تب و لرز زمانی برای بدن اتفاق می افتد که مشکلی در درون بدن ایجاد شده باشد.پس ما باید تا حدودی با دلایل به وجود آمدن تب و لرز آشنا باشیم.در این مطلب از پارس مگ ما شما را با دلایل و روش های درمان تب و لرز آشنا میکنیم.
تب و لرز چیست ؟
تب و لرز عارضه‌ای است که همه افراد برای یک بار هم که شده در طول زندگی خود آن را تجربه کرده‌اند. این عارضه غالباً نشانه سرماخوردگی بوده و نشان‌دهنده وجود عفونت در بدن است. بسیاری از افراد از این عارضه وحشت دارند؛ چرا که خصوصاً در کودکان مشکلات زیادی را ایجاد میکند. اکنون، این سؤال مطرح می‌شود که چرا معمولاً تب با لرز همراه است ؟ در این جا، قصد داریم کلیه اطلاعات مربوط به این عارضه و روش پیشگیری و درمان آن را با شما به اشتراک بگذاریم.
تب و لرز به خودی خود یک بیماری نیست. در اصل، این عارضه نوعی واکنش دفاعی بدن بوده و به درگیری سیستم ایمنی با بیماری و عفونت اشاره میکند. به این ترتیب، افزایش دمای بدن و لرز ناشی از آن را می‌توان پاسخی طبیعی به حضور عوامل بیماری‌زا در بدن و تلاش برای از بین بردن آنها دانست.
همچنین در پارس مگ بخوانید : کاهش تب کودک با چند روش ساده در خانه
تب و لرز نشانه چیست ؟
روند ایجاد تب گاهی به صورت تدریجی و گاهی ناگهانی است، که این مسئله به عامل ایجاد کننده تب و نیز عملکرد سیستم ایمنی بدن بستگی دارد.
در برخی بیماری ها مانند انفلوانزا شروع تب ناگهانی است به طوری که فرد حتی ساعت و دقیقه آغاز آن را به خاطر می‌آورد و در بسیاری بیماری های دیگر تب کم کم شروع شده و به تدریج افزایش می‌یابد.
انواع تب
تب (hyperthermia) به معنای افزایش حرارت بدن و جابه‌جا شدن نقطه ثبت دما در مغز است. طبیعتاً، این اختلاف دما در مقایسه با حالت نرمال اندازه‌گیری می‌شود. در شرایط عادی، میانگین دمای بدن انسان در حدود ۳۷ درجه سانتیگراد است. معمولاً، اگر دماسنج طبی عدد ۳۸ درجه سانتیگراد یا بالاتر را نشان دهد، اصطلاحاً فرد بیماری را تب‌دار می‌نامند.
این عارضه، عملکرد کلی کودکان و بزرگسالان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. واقعیت این است که افزایش کوتاه‌مدت دمای داخلی به بدن شما کمک میکند تا با بیماری‌ها و عوامل به‌وجود آورنده آنها مقابله کنید. با این حال، تب شدید بالاتر از ۴۰ درجه عارضه‌ای جدی است که به مراقبت‌های پزشکی فوری نیاز دارد؛ بنابراین، در هنگام بالا رفتن تب لازم است هر چه زودتر به پزشک مشورت کنید.
تب خفیف
همان طور که گفته شد، دمای طبیعی بدن به طور میانگین در حدود ۳۷ درجه سانتیگراد است. در حالت تب خفیف این دما به ۳۷.۵ تا ۳۷.۹ افزایش می‌یابد. تب خفیف و کوتاه مدت به بدن شما کمک میکند تا با عوامل بیماری‌زایی نظیر باکتری‌ها و ویروس‌ها مقابله کنید. چراکه بر هم خوردن تعادل دمای بدن در مختل کردن چرخه حیات این موجودات مؤثر بوده و به از بین بردن آنها کمک میکند.
تب شدید
افزایش دمای بدن تا بیش از ۴۰ درجه سانتیگراد را اصطلاحاً تب شدید می‌نامند. تب بالاتر از ۴۰ درجه ممکن است سلامت و زندگی انسان را با خطرات جدی روبه‌رو کند. دلیل این امر آن است که این میزان افزایش حرارت بر روی عملکرد آنزیم‌ها و پروتئین‌های بدن تأثیر گذاشته و آن را دچار اختلال میکند.
