایمر، به‌ویژه در مراحل اولیه‌ی بیماری، می‌تواند بسیار کاربردی باشد. به‌طور مثال با استفاده از موقعیت‌یاب (GPS) به‌سادگی میتوانید موقعیت بیمار را دنبال نمایید. این فناوری این امکان را در اختیار شما قرار می‌دهد تا زمانی که از بیمار دور هستید، از وی مراقبت کنید.
نحوه برخورد با سالمندان مبتلا به آلزایمر
برای مراقبت از والدین مبتلا به آلزایمر، باید نکاتی را بدانید: برای مثال، اگر بیمار اشتباهی کرد، وانمود کنید که متوجه آن نشده اید، و همه چیز درست است.
همچنین به یاد داشته باشید که هیچ دارویی را در دسترس او نگذارید و از تمام درهای خروجی، حمام، اتاق خواب و غیره محافظت کنید. به این ترتیب مطمئن هستید که هیچ اتفاقی نمی‌افتد.
نکته دیگر اینکه سالمندان مبتلا به آلزایمر توانایی رسیدگی به امور مالی و اداری را ندارند پس بهتر است مسئولیت انجام این کارها را به عهده فرزندانشان بگذارند.
بازی و تفریح، صحبت و حرکت از جمله مواردی است که باعث بهبود وضعیت بیمار و جلوگیری از تشدید بیماری می‌شود، همچنین میتوانید از گروه‌ها و انجمن‌های مربوطه کمک بگیرید.
علائم این بیماری عبارتند از:
تغییرات شخصیتی در سالمندان
کمبود حافظه کوتاه مدت
اختلال در قضاوت و تصمیم گیری
مشکلات زبان و ادراک
مشکل در انجام وظایف شخصی
در کنار دانستن این علائم، پیشنهاد می‌شود اگر قرار است از این بیماران مراقبت کند، بهتر است شناخت کاملی از بیماری و نحوه برخورد با سالمندان مبتلا به آلزایمر داشته باشد.
نحوه ارتباط با سالمندان مبتلا به آلزایمر
بیماران مبتلا به آلزایمر با از دست دادن تدریجی حواس خود در انجام کارها و توانایی‌های فکری مانند حافظه کوتاه مدت، فراموشی، ناتوانی در صحبت کردن، ناتوانی یا ضعف در بیان کلمات و کاهش بسیاری از توانایی‌های شناختی رنج می‌برند. استدلال، توجه، تمرکز و… در آنها به نحوی است که نمی‌توانند ارتباط خوبی با دیگران برقرار کرده و با افراد اطراف خود مشورت کنند.
اگر رفتار ما محبت آمیز باشد، بیمار نیز واکنش های مناسبی مانند شادی و رضایت از خود نشان می‌دهد و در صورت دریافت رفتار خصمانه و رقت انگیز، ممکن است واکنش های هیجانی مانند پرخاشگری، عصبانیت، غم و افسردگی را تجربه کند.
برای برقراری ارتباط با افراد مسن مبتلا به آلزایمر، موارد زیر را در نظر داشته باشید:
باید با لحنی ملایم و آرام با او صحبت کرد.
هنگام سردرگمی، لازم است که بیمار را سرزنش نکنید و با پیشنهادات خوب اشتباهات او را اصلاح کنید.
اگر فردی از پشت به او نزدیک شوند، ممکن است بیمار وحشت کند یا آشفته شود.
شما باید همیشه با بیمار صحبت کنید حتی زمانی که او نمی‌فهمد دیگران چه می‌گویند.
بهتر است هر از چند بار یک سؤال از او بپرسید و مهلتی برای پاسخ دادن به او بدهید.
قبل از اینکه از بیمار بخواهید کاری انجام دهد، بهتر است او را با نام صدا بزنید، هنگام صحبت با او تماس چشمی برقرار کنید تا به تمرکز او کمک کنید.
وقتی با فرد مبتلا به آلزایمر صحبت می‌کنید، رادیو و تلویزیون را خاموش کنید تا مزاحم تمرکز او نشوید.
در صورت امکان از طنز استفاده می‌شود، اما هرگز نباید بیمار را مسخره کرد.
کنترل آلزایمر در سالمندان
برای کنترل و پیشگیری از بیماری آلزایمر بهتر است کارهای زیر را انجام دهید:
1. نوشتن و خواندن
زیاد بخوانید و بنویسید.
مطالب را برای خود بلند بخوانید.
با تغییر صدا به جای شخصیت های کتاب یا نویسنده برای خود در خواندن تنوع ایجاد کنید.
