تنگی نفس با مواد شوینده یکی از عارضه هایی که است که ممکن است در زمان خانه تکانی رخ دهد و بسیار عارضه خطرناکی است.در این مطلب از پارس مگ با روش های درمان تنگی نفس با مواد شوینده آشنا خواهید شد.
کدام شوینده‌ها موجب تنگی نفس و مسمومیت تنفسی می‌شوند ؟
حقیقت این است که قرار گرفتن در معرض بخار بسیاری از مواد شوینده و سفیدکننده‌ها موجب می‌شود تا مشکلات تنفسی جدی برای شما ایجاد می‌شود. از طرف دیگر این شوینده‌ها برای افرادی که به بیماری آسم و مشکلات تنفسی مبتلا هستند و همچنین کودکان و افراد سالمند نیز بسیار خطرناک است.
از رایج‌ترین محصولات شوینده که موجب تنگی نفس می‌شوند می‌توان به مایع سفیدکننده، وایتکس، شیشه‌پاک‌کن و انواع جرم گیر اشاره کرد.
مواد شوینده چطور به ریه‌های ما آسیب وارد می‌کنند ؟
مطالعات نشان می‌دهد که قرار گرفتن در معرض بخار شوینده‌ها و مواد شیمیایی پاک‌کننده می‌تواند منجر به بروز مشکلات تنفسی کوتاه مدت یا طولانی مدت شود. در بسیاری از افراد این بخارهای سمی آن چنان آسیبی به ریه‌ها وارد می‌کند که پس از چندین سال با ابتلا به بیماری‌های تنفسی و آسیب‌های دائمی به ریه ظاهر خواهد شد.
هر زمان که شما از یک محلول تمیز کننده استفاده می‌کنید، بخارهای آن در هوا منتشر می‌شود و وارد سیستم تنفسی‌تان می‌شود. این بخارها از مواد شیمیایی گازی و قطرات ریزی تشکیل شده‌اند که سمی هستند.
زمانی که این مواد سمی به بافت ریه شما برخورد می‌کند، موجب التهاب ریه و علائمی مثل سرفه، عطسه و تنگی نفس می‌شوید. مطالعات نشان می‌دهد که قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی حاصل از شوینده‌ها می‌تواند موجب بروز مشکلات تنفسی و آسم شود.
از طرف دیگر باید بدانید که قرار گرفتن در معرض این بخارات سمی می‌تواند زمینه ابتلا به بیماری مزمن تنفسی در آینده را نیز افزایش دهد. در مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۷ در هاروارد انجام شد، مشخص شد که قرار گرفتن در معرض پاک‌کننده‌های شیمیایی حتی برای هفته‌ای یک بار می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های تنفسی را تا ۳۲ درصد افزایش دهد.
همچنین در پارس مگ بخوانید : سرفه طولانی مدت چه دلایل و راه درمانی دارد ؟
اقدامات اولیه برای رفع تنگی نفس با مواد شوینده
بعد از استشمام بخارات مواد شوینده فرد دچار افت شدید سطح اکسیژن می شود و اگر اکسیژن رسانی سریع صورت نگیرد پس از 14 دقیقه سلول های مغز تخریب می شوند، بنابراین سرعت العمل بسیار مهم است و اقدامات اولیه فورا باید انجام شود. در این زمان بهتر است اقدامات زیر را انجام دهید:
- ابتدا راه های هوایی مثل در و پنجره را باز کنید یا با قرار گرفتن در پشت مصدوم زیر بازو های او را بگیرید و به محیط باز ببرید.
- اگر فرد مصدوم بیهوش شود و یا حال وی وخیم باشد سریع به اورژانس 115 برای دریافت راهنمایی و اعزام نیرو تماس بگیرید.
- اگر مصدوم به هوش است، وی را تشویق کنید تا از تنفس کوتاه بپرهیزد و تا حد امکان نفس عمیق بکشد و طی هر تنفس، چند ثانیه ای اکسیژن را درون ریه هایش نگه دارد.
- هیچگاه مصدوم را طاق باز نخوابانید زیرا بر اثر فشار بر قفسه سینه حال او وخیم تر می شود .مصدوم را به حالت نیمه نشسته قرار دهید و سر او را به عقب متمایل کنید تا مجرای تنفسی باز بماند.
- اگر فرد بیماری آسم یا حساسیت های تنفسی داشته باشد، بهتر است از اسپری آسم استفاده کند.
- شستن دست و صورت مصدوم با آب سرد می تواند کمک کننده باشد.