آنزیم‌ها در اصل، کاتالیزورهایی هستند که واکنش‌های حیاتی درون‌سلولی را به شدت تحت تأثیر خود قرار می‌‌دهند. عملکرد این کاتالیزورها در دمای مشخصی انجام می‌گیرد. در صورت برهم خوردن تعادل دما بسیاری از آنزیم‌های مذکور نابود شده و فعالیت‌های زیستی آنها دچار اختلال می‌شود. بالا رفتن تب تا دمای ۴۴.۴ یا ۴۵.۵ به شدت خطرناک بوده و میتواند با مرگ بیمار همراه باشد؛ بنابراین، در صورت بالا رفتن تب لازم است هر چه زودتر با پزشک عفونی مشورت کرده یا به مراکز درمان مراجعه کنید.
لرز چیست ؟
کلمه لرز به انگلیسی chills، به احساس سرما بدون دلیل واضح اشاره دارد. این احساس هنگامی که ماهیچه‌ها مکررا منقبض و منبسط می‌شوند و عروق پوست تنگ می‌شوند به وجود می‌آید. لرز میتواند با تب همراه باشد و باعث لرزیدن و تکان خوردن شود. لرز ممکن است دائمی باشد، هر حمله ممکن است به اندازه یک ساعت باشد. همچنین لرز ممکن است به طور دوره‌ای تکرار شود و برای دقایقی بماند.
علائم همراه با لرز کدامند ؟
برخی لرزها پس از اینکه فرد در معرض سرما قرار گرفت اتفاق می‌افتند. گاهی نیز ممکن است در پاسخ به عفونت‌های باکتریایی یا ویروسی باشند که باعث تب نیز می‌شوند. بیماری‌های بسیار متنوعی ممکن است با تب و لرز همراه باشند. انواع بیماری‌های عفونی، روماتولوژیک و برخی سرطان‌ها ممکن است با تب و لرز تظاهر کنند. شایع‌ترین علائمی که ممکن است همراه با لرز مشاهده شوند عبارت‌اند از:
- اسهال و استفراغ
- سرفه
- بدن درد
- سفتی گردن
- کاهش هوشیاری
- سردردی که با خم شدن به جلو تشدید می‌شود
- خلط گلو
- ترشحات سبزرنگ بینی
- تکرر و سوزش ادرار
- ادرار بدبو
- ترشحات واژینال بدبو
- درد در پهلو
- تورم در شکم و علائم بسیار زیاد دیگر ممکن است به همراه آن وجود داشته‌باشند. البته ممکن است تب و لرز به عنوان تنها علامت بیماری وجود داشته باشد.
۱. لرز بدون تب نشانه چیست ؟
واکنش‌های احساسی مانند اضطراب، استرس یا ترس می‌توانند باعث ایجاد لرز بدون تب شوند. در شرایط استرس‌زا، بدن هورمون‌های استرسی مانند آدرنالین ترشح میکند که باعث انقباض رگ‌های خونی می‌شود. این اتفاق میتواند منجر به احساس سردی و لرزش ناگهانی شود.
۲. تب و لرز بعد از کشیدن دندان عقل
سیاری از بیماران پس از جراحی کشیدن دندان عقل تب بالا را تجربه می‌کنند. اگر بیمار تب بسیار بالایی داشته باشد، احتمالا در محل جراحی دندان دچار عفونت شده است. تب چند درجه خطرناک است ؟ اگر تب بالای ۴۰ درجه باشد بسیار خطرناک است و احتمال تشنج وجود دارد. در این شرایط، برخی از بیماران احساس لرز خواهند کرد.
۳. کهیر و تب و لرز
کهیر معمولاً نشانه‌ای از واکنش آلرژیک است و میتواند در اثر شرایط مختلف، از جمله تغییرات محیطی یا بیماری‌ها، ایجاد شود. همچنین میتواند واکنشی به یک دارو باشد. برای درمان آن باید به دکتر عمومی مراجعه کرد.
۴. تب و لرز بعد از عمل سنگ کلیه
اگر به تازگی عمل جراحی خارج کردن سنگ کلیه داشتید، برای دو روز اول پس از عمل، پزشک شما معمولا یک داروی آنتی‌بیوتیک برای جلوگیری از عفونت تجویز میکند. در صورت بروز عفونت، علائم آن شامل تب، لرز و بدتر شدن درد کلیه خواهد بود. در صورت مشاهده هر یک از این علائم، آن را به پزشک خود اطلاع دهید.
۵. علت لرز در بیماران سرطانی
در برخی موارد، لرز نشانه سرطان خون یا لوسمی است. علائم لوسمی ممکن است شامل تورم غدد لنفاوی همراه با تب، لرز، خستگی، از دست دادن اشتها، تعریق شبانه، درد شکم و عفونت‌های مکرر باشد.