هر روز مجله ای را که بیشتر دوست دارید بخوانید.
محتوایی یا خاطره ای را که دوست دارید یادداشت کنید.
2. تغییر عادت های ساده
با دست مخالف مسواک بزنید.
با دست مخالف غذا بخورید.
با دست مخالف شانه کنید.
3. تقویت حافظه دیداری
از نزدیک به عکس خانوادگی نگاه کنید، چشمان خود را ببندید و شروع به توضیح کنید.
4. وسایل خانگی را جابه‌جا کنید.
هم چیز را برای تقویت مغز برای به خاطر سپردن و یادآوری آنها عوض کنید.
5. پیدا کردن سرگرمی های جدید
عادات روزانه خود را با سرگرمی تغییر دهید، حتی اگر متفاوت و موقتی باشد.
با دوستان خود به تفریح و کوه بروید.
6. باغبانی کنید
باغبانی به شما کمک می‌کند تمرکز کنید و حافظه شما را بهبود می‌بخشد. با کاشت یک یا دو گیاه کوچک در یک گلدان شروع کنید.
7. ورزش کنید.
8. رژیم غذایی سرشار از آنتی اکسیدان ها و غذاهای ضد التهاب
9. معاشرت با دیگران
10. فعالیت مغز
نحوه نگهداری پرستار از سالمند آلزایمری
وقتی سالمند یا فردی دچار این بیماری می‌شود، شاید در مراحل اولیه نیازی به پرستار نداشته باشد؛ اما در مراحل بعدی نیاز کسی در کنار بیمار کاملاً ضروری است و کمک گرفتن از یک پرستار سالمند به شما توصیه می‌شود.
ابتدا پرستار باید ماهیت بیماری را مشخص کند و تفکر و شرایط خود را برای انجام کار آماده کند تا برنامه ریزی دقیقی برای خود و بیمار تهیه کند.
نحوه مراقبت پرستار از افراد مسن مبتلا به آلزایمر موضوع دیگری است. زیرا ممکن است بیمار به طور ناگهانی رفتار و اعمال غیرقابل پیش بینی داشته باشد.
پرستاران نیز باید با حفظ تعامل اجتماعی با بیماران، مشارکت بیماران دارای مشکل و ایجاد امکان همکاری از پیشرفت این بیماری جلوگیری کنند.
این خدمات نیازمند دانش، تخصص و تجربه کافی است و پرستار با قبول کردن این مسئولیت باید وظایف زیر را نیز انجام دهد:
کنترل مصرف داروها
نظافت و استحمام
کمک به رفت‌وآمد
نظم و مسئولیت پذیری
کمک به ورزش و تحرک
کارهای روزمره منزل
کنترل امورات مالی
ترفند مراقبت از بیماران آلزایمری در منزل
به کمک شیوه‌های مراقبتی زیر میتوانید جنبه‌های مختلف زندگی بیمار را مدیریت کنید.
- ترفند اول مراقبتی : کسب آگاهی راجع به بیماری آلزایمر
- ترفند دوم مراقبتی : داشتن روتین نگهداری منظم برای بیمار
- ترفند سوم مراقبتی : تلاش برای فعال نگه داشتن بیمار
- ترفند چهارم مراقبتی : افزایش ارتباطات بیمار آلزایمری
- ترفند پنجم مراقبتی : داشتن رژیم غذایی مناسب و مغذی
- ترفند ششم مراقبتی : کمک به تقویت عزت نفس بیماران آلزایمری
- ترفند هفتم مراقبتی : فراهم کردن محیط امن برای بیماران آلزایمری
- ترفند هشتم مراقبتی : حفظ ارتباط با انجمن‌های آلزایمر
ترفند اول مراقبتی : کسب آگاهی راجع به بیماری آلزایمر
آشنایی با مراحل بیماری آلزایمر و علائم آن می‌تواند در مدیریت بیمار کمک کند. بیماری آلزایمر ۳ مرحله دارد
- آلزایمر خفیف
- آلزایمر متوسط
- آلزایمر شدید
بیماری آلزایمر چند مرحله دارد ؟
مرحله خفیف بیماری آلزایمر
پیشرفت آلزایمر بر میزان مراقبت از بیماران آلزایمری تأثیر می‌گذارد. بیماران آلزایمری در مرحله خفیف یا زودرس هم می‌توانند به طور مستقل عمل کنند. آنها می‌توانند به مشارکت در فعالیت‌های حرفه ای و اجتماعی خود ادامه دهند. در مرحله خفیف آلزایمر افراد در تمرکز یا به خاطر سپردن وقایع اخیر مشکل دارند. بیماران آلزایمری کلمات یا نام‌های خاصی را فراموش می‌کنند. مشکل در نوشتن و حل مسئله، برخی دیگر از علائم اولیه آلزایمر می‌باشد.