راه های درمان تنگی نفس با مواد شوینده
برای درمان تنگی نفس با مواد شوینده آب فراوان بنوشید
یکی از بهترین روش‌ها برای درمان تنگی نفس با شوینده این است که آب فراوان بنوشید تا مواد شیمیایی و سمی به صورت ادرار از بدن شما دفع شود. نوشیدن آب موجب کاهش مواد شیمیایی در بدن می‌شود و حال شما را بهتر می‌کند.
برای درمان تنگی نفس با مواد شوینده شیر بنوشید
مصرف «شیر» یکی دیگر از روش‌های مؤثر برای درمان تنگی نفس است. شیر می‌تواند عوارض مسمومیت تنفسی و مشکلات ریوی و دستگاه گوارش را بهبود ببخشد.
سعی کنید در روزی که در معرض مواد شیمیایی قرارگرفته‌اید، حداقل روی ۲ تا ۳ لیوان شیر کم چرب مصرف کنید. می‌توانید انواع شیر کم چرب را به صورت حضوری و تلفنی از فروشگاه‌های همواره تخفیف هایپرجان خریداری کنید.
برای درمان تنگی نفس با مواد شوینده تهویه هوا و ماسک را فراموش نکنید
برای رفع تنگی نفس هنگام کار با مواد شوینده حتماً درب و پنجره‌ها را باز کنید و تهویه‌ها را روشن کنید
و در زمان استفاده از مواد شوینده حتماً ماسک بزنید و از دستکش استفاده کنید.
برای درمان تنگی نفس با مواد شوینده در پارک پیاده‌روی کنید
اگر بعد از قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی کمی احساس کسالت دارید، بهتر است آماده شوید و به نزدیک‌ترین پارک اطراف خانه بروید. پیاده‌روی در پارک و استنشاق اکسیژن تازه می‌تواند حالتان را بهتر کند و آلودگی‌ها را از ریه شما بیرون بریزد. سعی کنید برای ۱ تا ۲ ساعت در پارک بمانید و هوای تازه تنفس کنید.
برای درمان تنگی نفس با مواد شوینده آب سبزیجات بنوشید
برای کاهش اثرات مواد شوینده و تنگی نفس در خانه تکانی می‌توانید آب سبزیجات تازه بشویید. مصرف آب سبزیجات برگ‌دار موجب سم‌زدایی بدن می‌شود و به خروج مواد شیمیایی از بدن نیز کمک می‌کنند. برای این کار می‌توانید سبزیجات تازه مثل کرفس یا جعفری را آب بگیرید و تا ۲ بار در روز مصرف کنید.
برای درمان تنگی نفس با مواد شوینده مصرف ویتامین C را فراموش نکنید
ویتامین C یکی از بهترین ویتامین‌ها برای سم‌زدایی بدن و کاهش اثرات مواد شوینده و تنگی نفس در خانه تکانی است. برای پاکسازی بدن و همچنین برطرف کردن اثرات مخرب مواد شیمیایی و تمیزکننده می‌توانید از یک مکمل ویتامین C و یا قرص جوشان ویتامین C استفاده کنید.
برای درمان تنگی نفس با مواد شوینده به چیزهای مثبت فکر کنید
بعد از استفاده از مواد شوینده و سفیدکننده به جای این که دائم به بیماری، سرطان و اتفاقات ناگوار فکر کنید، بهتر است افکارتان را روی موضوعات مثبت متمرکز کنید. نفس عمیق بکشید و با هر نفس احساس کنید که همه مواد شیمیایی و مضر از بدن شما خارج می‌شود.
تعریق
عرق کردن یکی از بهترین روش های دفع مواد شیمیایی است چه در حمام باشد یا سونا
تمرکز روی افکار شاد
هنگام تنفس ذرات سرطان زا فکر کردن به چیز دیگر سخت به نظر می رسد اما برای اینکه مشکل را تشدید نکنیم بهتر است به چیزهای مثبت فکر کنیم.
نکته مهم :
چنانچه فردی با بخار مواد شوینده شیمیایی دچار سرفه و علایم تنگی نفس شدید شد، لازم است به اورژانس بیمارستان مراجعه کرده تا اقدامات تشخیصی درمانی مناسب برای فرد انجام شود. اقدامات بالا و نوشیدن آب و شیر و … به افرادی که دچار علائم شدید هستند، توصیه نمی شود.
توصیه های ایمنی استفاده از مواد شوینده برای نظافت منزل
- برای جلوگیری از مشکلات تنفسی از پاک کننده ها و مواد شوینده قوی استفاده نکنید.
- هرگز مواد شوینده را با هم مخلوط نکنید و از ترکیب این مواد در محل های بسته و فاقد تهویه به شدت خودداری کنید.
- قبل از کار با مواد شوینده پنجره ها را باز وتهویه را روشن کنید.