علت لرز بدن چیست ؟
علت بروز لرزها معمولا با بیماری‌های زیر مرتبط هستند:
- بیماری های گوارشی، باکتریایی یا ویروسی
- آنفولانزا یا سرماخوردگی ساده
- مننژیت یا عفونت پرده‌های اطراف مغز
- عفونت‌های سیستم عصبی
- عفونت سینوس‌ها
- پنومونی یا عفونت ریه
- توبرکلوز یا سل
- مونونوکلئوز عفونی: نوعی عفونت ویروسی با علائم تنفسی
- گلودرد استرپتوکوکی: گلودرد ناشی از عفونت با باکتری استرپتوکوک
- عفونت مجاری ادراری
- عفونت‌های لگنی
- سنگ کلیه
- پانکراتیت حاد: عفونت لوزالمعده که ناگهان شروع شود.
- مالاریا
- تونسیلیت: التهاب لوزه‌ها
- آبسه‌های اطراف لوزه‌ها که ممکن است عارضه به جا مانده از التهاب لوزه باشد.
- سپسیس: وجود عفونت در خون
- بیماری‌های خودایمنی (روماتولوژیک)
- برخی سرطان‌ها مانند لوکمی.
۱. لرز در کودکان نشانه چیست ؟ (علت تب و لرز ناگهانی در کودکان)
زمانی‌که کودک به لرز دچار می‌شود، معمولا قرار است که تب او در چند ساعت آینده بالا برود. تب و لرز در کودکان میتواند نشان‌دهنده‌ی بیماری‌های خطرناکی مانند مالاریا باشد. بنابراین باید به لرز بدن توجه بیشتری نشان دهیم. از طرفی لرز در کودکان اهمیت زیادی دارد، زیرا سیستم ایمنی بدن آنها به قدرت بزرگسالان نیست.
۲. علت تب و لرز چیست ؟ (علت تب و لرزهای مکرر)
احتمالا شما هم تجربه کرده‌اید که تب و لرز همراه با هم بروز می‌کنند. اما چرا این دو علامت معمولا با هم دیده‌می‌شوند ؟ نشان‌دهنده‌ی چه مشکلاتی هستند ؟ دمای پایین و سرما یکی از اصلی‌ترین علت‌های تب و لرز است. گاهی نیز عفونت‌ها و ویروس‌ها نیز می‌توانند باعث ایجاد تب و لرز شوند.
زمانی‌که شما به لرز دچار می‌شوید، ماهیچه‌های بدن شما منبسط و منقبض می‌شوند و همین مسئله در گرم شدن بدن موثر است. پس در مواقع زیادی شما این دو مورد (تب و لرز) را با هم می‌بینید.
۳. علت لرز بدن بدون تب چیست ؟
لرز بدون تب علامت چیست ؟ اگر به لرز بدون تب دچار شده‌اید، ممکن است که عوارض جانبی مصرف برخی از داروها باشد که با استفاده‌ی آنها به لرز دچار می‌شوید. همچنین اگر دوز اشتباه و بیشتر داروهای بدون نیاز به نسخه را دریافت کنید، ممکن است که به لرز بدون تب دچار شوید. قبل از مصرف هر دارویی سعی کنید که توضیحات آن را به خصوص درباره عوارض جانبی مطالعه کنید.
علت لرز بدون تب و احساس سرما در خواب
علت لرز شبانه در زنان و مردان و علت لرز ناگهانی بدن در خواب چیست ؟ در صورتیکه شب در اتاق سرد بخوابید و یا بر روی تن خود به اندازه‌ی کافی پتو و پوشش نیندازید، همچنین اگر لباس گرم کافی نپوشید، ممکن است احساس سرما و لرزش بدن در خواب پیدا کنید. حتی ممکن است که به دلیل ابتلا به عفونت‌های ویروسی و باکتریایی به سرماخوردگی و یا مشکلاتی مبتلا شوید و این در شما بروز کند.
دلیل لرز بدون تب در بارداری (احساس لرز در بارداری و جنسیت جنین)
احساس سرما و لرز در اوایل بارداری میتواند به دلیل تغییرات هورمونی و افزایش خون‌رسانی در سطح بدن باشد. برخی از زنان در صورت سقط جنین نیز دچار لرز می‌شوند، اما به نظر نمی‌رسد ارتباطی بین سقط جنین و احساس سرما وجود داشته باشد.