مرحله متوسط بیماری آلزایمر
در این مرحله بیماران آلزایمری بخش زیادی از حافظه خود را از دست می‌دهند و دچار سردرگمی و علائم جسمی می‌شوند. افراد در این مرحله نشانه‌های زیر را دارند:
- هنگام خواب بی قراری دارند.
- دچار بی اختیاری ادرار هستند.
- دچار تغییرات شخصیتی هستند.
- دچار سرگردانی یا سردرگمی هستند.
- نمی‌توانند از دستورالعمل‌ها پیروی کنند.
- افراد خانواده و دوستان را نمی‌شناسند.
- برای امور روزانه مشکل دارند : مانند لباس پوشیدن
مرحله شدید بیماری آلزایمر
افراد در مرحله نهایی بیماری آلزایمر در تمام فعالیت‌های اساسی روزانه خود مانند نشستن، پیاده روی و غذا خوردن مشکل دارند. در مرحله شدید بیماری آلزایمر فرد تکلم خود را از دست می‌دهد. در این مرحله بیمار ممکن است در جویدن یا بلعیدن مشکل داشته باشد. مبتلایان به آلزایمر شدید، آگاهی نسبت به محیط خود را از دست می‌دهند و دیگر نمی‌توانند اعضای خانواده خود را بشناسند.
ترفند دوم مراقبتی : داشتن روتین نگهداری منظم برای بیمار
مراقبت از بیماران آلزایمری نیاز به داشتن نظم دارد. با ایجاد روتین و نظم روزمره در زندگی بیمار احساس آشنایی با وقایعی که هر روز قرار است اتفاق بیفتد در بیمار آلزایمری تقویت می‌شود. در زندگی روزمره مبتلایان به آلزایمر از ایجاد تغییرات بزرگ پرهیز کنید. تغییرات بزرگ و ناگهانی بیمار آلزایمری را دچار گیجی می‌کند.
ترفند سوم مراقبتی : تلاش برای فعال نگه داشتن بیمار
هر برنامه مراقبت از بیماران آلزایمری که طی آن بیمار فعال تر باشد به جلوگیری از پیشرفت بیماری کمک می‌کند. برخی از فعالیت‌های روزانه که به سالمندان کمک می‌کند شامل موارد زیر است که بهتر است بیمار این کارها را در زمان‌هایی انجام دهد که احساس بهتری دارد :
- رقصیدن
- دیدن فیلم
- مشارکت در پخت و پز
- دیدار دوستان و خانواده
- گوش دادن به موسیقی
- رفتن به یک رستوران ، موزه یا پارک مورد علاقه
- انجام تمریناتی همچون : پیاده روی ، حرکات کششی
- کمک در انجام کارهای خانه نظیر : مرتب کردن لباس‌ها و باغبانی
ترفند چهارم مراقبتی : افزایش ارتباطات بیمار آلزایمری
بیماران آلزایمری در برقراری رابطه با دیگران مشکل دارند. این افراد در رابطه کلامی دچار فراموشی جملات خود می‌شوند. یکی از ترفند‌های مراقبت از بیماران آلزایمری کمک به حفظ یا افزایش ارتباطات آنان به کمک روش‌های زیر است :
- لبخند زدن
- صحبت با صدای آرام
- حفظ تماس چشمی
- پرهیز از پرسیدن چند سوال بطور همزمان
- حفظ آرامش در زمان عصبانیت بیمار آلزایمری
- استفاده از نام اشخاص دیگر در صحبت‌های خود
ترفند پنجم مراقبتی : داشتن رژیم غذایی مناسب و مغذی
نقش رژیم غذایی و تغذیه سالمند آلزایمری در مراقبت از بیماران آلزایمری حیاتی است. بیماران آلزایمری در خطر هدر رفتن مواد مغذی و آب بدن می‌باشند زیرا آنها قادر نیستند به یاد بیاورند که آخرین بار چه موقع و چه چیزی خورده اند.
- در جویدن و بلعیدن مشکل دارند.
- طرز تهیه غذا را فراموش می‌کنند.
- احتمالاً هر روز غذای یکسانی بخورند.
- مصرف وعده غذایی خاصی را فراموش می‌کنند.