- در زمان استفاده از شوینده های شیمیایی و پاک کننده از ماسک مناسب و دستکش استفاده کنید.
- گازها و بخارات ناشی از محصول را تنفس نکنید.
نکاتی که باید در مورد مواد شوینده و تنگی نفس با مواد شوینده در خانه تکانی بدانید
*برای درمان مسمومیت تنفسی با مواد شوینده هیچگاه نباید فرد مصدوم را به صورت طاق‌باز بخوابانید، زیرا این کار به قفسه سینه او فشار وارد می‌کند.
*بهترین روش برای درمان تنگی نفس با مواد شوینده در خانه تکانی این است که فرد را به صورت نیمه نشسته قرار دهید و سر او متمایل به عقب باشد تا مجرای تنفسی باز بماند.
*برای درمان سرفه ناشی از مواد شوینده در خانه تکانی در افراد مبتلا به عارضه آسم باید هر چه سریع‌تر از اسپری آسم استفاده کنید.
*در صورتی که به مسمومیت شدید با مواد شوینده و تنگی نفس در خانه تکانی مبتلا شدید باید هرچه سریع‌تر با اورژانس تماس بگیرد.
*هیچگاه ۲ ماده شوینده و پاک‌کننده را با هم ترکیب نکنید. خطرات مواد شوینده در خانه تکانی را می‌دانید ؟
*به خاطر داشته باشید که ترکیب کردن مواد شوینده و سفیدکننده‌ها با هم بسیار خطرناک و سمی است.
*برای رفع تنگی نفس هنگام کار با مواد شوینده حتماً درب و پنجره‌ها را باز کنید و تهویه‌ها را روشن کنید.
*برای کاهش اثرات مواد شوینده و تنگی نفس در خانه تکانی در زمان استفاده از مواد شوینده حتماً ماسک بزنید و از دستکش استفاده کنید.
*گاهی اوقات درمان تنگی نفس در اثر مواد شوینده در خانه امکان‌پذیر نیست و لازم است فرد را هر چه سریع‌تر نزد پزشک ببرید.
مضرات مواد شوینده برای ریه
مضرات مواد شوینده که حاوی مواد شیمیایی زیادی هستند، موضوعی غیر قابل شک است. شوینده‌های حاوی ده‌ها ماده شیمیایی مضرات بسیاری را علاوه بر سلامت ریه برای کل بدن به همراه دارند. بدن انسان در برابر مواد شیمیایی مضر آسیب‌پذیر است. به بیان دقیق‌تر، شیمی بدن انسان و مواد شیمیایی مورد استفاده در مواد شوینده ناسازگار هستند. به همین دلیل مواد شوینده اثرات مخرب بسیاری بر بدن انسان دارند.
گازهای مختلف موجود در مواد شوینده (اتیل الکل، اتر، متیل، کلر، متان، اسیدهای آنیونی، ازن و…) از طریق تنفس وارد بدن شده و از داخل به خارج آسیب‌های مختلفی را وارد می‌کند. بقایای مواد شوینده روی لباس‌ها و ظروف یا مواد شیمیایی که در اثر تماس مستقیم با مواد شوینده به پوست منتقل می‌شوند از بافت پوست نشت کرده و از بیرون به داخل آسیب‌های مختلفی را ایجاد می‌کنند.
چه کسانی بیشتر در معرض عوارض ناشی از مواد شوینده هستند ؟
کسانی که در مشاغل نظافتی در محل کار و منازل کار می‌کنند و حتی زنان خانه‌دار در معرض خطر مشکلات تنفسی مربوط به مواد تمیزکننده هستند. مشخص است که علائم سیستم تنفسی در افرادی که نظافت حرفه‌ای انجام می‌دهند مشاهده می‌شود، خطر ابتلا به آسم افزایش می‌یابد و کنترل بیماری در مبتلایان به آسم و برونشیت مزمن دشوار است.
اثرات مواد شوینده بر ریه
در بین مضرات مواد شوینده، آسیب به ریه‌ها در وهله اول اتفاق می‌افتد. مواد شیمیایی که با هوایی که تنفس می‌کنیم وارد بدن ما می‌شود در سراسر بدن ما گردش می‌کند. آسیب مواد شوینده منشأ بسیاری از بیماری‌های مرتبط با ریه‌ها است، اما باعث آسیب‌های مرگبار به ریه‌ها می‌شود. بسیاری از بیماری‌های ریوی مانند مشکلات تنفسی، آسم، تنگی نفس، سرطان ریه و غیره به دلیل مواد شیمیایی استنشاقی ایجاد می‌شوند.