۴. علت لرز ناگهانی بدن چیست ؟
اصلی‌ترین علت لرز یهویی بدن، سرمای بدن است. هنگامی که به سرمای بدن مبتلا می‌شوید، معمولا با لرز خود را نشان می‌دهد. بدن شما شروع به لرز میکند تا با تولید گرما در ماهیچه‌ها کمی بدن شما را گرم کند.
۵. تب و لرز کرونا به چه علت اتفاق می افتد ؟
کرونا یک عفونت ویروسی است که با ابتلا به آن، بدن شما شروع به لرز میکند تا با تولید گرما در ماهیچه‌ها، سرما را از بدن دور کند. همچنین لرز یکی از واکنش‌های دفاعی بدن در مواجهه با بیماری است.
۶. علت لرز و احساس سرما در تابستان
احساس سرما و لرز در بدن نشانه چیست ؟ تب و لرز ناگهانی در فصل گرم میتواند به علت سرد و گرم شدن بدن در سرماخوردگی باشد. خوابیدن زیر کولر، خشک نکردن موها بعد از حمام و شستن صورت با آب سرد همگی از دلایل بروز این اتفاق هستند. لرز در بدن به علت سرما نشانه‌ی فعالیت بدن برای گرم کردن ماهیچه‌ها است. بدن ما مانند یک موتور شروع به لرزیدن بیشتر میکند تا شما را گرم کند.
۷. علت تب و لرز و عرق شبانه چیست ؟ (تب و لرز و عرق زیاد نشانه چیست ؟)
علت لرزهای شبانه چیست ؟ در صورتیکه به لرز و عرق شبانه دچار شوید، باید به دکتر عمومی مراجعه کنید. معمولا تب و لرز به عرق شبانه می‌انجامد و این موارد می‌توانند ناشی از عفونت‌های ویروسی و باکتریایی باشند. برای درمان این مشکل باید به دکتر مراجعه کنید. اگر به عفونت مبتلا باشید، باید دارو درمانی انجام شود. تب و لرز نشانه‌ی مبارزه‌ی بدن با این مشکل است.
۸. علت لرز و حالت تهوع قبل از پریودی
احساس لرز از داخل بدن و علت لرز قبل از پریود برای اکثر زنانی که حالت تهوع را در طول یا قبل از قاعدگی خود تجربه می‌کنند، به دلیل سندرم پیش از قاعدگی (PMS) رخ می‌دهد. هورمونی به نام پروستاگلاندین در طول ماه در بدن شما گردش میکند که باعث تهوع، استفراغ، اسهال و سردرد می‌شود. با مصرف مفنامیک اسید و استامینوفن می‌توان به بهبودی PMS کمک کرد.
۹. علت لرز بدن و معده درد
بسیاری از بیماری‌ها و عفونت‌ها ممکن است باعث درد و لرز معده شوند که شامل سرماخوردگی، گاستروانتریت، عفونت ادراری و پروستاتیت هستند. گاهی اوقات نیز درد معده باعث گرفتگی یا احساس سوزش می‌شود. اگر سابقه رفلاکس معده دارید، این هشدار را باید جدی بگیرید.
۱۰. علت تب و لرز و استخوان درد
تب، لرز، درد مفاصل و ضعف بدن از علائم بیماری‌هایی مانند گاستروانتریت یا گلودرد ویروسی هستند. عفونت‌های باکتریایی مانند سل یا عفونت‌های موضعی مانند آبسه نیز ممکن است این علائم را ایجاد کنند.
با دیدن علائم لرز، چه زمان به پزشک مراجعه کنیم ؟
در موارد زیر بایستی برای تشخیص بیماری و مسئله به پزشک مراجعه کنید:
- اگر تب و لرز بعد از ۴۸ ساعت با درمان‌های خانگی بهبود پیدا نکرد.
- همچنین اگر علائمی مانند سفتی گردن، خس خس، سرفه شدید، تنگی نفس، گیجی، بی‌حالی، تحریک‌پذیری، درد شکم، ادرار دردناک، کاهش ادرار یا تکرر ادرار، استفراغ جهنده، حساسیت غیرطبیعی به نور وجود داشت.
- اگر کودک تب دار زیر ۳ ماه باشد، کودک تب‌دار بین ۳ تا ۶ ماه که تحریک‌پذیر یا بی‌حال باشد، کودک تب‌دار ۲۴ ماه تا ۱۷ سال که تب بیش از ۳ روز باقی بماند و به درمان پاسخ ندهد.