- به دلیل عدم توانایی بو و طعم غذا‌ها بی اشتها می‌شوند.
مراقبان می‌توانند اطمینان حاصل کنند که فرد به اندازه کافی غذای مغذی برای خوردن دارد و بدن او دهیدراته نمی‌شود. برای مراقبت از بیماران آلزایمری به کمک روش‌های زیر باید سعی در تغذیه و هیدراته کردن بدن بیمار داشته باشند :
- مصرف صبحانه مفصل
- مصرف غذا‌هایی که نیاز به جویدن زیاد ندارند.
- مصرف روزانه وعده‌های غذایی در زمان مشخص
- صرف غذا در محیط آرام بدون صدای رادیو یا تلویزیون
- تشویق به مصرف مولتی ویتامین در مبتلایان به آلزایمر
- مصرف میانوعده‌های مقوی مانند : پنیر، میوه یا ساندویچ‌های کوچک
- سرو کردن غذا در بشقاب‌های رنگی برای برطرف کردن بی اشتهایی بیمار
ترفند ششم مراقبتی : کمک به تقویت عزت نفس بیماران آلزایمری
یکی از روش‌های کارآمد مراقبت از بیماران آلزایمری کمک به بهبود عزت نفس آنان می‌باشد. بیمار باید نسبت به خودش احساس خوبی داشته باشد. برای داشتن احساس خوب باید به بهداشت و نظافت شخصی بیمار توجه کرد. کمک به بهداشت فردی بیمار شامل موارد زیر است :
- کوتاه کردن ناخن
- مسواک زدن دندان
- کمک به خرید لباس
- کمک به اصلاح صورت
- کمک به لباس پوشاندن آنان
- کمک به آرایش آنها اگر تمایل دارند.
ترفند هفتم مراقبتی : فراهم کردن محیط امن برای مراقبت از بیماران آلزایمری
بیماران آلزایمری در معرض خطرات مختلف از جمله : زمین خوردن ، برق گرفتگی و … هستند. به منظور مراقبت از بیماران آلزایمری رعایت نکات ایمنی زیر توصیه می‌شود :
- مصرف بموقع داروهای بیمار
- کم کردن تعداد آینه‌ها در خانه
- نصب قفل‌های ایمنی در اجاق گاز
- قرار دادن نوارهای روشن در لبه‌ها
- استفاده از کفش‌های محکم و راحت
- جلوگیری از رانندگی در صورت عدم توانایی
- استفاده از برچسب “گرم” و “سرد” را بر روی شیر‌های آب
اقدامات امنیتی مراقبت از بیماران آلزایمری در زمان تنها ماندن
برای هر کسی از جمله خود شما، احتمالاً شرایطی پیش بیاید که مجبور به ترک منزل و تنها گذاشتن بیمار برای دقایق یا ساعاتی شوید. اگر فقط برای ساعاتی خانه را ترک می‌کنید، میتوانید از یکی از دوستان یا همسایگان خود بخواهید که به منزل شما بیاید و مراقب سالمندتان باشد. اگر می‌خواهید بیشتر از یک یا دو روز دور از خانه باشید میتوانید یک پرستار یا مراقب برای سالمندتان استخدام کنید. درب کشو‌ها و کابینت‌های محتوی دارو، فراورده‌های شیمیایی یا وسایل خطرناک را قفل کنید.
از حفاظ‌ها و نرده‌ها در لبه پله‌ها یا طبقات بالا استفاده کنید و درب پشت بام و زیر زمین را ببندید. وسایل برقی خطرناک مانند چرخ گوشت و اتو را دور از دسترس بیمار قرار دهید. تا زمانی که بیمار، قابلیت درک مطلب و خواندن و نوشتن را از دست نداده است، میتوانید از یادداشت برای راهنمایی کردن بیمار استفاده کنید. مثلاً بر روی اجاق گاز تابلوی خاموش کن، در حمام یا دست شویی شیر آب را ببند، تلفن های ضروری مانند تلفن پلیس، اورژانس، آتش نشانی و شماره تلفن همراه خودتان و یا طرز کار وسایل مختلف را بنویسید و نصب کنید.
ترفند هشتم مراقبتی : با انجمن های آلزایمر در ارتباط باشید
در دوره‌هایی که برای آگاهی رسانی در مورد آلزایمر برگزار می‌شوند شرکت کنید. این راهنمایی‌های جامع شامل راهنمایی‌های مرحله به مرحله در مورد چگونگی کمک به شخصی برای استحمام، غذا خوردن و موارد دیگر است.