مواد مورد استفاده در کارهای نظافتی حاوی مواد شیمیایی مختلف است که قرارگرفتن مکرر و شدید با این مواد می‌تواند آسیب قابل توجهی به دستگاه تنفسی وارد کند. به خصوص افراد مبتلا به بیماری‌هایی مانند آسم، برونشیت مزمن، COPD ممکن است مشکلات تنفسی جدی‌تری را تجربه کنند.
التهاب ریه ناشی از مواد شوینده
استفاده از مواد شوینده حاوی ترکیبات شیمیایی قوی مانند آمونیاک، کلر و برخی از الکل‌ها می‌تواند باعث التهاب ریه شود. این التهاب ممکن است باعث سرفه، خلط خونریزی، تنگی نفس و در برخی موارد خطرات جدی مانند عفونت ریوی شود.
تحریک آسم با مواد شوینده و ضدعفونی‌کننده
برخی از مواد شوینده حاوی عوامل آلرژنی مانند عطر و رنگ‌های مصنوعی می‌توانند آسم را تحریک کنند. افرادی که دارای حساسیت به این عوامل هستند، ممکن است با علائم آسمی مانند سرفه، تنگی نفس و خلط مواجه شوند.
التهاب مزمن ریه با مواد شوینده
استفاده مکرر از مواد شوینده ممکن است باعث التهاب مزمن ریه شود. این التهاب می‌تواند باعث تغییرات ساختاری و عملکردی در ریه شود و به‌مرورزمان منجر به بیماری‌های مزمن مانند برونشیت مزمن و آمفیزم شود.
حساسیت نسبت به مواد شوینده
برخی افراد ممکن است دارای حساسیت نسبت به ترکیبات موجود در مواد شوینده باشند. این حساسیت می‌تواند باعث علائمی مانند سرفه، عطسه، خارش و قرمزی پوست شود.
آلودگی هوا ناشی از مواد شوینده
استفاده از مواد شوینده با ترکیبات شیمیایی قوی ممکن است باعث آلودگی هوا شود. این آلودگی هوا می‌تواند باعث تنفس سخت، تنگی نفس و علائم دیگر در افراد حساس به آلودگی هوا شود.
به طور کلی، استفاده از مواد شوینده با دقت و با رعایت اصول بهداشتی می‌تواند به جلوگیری از تأثیرات منفی بر ریه کمک کند. در صورت تجربه هرگونه علائم ناشی از استفاده از مواد شوینده، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص و درمان مناسب را دریافت کنید.
علائم اثرات مواد شوینده بر ریه
هر محصول تمیزکننده شکایات مختلفی ایجاد می‌کند؛ اما به طور کلی علائم تأثیر موارد شوینده روی ریه عبارت است از:
- ریزش اشک
- سوزش چشم
- سوزش گلو
- عطسه
- آبریزش بینی
- سرفه
- سوزش در قفسه سینه
- تنگی نفس
- خس‌خس سینه
هنگام استفاده از مواد تمیزکننده چه اقدامات احتیاطی باید رعایت شود ؟
برای مراقبت از ریه و بدن خود باید هنگام کار با مواد شوینده موارد زیر را در نظر بگیرید:
- شناخت مواد تشکیل دهنده و آگاهی از مضرات بیشتر و پرهیز از آنها بسیار مهم است.
- تا حد امکان از مخلوط‌کردن اجتناب شود. موادی مانند سفیدکننده و الکل نمک، پاک‌کننده‌های آهک، درب بازکن‌ها، سرکه هرگز نباید مخلوط شوند، زیرا می‌توانند نتایج تهدیدکننده زندگی داشته باشند. علاوه بر این، این مواد نباید به طور متوالی بر روی یک سطح اعمال شوند. حتی دو لوله بازکن مختلف نباید با هم یا پشت‌سرهم استفاده شوند.
- محصول نباید بیش از حد لازم استفاده شود، باعث قرارگرفتن شدیدتر در معرض مواد مضر می‌شود.
- محصولات نباید با انتقال از ظروف اصلی خود به ظروف دیگر استفاده شوند.
- مواد تمیزکننده به صورت اسپری و آنهایی که فراریت بالایی دارند باعث ناراحتی های تنفسی بیشتر می‌شود تمیز کردن سطوح با ریختن روی پارچه، به اسپری ترجیح داده شود.
- تهویه محیط نظافت در این زمان بسیار مهم است. به خصوص در مناطق باریک مانند حمام و توالت، درب باید باز نگه داشته شود، پنجره‌ها و تهویه در صورت وجود باز باشد.
- استفاده از ماسک‌های محافظ ممکن است با انتخاب محصولات ایمن‌تر و تهویه لازم نباشد. با این حال، استفاده از ماسک ممکن است برای بیماران مبتلا به آسم که علائم آنها با بو ایجاد می‌شود توصیه شود.