تشخیص علت لرز در بدن چگونه انجام می شود ؟
در صورتیکه دچار لرز شده‌باشید، باید به دکتر عمومی مراجعه کنید. دکتر عمومی بعد از بررسی‌های لازم و معاینه فیزیکی و پرسیدن سوالات مخصوصی در شرح حال پزشکی، درخواست آزمایش میکند. اگر شما به عفونتی دچار شده‌باشید، ممکن است که برای درمان نیازمند دارودرمانی باشید. مخصوصا اگر گلبول‌های سفید خون شما افزایش یافته باشد. برای درمان باید به دکتر مراجعه کنید، زیرا تب و لرز نشانه‌ی مبارزه‌ی بدن است و نیازمند کمک شما هم هست.
بهترین اقدامات؛ برای درمان تب و لرز چه کاری می توان انجام داد ؟
اولین عکس العملی که ممکن است در زمان تب و لرز داشته باشید، پوشیدن لباس های بیشترو پیچیدن پتو دور خودتان است تا احساس گرما داشته باشید اما این کار اشتباه است زیرا هر چه بیشتر لباس بپوشید، دمای بدنتان بالاتر میرود و تب افزایش می یابد و تب بالا نیز خطرناک بوده و خطر تشنج را در پی دارد.
در زمان تب و لرز آرامش داشته باشید و کارهایی زیر را برای درمان تب و لرز انجام دهید:
- لباس های گرم در حد معقول و مناسب بپوشید.
- از استفاده در پتو زیاده روی نکنید.
- هر وقت لرزشتان تمام شد، لباس تنتان را کم کنید و پتو دور خود نپیچید.
- اگر کودکتان تب ولرز دارد، لباس های سبک و راحتی تنش کنید.
- آب بیشتری بنوشید.
- پاشویه انجام دهید اما به هیچ عنوان از الکل و آب سرد جهت پاشویه استفاده نکنید.
- بروز لرز در هنگام انجام پاشویه نشانه درست انجام ندادن پاشویه و ایجاد کلاپس در عروق محیطی است و باید بلافاصله پاشویه را قطع کنید.
- اضطراب نداشته باشید.
- از داروهای تب بر مثل :استامینوفن یا ایبوپروفن که می توانند میزان تب شما را کاهش دهند و حالتان را بهتر کنند، استفاده کنید اما هیچگاه به کودکان آسپرین ندهید.
تب و لرز در چه مواقعی خطرناک است ؟
تب به طور ذاتی چیز خطرناکی نیست بلکه دفاعی طبیعی است برای مقابله با بیماری. تب راه حل بدن شما برای مبارزه با عفونت هایی است که محیط بدن شما را خالی از میکروب میکند. تب یا افزایش دمای بدن حتی به اندازه یک یا دو درجه میتواند توانایی رشد عامل بیماری زا را متوقف کند.
در بیشتر افراد تب خطرناک نیست و بیش از حد افزایش نمی یابد اما در صورت بروز هر یک از علائمی که در ادامه آورده ایم به پزشک مراجعه کنید.
چه زمانی باید برای معالجه تب و لرز اقدام نمایم ؟
در صورت بروز هر یک از علائم زیر همراه با تب و لرز با پزشکتان تماس بگیرید :
- تب همراه با علائم حائز اهمیتی مثل تنگی نفس، گرفتگی عضلات گردن، سر درد، مشکلات پوستی، ورم مفاصل، درد های شکمی یا خستگی مفرط
- تب شدید و طولانی (بیشتر از دو سه روز)
- در صورت داشتن مشکل دارویی یا بیماری جدی
- تب بالای 38 درجه در کودکان
اگر بیمار همراه با تب دارای علائم زیر بود، باید با 115 تماس بگیرید:
- بیمار گیج به نظر میرسد و نمیتواند به راحتی بیدار بماند.
- بیمار نمیتواند به درستی راه برود و یا دست و پایش را تکان دهد.
- بیمار دچار حمله ناگهانی صرع-تشنج شود.
- بیمار دچار مشکل تنفس یا سردرد شدید و گرفتگی گردن شود.
در صورت داشتن هر کدام از علائم بالا و تب و لرز با مراقب های ویژه تماس بگیرید و سپس اقدامات زیر را انجام دهید:
- آرامش خود را حفظ کنید.
- استراحت کنید.
- مقداری مایعات بنوشید تا از کم شدن آب بدنتان جلوگیری شود.
- پاشویه با آب ولرم موثر است.
- مصرف استامینوفن یا ایبوپروفن مفید خواهد بود.
نکته مهم
در انتها باید خاطرنشان کنیم که تب و لرز به خصوص در کودکان مسئله ی شوخی برداری نیست و چنانچه با مراقبت های اولیه بهبود نیافت حتما و فورا باید به پزشک مراجعه شود.
